کدام حساب ها تجاری هستند و باید مالیات پرداخت کنند؟

شورای پول و اعتبار در راستای جلوگیری از فرار مالیاتی با مصوبه ای حساب های تجاری و غیرتجاری را از هم تفکیک کرد. بر این اساس در صورتی که یک حساب بانکی در ماه بیش از ۱۰۰ تراکنش واریزی داشته باشد و در این تراکنش ها ۳۵ میلیون تومان جابه‌جا شود، حساب تجاری تلقی می‌شود و مشمول پرداخت مالیات است.

در راستای اقدامات دولت برای جلوگیری از پولشویی و فساد، پس از اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان که منجر به ساماندهی ۱۹ میلیون درگاه پرداخت شد، حالا موضوع شناسایی حساب های تجاری مطرح شده و بانک مرکزی دستورالعمل شناسایی حساب های سپرده تجاری و خدمات بانکی مرتبط با آن را برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ کرده است.

بر اساس اعلام بانک مرکزی، تاکنون ۲۲۰ هزار حساب تجاری شناسایی شده است و این موضوع از این جهت اهمیت دارد که با اخذ مالیات از دارنده حساب، دیگر شاهد فرار‌های مالیاتی نخواهیم بود.

از سویی به گفته معاون نظارت بانک مرکزی، صاحبان حساب‌ های تجاری دیگر لازم نیست برای نقل و انتقالات بیش از دو میلیارد ریال خود به بانک مستند ارائه کنند، بلکه بانک‌ ها تنها برای نقل و انتقالات بالاتر از مبلغ ۱۰ میلیارد ریال از این اشخاص مستندات مطالبه خواهند کرد.

بانک مرکزی همچنین برای صاحبان حساب‌های تجاری، آستانه روزانه نقل و انتقالات غیرحضوری را به ۵ میلیارد ریال و ماهانه ۳۰ میلیارد ریال افزایش داده است. علاوه بر آن، از آنجایی که ابزار چک در کسب و کار‌های اشخاص کاربرد زیادی دارد، حد نصاب بازگشت چک‌های قبلی یا ثبت صدور و تأیید چک‌ها در سامانه صیاد برای صدور و اعطای دسته چک جدید که برای عموم مردم ۸۰ درصد در نظر گرفته شده بود برای صاحبان حساب‌های تجاری به ۶۰ درصد کاهش یافته است.

چه حساب هایی تجاری هستند؟

به گفته قائم مقام بانک مرکزی چنانچه حسابی بیش از ۱۰۰ تراکنش واریز به حساب در ماه داشته باشد و ۳۵ میلیون تومان در تراکنش‌ ها جابه‌جا شود، تراکنش تجاری تلقی می‌شود. اصغر ابولحسنی گفت: «از ابتدای مهرماه پیامکی برای افراد ارسال می‌شود که با توجه به تراکنش‌هایی بالایی که دارد حساب تجاری است و حساب تجاری نیازمند اخذ مالیات است. چنانچه فرد مدعی شود که کار تجاری انجام نمی‌دهد و به اشتباه جزو حساب‌های تجاری شناسایی شده می‌تواند مدارک مربوطه را به سازمان مالیاتی ارائه کند تا مشکل برطرف شود.»

قائم مقام بانک مرکزی تاکید کرد: «شناسایی حساب‌ های تجاری نه تنها خللی در فعالیت افراد ایجاد نمی‌کند، بلکه برای حساب‌ های تجاری موارد تشویقی هم در نظر گرفته شده است.»

چطور حساب شخصی را به حساب تجاری تبدیل کنیم؟

معاون نظارت بانک مرکزی تاکید کرد که افراد باید برای تجاری شدن حساب‌های خود اقدام کنند که از دو روش امکان پذیر است.

در روش نخست، اشخاص می‌توانند با مراجعه به درگاه‌ های تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور، شماره حساب یا حساب‌های تجاری خود را اعلام کنند. معمولا سازمان امور مالیاتی کشور زمان تکمیل اظهارنامه‌ های مالیاتی شماره حساب‌های تجاری صاحبان کسب و کار را از آن‌ها استعلام می‌کند، بنابراین افراد می‌توانند از همان درگاه، شماره حساب‌های تجاری خود را اظهار کنند.

پس از اظهار مودیان، سازمان امور مالیاتی کشور صحت اطلاعات حساب و تعلق آن به مودی را از سامانه سیاح بانک مرکزی استعلام می‌کند و در صورت تایید، مراتب را به صورت سیستمی به بانک مرکزی اعلام خواهد کرد. بانک مرکزی نیز شماره حساب دریافتی را به صورت سیستمی برای تغییر وضعیت به حساب تجاری به بانک عامل اعلام می‌کند. البته به استثنای حساب‌های اشخاص خارجی دارای کسب و کار که مجوز کار یا سرمایه‌گذاری در کشور را از مراجع ذی‌صلاح دریافت کرده باشند.

در روش دوم، افراد می‌توانند به بانک‌های عامل مراجعه و اطلاعات حساب‌های خود نزد آن‌ها را که می‌خواهند به حساب تجاری تبدیل شود اعلام کنند. در این حالت صاحبان کسب و کار باید شماره پرونده مالیاتی خود را نیز به متصدیان بانکی اعلام کنند. بانک عامل پس از ارسال سیستمی اطلاعات به سازمان امور مالیاتی از مسیری که بانک مرکزی تدارک دیده است و دریافت تاییدیه از آن سازمان، می‌تواند حساب معرفی شده را تجاری کند.

اعطای تسهیلات به صاحبان حساب تجاری

تدابیری اندیشیده شده تا خدمات بانکی مرتبط با کسب‌ و کار و امور تجاری فقط به صاحبان حساب‌ های تجاری تخصیص یابد. به عنوان مثال، اعطای تسهیلات در قالب‌هایی نظیر مضاربه، سلف، خرید دین، مشارکت مدنی و غیره و نیز گشایش اعتبارات اسنادی که تنها در امور تجاری کاربرد دارند، فقط به صاحبان حساب‌های تجاری تعلق می‌گیرد. وجه این تسهیلات نیز فقط باید به حساب تجاری اشخاص یا فروشندگان کالا و خدمات واریز شود.

واکنش کارشناسان اقتصادی به مصوبه تفکیک حساب های تجاری از غیرتجاری

اما این مصوبه شورای پول و اعتبار با واکنش برخی از کارشناسان روبه‌رو شده است. سیامک قاسمی، اقتصاددان در یادداشتی در فضای مجازی نوشت: «گفتند حساب‌های بانکی با گردش بالای ۳۵ میلیون تومان در ماه، تجاری محسوب می‌شود و باید مالیات بدهند. یک خانواده در مناطق یک تا ۶ تهران با هزینه اجاره و حمل و نقل و خوراکی و رستوران و پوشاک و مدرسه و مابقی بیشتر از ۳۵ میلیون تومان هزینه دارد!»

بهنام صمدی، کارشناس اقتصادی نیز در یادداشتی نوشت: «براساس مصوبه شورای پول و اعتبار، چنانچه یک حساب بانکی بیش از ۱۰۰ تراکنش در ماه داشته باشد و ۳۵ میلیون تومان در تراکنش‌ها جابه‌جا شود، تراکنش تجاری تلقی می‌شود و باید مالیات پرداخت کند. آفرین! فقط بعدا محل هزینه‌کرد ریال با ریال این مالیات‌ها را شفاف اعلام کنید.»