ترشحات واژن مایعی است که از غدد ریز واژن و دهانه رحم ترشح می‌شود. این مایع هر روز از واژن نشت می‌کند تا سلول‌ها و باقیمانده‌های زائد قدیمی را از بین ببرد و واژن و دستگاه تناسلی را تمیز و سالم نگه دارد. میزان ترشحات واژن می‌تواند به طور قابل توجهی از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. رنگ، قوام، و مقدار آن نیز ممکن است از روزی به روز دیگر تغییر کند، این مورد بسته به اینکه فرد در چندمین روز از چرخه قاعدگی خود قرار دارد، متفاوت است:
روز ۱-۵: در ابتدای چرخه، ترشحات معمولا قرمز یا خونی است، زیرا بدن دیواره رحم را می‌ریزد.
روز ۶-۱۴: پس از پریود، فرد ممکن است کمتر از حد معمول متوجه ترشحات واژن شود. با شروع رشد و بلوغ تخمک، مخاط دهانه رحم کدر و سفید یا زرد می‌شود. ممکن است احساس چسبندگی نیز داشته باشد.
روزهای ۱۴ تا ۲۵: چند روز قبل از تخمک گذاری، مخاط نازک و لغزنده خواهد بود، شبیه به غلظت سفیده تخم مرغ. پس از تخمک گذاری، مخاط به حالت کدر، سفید یا زرد و احتمالاً چسبناک برمی‌گردد.
روزهای ۲۵-۲۸: مخاط دهانه رحم روشن می‌شود و فرد قبل از پریود شدن دوباره آن را کمتر می‌بیند.
ترشحات سفید واژن ممکن است برای برخی نگران کننده به نظر برسد. با این حال، در بیشتر مواقع چیزی برای نگرانی وجود ندارد. در واقع، اکثر زنان و دختران در هر دوره از زندگی خود مقداری ترشح خواهند داشت. ترشحات سفیدرنگ واژن معمولا نشانه چرخه قاعدگی طبیعی است. این می‌تواند به شما سرنخی بدهد که در چه مرحله‌ای از چرخه قرار دارید. همچنین امکان دارد نشانه اولیه بارداری باشد.
نکته قابل توجه در مورد ترشحات واژن، رنگ و شکل آن است. هر گونه تغییر در رنگ ترشحات و شکل ظاهری آن می‌تواند نشانه وجود عفونت یا مشکلی در رحم یا واژن باشد و باید جدی گرفته شود.
مواقعی وجود دارد که ترشحات سفید واژن ممکن است نشانه عفونت باشد، مانند عفونت قارچی، که زمانی رخ می‌دهد که مخمر خارج از کنترل رشد می‌کند، یا واژینوز باکتریایی (BV)، که به دلیل رشد بیش از حد باکتری در واژن بروز پیدا می‌کند. این عفونت‌ها اغلب با علائم دیگری از جمله خارش، سوزش و بوی بد واژن همراه هستند.
انواع ترشحات سفید واژن
همانطور که اشاره شد، ترشحات واژن بخش سالمی از فرایند سلامت واژن است. نوع ترشحات واژن ممکن است در طول چرخه قاعدگی تغییر کند، اما تقریباً در همه موارد، نشانه این است که همه چیز به خوبی کار می‌کند. با این حال، گاهی اوقات، ترشحات سفید ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل اساسی باشد. برای اطلاع از اینکه چه زمانی این مایعات به این معنی است که باید به دنبال راهنمایی پزشک باشید، لازم است از انواع ترشحات سفید واژن آگاهی داشته باشید و علت بروز آنها را نیز بدانید که در ادامه به آن پرداخته‌ایم. انواع رایج ترشحات سفید واژن عبارتند از:
ترشحات سفید غلیظ
در طول چرخه قاعدگی، ترشحات واژن ممکن است از نظر قوام و رنگ تغییر کند. هنگامی که ترشحات واژن به صورت ترشح سفید غلیظ ظاهر می‌شود، می‌تواند نشانه این باشد که بدن شما در حال آزاد کردن تخمک از تخمدان‌ها است که به آن تخمک گذاری می‌گویند.
این نوع ترشحات در بانوان یائسه بیشتر به چشم می‌خورد و به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن در بدن ایجاد می‌شود. به این حالت آتروفی واژن نیز گفته می‌شود و ممکن است در افراد غیر یائسه نیز رخ دهد. آتروفی واژن به دلیل نازک شدن دیواره‌های واژن ایجاد می‌شود و خطر ابتلا به انواع عفونت های دستگاه تناسلی و عفونت ادراری را در فرد افزایش می‌دهد. از مهمترین علائم آتروفی واژن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
خشکی واژن
احساس درد و سوزش در زمان نزدیکی
لک بینی پس از نزدیکی
بی اختیاری در ادرار
ابتلا به عفونت ادراری
مشاهده ترشحات زرد رنگ یا سفید غلیظ
چه چیزی باعث ترشحات سفید غلیظ می‌شود؟
ترشحات غلیظ و سفید رنگ می‌تواند در طول چرخه قاعدگی شما ایجاد شود. این ترشح به عنوان لکوره شناخته می‌شود و کاملا طبیعی است. ترشحات ممکن است در روزهای منتهی به تخمک گذاری، یا زمانی که تخمک آزاد می‌شود، رقیق تر شود. طی تخمک گذاری، ترشحات یا مخاط ممکن است بسیار غلیظ و موکوس مانند شوند.
این نشانه این است که شما در حال تخمک گذاری هستید و برخی از زنان از آن به عنوان نشانه طبیعی باروری استفاده می‌کنند. اگر قصد بارداری داشتید، دیدن این ترشحات سفید غلیظ می‌تواند به شما نشان دهد که زمان برقراری رابطه جنسی فرا رسیده است.
این ترشحات برای کمک به مرطوب نگه داشتن بافت های واژن استفاده می‌شود و تحت تأثیر هورمون های تولیدمثل شما قرار دارد، به همین دلیل است که در طول چرخه قاعدگی و بارداری تغییر می‌کند.
به همین ترتیب، ترشحات واژن راه حل بدن شما برای حفظ تعادل pH واژن است. مایعات به عنوان یک روان کننده طبیعی عمل می‌کنند تا باکتری‌ها، کثیفی‌ها و میکروب‌ها را از حفره واژن خارج کنند. تا زمانی که ترشحات بوی بدی نداشته باشد و علائم دیگری را تجربه نکنید، این نوع ترشحات طبیعی و بدون مشکل است. در واقع، بیشتر زنان روزانه حدود یک قاشق چای خوری ترشح را تجربه می‌کنند.
پس از تخمک گذاری، این مقدار امکان دارد تا ۳۰ برابر افزایش یابد. این مایع اضافی ممکن است نیاز به لباس زیرهای نسبتا ضخیم یا آستردار داشته باشد، اما جای نگرانی نیست و لازم نیست به پزشک مراجعه کنید.
ترشحات سفید توده ای (ترشحات پنیری)
اگر ترشحات سفید واژن به صورت توده ای هستند، ممکن است نشانه عفونت قارچی باشد. این عفونت واژن باعث ترشحات واژن با غلظت پنیرمانند (توده‌ای) می‌شود. همچنین ممکن است سوزش و خارش را به همراه داشته باشد.
علت ترشحات سفید توده ای واژن چیست؟
این نوع ترشح به دلیل وجود عفونت قارچی به نام کاندیدیازیس در اندام تناسلی رخ می‌دهد و زمانی ترشحات به صورت پنیری خواهند بود که قارچ در ناحیه واژن رشد نموده و اندام تناسلی را درگیر کرده باشد. این قارچ شاید در حالت عادی در بدن تمام بانوان وجود داشته باشد اما زمانی مشکل ساز خواهد بود که رشد قارچ بیش از اندازه باشد و موجب ایجاد عفونت در واژن شود. از مهمترین دلایل رشد این قارچ عبارتند از بارداری، به هم خوردن تعادل هورمون ها، کم خوابی، ضعف سیستم ایمنی بدن، مصرف قرص جلوگیری از بارداری، استرس و دیابت.
از مهمترین دلایل رشد این قارچ در دستگاه تناسلی می‌توان به مصرف طولانی مدت داروهای آنتی بیوتیک نیز اشاره کرد. مصرف کورتون هم از دیگر عواملی است که می‌تواند منجر به رشد قارچ کاندیدیازیس در واژن شود.
افراد مبتلا به عفونت‌های قارچی ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
ترشح غلیظ با قوام پنیر مانند
ترشحات سفید رنگ که ممکن است زرد یا سبز شود
بوی بد واژن
خارش در ناحیه واژن
تورم یا قرمزی اطراف واژن
احساس سوزش یا درد در هنگام ادرار
درد هنگام رابطه جنسی
داروهای تجویزی برای عفونت قارچی واژن در موارد متوسط یا شدیدتر استفاده می‌شوند. تا زمانی که برای عفونت تحت درمان هستید، باید از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید. درمان شریک جنسی شما برای عفونت‌های قارچی واژن نیاز نیست، زیرا این یک بیماری مقاربتی محسوب نمی‌شود. با این حال، در برخی از زنان مبتلا به عفونت‌های مکرر، ممکن است شریک مرد آنها را نیز تحت تاثیر قرار دهد. اگر در یک دوره یک ساله بیش از دو عفونت قارچی را تجربه کرده‌اید، یک وقت ملاقات برای مشورت با مشاوره پزشکی خود بگیرید. ممکن است مشکلات زمینه‌ای وجود داشته باشد که منجر به عفونت‌های مکرر واژن شما شود.
ترشحات سفید شیری واژن
در روزهای اول چرخه قاعدگی، ممکن است ترشحات رقیق و سفید شیری رنگ واژن را تجربه کنید. برخی از افراد قوام این ترشح را نظیر قوام سفیده تخم مرغ توصیف می‌کنند. این ترشحات رقیقتر نشانه آن است که شما برای تخمک گذاری آماده می‌شوید. کاملا طبیعی است با نزدیک‌تر شدن به دوره قاعدگی، ترشحات ممکن است غلیظ‌تر و مات‌تر شوند.
این ترشحات سفید شیری همچنین ممکن است نشانه بارداری شما باشد. در مراحل اولیه بارداری، برخی افراد ترشحات سفید شیری رنگی تولید می‌کنند. این ترشحات ناشی از تغییرات هورمونی است که بدن را برای ۹ ماه بارداری آماده می‌کند.
همچنین، این ترشحات می‌تواند به پاکسازی باکتری‌ها، میکروب‌ها و آلودگی‌های موجود کمک کند. علاوه بر این، به تشکیل پلاک مخاطی در دهانه رحم کمک می‌کند. این امر دهانه رحم را سالم نگه می‌دارد و از گسترش باکتری‌ها به داخل رحم در دوران بارداری جلوگیری می‌کند. تا زمانی که ترشحات سفید شیری بویی نداشته باشد، به احتمال زیاد نشانه سلامت معمولی واژن است. با این حال، اگر رنگ ترشحات سفید واژن مایل به خاکستری و بوی شدید ماهی ایجاد کند، ترشح ممکن است نشانه عفونت باشد. علائم رایج واژینوز باکتریایی شامل ترشحات سفید شیری و خاکستری با بوی قوی و بد است.
ترشحات سفید چسبنده واژن
زمانی که تخمک گذاری ندارید، بدن شما مایع واژن را به صورت غلیظ و چسبناک تولید می‌کند. این ترشحات واژینال به عنوان مانعی برای جلوگیری از ورود اسپرم به دهانه رحم و رحم عمل می‌کند. این دفاع طبیعی بدن همچنین می‌تواند از ورود میکروب‌ها و باکتری‌ها به دهانه رحم جلوگیری کند.
این موضوع می‌تواند به شما کمک کند تا در روزهای بعد از پریود، زمانی که واژن مایعات کمتری نسبت به سایر بازه‌های زمانی چرخه شما تولید می‌کند، از عفونت جلوگیری کنید. مایع افزایش یافته به شستشوی هر گونه باکتری یا میکروب که می‌تواند برای سلامت و تعادل کلی واژن شما خطرناک باشد، کمک می‌کند.
ترشحات طبیعی واژن به چه صورت هستند؟
ترشحات طبیعی شما ممکن است از شیری رنگ تا سفید و از فردی به فرد دیگر نیز متفاوت باشد. ردیابی چرخه قاعدگی و توجه به ترشحات می‌تواند در تشخیص اینکه چه زمانی ترشحات سفید واژن طبیعی است و چه زمانی ممکن است غیرطبیعی باشد مفید و موثر باشد. در صورت تجربه هرگونه از ترشحات واژن به خصوص ترشحات قهوه ای واژن که با بوی بد، خارش و یا علائمی از این دست همراه است، حتما به پزشک زنان مراجعه کنید.
عفونت‌های مخمری واژن چقدر شایع است؟
عفونت های قارچی یا مخمری واژن شایع بوده و در بیشتر موارد بسیار قابل درمان هستند. در واقع، ۷۵ درصد از زنان احتمالا حداقل یک عفونت قارچی را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. علل بروز عفونت قارچی واژن متفاوت است. می‌تواند ناشی از پوشیدن لباس زیر خیس برای مدت طولانی، دوش گرفتن یا استفاده از آنتی بیوتیک به صورت مکرر و بدون مشورت با پزشک متخصص باشد. عفونت های قارچی واژن معمولاً با داروهای بدون نسخه قابل درمان هستند. در موارد عفونت‌های مداوم، برای رسیدگی به علل احتمالی زمینه‌ای مانند دیابت، به پزشک خود مراجعه کنید.
پزشک شما ممکن است داروهایی مانند فلوکونازول خوراکی، یک داروی ضد قارچ را تجویز کند. در حالی که واژن به صورت خودکار خود را تمیز و ضدعفونی می‌کند و وجود سطح مشخصی از مخمر طبیعی است، مصرف بیش از حد مخمر می‌تواند pH واژن را تغییر دهد و باعث عفونت شود. برای جلوگیری از عفونت قارچی واژن، نکات زیر را رعایت کنید:
همیشه لباس‌های خیس یا لباس‌های شنا را در اسرع وقت عوض کنید: قارچ در محیط‌های مرطوب و گرم به بهترین وجه رشد می‌کند و لباس‌های حمام و لباس‌های مرطوب را به بهترین محیط برای رشد و زندگی تبدیل می‌کند.
اجتناب از دوش مکرر: این عمل می‌تواند باکتری‌هایی را که رشد بیش از حد مخمر در واژن را کنترل می‌کنند، از بین ببرد.
استفاده از تامپون‌ها یا پدهای معطر را کنار بگذارید: عطر می‌تواند واژن را تحریک کند.
اگر دیابت دارید سطح قند خون خود را تا حد امکان طبیعی نگه دارید: دیابت شما را مستعد ابتلا به عفونت‌های قارچی می‌کند و کنترل وضعیت شما می‌تواند به پیشگیری از این عفونت‌ها کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر همراه با ترشحات غیرمعمول واژن، مراجعه به پزشک ضروری است:
بدون نظر