اُزِمپیک؛ داروی معجزه‌آسای کاهش وزن یا تهدیدی خاموش؟

تحقیقات جدیدی از دانشگاه پزشکی واشنگتن بر روی بیش از دو میلیون نفر نشان داده است که داروهای کاهش وزن، مانند اُزِمپیک (Ozempic)، علاوه بر مزایای گسترده، می‌توانند خطر ابتلا به برخی بیماری‌های خطرناک را افزایش دهند. در این مقاله، به نتایج این مطالعه مهم می‌پردازیم و مزایا و معایب این داروها را بررسی می‌کنیم.

مزایای داروهای کاهش وزن

کاهش خطر بیماری‌های قلبی و مغزی

مطالعات نشان داده است که داروهای اُزِمپیک و مشابه آن، که به نام گیرنده‌های آگونیست GLP-1 شناخته می‌شوند، می‌توانند خطر سکته مغزی، حمله قلبی و دیگر بیماری‌های قلبی‌عروقی را کاهش دهند. این داروها همچنین خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر را کم می‌کنند که احتمالاً ناشی از کاهش التهاب در مغز و بهبود سلامت مغزی است.

کمک به کنترل رفتارها و اختلالات روانی

تحقیقات نشان داده‌اند که این داروها ممکن است خطر بروز اختلالات روانی مانند افکار خودکشی، اختلالات روان‌پریشی و مشکلاتی نظیر پرخوری عصبی یا بولیمیا را کاهش دهند. همچنین، احتمال ابتلا به اعتیاد به موادی مانند الکل، مواد مخدر و محرک‌ها در میان مصرف‌کنندگان این داروها کمتر است.

کاهش وزن مؤثر

در آزمایش‌های بالینی، مصرف این داروها منجر به کاهش ۱۵ تا ۲۲ درصدی وزن بدن افراد شده است. این تأثیر چشمگیر ناشی از مکانیسم عملکرد دارو است که سرعت پردازش غذا در معده را کاهش می‌دهد و اشتها را سرکوب می‌کند.

معایب و خطرات احتمالی اُزِمپیک و داروهای مشابه

افزایش خطر پانکراتیت حاد

یکی از جدی‌ترین عوارض گزارش شده، افزایش دو برابری خطر ابتلا به پانکراتیت حاد است. این وضعیت التهابی می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند عفونت، سپسیس، نارسایی اعضا و خونریزی داخلی منجر شود.

عوارض گوارشی شایع

بر اساس تحقیقات، حدود ۳۰ درصد از مصرف‌کنندگان این داروها دچار حالت تهوع و استفراغ شده‌اند. همچنین، مشکلات دیگری مانند یبوست، اسهال و دردهای شکمی نیز گزارش شده است.

افزایش احتمال بروز آرتریت

تحقیقات جدید نشان داده است که مصرف این داروها با ۱۱ درصد افزایش خطر ابتلا به آرتریت همراه است. این نتیجه برخلاف یافته‌های پیشین است که نشان می‌داد کاهش وزن ناشی از این داروها می‌تواند فشار روی مفاصل را کاهش دهد.

عوارض دیگر

سایر عوارض شامل افزایش ۱۰ درصدی خطر سردرد و ۱۲ درصد افزایش احتمال اختلالات خواب است. این عوارض اگرچه شدید نیستند، اما می‌توانند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهند.

پژوهشگران بر اهمیت نظارت دقیق پزشکان بر مصرف این داروها تأکید دارند. مشکلات کلیوی، که ممکن است تا مراحل پیشرفته بدون علائم باشند، یکی از نگرانی‌های جدی است. به همین دلیل، پزشکان باید عملکرد کلیه‌ها و نشانه‌های پانکراتیت را در افراد مصرف‌کننده این داروها به‌دقت زیر نظر بگیرند.

متفورمین چیست و آیا افراد غیردیابتی می‌توانند برای کاهش وزن آن را مصرف کنند؟

داروهای کاهش وزن محبوب

داروهای کاهش وزن در سال‌های اخیر با سرعت چشمگیری محبوب شده‌اند و هر یک دارای تاریخچه و کاربرد خاصی هستند. اُزِمپیک (Ozempic) اولین بار در سال ۲۰۱۸ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شد. این دارو در ابتدا به‌عنوان درمانی برای دیابت نوع دو طراحی شد، اما به‌دلیل تأثیر قابل توجه آن در کاهش وزن، به‌صورت غیررسمی برای این منظور نیز تجویز شد.

پس از آن، وگووی (Wegovy) در سال ۲۰۲۱ با دوزهای بالاتر از اُزِمپیک به‌طور خاص برای کاهش وزن تأیید شد. این دارو به‌ویژه در بین افرادی که با چاقی مفرط دست‌وپنجه نرم می‌کنند، مورد استقبال قرار گرفت.

یکی دیگر از داروهای پرکاربرد در این زمینه مونجارو (Mounjaro) است که در سال ۲۰۲۲ برای دیابت تأیید شد. این دارو که از ترکیب جدیدی به نام تیرزپاتاید (Tirzepatide) استفاده می‌کند، به‌سرعت به‌عنوان یک گزینه غیررسمی برای کاهش وزن معرفی شد. در نهایت، شرکت «الی لیلی» در سال ۲۰۲۳ داروی زپ‌باند (Zepbound) را که به‌طور خاص برای کاهش وزن طراحی شده بود، به بازار عرضه کرد.

تمام این داروها از دسته‌ای از داروها به نام آگونیست‌های گیرنده GLP-1 هستند. این داروها با تقلید از عملکرد یک هورمون طبیعی در بدن که سرعت پردازش غذا در معده را کنترل می‌کند، اشتها را کاهش داده و افراد را قادر می‌سازند وزن خود را به‌طور مؤثری کاهش دهند. این مکانیسم باعث شد که داروهای یادشده به‌عنوان تحولی بزرگ در درمان چاقی شناخته شوند.

آیا اُزِمپیک ایمن است؟

داروهای کاهش وزن مانند اُزِمپیک، با وجود مزایای گسترده‌ای که برای کاهش وزن و سلامت عمومی بدن دارند، بدون خطر نیستند. این داروها می‌توانند به بهبود سلامت قلب، مغز و رفتارهای روانی کمک کنند، اما در عین حال خطراتی مانند پانکراتیت، مشکلات گوارشی و اختلالات مفصلی را به همراه دارند. نظارت دقیق پزشکی و آگاهی از عوارض احتمالی این داروها برای کاهش خطرات ضروری است.