موی تای یا موای تای ورزشی رزمی به معنی «مبارزه تایلندی» است. از موی تای به عنوان یک رشته خشن و سخت رزمی در دنیا یاد می‌شود. اما تاریخچه آن با پیچیدگی‌هایی همراه است و به دلایلی نمی‌توان بااطمینان درباره تاریخچه شکل گیری موی تای سخن گفت.
اگر زمان زیادی را در اینترنت سپری می‌کنید حتما انواع و اقسام داستان‌ها را شنیده‌اید که منشاء هنرهای رزمی را توضیح می‌دهند. از داستان شکل‌گیری کونگ فو توسط زنی که می‌خواست از این طریق در یک ازدواج سنتی از خود محافظت کند تا این ادعا که تکواندو برای این طراحی شده که سربازان را قادر می‌ساخت تا در میدان نبرد، دشمن را از اسب به زمین بیندازند. با این حال اغلب این‌ها تنها افسانه‌اند.
تاریخچه موی تای یا از این دست هنرهای رزمی مانند پِرادال سِری، لسوی (مشت زنی برمه ای) و موی لائوس به دلایل مشابهی پیچیده‌اند. همه این هنرها کم و بیش یکسان هستند. این بدان معناست که همه آنها اجدادی مشترک دارند. اما متاسفانه برخلاف هنرهای رزمی شرق آسیا مانند کاراته و کونگ فو که در میان افراد طبقه متوسط و بالا رواج داشت، بوکس هندوچینی عمدتا توسط افراد بی‌سواد انجام می‌شد. همین موضوع باعث شده تا ما جزئیات بسیار کمی در مورد منشاء آنها بدانیم.
به عنوان مثال گاهی اوقات ادعا می‌شود که بوکاتو پدر موی تای است و این باور وجود دارد که قدمت پرادال سری از موی تای بیشتر است؛ حداقل مردم کامبوج این‌طور فکر می‌کنند. با این همه، راهی برای مطمئن شدن از این موضوع وجود ندارد زیرا هیچ سابقه تاریخی از شکل گیری این هنر رزمی مستند نشده است.
در مورد موی تای اغلب گفته می‌شود که یک هنر رزمی میدان نبرد بود که در دهه‌های ۱۶۰۰ و ۱۷۰۰ به یک ورزش پرتماشاگر تبدیل شد، اما این مثل این است که بگوییم شوالیه‌های قرون وسطایی از سِر ویلیام والاس (شوالیه اسکاتلندی) به سِر بیلی کانلی (بازیگر اسکاتلندی) تغییر شکل داده‌اند. در حالی که درست است که فصل مشترکی بین آنها وجود دارد، اما بدین معنا نیست که خود موی تای ۵۰۰ سال پیش تمرین می‌شد.
وقتی به فیلم های ویدئویی موی تای مربوط به دهه ۱۹۲۰ نگاه می‌کنیم، به وضوح با آنچه امروز می‌بینیم متفاوت است. روشن است که موی تایِ امروزی بخشی از همان سنت است اما دقیقا همان نیست. این هنر، مانند تمام هنرهای رزمی دیگر در گذر زمان سازگار شده و تغییر کرده است زیرا تمرین کنندگان جدید آن را برای اهداف جدید تنظیم کرده‌اند.
ما در واقع هیچ سرنخی نداریم که موی تای چگونه در میدان جنگ تمرین می‌شد یا آیا اصلا این‌طور بوده یا خیر. هیچ کتابچه راهنمای شمشیربازی قرون وسطایی وجود ندارد. تنها نقاشی‌ها و تصاویری هستند که لزوما هنر رزمی را آن‌طور که واقعا بوده نشان نمی‌دهند.
به همین دلیل است که تاریخچه موی تای بسیار پیچیده است. درباره هنرهای رزمی مثل کاراته که ریشه چندان قدیمی ندارند می‌توان منشاء هر سبک را ردیابی کرد. اما درباره هنرهای رزمی جنوب شرقی آسیا کار به این سادگی نیست.
برخی افراد خود را به عنوان تعلیم‌دهنده موی بورانِ سنتی تبلیغ می‌کنند و در حالی که استادان مسن‌تر همچنان در شناخت ریشه‌های ورزش خود در تلاشند، کلاس های موی بوران یکی یکی ظاهر می‌شوند و افراد -به‌ویژه غربی‌های جوان‌تر- مدعی آموزش موی تای سنتی می‌شوند.
بیشتر مردم به اندازه کاراته یا کونگ فو با موی تای آشنایی ندارند و درنتیجه به سادگی از آنها کلاهبرداری می‌شود. واقعیت این است که برای بازیابی سوابقی که دیگر وجود ندارد کار زیادی نمی‌توان انجام داد اما گسترش این آگاهی که تاریخ باستانی موی تای درواقع از بین رفته، گامی بزرگ به جلو در جهت جلوگیری از سوءاستفاده کلاهبرداران از افراد بی‌اطلاع است.
Muay Thai is the best in marshal sports