علت گرانی چرخ خیاطی های قدیمی چیست؛ «جیوه قرمز» افسانه است یا واقعیت؟

در پی انتشار شایعه ای مبنی بر وجود ماده ای به نام «جیوه قرمز» در چرخ خیاطی های قدیمی که به طرز عجیبی قیمتی است و هر گرم آن یک میلیارد تومان (!) ارزش دارد، چرخ خیاطی های مارشال که از قدیم در بسیاری از خانه ها پیدا می‌شود حکم عتیقه پیدا کرده و مالکان آن در پلتفرم های خرید و فروش، آگهی های میلیاردی منتشر کرده‌اند.

اخیرا مطلبی در برخی شبکه های اجتماعی فراگیر شده است که حکایت از وجود ماده ای حیاتی و بسیار گرانبها به نام جیوه قرمز در چرخ خیاطی های قدیمی دارد.

متن برخی از شایعات در فضای مجازی به این شرح است:

توی این چرخ خیاطی‌ های خیلی قدیمی ماده‌ای است به اسم جیوه قرمز که هر گرمش ۱۰ میلیارد تومن قیمت داره. این جیوه برای تسلیحات اتمی کاربرد داره و خیلی هم سمی و خطرناکه…
این ماده به‌جز چرخ خیاطی، توی بعضی یخچال و تلویزیون‌ها و وسایل برقی بالای ۵۰-۶۰ سال پیش هم موجوده.

این شایعات باعث شده تا در روزهای اخیر قیمت این لوازم افزایش سرسام آوری داشته باشد. تا حدی که برخی از فروشندگان، چرخ خیاطی مارشال قدیمی خود را در یکی از پلتفرم‌ها با قیمت بیش از دو میلیارد تومان به فروش گذاشته‌اند.

هیچ‌کس به طور قطع نمی‌داند که این شایعه از کجا شروع شده اما به احتمال زیاد از سوی دلالان در فضای اینترنت منتشر شده است.

جیوه قرمز؛ افسانه یا واقعیت؟

در همین راستا سرهنگ علی کسانی، رئیس پلیس فتا استان کرمانشاه، گفت: «داستان جیوه قرمز اسرارآمیز داستانی قدیمی بوده که هر از چند گاهی با عناوینی چون وجود آن در لانه خفاش یا چرخ‌ خیاطی‌ های قدیمی و مومیایی‌ های مصر باستان منتشر می‌شود اما نکته اصلی این است که چنین ماده‌ای اصلا وجود خارجی ندارد.»

این شایعه در سال های قبل در عربستان سعودی نیز مطرح و صحت آن در این کشور به کلی رد شد. حتی پای پلیس نیز به این ماجرا کشیده شد.

خبرگزاری رویترز در سال ۲۰۰۹ با انتشار گزارشی در این باره نوشت: «پلیس عربستان در حال تحقیق در مورد ریشه‌های یک کلاهبرداری است که در آن ادعا می‌شود که چرخ خیاطی‌ های قدیمی سینگر ممکن است در خود ثروت هنگفتی به همراه داشته باشند، زیرا حاوی ماده‌ای گریزان و احتمالا افسانه‌ای به نام جیوه قرمز هستند.»

روزنامه انگلیسی زبان سعودی Gazette نیز گفت برخی از خریداران حاضرند تا ۲۰۰۰۰۰ ریال (۵۰۰۰۰ دلار) برای چرخ خیاطی قدیمی سینگر که حاوی جیوه قرمز است، بپردازند.

عجیب‌تر اینکه ادعا شده بود می‌توانید تلفن همراه خود را روی چرخ خیاطی نگه دارید تا وجود جیوه قرمز در آن مشخص شود. روزنامه سعودی می‌گوید: «اگر وقتی تلفن در نزدیکی سوزن قرار می‌گیرد، خط قطع شود، وجود این ماده را ثابت می‌کند».

نظریه های عجیب دیگری هم درباره جیوه قرمز وجود دارد؛ به طوریکه ادعا می‌شود می‌توان از آن برای ساخت بمب هسته ای استفاده کرد.

جیوه قرمز واقعی

در نهایت، یک سنگ معدنی قرمز رنگ حاوی جیوه به نام سولفید جیوه وجود دارد که ماده‌‌ای نسبتا معمولی است. آن را با نام سولفور جیوه نیز می‌شناسند و اگرچه برای تزئین سفال بسیار کاربردی است، اما هیچ چیز را درمان نمی‌کند و در واقع می‌تواند مضر باشد. نه به این دلیل که به شدت انفجاری است، بلکه به این دلیل که جیوه قدیمی برای سلامتی انسان خطرناک است.

شروع شایعات در ایران

در ایران اولین بار در بهار سال ۱۳۸۰ شایعه‌ای مبنی بر وجود یک قطعه الماس یا طلا در بدنه چرخ خیاطی مارشال معروف به دوشیرنشان و خرید آن توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی مطرح شد و به دنبال آن مردم از سراسر کشور به سراغ چرخ های خیاطی مارشال خود رفتند و به امید پیدا کردن طلا، الماس یا جیوه، چرخ خیاطی ها را باز کردند.

در آن زمان گفته می‌شد این قطعه الماس یا طلا در اسکلت چرخ خیاطی مارشال دارای شماره سریال خاص جاسازی شده که با برش و شکاف آن می‌توان به راحتی به این شیء قیمتی دست یافت.

این داستان نیز شنیده شده که مالک کارخانه چرخ خیاطی مارشال به همراه دیگر وابستگان و نزدیکان فراری خود در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی چون قادر به انتقال و خروج قانونی دارایی و اموال و ثروت نامشروع خود به خارج از کشور نبودند، با تبدیل ثروت خود به الماس و طلا و جاسازی آنها در چرخ خیاطی قصد داشتند در قالب صادرات، اموال و ثروت خود را منتقل کنند که بنابه دلایلی، خواست و نیت آنان محقق نشد و ، این چرخ خیاطی ها که تعداد آنها مشخص نیست، به همراه دیگر تولیدات کارخانه در داخل عرضه شده است.

اگرچه با گذشت نزدیک به ۲۲ سال تاکنون کسی موفق به پیدا کردن هیچ‌گونه شیء قیمتی درون این چرخ ها نشده اما همچنان هرچند سال یکبار این شایعه دوباره قوت گرفته و باعث افزایش نجومی قیمت چرخ خیاطی مارشال می‌شود.

قیمت اصلی چرخ خیاطی مارشال از ۵۰۰ هزار تومان تا ۴ میلیون تومان است.