ارقام قابل تأمل بودجه نهادهای خاص؛ بیشترین افزایش بودجه مربوط به کدام نهاد است؟

سال‌هاست که بودجه نهاد‌ها و سازمان‌های خاص حاشیه‌ساز بوده است. امسال نیز سهم این موسسات افزایش چشمگیری داشته است. روزنامه اعتماد در مطلبی در شماره امروز خود نگاهی انداخته است به سهم موسسات خاص و برخی دستگاه‌ها از بودجه عمومی کشور که در ادامه می‌خوانید.

شاید نگاهی به برخی اعداد و ارقام بودجه‌های پیشنهادی در جداول بودجه ۱۴۰۳ بتواند نگاه تهیه‌کننده آن یعنی دولت را به مسائل جاری کشور و جامعه نشان دهد.

بودجه در دو بخش درآمدی و هزینه‌ای نگاشته می‌شود. در بخش درآمدی لایحه بودجه ۱۴۰۳، دولت برای درآمد از محل مالیات‌ها، یک میلیارد و ۳۰۸ میلیون همت (هزار میلیارد تومان) پیش‌بینی کرده است؛ در حالی که در قانون بودجه ۱۴۰۲، این رقم، ۹۰۷ میلیون همت بوده است؛ صفرهای این ارقام خواندن اعداد را سخت می‌کند اما برای درک بهتر از اینکه دولت در سال جدید چقدر می‌خواهد از ملت مالیات بگیرد، باید درصد افزایش را مدنظر قرار داد.

طبق این اعداد، درآمد دولت از محل مالیات حدود ۴۴درصد افزایش یافته است. به عبارت ساده‌تر به‌ طور متوسط در تمام زمینه‌های مالیات‌گیری، هرچه در سال ۱۴۰۲ داده‌اید، باید در سال جدید، ۴۴درصد بیشتر به دولت پول بدهید. امسال دولت قصد دارد حدود ۷۳درصد از هزینه‌ها را از محل مالیات دریافتی بگذراند.

ارقام عجیب بودجه نهاد ریاست‌جمهوری

اما در بخش هزینه‌ها، طبق سنت، نخستین ردیف بودجه مربوط است به نهاد ریاست‌جمهوری؛ مجموعه‌ای که از دفتر رییس‌جمهوری گرفته تا معاونت‌ها ذیل نهاد ریاست‌جمهوری هستند. بودجه نهاد ریاست‌جمهوری طبق جدول شماره ۷ که اعتبارات دستگاه‌ها، مصوب ۱۴۰۲ و پیشنهادی ۱۴۰۳ را قید کرده، برای امسال ۶ هزار و ۱۱۷ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است؛ در حالی که طبق همین جدول، سال گذشته ۳ هزار و ۲۷۲ میلیارد تومان بودجه مصوب شده بود. به عبارت دیگر رقمی حدود ۲ هزار و ۸۴۵ میلیارد تومان یعنی حدود ۸۶درصد به بودجه ریاست‌جمهوری افزوده شده است.

تخصیص بودجه عجیب‌تر به معاونت اجرایی

عمده‌‌ این افزایش بودجه مربوط می‌شود به «معاونت اجرایی ریاست‌جمهوری»؛ درحالی که طبق همین جدول ۷، این معاونت سال گذشته ذیل نهاد، بودجه‌ای نداشته است، امسال بودجه‌ای معادل یک‌هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. این افزایش هنگفت و چشم‌گیر زمانی قابل تامل می‌شود که سال ۱۴۰۳ منتهی می‌شود به بهار ۱۴۰۴ که انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم برگزار می‌شود.

بودجه شورای اطلاع‌رسانی دولت

«شورای اطلاع‌رسانی دولت» که قاعدتا ذیل ردیف نهاد ریاست‌جمهوری دخل و خرج خود را دریافت می‌کند، در جدول ۹ که مربوط به ردیف‌های متفرقه (دایمی یا موقت) می‌شوند نیز جای گرفته است؛ رقم پیشنهادی دولت برای بازوی اصلی رسانه‌ای خود، که در ردیف‌های «متفرقه» آمده، ۲۰۰ میلیارد تومان است؛ این درحالی است که شورای اطلاع‌رسانی دولت به عنوان زیرمجموعه نهاد ریاست‌جمهوری بودجه‌اش از محل بودجه ریاست‌جمهوری پرداخت می‌شود.

افزایش ۱۳۰درصدی بودجه سازمان استخدامی

اما رقم بودجه پیشنهادی برای سازمان امور اداری و استخدامی کشور نیز چشمگیر است؛ سازمانی که رییس آن را رییس‌جمهوری منصوب می‌کند و همزمان با ریاست این سازمان، معاون رییس‌جمهوری نیز می‌شود. بودجه مصوب هزینه‌ای و تملک دارایی‌های این سازمان در سال ۱۴۰۲، طبق جداول بودجه امسال، ۲۲۸ میلیارد تومان بوده ولی پیشنهاد بودجه این سازمان برای سال جدید، به رقمی نزدیک به ۶۷۰ میلیارد تومان رسیده است. به عبارت دیگر میزان رشد بودجه سازمان اداری و امور استخدامی، حدود ۱۳۰درصد افزایش داشته است؛ به زبان ساده‌تر رقمی کمتر از دو و نیم برابر شده است. پیشنهاد افزایش چندین برابری بودجه این سازمان نیز مانند بودجه معاونت اجرایی ریاست‌جمهوری، تامل‌برانگیز و محل بحث است.

افزایش ۴۸درصدی بودجه وزارت خارجه

وزارت امور خارجه هم از جمله دستگاه‌های افزایش داده شده است؛ افزایشی حدود ۴۸درصد. در سال ۱۴۰۲‌برای این وزارتخانه بودجه‌ای حدود یک‌هزار و ۲۹۰ میلیارد تومان مصوب شده بود که دولت برای ۱۴۰۳ پیشنهاد کرده بودجه وزارت خارجه به رقمی حدود یک هزار و ۹۱۹ میلیارد تومان افزایش پیدا کند.

قرب بقیه‌الله؛ ۳۵درصد افزایش بودجه

ردیف بودجه قرب بقیه‌الله یا همان قرارگاه فرهنگی-اجتماعی بقیه‌الله، از جمله ردیف‌هایی است که افزایش قابل توجهی دارد. بنا بر مصوبه سال ۱۴۰۲، این قرارگاه ۸۸۷ میلیارد تومان بودجه مصوب داشت. برای سال ۱۴۰۳، رقم بودجه این قرارگاه به یک هزار و ۱۸۴ میلیارد تومان رسیده است؛ یعنی حدود ۳۵درصد افزایش. البته بودجه قرب بقیه‌الله منحصر به جدول ۷ بودجه نمی‌شود؛ در جدول ۱۲ که مربوط به «هزینه‌کرد یک درصد از هزینه‌های شرکت‌های دولتی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری» می‌شود، برای این قرارگاه بودجه‌ای اختصاصی درنظر گرفته شده است. میزان بودجه پیشنهادی در این جدول، یک هزار و ۷۷۰ میلیارد تومان است؛ طبق این جدول، مبلغ مذکور باید در ۴ ردیف تخصیص داده شود.

وزارت ارشاد و زیرمجموعه‌هایش

دولت ابراهیم رییسی، برای وزارت ارشاد و زیرمجموعه‌هایش در سال ۱۴۰۳، رقمی حدود ۹ هزار و ۱۶۳ میلیارد تومان بودجه پیش‌بینی کرده است. البته که در کنار این میزان بودجه، ۱۱ هزار و ۸۶۳ میلیارد تومان برای این وزارتخانه بودجه اختصاصی در نظر گرفته شده است. این در حالی است که بودجه سال گذشته وزارت ارشاد، ۷ هزار و ۳۷۲ میلیارد تومان و بودجه اختصاصی آن، ۵۷ میلیارد و ۵۸۰ میلیون تومان بوده است. به عبارت دیگر، بودجه اختصاصی وزارت ارشاد، ده‌ها برابر شده است.

افزایش برای دانشگاه‌های مذاهب اسلامی و اهل‌بیت

دانشگاه اهل‌بیت، در سال گذشته، حدود ۵۶ میلیارد تومان بودجه داشته و برای سال ۱۴۰۳، حدودا ۷۱ میلیارد تومان بودجه درنظر گرفته شده است؛ تقریبا ۲۸درصد افزایش. این دانشگاه، وابسته به مجمع جهانی اهل‌بیت در تهران است. دانشگاه اهل‌بیت سال ۱۳۸۳ تاسیس شده و پذیرای دانشجویان مسلمان از کشورهای مختلف جهان است. سال گذشته رییس این دانشگاه گفته بود که در حال حاضر در این دانشگاه از ۳۰ ملیت در حال تحصیل هستند. دانشگاه مذاهب اسلامی، ۶۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان از بودجه عمومی کشور سهم داشته و دولت بناست برای امسال، ۷۶میلیارد و ۴۷۰ میلیون تومان به این نهاد اختصاص دهد؛ نزدیک ۵/۲۲درصد افزایش. این دانشگاه هم در زمینه علوم دینی فعالیت دارد و دانشجویان آن، از همه فرق اسلامی هستند.

مجمع جهانی اهل‌بیت ؛ افزایش ۹۲درصدی

مجمع جهانی اهل‌بیت نیز سال قبل، ۱۳۳ میلیارد و ۶۴۰ میلیون تومان بودجه داشته و قرار است در سال جدید، ۲۰۶ میلیارد و ۷۱۴ میلیون تومان بودجه دریافت کند؛ غیر از این، ۵۰ میلیارد تومان بودجه اختصاصی در نظر گرفته شده است. مجموعا افزایشی حدود ۹۲درصد برای سال ۱۴۰۳ دیده شده است. این مجمع یکی از گسترده‌ترین نهادهای مذهبی ایرانی در سطح جهان است.

مجمع جهانی تقریب؛ افزایش ۱۳۳درصدی

مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی هم در سال پیش، ۹۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بودجه مصوب داشته است و امسال دولت پیشنهاد کرده حدود ۱۱۲ میلیارد تومان بودجه داشته باشد؛ با احتساب ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه اختصاصی پیشنهاد شده، مجموع بودجه این نهاد می‌شود ۲۱۲ میلیارد تومان؛ یعنی افزایشی ۱۳۳درصدی. مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بیشتر با کنفرانس بین‌المللی وحدت در تهران شناخته می‌شود.

دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم

دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم هم مطابق همه ساله ردیفی مستقل در بودجه دارد؛ این نهاد فرهنگی و مذهبی در سال گذشته، ۴۱۴ میلیارد تومان بودجه مصوب داشته است. در بودجه ۱۴۰۳، پیشنهاد شده است که ۷۳۰ میلیارد تومان بودجه برای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تخصیص یابد؛ یعنی حدودا ۷۶درصد افزایش بودجه داشته است. البته این رقم، به غیر از بودجه پیشنهادی اختصاصی است که ۱۰۰میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.

شورای عالی حوزه‌های علمیه

شورای عالی حوزه‌های علمیه از دیگر نهادهای مذهبی دریافت‌کننده بودجه است؛ سال گذشته ۴ هزار ۷۷۶ میلیارد تومان بودجه مصوب داشته است؛ این بودجه در سال ۱۴۰۳ بناست به ۵ هزار و ۴۶۲ میلیارد تومان افزایش یابد؛ حدود ۳/۱۴درصد افزایش بودجه. البته برای امسال، پیشنهاد شده این نهاد مذهبی یک‌هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه اختصاصی داشته باشد.

موسسه‌ای با خروجی پایداری‌ها

موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی که مأمن و مأوای مرحوم مصباح یزدی و همفکرانش بوده و هست، سال ۱۴۰۲، حدود ۲۷۰ میلیارد تومان بودجه داشته است. برای این موسسه که خروجی آن، غالبا پایداری‌‌های سیاست هستند، دولت پیشنهاد کرده این رقم در سال ۱۴۰۳، به ۳۳۶ میلیارد تومان برسد. البته ۱۰۰ میلیارد تومان هم بودجه اختصاصی پیش‌بینی شده است که مجموعا به ۴۳۶ میلیارد تومان می‌رسد؛ یعنی ۶۱درصد افزایش. به عبارت دیگر، دولت هوای موسسه پایداری‌ها را به خوبی داشته است. بالاخره هر چه که باشد، دولت ابراهیم رییسی، به دولت جبهه پایداری شهرت دارد؛ مُهر پایداری‌ ‌ بودن، به سبب نفوذ برخی بستگان سببی رییسی و افکار نزدیک او به پایداری و همچنین حضور عناصر منتسب به این تشکل سیاسی، بر پیشانی دولت خورده است.

سازمان تبلیغات

سازمان تبلیغات اسلامی و زیرمجموعه‌هایش، در سال ۱۴۰۲، سه هزار و ۱۴۶ میلیارد تومان بودجه مصوب داشته است؛ این عدد در سال جدید قرار است به ۳ هزار و ۹۵۰ میلیارد تومان برسد. البته پیشنهاد شده سازمان تبلیغات اسلامی و زیرمجموعه‌هایش، برای سال ۱۴۰۳، چهار هزار و ۷۸۰ میلیارد تومان بودجه اختصاصی داشته باشند. با احتساب بودجه اختصاصی، مجموع سهم این سازمان از بیت‌المال، ۸ هزار و ۷۳۰ میلیارد تومان می‌شود؛ افزایشی نزدیک به ۱۷۸درصد.

 موسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی

موسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی، از زیرمجموعه‌های سازمان تبلیغات اسلامی، قرار است بودجه‌‌اش از ۱۸۱ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲، به ۲۲۳ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ برسد. این موسسه همچنین ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه اختصاصی دارد که مجموعا می‌شود ۳۲۳ میلیارد تومان؛ حدود ۷۸درصد افزایش. شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه که در سال قبل، ۱۷۴ میلیارد تومان سهم از بودجه داشته، طبق جداول بودجه، امسال ۲۱۰ میلیارد تومان بودجه خواهد داشت. تقریبا ۲۰درصد افزایش بودجه. این شورا ۱۰۰ میلیارد تومان هم قرار است بودجه اختصاصی داشته باشد.

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، یکی دیگر از زیرمجموعه‌های سازمان تبلیغات اسلامی است؛ این سازمان سال ۱۴۰۲، بودجه‌ای معادل ۸۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان داشته است؛ این رقم قرار است امسال به ۱۱۰ میلیارد و ۳۵۲ میلیون تومان برسد؛ حدودا ۲۶درصد افزایش. ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر هم ذیل سازمان تبلیغات اسلامی قرار دارد؛ در سال گذشته بودجه این نهاد مذهبی، ۱۲۶ میلیارد تومان تصویب شده بوده؛ که در سال ۱۴۰۳ پیشنهاد شده این رقم به ۱۵۶ میلیارد تومان افزایش یابد. البته که ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور، ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه اختصاصی خواهد داشت که در نتیجه آن، میزان افزایش بودجه این نهاد ۱۰۳ می‌شود.

حوزه هنری

حوزه هنری انقلاب اسلامی هم از دیگر زیرمجموعه‌های سازمان تبلیغات اسلامی است؛ حدودا ۶۳۹ میلیارد تومان سهم این نهاد فرهنگی از بودجه عمومی سال ۱۴۰۲ بوده است که بناست به ۸۵۵ میلیارد تومان برسد؛ با در نظر گرفتن این نکته که پیشنهاد شده ۸۴۰ میلیارد تومان نیز بودجه اختصاصی دریافت کند.

جامعه‌المصطفی

جامعه‌المصطفی العالمیه، یکی دیگر از نهادهای مذهبی است که ردیف بودجه مستقلی دارد. این نهاد، در سال ۱۴۰۲، رقمی معادل یک هزار و ۱۷ میلیارد تومان بودجه مصوب داشته است؛ برای سال جاری، دولت پیشنهاد کرده تا یک هزار و ۲۲۶ میلیارد تومان دراختیار این نهاد مذهبی قرار بگیرد. در همین حال ۲۰۰ میلیارد تومان هم بودجه اختصاصی پیشنهاد شده است که سرجمع می‌شود ۴۰درصد افزایش بودجه برای سال ۱۴۰۳.

بودجه خارق‌العاده صدا و سیما

صدا و سیمای جمهوری اسلامی، یکی دیگر از ردیف‌های بودجه است که حواس‌های زیادی را به سمت خود جلب می‌کند. بودجه مصوب سال ۱۴۰۲، برای این سازمان، ۱۵ هزار و ۶۲ میلیارد تومان بوده است. این رقم قرار است برای سال ۱۴۰۳، جهشی چشمگیر و تند داشته باشد؛ به پیشنهاد دولت، صدا و سیما امسال ۲۲ هزار و ۲۰۷ میلیارد تومان از بیت‌المال سهم خواهد برداشت. جهش بودجه صدا و سیما، در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲، حدود ۵/۴۷درصد خواهد بود. البته این، به غیر از کمک‌های اختصاصی است که در جداول دیگر بودجه آمده است.

بسیاری معتقدند این بودجه‌ها با خروجی و برون‌داد برخی از نهادها و موسسات همخوانی ندارد؛ با این وجود دولت‌ها سالیانه بودجه برخی از آنها را مانند صدا و سیما افزایش چشمگیر می‌دهند و اگر افزایش بودجه مطابق میل مدیران سازمان نباشد، صدا و سیما بعضا با آن دولت سر ناسازگاری برمی‌دارد. در کنار این افزایش بودجه‌ها، افزایش‌های خاص دولت برای برخی نهادهای زیرمجموعه خود سوال برانگیز است؛ هرچند که دولتی‌ها این موضوع را رد می‌کنند، اما نمی‌گویند دلیل این افزایش‌ها چیست؟!