تیمم در لغت به معنی قصد کردن است اما در شرع به معنی “قصد کردن به خاک پاک” است؛ یعنی به جای وضو یا غسل و در نبودن آب، به خاک پاک نیت کنیم.
تَیَمُّم عملی عبادی است که در برخی موارد به جای وضو یا غسل واجب می شود. براى تیمم باید انگشتر از دست خارج شود و اگر در پیشانى یا پشت دستها یا در کف دستها، مانعى باشد یا مثلاً چیزى به آنها چسبیده باشد، باید بر طرف شود.
موارد واجب شدن تیمم به جای وضو و غسل
- پیدا نکردن آب
- سختی بیش از حد
- ترس از ضرر
- احتیاج به آب برای حفظ جان
- نیاز به آب برای تطهیر
- نداشتن آب مباح
- نداشتن وقت برای وضو یا غسل
مراحل تیمم
- مرحله اول: ابتدا به قصد انجام امر خدا، کف دو دست را بر چیزی که تیمم بر آن صحیح است می زنیم. بعضی مراجع تقلید کمی ضربه داشتن دستها را ضروری می دانند، نه این که به آرامی دستها را بر خاک قرار دهیم.
- مرحله دوم: کف دو دست را بر پیشانی از ابتدای محل رشد مو تا ابروها و روی ابرو طبق برخی فتاوا می کشیم. حواستان باشد موهای سر نباید مانع ایجاد کنند.
- مرحله سوم: تمام کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست از مُچ تا نوک انگشتان می کشیم.
- مرحله چهارم: همین کار را برای دست چپ تکرار می کنیم.
بعضی مراجع معتقد هستند پیش از مسح دستها (رحله۳) لازم است کف دست ها یک بار دیگر بر زمین زده شوند و بعضی دیگر علاوه بر چهار مرحله فوق، معتقد هستند کف دستها یکبار دیگر بر زمین زده شده و بر پشت دو دست کشیده شوند. (یعنی مراحل ۱، ۳ و ۴ مجددا انجام شوند).
تیمم بر چه چیزهایی صحیح است؟
تیمم بر هر آنچه از زمین محسوب شود، مثل خاک، شن، ریگ، کلوخ (خاک های به هم چسبیده)، سنگ (سنگ گچ، سنگ آهک، سنگ سیاه و مانند آن) صحیح است و همچنین بر گچ و آهک پخته و آجر و امثال آنها.
توجه: تیمم بر اشیای معدنی که جزء زمین شمرده نمی شود، مثل طلا و نقره و امثال آن صحیح نیست، ولی بر سنگهای مرغوبی که عرفاً به آن سنگ معدنی گفته می شود، مثل مرمر و غیره صحیح است.
تیمم بر سیمان و موزاییک اشکال ندارد، اگر چه احوط( استحبابی) ترک تیمم بر سیمان و موزاییک است.
تیمم بر یخ، زمین نجس، زمین غصبی، خاکستر گیاه، زمینی که نمک روی آن را گرفته باشد، خاکی که با چیز دیگری آمیخته شده باشد، باطل است.
نکات مهم درباره تیمم
- بین مراحل موالات باید رعایت شود ( یعنی فاصله طولانی بین آن ها نباشد).
- در تیمم محلی که بر آن مسح کشیده می شود باید ثابت بوده و دستی که با آن مسح داده می شود حرکت کند.
- اعضای تیمم باید پاک بوده و مانعی مثل انگشتر یا چسب بر روی آن ها وجود نداشته باشد و درصورتی که نمی تواند آن ها را برطرف کند تیمم جبیره ای بگیرد.
- در وضعیت معمولی نباید در انجام تیمم از دیگری کمک گرفت.
- کشیدن دست بر روی بینی لازم نیست.
- بعد از زدن کف دست ها به خاک، میتوان آن ها را به هم زد تا زیادی گرد و خاک بریزد.
پیشنهاد می کنیم این مطالب را هم بخوانید:
نماز میت چگونه خوانده می شود و چه شرایطی دارد؟
غسل جنابت چگونه انجام می شود ؟
بدون نظر