همه تلاش‌های شکست خورده برای کشتن رهبر کره شمالی و راه‌حل‌ها برای مقابله با ترور و کودتا

۵۵ سال پیش ۳۱ کماندوی زبده کره شمالی به دستور رهبر وقت این کشور وارد خاک کره جنوبی شده و علیرغم لو رفتن زودهنگام توانستند خود را تا چند صدمتری محل اقامت رییس جمهور کره جنوبی برسانند، اگر چه در ماموریت نهایی خود برای کشتن رییس جمهور همسایه جنوبی شان ناکام ماندند. پیش تر در مطلبی در روزیاتو به تفصیل به جزییات این عملیات باورنکردنی و سرانجام آن پرداختیم. اما طرف جنوبی نیز بارها تلاش کرده بود تا رهبر کره شمالی را ترور کند که در اینجا به مهم ترین آن ها اشاره خواهیم کرد.

عملیات انتقام از کره شمالی به خاطر ارسال کماندو برای ترور رییس جمهور کره جنوبی

چندین کماندو اهل کره جنوبی برای کشتن کیم ایل سونگ رهبر و دیکتاتور سابق کره شمالی در جزیره ای دوردست در سواحل کره جنوبی آموزش دیدند، عملیاتی که هیچ وقت انجام نشده و کماندوهای کره جنوبی نتوانستند به پیونگ یانگ برسند. مردان گروه ۲۳۲۵اٌم از دسته ۲۰۹اُم از فقیرترین، درمانده ترین و خلافکارترین افراد در کره جنوبی تشکیل شده و به جزیره دوردست سیلمیدو برده شده بودند تا به آدمکش هایی برای ترور رهبر وقت کره شمالی تبدیل شوند. برای رهبران تمامیت خواه آن زمان کره جنوبی در سال ۱۹۶۸، این بدان معنا بود که این افراد باید به کماندوهایی سرسخت و بسیار زبده تبدیل شوند.

با این سربازان بدرفتاری شده، نیازهایشان نادیده گرفته شده و تمرینات بسیار سختگیرانه و هولناکی را متحمل می شدند در حالی که نگهبانان به پاهایشان شلیک کرده و زمانی که مطابق انتظار عمل نمی کردند با چوب کتکشان می زدند. شش نفر از آن ها به خاطر نافرمانی اعدام شده و یک نفر دیگر نیز تصادفی غرق شد. ماموریت آن ها نفوذ به خاک کره شمالی، ورود به قصرهای کیم ایل سونگ و کشتن رهبر بزرگ بود تا عملیات شکست خورده نیروهای ویژه کره شمالی برای ترور رییس جمهور کره جنوبی در همان سال تلافی شود.

در سال ۱۹۷۱، پارک چونگ هی، رییس جمهور وقت کره جنوبی از ایده انتقام دست کشید. مردان جزیره سیلمیدو اما فکر انتقام را رها نکردند. آن ها علیه نگهبانانشان و به کمک مهارت هایی که آموخته بودند شورش کرده و ۱۸ نفر از آن ها را کشتند. در ادامه با دزدیدن یک قایق از دریایی باریک گذشتند و به بندر اینچئون رسیدند. این سربازان در ادامه دو اتوبوس را به سرقت برده و به سئول رفتند تا کسانی که دستور داده بودند آن ها را با تعلیماتی شکنجه وار به قاتلانی برای اجرای نقشه های خود تبدیل کنند را پیدا کرده و بکشند. همانند بسیاری از تلاش هایی که برای کشتن خاندان کیم قبل و بعد از این اتفاق صورت گرفت، این یکی نیز بی نتیجه بود و به درگیری نافرجامی با پلیس پایتخت کره جنوبی منجر شد که مرگ همه آن ها را در پی داشت.

اما حتی اگر این کماندوها می توانستند علیه کره شمالی به کار گرفته شوند نیز سرنوشت مشابهی در انتظارشان بود. حتی ترتیب دهندگان این نقشه نیز می دانستند که شانس این کماندوها برای زنده ماندن بعد از ورود به کره شمالی اندک است، واقعیتی که از این کماندوها پنهان نگه داشته شده بود. کره شمالی از دیرباز نشان داده بود که مکان خوشایندی برای نفوذی ها نیست. بر اساس اسناد سازمان سیا، سرویس اطلاعاتی کره جنوبی هیچ تلاش مناسبی برای انجام عملیات های اطلاعاتی در کره شمالی در اواخر دهه ۱۹۶۰ نکرده بود زیرا انتظار از دست رفتن عوامل اطلاعاتی بسیار بالا بوده و مزایای آن اندک یا تقریباً صفر بود.

نزدیک به نیم قرن بعدتر، سلسله کیم هنوز هم در کره شمالی در قدرت است و صحبت از ترور یک بار دیگر شنیده می شود. سرعت توسعه موشک های بالستیک و سلاح های هسته ای کره شمالی از یک نمایش امنیتی داخلی به بزرگ ترین تهدید برای ایالات متحده از نگاه جیمز ماتیس، وزیر دفاع سابق ایالات متحده تبدیل شده است. گزینه ها برای متوقف کردن دسترسی روزافزون کره شمالی به موشک های هسته ای، چندان خوشایند نیستند- یک جنگ ویرانگر یا یک توافق سیاسی عدام اشاعه ناخوشایند که ممکن است کره شمالی به آن وفادار نماند- اما وزارت دفاع تصمیم گرفته به توسعه گزینه های نظامی مبادرت ورزد و بدین ترتیب بعد از دیدارهای ناموفق کیم جونگ اون و دونالد ترامپ، بار دیگر رزمایش های مشترک ایالات متحده و کره جنوبی از سر گرفته شد.

کره جنوبی نیز در سهم خود، گذشته دیکتاتورمآبانه و نقشه های انتقام جویانه شخصی اش را کنار گذاشته است. اما از ترس زرادخانه موشکی و هسته ای دائماً در حال توسعه همسایه شمالی اش و خسته از نمایش های همیشگی این قدرت، سئول شروع به پاسخ به پیام های تهاجمی کره شمالی با تهدیدهایی از نوع خود برای کشتن رهبر کنونی کره شمالی، کیم جونگ اون، در ابتدای هر جنگ بالقوه ای کرد. اما از مدت ها قبل، کره شمالی با تهدیدهای ترور، هم واقعی و هم تجسمی، روبرو بودوه است.

از دوران استعمار ژاپن در دهه ۱۹۳۰ تا پایان پرآشوب رژیم های کمونیستی در دهه ۱۹۹۰، بسیاری تلاش کرده اند که یک کیم را بکشند و همه شکست خورده اند. اما علیرغم مواجهه با چالش های مرگبار از درون و در نبود آن ها نیز، سلسله کیم همیشه توانسته به لطف مهارت های بقای پیچیده و بدبینانه، نقشه های ترور ضعیف و شبکه ای پیچیده و کارآمد از بادیگاردها، پلیس مخفی و جاسوسان، از دست آدمکش ها فرار کنند.

تمام مردان کیم

اولین رویارویی خانواده کیم با خطر ترور در دهه ۱۹۳۰ بود، وقتی کیم ایل سونگ به عنوان یک شبه نظامی به ارتش چین پیوست تا علیه استعمار ژاپن در منچوری و شبه جزیره کره مبارزه کند. زمانی که کیم در نیروهای مقاومت علیه ژاپنی ها نامی برای خود دست و پا کرد، پلیس ژاپن یک واحد عملیات های ویژه را تشکیل داد که کیم را پیدا کرده و ترور نماید و برای این کار از برخی از چریک های خود کیم استفاده کرد که با وعده عفو عمومی توسط ژاپنی ها به خدمت گرفته شده بودند. همراه با شبکه ای از خبرچین ها که برای پلیس کار می کردند، این مردان رفیق و رهبر سابق خود را تعقیب کردند، درسی از خیانت که کیم برای باقی عمرش همیشه به یاد داشت.

کیم در دوران مبارزات چریکی اش توسط تیمی از بادیگاردها محافظت می شد که بر اساس گزارش ها، شامل همسرش، کیم جونگ سوک، مادر کیم جونگ ایل (دومین رهبر کره شمالی) نیز می شد. تاریخ نگاران کره شمالی در آن دوران از نبردی نوشته اند که درآن کیم جونگ سوگ توانست زندگی رهبر آینده کره شمالی را در شمار شرقی چین نجات داده و خود را سپر کیم ایل سونگ کند در شرایطی که سربازان دشمن از نیزارهای مجاور به سمت او نشانه رفته بودند و در ادامه همسر رهبر آینده کره شمالی توانست با تفنگ Mauser خود این سربازان را از پای دربیاورد. این داستان از دیرباز به یک روایت اخلاقی پروپاگاندایی در کره شمالی برای تعهد و فداکاری مطلق نسبت به امنیت کیم ها تبدیل شده است، اگر چه شواهد و مدارک مستقل اندکی برای تایید این ماجرا وجود دارد.

اولین سوء قصد تایید شده به جان کیم ایل سونگ در دوران پس از جنگ، در جریان مراسمی در ایستگاه راه آهن پیونگ یانگ بود که به مناسبت جنبیش استقلال کره شمالی در اول مارس ۱۹۴۶ برگزار می شد. بر اساس گزارش ها، آدمکش هایی که توسط دولت کره جنوبی فرستاده شده بودند، یک نارنجک دست ساز را در هنگام سخنرانی کیم به سمت او پرتاب کردند و یاکوف نوویچنکو، یک ستوان ارتش شوروی که مسئولیت محافظت از خاندان کیم و مقامات ارشد حاضر در مراسم را بر عهده داشت، وارد عمل شده و این نارنجک را برداشت که باعث انفجار آن و قطع شدن دستش شد.

این اتفاق باعث دوستی مادام العمر کیم و نوویچنکو شده و همچنین یک فیلم زندگینامه ای حماسی پروپاگاندایی از روی آن در اواسط دهه ۱۹۸۰ توسط کره شمالی و شوروی نیز ساخته شد در حالی که یک متخصص پروپاگاندای ارتش شوروی که بعدها همکاری نزدیکی با پیونگ یانگ داشت، در آن زمان نوشته بود که این نارنجک دست ساز در فاصله ۳۰ متری محل ایستادن کیم فرود آمده و خطر زیادی برای وی نداشت.

در اواسط دهه ۱۹۴۰ گروه بزرگی از محافظان اطراف رهبر کره شمالی را پر کرده بودند که در ادامه به یکی از سرکوبگرترین و بیرحم ترین حکومت های پلیسی تبدیل شدند که برای منافع شخصی خاندان کیم فعالیت می کردند. در داخل این معماری سرکوب، یک گروه از محافظان کارکشته برای رهبران ارشد کره شمالی شکل گرفت که با امنیتی چندگانه و دارای همپوشانی از آن ها مراقبت می کردند.

در داخلی ترین حلقه محافظان، شش بادیگارد خبره دست چین شده قرار دارند که از دفتر آجودانی موسوم به دفتر شماره ۶ که به اندازه یک تیپ است انتخاب شده و مستقیماً از خاندان کیم محافظت می کنند. این تیم معادل تقریبی سرویس مخفی ایالات متحده (سرویس امنیتی روسای جمهور ایالات متحده) است اما با ۲۰ برابر نیروهای بیشتر در کشوری که بسیار کوچک تر و کم جمعیت تر از ایالات متحده است.

بادیگارهای شخصی کیم ها افسران ارشدی هستند که اعتماد این خاندان را کسب کرده و کیم ها از وفاداری آن ها بعد از سال ها خدمت در یگان محافظان کره شمالی اطمینان دارند، واحدی متشکل از ۱۰۰,۰۰۰ نیرو که هدف آن تامین امنیت خاندان کیم و سیاستمداران و نظامیان ارشد این کشور است. دیگر سربازن یگان محافظان، از خانواده هایی بدون ارتباط با نفرات ارشد حزب کمونیست انتخاب می شوند که لایه بعدی محافظت از کیم جونگ اون را تشکیل داده، در مراسمات، دیدارهای رسمی و سفرهای شخصی دور او را گرفته و از اقامتگاه های متعدد او نیز محافظت می کنند.

پایتخت کره شمالی نیز به تنهایی توسط یگان دفاع پیونگ یانگ و یگان دفاع هوایی آن محافظت می شود که در صورت جنگی بزرگ یا کودتا، در داخل شهر جنگیده و از فضای هوایی شهر محافظت می کنند. در بیرون از پیونگ یانگ، ارتش سوم کره شمالی، سومین و سنگین ترین حلقه محافظتی را ایجاد کرده است که از مسیرهای غربی منتهی به پیونگ یانگ، از بندر نامپو در شمال تا رودخانه چونگچون مراقبت می کنند.

چندین آژانس اطلاعاتی نیز در داخل کره شمالی به عنوان اولین حلقه اطلاعاتی برای شناسایی نشانه های خیانت یا نقشه هایی برای کودتا پیش از پیاده سازی عمل می کنند. وزارت امنیت داخله نیز یک شبکه گسترده از سیستم های شنود و خبرچین را برای جاسوسی از غیرنظامیان ایجاد کرده و نظارت بر مقامات ارشد حزب کارگر نیز توسط وزارت سازمان دهی و هدایت انجام می شود. در داخل ارتش نیز یگان امنیت نظامی نقش سرویس پلیس مخفی را برای نظارت بر کسانی که یونیفرم نظامی به تن دارند ایفا می کند.

در کنار سرویس امنیت داخلی و آژانس های امنیتی، ترویج کالت شخصیت کیم که بر پرستش خانواده کیم به عنوان موجوداتی ماوراءلطبیعه تاکید دارد نیز به کار گرفته می شود. تلاش برای کشتن یکی از اعضای خاندان کیم، به باور بسیاری از مردم کره شمالی، بسیار بیشتر از خیانت است، یک نوع عمل کفر آمیز. همانند امپراطوران چین، دولت کره شمالی نیز نه تنها وعده عذاب را برای «خائنان» بلکه برای خانواده هایشان نیز می دهد که بیش از پیش افراد را در داخل کشور از فکر تلاش برای ترور کیم ها باز می دارد.

دهه ۱۹۹۰ نه چندان باشکوه

بزرگ ترین تست دستگاه امنیتی حافظ خاندان کیم در دهه ۱۹۹۰ بود، زمانی که کره شمالی از رهبری بنیانگذارش، کیم ایل سونگ، به پسرش کیم جونگ ایل گذر می کرد. با سقوط دیوار برلین و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، دولت های کمونیست یکی پس از دیگری سقوط می کردند و بسیاری فکر می کردند که دیر یا زود نوبت به کره شمالی نیز خواهد رسید. علاوه بر تغییرات ژئوپلتیک، موجی از نارضایتی ها نسبت به جایگاه کیم جونگ ایل به عنوان وارث پدر نیز وجود داشت.

شایعات مربوط به تلاش برای کودتا و ترور شروع به چرخیدن در کره شمالی کرده و به رسانه های ژاپنی و کره جنوبی نیز کشیده شد. در اوایل دهه ۹۰، خبرگزاری های خبری شروع به انتشار گزارش هایی در مورد نقشه یک ترور توسط ژنرال آن چانگ هو و ۳۰ تا ۴۰ افسر ارتش کردند که همگی در آکادمی نظامی فرونزی در اتحاد جماهیر شوروی تحصیل کرده بودند. این کودتاچیان ظاهراً قصد داشتند توپ های تانک هایشان را در جریان رژه نظامی آوریل سال ۱۹۹۲ به مناسب شستمین سالگرد تاسیس ارتش این کشور به سمت دو کیم نشانه رفته و آن ها را از بین ببرند.

گزارش های متعددی از دستگیری این ژنرال و بازجویی از فارغ التحصیلان دانشگاه های نظامی روسیه و اروپای شرقی در آن زمان به رسانه های خارجی راه یافت اما دستیابی به اسناد در این زمینه تقریباً غیرممکن بوده است. مدت کوتاهی بعد از مرگ کیم ایل سونگ، سربازان ارتش ششم کره شمالی که در منطقه هامگیونگ شمالی مستقر هستند، در سال ۱۹۹۵ و ظاهراً با هدف کودتا به حرکت درآمدند. به گفته کارشناسان، این نقشه توسط عاملانی در داخل این نیرو فاش شد و به نظر نمی رسد که نیروهای امنیتی عامل برملا شدن آن بوده باشند.

در واقع رییس این بخش از نیروهای ارتش، کیم سونگ چون، به سراغ وزارت امنیت داخلی کره شمالی رفته و از نقشه زیردستانش برای کودتا خبر داد. اگر چه هدف اصلی این کودتا هنوز مشخص نیست اما ماجرای هامگیونگ شمالی نشان از فروپاشی نگران کننده در فرماندهی سیستمی بود که قرار بود کنترل مطلق و رسوخ ناپذیری داشته باشد. این تلاش برای کودتا عواقب سنگینی برای نیروهای ارتش ششم کره شمالی داشت. بر اساس روایت ها، فرماندهان ارشد این ارتش در داخل ساختمان های این ارتش به ستون ها بسته شده و سپس تمام ساختمان به آتش کشیده شد و اکنون هیچ ردی از این ارتش در اسناد نظامی کره شمالی وجود ندارد.

بازنگری در گزینه ها

کیم جونگ ایل توانست سال های دشوار ابتدایی رهبری اش را به سلامت طی کند و آنقدر قدرتش را تحکیم بخشید که انتقال وراثتی قدرت در کره شمالی را به پسرش کیم جونگ اون تضمین نماید. اما دورنمای یک حمله هسته ای، ضرورت جدیدی را برای تلاش به منظور مختل کردن زنجیره فرماندهی کره شمالی در صورت شروع یک جنگ پیشگیرانه ایجاد کرد. در حالی که از بین بردن رهبری دشمن در جنگ ایده جدیدی نیست، ارتش کره جنوبی در سال های اخیر بیش از پیش در مورد توانایی های خود در ترور رهبران کره شمالی صحبت کرده است.

یگان نبردهای ویژه ارتش کره جنوبی در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که در حال تشکیل یک واحد عملیات ویژه است که هدف آن کشتن کیم جونگ اون و دیگر مقامات ارشد کره شمالی در صورت ضرورت پیدا کردن یک حمله پیشگیرانه است. دولت کره شمالی نیز واشنگتن و کره جنوبی را با تروریسم دولتی علیه رهبر اعظم کره شمالی با استفاده از مواد بیوشیمیایی متهم کرده است. اما هر تیم عملیات ویژه ای با موانع بسیاری برای نزدیک شدن به کیم جونگ اون مواجه خواهد شد. آن ها بعد از نفوذی دشوار به خاک کره شمالی و در قالب یک عملیات هلی برن به کمک سرویس های امنیتی و نظامی ایالات متحده، باید از نیروهای ارتش سوم کره شمالی عبور کنند که از مسیرهای منتهی به پایتخت در مقابل مهاجمانی که از زمین یا هوا وارد خاک این کشور می شوند محافظت می نمایند.

اگر ارتش سوم و چهارم در مقابله با مهاجمان شکست بخورند، سربازان یگان دفاعی پیونگ یانگ، منطقه به منطقه از پایتخت دفاع خواهد کرد تا برای کیم جونگ اون زمان خریده و یگان محافظانش بتوانند او را به بخش شمالی کشور برسانند. پس از ماجرای یازده سپتامبر، نیروهای ویژه آمریکای عملیات های مشابهی را در پاکستان، سومالی و لیبی انجام داده اند، به صورت مخفیانه و با سرعت وارد منطقه مورد نظر شده و رهبران تروریستی فراری را دستگیر کرده یا کشته اند. تلاش برای تکرار این عملیات ها علیه یک کشور به شدت مسلح، احتمال موفقیت را به شدت کاهش می دهد و اگر چه چنین کاری در فیلم ها چندان دشوار نیست اما در واقعی بسیار پیچیده خواهد بود.

شاید کارآمدترین و عملی ترین گزینه، استفاده از بارانی از موشک ها توسط کره جنوبی یا ایالات متحده باشد. برنامه «تنبیه بزرگ و انتقام کره» که بعد از تست هسته ای کره شمالی در سپتامبر ۲۰۱۶ معرفی شد، از پرتاب موشک های کروز و بالستیک برای با خاک یکسان کردن بخش هایی از پیونگ یانگ که محل استقرار کیم جونگ اون و فرماندهانش در صورت قریب الوقوع بودن حمله هسته ای از جانب کره شمالی می گوید. چهار سال پیش تر از انتشار این برنامه، کره جنوبی یک موشک کروز به نام Hyunmoo-3 را تست کرد که به هدفی به شکل کاخ خورشید کومسوسان در پیونگ یانگ، محل حضور رهبر کره شمالی و خانواده اش، برخورد می کرد.

اما همه این موشک ها و نیروهای ویژه بی فایده خواهند بود اگر اطلاعات مناسب برای هدایت آن ها به محل حضور رهبر کره شمالی را در اختیار نداشته باشند. بدست آوردن چنین اطلاعات چالش برانگیزی در هدف دشواری مانند کره شمالی می تواند تلاشی آرمانگرایانه باشد. برای مثال در جریان حمله ایالات متحده به عراق، هواپیماهای رادارگریزی مجهز به بمب های سنگرشکن و موشک های کروز برای حمله به مکان هایی که به گفته جاسوسان صدام حسین در آن پنهان شده بود اعزام شدند. اما نه صدام و نه هیچ کدام از تیم رهبری ارشد وی در این مکان ها حضور نداشته و تنها ۸ ماه بعد بود که رییس جمهور سابق عراق دستگیر شد.

روز بعد از ترور رهبر کره شمالی

اما حتی اگر ایالات متحده و کره جنوبی بتوانند رهبر کره شمالی را از بین ببرند نیز توانایی های متعارف ارتش کره شمالی آنقدر هستند که بتواند صدمات جبران ناپذیری به سئول بزند، جایی که هزاران نیروی آمریکایی نیز حضور دارند. همچنین مشخص نیست که ارتش کره شمالی در صورت کشته شدن رهبرشان اسلحه هایشان را زمین بگذارند. مشکلات کره شمالی بعد از مرگ کیم جونگ اون پایان نخواهند یافت زیرا میراث این خاندان شامل چیزی فراتر از میراث گوشت و خونی به تاج و تخت پیونگ یانگ است.

خاندان سطنتی کره شمالی در طی دهه ها زمامداری بیرحمانه و فقر و ظلمی که به مردمشان تحمیل کرده اند در جامعه این کشور ریشه دوانده است. بدین ترتیب ایجاد جامعه جدیدی از خاکستر هر درگیری نظامی در آینده کره شمالی دشوار است. در هر صورت، ارواح رهبران کره شمالی مدت ها بعد از پایین کشیده شدنشان از قدرت نیز مردم این کشور را رها نخواهند کرد. کنار زدن آخرین کیم، در حالی که به شدت ویرانگر و خونین خواهد بود، اما در مقایسه با حکمرانی بر یک کشور پرآشوبی که بعد از مرگ او بر جای می ماند ساده تر خواهد بود.