ویلیام فریدکین کارگردان «جن گیر» در ۸۷ سالگی درگذشت

ویلیام فریدکین (William Friedkin) کارگردان آثار برجسته‌ای چون ارتباط فرانسوی (The French Connection) و جن گیر (The Exorcist) در دهه ۱۹۷۰ روز دوشنبه در سن ۸۷ سالگی در لس آنجلس از دنیا رفت.

فریدکین در سال ۱۹۷۲ برای فیلم ارتباط فرانسوی در ژانر جنایی-پلیسی برنده اسکار بهترین کارگردانی شد و دو سال بعد دوباره برای فیلم ترسناک جن گیر نامزد دریافت همان جایزه شد؛ فیلمی که ۱۰ نامزدی و دو تندیس اسکار را برایش به ارمغان آورد.

اولین کارگردانی فریدکین در سال ۱۹۶۵ مربوط به فیلم تلویزیونی مردان جسور (The Bold Men) بود اما ساخت فیلم پسران گروه (The Boys in the Band) در سال ۱۹۷۰ -که هنوز هم جلوتر از زمان خود تلقی می‌شود- را می‌توان آغازگر دوران طلایی این فیلمساز دانست.

از دیگر فیلم های برجسته در آثار فریدکین می‌توان به گشت زنی (Cruising) در سال ۱۹۸۰ با بازی ال پاچینو و زندگی و مردن در لس آنجلس (To Live and Die in L.A) در سال ۱۹۸۵ و جوئی قاتل (Killer Joe) با بازی متیو مک کانهی اشاره کرد.

در توضیح ماندگاری جن گیر فریدکین همین بس که اکتبر امسال و ۵۰ سال پس از انتشار اولیه فیلم قرار است فیلم جدیدی از این فرنچایز با حضور ستاره نسخه اصلی فیلم، الن برستین (Ellen Burstyn) روانه بازار شود. (تریلر این فیلم را اینجا ببینید.)

جن گیر که از موفق ترین فیلم های ژانر وحشت محسوب می‌شود پس از عرضه در سال ۱۹۷۳ تماشاگران را مسحور خود کرد و رسانه‌ها در زمان اکران فیلم از وحشت مردم در سینماها می‌نوشتند. بر اساس گزارش‌ها این فیلم ۵۰۰ میلیون دلار در سرتاسر جهان فروش داشت.

جالب اینجاست که فریدکین یک بار در مصاحبه‌ای گفته بود که با جن گیر اصلا نمی‌خواسته یک فیلم ترسناک بسازد. او گفته بود: «می‌دانم که مخاطبان نسل‌های مختلف آن را یک فیلم ترسناک می‌دانند، این را انکار نمی‌کنم اما وقتی تصمیم گرفتم آن را بسازم، من و نویسنده‌اش، ویلیام پیتر بلتی، هرگز برداشتی از آن به عنوان فیلم ترسناک نداشتیم بلکه آن را داستانی قدرتمند، احساسی و آزاردهنده می‌دانستیم.»

او همچنین به مناسبت چهلمین سالگرد انتشار جن گیر در سال ۲۰۱۳ در مصاحبه با NPR فاش کرد که اولین انتخاب برای کارگردانی این اثر مهم سینمایی نبود. او گفت: «این فیلم قبل از اینکه به من برسد از سوی استنلی کوبریک، آرتور پن و مایک نیکولز رد شده بود. من آخرین نفر بودم و آنها کمی پس از آنکه جایزه اسکار را برای ارتباط فرانسوی گرفتم تصمیم گرفتند به سراغم بیایند.»

فریدکین چند سال بعد از ساخت جن گیر که بزرگترین موفقیت او در گیشه محسوب می‌شد با افت عملکرد روبه‌رو شد با این حال منتقدان و مخاطبان میراث فیلمسازی او را گرامی‌ می‌دارند.

این کارگردان در حالی از دنیا رفت که تازه ترین فیلم او به نام دادگاه نظامی شورش کین (The Caine Mutiny Court-Martial) قرار است ۳۰ آگوست در جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآید.

فریدکین چهار بار ازدواج کرد. او از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹ با بازیگر مشهور فرانسوی، ژَن مورو در ازدواج بود؛ سپس با لزلی آن داون، بازیگر انگلیسی ازدواج کرد و بعد از آن با کِلی لانگ خبرنگار. آخرین همسر فریدکین، شری لنسینگ، تهیه کننده و رئیس سابق استودیو پارامونت بود که از سال ۱۹۹۱ تا زمان مرگ در کنار یکدیگر زندگی کردند.