آشنایی با علی نصیریان؛ مرد هزارنقش سینما، تلویزیون و تئاتر ایران

سعیده اکبری چهارشنبه، ۰۱ تیر ۱۴۰۱

علی نصیریان ، مرد هزارنقش سینما و تلویزیون ایران، را بیشتر بشناسید. این آقای بازیگر در ۱۵ بهمن ماه سال ۱۳۱۳در میدان شاهپور تهران، کوچه مهدی خان متولد شده است. او در خانواده ای متوسط به دنیا آمده و تحصیلات خود را در هنرستان هنرپیشگی تهران به تمام رسانده است.

دوران کودکی و علاقه به تعزیه

استاد نصیریان در مورد سال‌های اول زندگی خود می گوید:

«من در محله شاپور تهران رشد کردم. دوره ما پر بود از نقالی در قهوه‌خانه‌ها و تعزیه در تکایا. البته به خاطر بافت سنتی و سابقه مذهبی خانواده، همراه پدرم زیاد به مراسم تعزیه می‌رفتم و همان فضا مرا به بازیگری علاقه‌مند کرد. گاهی همان‌هایی را که در تعزیه دیده بودم در خانه اجرا می‌کردم و احساس می‌کردم که این کار و تقلید کردن آن بازی‌ها چقدر حالم را خوب می‌کند. یک‌جورهایی برای خودم تمرین بازیگری می‌کردم و چون به آن علاقه داشتم و نوع بازی تعزیه را از نزدیک می‌دیدم، بیشتر دوست داشتم این کار را انجام دهم.»

دوران نوجوانی و علاقه به تئاتر

علی نصیریان در سال ۱۳۲۶، وقتی دبیرستانی بود، با جمشید لایق، اسماعیل داورفر و مهدی فتحی همکلاسی شد. سه سال بعد، یعنی در سال ۱۳۲۹ در کلاس جامعه باربد شرکت کرد. در این کلاس اسماعیل مهرتاش موسیقی و تئاتر و ادبیات درس می داد.

خواندن کتاب هنر تئاتر در سال ۱۳۳۰ اولین جرقه های علاقه او به بازیگری را زد و علی نصیریان را بر تصمیم خود مصمم تر کرد. بنابراین، به کلاس تئاتر سعدی رفت.

او بعد از بسته شدن تئاتر سعدی به دلیل کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به هنرستان هنرپیشگی رفت. این هنرستان طبق الگوی درسی کنسرواتوار هنرهای دراماتیک پاریس ساخته شده بود. علی نصیریان در دوران سه ساله تحصیل خود در این هنرستان با فهیمه راستکار، بیژن مفید، جعفر والی و عباس جوانمرد همکلاسی بود.

اولین تجربه حرفه ای

این آقای بازیگر در سال ۱۳۳۵ اولین نمایشنامه زندگی اش با نام افعی طلایی را نوشت؛ نمایشنامه ای با الهام از قصه داش آکل. این نمایش را خودش روی صحنه برد و کارگردانی کرد.

ازدواج و تشکیل خانواده

او در سال ۱۳۳۶، یک سال بعد از اینکه در اداره هنرهای دراماتیک وزارت فرهنگ کار خود را شروع می کند، با مینو بیات ازدواج می کند. همسرش از آشنایان قدیمی و خانوادگی علی نصیریان است. محصل ازدواج آنها سه پسر به نام های برمک ، باربد و بابک است که هر سه آنها در خارج از کشور زندگی می کنند. همسر علی نصیریان در روز ۱۳ بهمن سال ۱۳۹۷ در گذشت.

فعالیت هنری در دوران قبل و بعد از انقلاب

علی نصیریان تا قبل از انقلاب بازی در ۷ فیلم سینمایی موج نو و روشنفکرانه را تجربه کرد. آخرین فیلم سینمایی قبل از انقلاب او دایره مینا به کارگردانی داریوش مهرجویی بود که اولین فیلم رنگی این کارگردان به شمار می‌آمد.

دایره مینا سه سال توقیف شد اما در نهایت در سال ۱۳۵۶ پروانه نمایش را کسب کرد. این فیلم در جشنواره پاریس هم شرکت کرد. سعید کنگرانی نقش اصلی را در فیلم دایره مینا بر عهده داشت.

اما اوج شکوفایی او در سال ۱۳۵۹ و بازی در سریال هزار دستان بود. بعد از این پروژه تلویزیونی بزرگ، حضور آقای نصیریان در سینما جدی تر شد.

اولین فعالیت سینمایی علی نصیریان بازی در فیلم گاو ساخته داریوش مهرجویی بود. نصیریان در سال ۱۳۶۲ نقش قاضی شارح را در سریال سربداران بازی کرد؛ نقشی که بین تمام نقش هایش تا آن تاریخ، منحصر به فرد است.

از دیگر آثار برجسته و شاخص او در بازیگری می توان به فیلم‌ها و سریال‌های آقای هالو، پستچی، کفش‌های میرزا نوروز، شیر سنگی، ناخدا خورشید، هزاردستان، سال‌های خاکستر، بوی پیراهن یوسف، میوه ممنوعه و شهرزاد اشاره کرد.

دوران پرکاری و درخشیدن

او در سال ۱۳۷۲ با بازی در نمایش بلبل سرگشته به صحنه تئاتر برمی گردد. اوج پرکاری علی نصیریان در سال ۱۳۷۸ رقم خورد که در ۹ تئاتر تلویزیونی، ۳ سریال، یک فیلم سینمایی و یک تئاتر صحنه ای ایفای نقش کرد. تئاتر سلطان و سیاه در تالار سنگلج رکورد فروش تئاتر را می شکند.

بهترین بازیگر نقش مرد و چهره ماندگار

استاد نصیریان در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۷) وقتی ۸۴ ساله بود ، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای بازی در فیلم مسخره‌باز دریافت کرد. او مسن‌ترین فردی شد که تا کنون این جایزه را دریافت کرده‌ است.

علی نصیریان در اولین دوره انتخاب چهره های ماندگار که در سال ۱۳۸۱ برگزار شد، به عنوان چهره ماندگار عرصه هنر معرفی شد. او در سال ۱۳۸۴ نشان درجه یک فرهنگ و هنر را کسب کرد.

جشن تولد ۸۰ سالگی علی نصیریان چهره ماندگار هنر بازیگری ایران در هشتمین نشست صمیمانه هنرمندان با عنوان تولد ماه در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برگزار شد. در این مراسم از تندیس علی نصیریان بازیگر پیشکسوت سینمای ایران رونمایی شد.