موج تازه تفکیک جنسیتی در آموزش و پرورش؛ کتب درسی دختران و پسران جدا می شود!

وزیر آموزش و پرورش از تصمیم این وزارتخانه برای تفکیک جنسیتی کتب درسی دانش آموزان دختر و پسر خبر داده است، موضوعی که واکنش هایی را در پی داشته است. این تصمیم آموزش و پرورش در حالی است که چندی قبل نیز تفکیک جنسیتی کودکان در جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان اصفهان خبرساز شده بود. در این جشنواره که مهر ماه امسال برگزار شد، فیلم ها در اکران های جداگانه برای دختران و پسران به نمایش درآمده بود.

رضا مراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش روز گذشته در آیین اختتامیه جشنواره ملی بهیندخت با اشاره به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، گفت که طبق این سند باید کتب درسی متناسب با جنسیت دختران و پسران متفاوت شود.

رضا مراد صحرایی اظهار کرد: سند تحول بنیادین می‌گوید باید کتب درسی را متناسب با جنسیت دختران و پسران متفاوت کنیم و باید فرهنگ حیا را در سراسر جامعه نهادینه کنیم.

صحرایی با اشاره به توجه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به مساله زن و خانواده بیان کرد: این سند نظام تعلیم و تربیت ما است. گرچه وضعیت مدارس و دانش آموزان ما نسبت به کشورهای دیگر به مراتب بهتر است اما آنچه انقلاب از ما می‌خواهد خیلی فراتر از آن است. خانواده باید از طریق مدرسه آموزش ببیند.

این اظهارات رضا مراد صحرایی تعجب همگان را برانگیخت که چگونه می‌توان دروس دانش آموزان را جنسیتی آموزش داد. و بسیاری نیز معتقد بودند با توجه به چالش‌های اساسی وزارت آموزش و پروش در حوزه کمبود معلم و انگیزه معلمان و حقوق و مسائل این چنینی، توجه به دخترانه و پسرانه کردن کتاب‌های درسی اولویتی در نیاز‌های آموزش و پرورش ندارد.

پس از برخی واکنش ها به طرح جدید آموزش و پرورش، صحرایی در دفاع از سخنان خود درباره ی لزوم جداسازی کتب درسی دختران و پسران گفت: این موضوع یک امر کاملاً تعلیم و تربیتی است و ارتباطی به نگرش و مسائلی از این دست ندارد. نیازهای اجتماعی دختران و پسران با یکدیگر فرق دارد و کتاب‌های دینی و تربیتی در مواردی با یکدیگر متفاوت است؛ همچنین نیازهای مدارس دخترانه و پسرانه متفاوت است اما برخی افراد عادت دارند که غلط‌شماری کنند. هم‌اکنون برخی از کتاب‌های درسی همچون تفکر و سبک زندگی در دوره متوسطه اول برای دختران و پسران متفاوت تألیف می‌شود تا به نیازهای خاص هر گروه از دانش‌آموزان پاسخ دهد.

همچنین علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش درباره ی تألیف کتاب‌‌‌های درسی بر اساس جنسیت دانش‌آموزان بیان کرد: وزیر آموزش و پرورش درباره این موضوع توضیح داد اما اینکه محتوای برخی دروس ویژه دانش‌آموزان دختر و پسر باشد ناظر به دروس خاص مانند دینی، احکام، مهارت اجتماعی و شهروندی است.

وی ادامه داد: باید از طریق آموزش، مهارت‌های خاص را در دانش‌آموزان دختر و پسر تقویت کنیم و بخشی مربوط به احکام دینی است که برای دانش‌آموزان دختر و پسر متفاوت است.

فرهادی افزود: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کار خود را شروع کرده است و اینکه چقدر آمادگی داریم قطعا کامل نیست اما کار شروع شده است و در پایان برنامه، اثرات مطلوب را مشاهده خواهیم کرد.

وی ادامه داد: انتظار داریم خانواده‌ها که بر فرزندان خود حساس هستند در این باره به ما کمک کنند و همانگونه که پارک‌های مخصوص بانوان ایجاد کردیم، در فضای آموزشی نیز باید در شرایط مورد نیاز محیط مناسب برای دانش ‌آموزان دختر و پسر ایجاد کنیم.

واکنش به تصمیم آموزش و پرورش برای تفکیک جنسیتی کتب درسی دانش آموزان

ابراهیم سحرخیز، معاون پیشین متوسطه وزارت آموزش و پرورش، درباره صحبت‌های وزیر آموزش و پروش درباره دخترانه و پسرانه کردن کتاب‌های درسی به وبسایت خبری «انتخاب» گفت: گاهی اوقات صحبت کردن و انتقال پیام مسئولین به گونه‌ای است که سوءتفاهم پیش می‌آورد؛ مگر علم زنانه و مردانه دارد؟ در سند تحول چنین چیزی نداریم این کار نیز امکان پذیر نیست. مگر می‌شود علوم و ریاضی و ادبیات را زنانه و مردانه کرد؟ البته در گذشته درباره برخی رشته‌ها از جمله زیست شناسی و حرفه و فن و دین و زندگی تفاوت‌های جنسیتی وجود داشت؛ از جمله احکام اسلامی زنانه که لزومی ندارد در کتاب پسر‌ها باشد؛ یا در حوزه حرفه و فن که درس خیاطی و آشپزی و کودک یاری دارد، ترجیح داده می‌شد که در کتاب درسی دختران ذکر شود. معنای این مسئله، اما تفکیک جنسیتی نیست.

وی در ادامه افزود: در آموزش و پرورش قائل به تفاوت جنسیتی میان دختر و پسر هستند، اما باید به جا و به حسب ضرورت اعمال شود. مثلا اگر قرار است اخلاق جنسی را مطرح کنیم، محتوای دختران و پسران متفاوت است. شاید منظور وزیر همین بوده، اما به طور کلی اشتباه کرده وارد این موضوع شده است. آموزش و پرورش اینقدر مشکل دارد که نیازی به این صحبت‌ها نیست. این صحبت‌ها فقط بازتاب منفی دارد.

سحرخیز درباره نگاه افراطی به مسئله آموزش مطرح کرد: بیش از این زنانه و مردانه کردن امکان پذیر نیست. مثلا یاددادن عبارت جبری و ضرب و تقسیم و مشتق تعیین کردن دخترانه و پسرانه دارد؟ اگر کسی چنین فکر کند واقعا نگاه افراطی دارد. چند سال پیش آقایی اینقدر کج سلیقگی کرده بود که عکس دختر را از روی جلد کتاب‌ها برداشته بودند. برخی نیز می‌گفتند معلم خانم بچه‌های پسر را زنانه بار می‌آورد، اما به نظر من زنان بهترین معلم‌ها هستند و حس مادرانه آن‌ها در کیفیت تدریسشان موثر است. آقای وزیر کج سلیقگی کرده که چنین صحبتی را بیان کرده است. اولویت‌های آموزش و پروش خیلی چیز‌های دیگر است که باید مدنظر قرار بگیرد. وزیر باید مسئله کمبود معلم و کیفیت بخشی به محتوا را حل کند.

وی در رابطه با چالش‌های اساسی آموزش و پرورش گفت: الان ۳۲ درصد دانش آموزان ابتدایی ما طبق آزمون‌های بین المللی و استاندارد توان درستی برای خواندن و نوشتن ندارند. این آزمون‌ها که ۵۰ کشور در آن شرکت می‌کنند، رتبه ایران در آن ۴۸ است. تحلیل این آزمون نشان داد که ۳۳ تا ۴۴ درصد دانش آموزان ما دچار فقر یادگیری هستند. شاید من مقداری اغراق کنم، اما املا بخشی از دانش آموزان ما هم مشکل دارد و باید به این مسائل پرداخته شود که نیازمند معلمان با انگیزه است. اولویت اول آموزش و پروش ما تامین منابع انسانی متخصص و با انگیزه است. ما ۳۰۰ هزار معلم کم داریم که باید اول این مشکل را حل کنیم بعد سراغ مسائل جنسیتی دانش آموزان برویم.