ماجرای گم شدن ۲.۵ تن اورانیوم طبیعی در لیبی چیست؟

اورانیوم طبیعی استفاده نظامی ندارد، دستکم نه هنوز. اما می تواند برای استفاده نظامی غنی سازی شود و به همین خاطر وقتی ۲.۵ تن اورانیوم به شکل ناگهانی گم می شود، مقامات رسمی آژانس بین المللی انرژی اتمی به شکلی قابل درک نگران می شوند. بر اساس گزارش این آژانس، این دقیقاً همان اتفاقی است که در لیبی رخ داده است و آژانس بین المللی انرژی اتمی در تلاش است که این مقدار انرژی اتمی که در ۱۰ محفظه استوانه ای نگهداری می شد را پیدا کند.

آژانس بین المللی انرژی اتمی در بیانیه ای در این باره چنین گفته است: «بازرسان امنیتی آژانس دریافته اند که ۱۰ بشکه حاوی حدود ۲.۵ تن اورانیوم طبیعی در قالب سنگ اورانیوم، آنطور که قبلا گفته شده بود، در لیبی یافت نشده است. اقدامات بیشتری توسط آژانس برای شفاف سازی در مورد ماجرای گم شدن این ماده هسته ای و مکان کنونی اش انجام خواهد شد». رویترز مدعی شده است که این سایت افشا نشده در لیبی تحت کنترل دولت نبوده اما در فهرست سایت های از قبل اعلام شده بوده است که کارشناسان از آن اطلاع داشته اند.

بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به دلیل نگرانی های امنیتی از بازدید از این سایت در سال ۲۰۲۲ منع شدند و وقتی در هفته گذشته موفق به دیدن از آن شدند، متوجه گم شدن منبع اورانیوم از قبل اعلام شده گردیدند. این ماده پودری شکل که با عنوان کیک زرد اورانیوم شناخته می شود، به فرآیند غنی سازی نیاز دارد تا بتوان آن را به اورانیوم در مقیاس نظامی تبدیل کرد. این فرآیند شامل تبدیل آن به گاز بوده و می توان یک تن اورانیوم طبیعی را به حدود ۵ کیلوگرم اورانیوم در مقیاس نظامی تبدیل کرد. بدین ترتیب، این ۲.۵ تن اورانیوم طبیعی می تواند به حدود ۱۴ کیلوگرم اورانیوم در مقیاس نظامی تبدیل شود.

بر اساس گزارش رویترز، لیبی در سال ۲۰۰۳ از برنامه نظامی هسته ای خود دست کشید اما کنترل سیاسی منطقه در یک دهه اخیر بسیار پرآشوب و بی ثبات بوده است.