مراقبه چیست؟ از خطرات مراقبه چه می‌دانید؟

در دنیای شلوغ، پر تنش و قضاوت‌گر امروز، یافتن گوشه‌ای دنج و خلوت کردن با خود می‌تواند یک موهبت باشد. مدیتیشن می‌تواند چنین فضایی را مهیا کند و برای همه افراد سودمند و موثر واقع شود. مراقبه ابزاری سودمند برای بهبود سلامت و بهداشت روان است و اضطراب، اندوه و درگیری‌های ذهنی ما را می‌کاهد. اگر به خودتان اهمیت می‌دهید، دغدغه پیشرفت و موفقیت دارید و برای سلامت روان خود ارزش قائل هستید مراقبه یکی از ابزاری است که در این مسیر به کمک شما می‌آید و در شرایط سخت، آرامش را به شما برمی‌گرداند. همچنین برای حرکت در مسیر توسعه فردی و استفاده از آموزش‌های حرفه‌ای متخصصان، توصیه می‌کنیم به آکادمی توسعه فردی آرامشیار مراجعه کنید.

مراقبه چیست؟

مراقبه یا مدیتیشن (به انگلیسی: Meditation) به مجموعه تمریناتی گفته‌می‌شود که در طی آن فرد تلاش می‌کند بر اینجا و اکنون تمرکز کند و ذهن خود را از هر مشغولیتی خالی نماید. مدیتیشن از مصدر meditate به‌معنای تفکر و تدبیر ساخته شده‌است و بر حضور در لحظه به دور از دغدغه گذشته و آینده تاکید دارد. مراقبه و مدیتیشن تفاوت قابل توجهی با یکدیگر ندارند و اغلب به جای یکدیگر به کار می‌روند. بااین‌حال به نظر می‌رسد مراقبه اهدافی عرفانی داشته باشد درحالی‌که مدیتیشن بر سلامت روان و پاکسازی ذهنی متمرکز است.

چگونه مراقبه کنیم؟

برای آموزش مراقبه نیازی به ثبت نام در کلاس‌های گوناگون ندارید و می‌توانید با دنبال کردن چند راهکار ساده، مدیتیشن کنید. بااین‌حال تمرین مدیتیشن تحت نظر مربی مزایای خودش را دارد. همچنین مراقبه گروهی می‌تواند موثرتر و سودمندتر باشد. اگر تابه‌حال مراقبه نکرده‌اید نگران نباشید. راهنمای گام به گام زیر برای شما آماده شده‌است:

۱. شرایط را مهیا کنید

برای شروع مدیتیشن لازم است زمانی مشخص را اختصاص بدهید. از کم شروع کنید؛ حتی ۱۵ دقیقه در روز هم می‌تواند مفید باشد. به‌علاوه همیشه می‌توانید به مدت مراقبه اضافه کنید. همچنین مکان مشخصی را برای مراقبه در نظر بگیرید. به‌مرور زمان می‌توانید در حالت ایستاده، راه رفتن یا حتی غذا خوردن به مراقبه بپردازید اما برای شروع به محیطی آرام و به دور از حواس‌پرتی نیاز دارید. بهترین زمان برای مدیتیشن، ساعات ابتدایی روز است هرچند مدیتیشن به‌طور کلی زمان خاصی ندارد.

۲. در حالتی مناسب قرار بگیرید

لباس‌های راحت بپوشید، ترجیحا کفش‌هایتان را در بیاورید و در حالت مناسبی قرار بگیرید. لازم نیست حتما روی زمین بنشینید، حتی یک صندلی راحت می‌تواند گزینه مناسبی برای شروع مراقبه باشد. آن‌چه مهم است صاف و درست نشستن است تا بتوانید به‌خوبی تمرینات تنفسی را انجام دهید و هوشیاری و تمرکز خود را حفظ کنید.

۳. بر روی تنفس خود متمرکز شوید

تنفس و مشاهده متمرکز آن نقطه اشتراک مدیتیشن، مراقبه و تمرینات مایندفولنس است. چشمانتان را ببندید، نفس عمیقی بکشید و بر روی فرایند تنفس خود تمرکز کنید. حالا به‌آرامی هوا را از ریه‌های خود خارج کنید. اجازه بدهید هوا به‌سادگی فرایند ورود و خروج خود را از بدن شما طی کند و این فرایند را مشاهده نمایید.

۴. به مدیریت افکارتان بپردازید

سعی کنید در طول تمرین بر اینجا و اکنون متمرکز بمانید. شاید در شروع کار بارها کنترل افکار خود را از دست بدهید، این موضوع کاملا عادی و متداول است، اما آن‌چه اهمیت دارد مدیریت افکار شماست. هر بار که حواستان پرت یا ذهنتان سرگردان شد به‌آرامی توجه خود را به فرایند تنفس و حضور در اینجا و اکنون برگردانید. حواس‌پرتی جزئی طبیعی از مراقبه است و نباید خودتان را بابت آن سرزنش کنید. سخت نگیرید، به‌مرور همه‌چیز بهتر خواهدشد.

۵. صبور باشید

همان‌طور که در مقاله مراقبه چیست اشاره شده، برای مشاهده مزایای مراقبه، باید آن را تکرار کرد. با یک بار مدیتیشن شما تاثیر خاصی از آن را بر روی زندگی خود نخواهید دید؛ کار نیکو کردن از پر کردن است! البته، تعادل را همیشه رعایت کنید. قرار نیست نیمی از روز خود را به مراقبه بپردازید و از فعالیت‌های مهم زندگی مانند شغل، روابط اجتماعی و مسئولیت‌های فردی خود غافل شوید. یک تمرین معقول و منطقی روزانه را در نظر بگیرید و آن را به‌عنوان بخشی از برنامه‌ریزی خود، روتین کنید. سپس با تکرار روزانه اجازه بدهید مراقبه اثرات مثبت خودش را نشان بدهد.

آیا مراقبه می‌تواند خطر داشته باشد؟

مراقبه در مجموع برای سلامت روان ما مفید است و می‌تواند نقشی پررنگ در بهبود وضعیت روانی ما ایفا کند. بااین‌حال مانند هر تمرین دیگری، اگر مراقبه را به‌درستی و طبق اصول آن انجام ندهیم یا بخشی از این فرایند را در جهت نامناسبی به کار بگیریم ممکن است عوارضی را در پی داشته باشد. اما خطرات مراقبه چیست و چگونه زندگی ما را تخت تاثیر قرار می‌دهد؟

·        مدیتیشن می‌تواند بیرون‌ریزی داشته باشد

مراقبه به ارتباط با خود کمک می‌کند و به ما این امکان را می‌دهد که به بخش‌های مدفون و فراموش‌شده درون‌مان دسترسی پیدا کنیم. بسیاری از ما خشم و اندوه قابل توجهی را درون خود پنهان کرده‌ایم و به‌جای مواجهه با هیجانات ناخوشایندمان، دائما آن‌ها را سرکوب نموده‌ایم. برای ما و افرادی شبیه به ما، مدیتیشن ممکن است با تجربه شدید این هیجانات ناخوشایند همراه باشد. نکته مهم این است که بخواهیم یا نخواهیم، این اضطراب شدید، غم تحمل‌ناپذیر یا خشم بی حد و اندازه بخشی از ماست. مراقبه تنها آن را به سطح آگاهی ما منتقل کرده‌است و فرصتی برای مواجهه و به صلح رسیدن با آن را مهیا نموده‌است. این هیجانات بیرونی نیستند و ما برای دستیابی به سلامت روان، به حل و فصل آن‌ها نیاز داریم.

·        مدیتیشن ممکن است تجارب تلخ شما را بازسازی کند

برای افرادی که تجربه‌های دردناک و تروما را در گذشته خود داشته‌اند مدیتیشن و مراقبه ممکن است آزاردهنده باشد. این افراد در حین مراقبه اتفاق تلخ تجربه‌شده را بارها به خاطر می‌آورند و از نو تجربه می‌کنند. به همین دلیل مراقبه برای آن‌ها گاهی تحمل‌ناپذیر خواهد بود. بااین‌حال تحمل این دوره و صبوری در این مسیر بالاخره نتیجه خواهد داد و قرار نیست تجربه مراقبه برای فرد همیشه با چنین افکار و تجاربی همراه باشد.

·        گاهی مدیتیشن عجیب و غریب خواهد بود

بعضی از افراد تجربه‌های عجیبی را در حین مراقبه گزارش می‌کنند. آن‌ها حالت‌هایی شبیه به پرواز را تجربه می‌کنند یا نور و تصاویر عجیبی را پیش چشم خود می‌بینند. این تصاویر لزوما آزاردهنده یا آسیب‌زا نیستند اما ممکن است فرد را متعجب یا هیجان‌زده کنند.

کلام آخر

مراقبه به‌عنوان ابزاری بی‌نظیر برای کاهش اضطراب، مقابله با شرایط تغییرناپذیر زندگی، بهبود سلامت روان و توسعه فردی مورد استفاده قرار گرفته‌است. علی‌رغم خطرات محدود مدیتیشن و مراقبه که به‌ندرت نیز رخ می‌دهند، این تمرینات همچنان موثر هستند و مورد استفاده متخصصان قرار می‌گیرند. سلامت روان و توسعه فردی شما اولویت ما در تیم حرفه‌ای و متخصص آرامشیار است. برای استفاده از حمایت و همراهی متخصصان همین حالا به آدرس https://arameshyar.com مراجعه نمایید.