سیر تحول پوشش زنان؛ لباس های زنانه طی یک قرن گذشته چه تغییراتی داشته اند؟

گذشت زمان همه چیز را دستخوش تغییر می کند و دنیای مُد و فشن هم از این قاعده مستثنی نیست. تغییرات لباس ها گویای تحولاتی است که در زندگی ما رخ داده. به همین دلیل است که وقتی پوشش مردم دوره های مختلف زمانی را با یکدیگر مقایسه می کنیم، تفاوت های فاحشی میان آن ها می بینیم، گرچه ممکن است شباهت های جزئی ای باهم داشته باشد.

کرست

کرست هایی که زنان زمانی برای باریک نشان دادن کمر خود به تن می کردند، جزء جدایی ناپذیر پوشش آن ها در قرون وسطی بودند. پوشیدن آن ها اما اصلاً راحت نبود. در اوایل قرن بیستم، زنان شروع به پوشیدن کرست هایی کردند که باعث می شد بالاتنه جلوتر از لگن قرار گیرد و بدن شکلی بسیار غیر طبیعی پیدا می کرد.

در دهه ی ۱۹۲۰، لباس های راسته تری مُد شدند، به همین دلیل دیگر نیازی به استفاده از کرست نبود. زنان از سینه بند و کمربند استفاده می کردند. اما دهه ی ۱۹۵۰ با بازگشت کرست ها همراه بود. کرست های جدید البته با نوغ قدیمی آن متفاوت بودند و دیگر خبری از تور در آن ها نبودند. لانا ترنر، از بازیگران عصر طلایی هالیوود یک بار گفته بود تنها یک مرد می توانسته چنین چیزی اختراع کند و یک زن هرگز با هم‌نوع خود چنین کاری نمی کند.

در دهه ی ۱۹۶۰، کرست ها محبوبیت خود را از دست دادند و برای مدتی ناپدید شدند. اما در اواخر قرن بیستم دوباره ی سر و کله ی آن ها پیدا شد و این بار از آن ها به عنوان بخشی از لباس عروس استفاده می شد.

در اوایل دهه ی ۲۰۰۰، کرست ها بار دیگر مُد شدند. البته دستخوش تغییرات زیادی شده بودند؛ آن ها دیگر به تنگی گذشته نبودند و به همراه لباس های روزانه، مثل شلوار جین، دامن و شلوارک پوشیده می شدند. حالا در دهه ی ۲۰۲۰ هم دوباره کرست ها محبوبیت یافته اند. اما این اندازه و قد کوتاه تری دارند و روی لباس پوشیده می شوند.

سوتین

در دهه ی ۱۹۲۰، زمانی که زن ها بالاخره استفاده از کرست را کنار گذاشتند، باید سینه بند را جایگزین آن می کردند. سینه بندهای آن زمان صرفاً یک تکه پارچه ی چهارگوش شبیه به کراپ تاپ های امروزی بودند. مدل هایی هم با پارچه ی بیشتر در قسمت وسط وجود داشت. در دهه ی ۱۹۵۰، سوتین های مخروطی شکل اختراع شدند.

در دهه ی ۲۰۰۰، سوتین های نیمه بدن نما و بالادهنده ی سینه محبوبیت یافتند. سوتین هایی که حالا در دهه ی ۲۰۲۰ محبوبیت دارند، مشابه همان سینه بندهایی هستند که در اوایل قرن بیستم وجود داشتند، با این تفاوت که ساده تر و بهتر هستند.

شلوار جین

سر و کله ی این شلوارهای بسیار کاربردی درست شده از پارچه ی جین در قرن نوزدهم پیدا شد. دوام بالای پارچه ی جین کمک بزرگی به کارگرها بود. در حقیقت، آن ها مخاطب هدف اصلی این جنس پارچه بودند. بعدها نظامیان هم به استفاده از شلوار جین روی آوردند.

همچون بسیاری از دیگر چیزها، هالیوود باعث محبوبیت این پارچه در میان مردم معمولی شد. در دهه ی ۱۹۲۰، فیلم هایی با حضور کابوی های جین پوش ساخته شد و در دهه ی ۱۹۵۰، بازیگران محبوبی همچون مارلون براندو و جیمز دین شلوار جین به تن می کردند. و طولی نکشید که بازیگران زن نیز پوشیدن شلوار جین را آغاز کردند. مریلین مونرو، یکی از جذاب زنان عصر خود، در فیلم «ناجورها» (The Misfits) با شلوار جین ظاهر شد.

شلوارهای جین از زمان ظاهر شدن در فیلم ها تاکنون پرطرفدار بوده اند. با این حال، مدل آن ها تغییراتی داشته است.

در دهه ی ۲۰۰۰، شلوارهای جین فاق کوتاه و تنگ تر محبوبیت یافتند. اما این مدل از شلوارهای جین نه تنها برای ماه های سردتر سال مناسب نبود، بلکه هنگام نشستن هم قسمتی از بدن دیده می شد. به همین دلیل بازگشت شلوارهای جین فاق بلند با استقبال مردم مواجه شد.

پالتو

در دهه ی ۱۹۲۰، زنان پالتوهایی با سرآستین های بزرگ و یقه های خزدار به تن می کردند. رنگ پالتوها معمولاً آبی تیره، قهوه ای یا قرمز تیره بود. پایین پالتوها پهن تر بود، به همین دلیل زن ها در آن ها ریزنقش و شکننده به نظر می رسیدند.

در دهه ی ۱۹۵۰، رنگ ها و مدل های زیادی به وجود آمد که هدف از آن ها تأکید بر زنانگی خانم ها بود. پالتوها بسیار باریک یا حتی گشاد بودند. پالتوهای گشاد محبوبیت بیشتری داشتند چون با دامن های بزرگی که آن زمان مُد بودند ظاهر بهتری پیدا می کردند. به علاوه، آن زمان نرخ زاد و ولد بسیار بالا بود، به همین دلیل پالتوهای بزرگی که می توانستند شکم زنان باردار را بپوشانند محبوبیت داشتند.

با نگاهی به ترندهای مُد طی دهه ی های گذشته می توان پی برد که در تمام این مدت پالتوهای باریک و گشاد دائماً جایگزین یکدیگر شده اند. در دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، زنان دوست داشتند کمر خود را به رخ کشند و در دهه ی ۱۹۸۰، آن ها لباس های گشادتری می پوشیدند.

در دهه های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰، زنان زیادی را با پالتوهای باریک دیدیم و در دهه ی ۲۰۲۰، لباس های اورسایز با طراحی های مینیمالیستی محبوبیت یافته اند. اما به گفته ی کارشناسان احتمالاً به زودی شاهد بازگشت دوباره ی مدل های باریک کلاسیک خواهیم بود.

کت و شلوار

برای مدتی طولانی کت و شلواری پوششی مختص به آقایان بود. اما در دهه ی ۱۹۳۰، بازیگران زن مشهوری همچون مارلنه دیتریش، جوآن کرافورد و کاترین هپبورن شروع به پوشیدن کت و شلوار کردند. این پوشش برای جامعه ی محافظه کار آن زمان قابل قبول نبود، اما بسیاری از زن ها از پیروی از کلیشه ها خسته شده بودند، به همین دلیل برای پوشش بیرون خود از کت و شلوار استفاده می کردند.

در دهه ی ۱۹۵۰، مُد زنان شکل زنانه تری پیدا کرد و دیگر کمتر زنی کت و شلوار به تن می کرد. در دو دهه ی قبلی، زنان کت و شلوارهای مردانه می پوشیدند، اما در دهه ی ۱۹۵۰، مدل های مخصوص زنان تولید شد. مثلاً مریلین مونرو در فیلم «خارش هفت ساله» (The Seven Year Itch) شلوار کوتاه تری به تن داشت. از دهه ی ۱۹۶۰، کت و شلوارها محبوبیت بیشتر و بیشتری یافتند و پوششی شیک برای زنان شاغل محسوب می شدند، تا جایی که در دهه ی ۱۹۸۰، بسیاری از زنان سرشناس حوزه ی کسب و کار کت و شلوار به تن می کردند.

در دهه های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰، مدل های دیگری از کت و شلوار پدیدار شدند. کت و شلوار فیت و شیک جای خود را به شلوارهای گشاد و کت های بزرگ دادند.

حالا در دهه ی ۲۰۲۰ نیز مدل ها و رنگ های متنوعی از کت و شلوار برای زنان وجود دارد.

لباس عروس

در دهه ی ۱۹۲۰، لباس عروس های راسته و کوتاه به همراه تور محبوبیت داشتند. آن زمان، عروس ها از اصول دست و پاگیر دوران ویکتوریایی خسته شده بودند و می خواستند راحت تر برقصند، به همین دلیل به لباس کوتاه تری نیاز داشتند.

در دهه ی ۱۹۵۰، زن ها در روز عروسی خود دامن های بزرگی به تن می کردند که کمر باریک آن ها را به رخ می کشید. لباس های توردار هم بسیار محبوبیت داستند. آن زمان، لباس ها دیگر با دست دوخته نمی شدند و به همین دلیل، مقرون به صرفه بودند. در دهه ی ۱۹۶۰، دامن ها کوتاه تر شدند، اما لباس عروس های چند لایه دوباره بازگشتند. و در دهه ی ۱۹۹۰، عروس ها شیفته ی لباس عروس هایی بودند که آستین های بزرگی داشتند.

در دهه ی ۲۰۰۰، دکلته به ویژگی جدایی ناپذیر لباس های عروس آن زمان بدل شد. دلیلش آن بود که حالا زوج های کمتری تمایل به ازدواج کلیسایی داشتند و با ازدواج محضری پیمان زناشویی می بستند، به همین خاطر عروس ها می توانستند لباس اندک بازتری برای روز ازدواج خود انتخاب کنند. اما زن ها کماکان دوست داشتند شبیه شاهزاده خانم ها باشند، به همین دلیل در مراسم عروسی خود دامن های بزرگ به تن می کردند.

امروزه لباس های عروس ساده تر محبوبیت دارند. مُد و فشن امری چرخه ای است و به همین دلیل است که لباس عروس های ساده ی دهه ی ۱۹۲۰ بار دیگر محبوبیت یافته اند.

جوراب شلواری

تا پیش از دهه ی ۱۹۲۰، زن ها از جوراب شلواری تنها برای گرم نگه داشتن پاهای خود استفاده می کردند. اما دامن ها کوتاه تر و به دنبال آن، ساق پاها عیان شدند. به همین دلیل انواع مختلفی از جوراب شلواری از جنس های متفاوت مانند ابریشم، پشم، نخ و ویسکوز اختراع شد. جوراب شلواری بسیار براق بودند و زن ها برای مات کردن آن ها از پودر استفاده می کردند.

در دهه ی ۱۹۵۰، نایلون اختراع شد که امکان تولید جوراب شلواری با ضخامت های مختلف را فراهم کرد. آن زمان جوراب شلواری ها یک درز مشخص در قسمت پشت پا داشتند که به شکل یک خط تیره دیده می شد. زن ها به قدری این خط را دوست داشتند که وقتی جوراب شلواری های بدون درز اختراع شدند، تا مدت ها از استفاده از آن ها خودداری می کردند.

در دهه ی های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، انواع مختلفی از جوراب شلواری در رنگ ها و طرح های متفاوت برای انواع سلیقه ها وجود داشت. ودر دهه ی ۱۹۸۰، زنان شروع به پوشیدن جوراب شلواری های رنگ پا کردند.

در اواسط دهه ی ۲۰۰۰، سرو کله ی جوراب شلواری های رنگی دوباره برای مدتی پیدا شد و سپس ناپدید شدند اما این غیبت مدت زیادی به طول نیانجامید. حالا در دهه ی ۲۰۲۰، نه تنها رنگ های تند، بلکه طرح های جالب و متفاوت هم دوباره به جوراب شلواری ها بازگشته اند.

روسری های ابریشمی

روسری های باریک یکی از اکسسوری های محبوب در میان زنان است. و گرچه شکل و شمایل آن ها طی ۱۰۰ سال گذشته تغییر چندانی نداشته، اما شکل استفاده از آن ها تغییر کرده است. برای مثال، در دهه ی ۱۹۲۰، زنان این روسری ها را دور سر می پچیدند و پشت سر گره می زدند به طوری که دو سر روسری در قسمت پشت به صورت آویزان قرار می گرفت.

در اواسط قرن بیستم، زنان این روسری ها را زیر چانه گره می زدند یا اگر اندازه ی روسری به اندازه ی کافی بزرگ بود، دو سر روی را به صورت ضربدری از زیر چانه رد می کردند و در پشت سر گره می زدند. زنان طبقات بالای جامعه روسری خود را اینگونه می بستند. با این کار هنگام خودرو سواری موهای خود را حفظ می کردند.

در دهه ی ۲۰۰۰، از روسری های ابریشمی نه تنا به عنوان اکسسوری ای برای گردن، بلکه به شکل تاپ نیز استفاده می شد. برخی سلبریتی ها و طراحان مُد هنوز هم از این روسری ها به این شکل استفاده می کنند.

در دهه ی ۲۰۲۰، از روسری های ابریشمی برای آرایش موها استفاده می شود، مثل ترکیب آن ها با بافت و دم مو. البته که می توان از آن به همان شیوه ی قدیمی نیز استفاده کرد.

عینک آفتابی

اولین عینک هایی که واقعاً از چشم ها در برابر پرتوهای فرابنفش خورشید محافظت می کردند، در سال ۱۹۱۳ ساخته شدند. در دهه ی ۱۹۲۰، این عینک ها محبوبیت یافتند و ستارگان سینما نخستین کسانی بودند که از آن ها استفاده می کردند. عینک های آفتابی به عنوان وسیله ای مناسب برای هم تابستان و هم زمستان تبلیغ می شدند. آن ها گرد بودند و در دهه ی ۱۹۳۰ نیز به همین شکل باقی ماندند.

در دهه ی ۱۹۴۰، سرو کله ی مدل های چشم گربه ای پیدا شد که در میان زنان بسیار محبوب بودند. در دهه ی ۱۹۵۰، فرم نوک تیزتری پیدا کردند و هم عینک طبی بودند و هم عینک آفتابی.

بعدها روند تغییر شکل و رنگ عینک های آفتابی سرعت بیشتری به خود گرفت. در دهه ی ۱۹۶۰، عینک های آفتابی چهارگوش پدیدار شدند و در دهه ی ۱۹۷۰ به لنزهای نیمه شفاف مجهز شدند. در دهه ی ۱۹۹۰، آن هایی که اهل مُد بودند عینک آفتابی های باریک به چشم می زدند اما به قدری از آن ها دلزده شدند که در دهه ی ۲۰۰۰، مردم به استفاده از عینک های آفتابی های بسیار بزرگ روی آوردند.

در دهه ی ۲۰۲۰، به نظر می رسید که طراحان دیگر چیزی برای غافلگیر کردن ما نداشته باشند. اما این تصور اشتباه است چون حالا طراحی های متفاوتی از عینک های آفتابی وجود دارد که شاید به زودی در میان مردم هم محبوبیت یابند.