تصرف بخش‌هایی از مجموعه امیرالمؤمنین توسط مؤسسه دارالحکمه به یکی از مناقشه‌برانگیزترین پرونده‌های مذهبی-ملکی در سال‌های اخیر تبدیل شده است. به‌نوشته رویداد۲۴، این مؤسسه وابسته به حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان با حمایت غیررسمی سازمان اوقاف، به‌تدریج کنترل بخش‌هایی از مسجد و مدرسه امیرالمؤمنین در منطقه مرزداران تهران را در اختیار گرفته است. این در حالی است که تولیت رسمی مجموعه از سوی آیت‌الله اشرفی اصفهانی تأیید شده است.
گزارش مفصل رویداد۲۴ در این‌باره را در ادامه می‌خوانید.
بر اساس اسنادی که به دست رویداد۲۴ رسیده، مؤسسه دارالحکمه با حمایت ضمنی سازمان اوقاف، در ماه‌های گذشته گام‌به‌گام بخش‌هایی از این مجموعه مذهبی را تصرف کرده و در مواردی تا آشپزخانه و حتی محراب مسجد نیز پیشروی کرده است.
مسجد و مجموعه امیرالمؤمنین، بنایی شش‌هزار متری در منطقه مرزداران تهران است که شامل مدرسه، مسجد، حسینیه، سالن‌های چندمنظوره، و چند واحد تجاری است. تولیت این مجموعه از ابتدا با محمد اشرفی اصفهانی، فرزند شهید محراب آیت‌الله اشرفی اصفهانی، بوده است.
اما ورود علیرضا پناهیان به حوزه علمیه مستقر در این مجموعه، زمینه‌ساز یکی از جنجالی‌ترین مناقشات ملکی-مذهبی سال‌های اخیر شده است.
آغاز اختلاف از دو آپارتمان؛ گسترش تا حیاط، مدرسه و مسجد
گزارش‌های میدانی و اظهارات مدیران مدرسه شهید اشرفی اصفهانی نشان می‌دهد که آغاز این اختلاف به تصرف دو واحد آپارتمانی توسط حوزه علمیه پناهیان برمی‌گردد. با گذشت زمان، مؤسسه دارالحکمه که تحت مالکیت پناهیان اداره می‌شود، کنترل ضلع‌های جنوبی و غربی مجموعه را نیز به دست گرفته و در ادامه به حیاط، مدرسه و آشپزخانه مسجد نیز وارد شده است.
دست اندازی پناهیان به بخش‌های مختلف این ملک و همراهی قابل توجه سازمان اوقاف با آنها، تنها یک روی سکه است. روی دیگر رفتار عجیب و فراقانونی آنها در تصرف ملک مدرسه است.
محمدحسین برزگران، مدیر دبستان اشرفی اصفهانی، در گفت‌وگو با رویداد۲۴ جزییات اختلاف را شرح داده است. به گفته برزگران تصرف ملک مدرسه و مسجد توسط مجموعه پناهیان با هماهنگی غیررسمی برخی نهادها و به‌رغم مخالفت تولیت اصلی انجام شده است. او تصریح کرد که «در اقدامی غیرمنتظره، درهای مدرسه جوش داده و پنجره‌ها از بیرون بسته شد. حتی چمن‌زار حیاط تخریب و دسترسی ما به آن محدود شد.»
سکوت اوقاف و ابهام در مالکیت قانونی
نقش سازمان اوقاف در این پرونده از ابهام برخوردار است. برزگران تأکید می‌کند که واگذاری اولیه زمین به نام اوقاف صرفاً به دلیل امتناع اشرفی اصفهانی از ثبت سند به نام خود بوده است؛ با این حال، همه هزینه‌های ساخت مجموعه را شخصاً پرداخت کرده است.
برزگران گفته زمین ملک مسجد و مدرسه در سال ۹۶ از سوی سازمان زمین شهری به اشرفی اصفهانی واگذار شده و فیش واریزی هزینه زمین هم موجود است. او می گوید در آن زمان به آقای اشرفی اصفهانی گفتند که ملک را به نام خودتان بزنید، اما ایشان قبول نکردند و ملک را به اوقاف واگذار کردند. با این حال سازمان اوقاف برای ساخت مجموعه مسجد و مدرسه هیچ هزینه‌ای پرداخت نکرده و خود آقای اشرفی اصفهانی با هزینه شخصی و کمک خیرین این مجموعه را احداث کرده است.
با آغاز ریاست احمد خاموشی بر سازمان اوقاف، حکم تولیت آقای اشرفی اصفهانی بر مسجد امیرالمومنین از سوی این نهاد تمدید نشد و بخشی از مجموعه به موسسه پناهیان واگذار شد. ادعایی که برزگران آن را ناشی از نگاه سیاسی به اشرفی اصفهانی به‌عنوان چهره‌ای اصلاح‌طلب می‌داند.
به گفته برزگران در نهایت با مداخله اوقاف، بخش حوزه را به آقای علیرضا پناهیان دادند. او به نقل از یک منبع نزدیک به رئیس اوقاف می گوید، خاموشی به پناهیان گفته اگر دارالحکمه تا محراب اشرفی اصفهانی هم پیشروی کند، اوقاف معترض نمی‌شود.
همین اظهارات نشان می دهد یک جریان سیاسی به دنبال افزایش فشار به جریان رقیب است. برزگران می گوید به نظر می رسد خاموشی قصد دارد بعد از بازنشستگی، امامت جماعت مسجد امیرالمومنین را هم برعهده بگیرد و به این ترتیب اشرفی اصفهانی را از این سمت هم خلع کند.
به گفته برزگران، مراجع قم و نجف از جمله آقایان مکارم شیرازی و سیستانی که در قید حیات هستند، تولیت آقای اشرفی اصفهانی بر این مجموعه را تایید کرده‌اند و ورود بدون اجازه تولیت را نیز حرام می‌دانند، اما اینها بدون اجازه وارد شده، حیاط را تصرف کرده و آنجا نماز هم برگزار می‌کنند.
اشرفی اصفهانی پیشتر درباره علیرضا پناهیان گفته بود افراد منسوب به او در اعتراضات بعد از مرگ مهسا امینی با قمه و چاقو به خیابان‌ها ریختند و با مردم برخورد کردند و سپس با لباس‌های خونی باز می‌گشتند و لباس طلبگی می‌پوشیدند.
اشغال مدرسه؛ ورود شبانه و جوش‌زدن درها
برزگران با اشاره به اینکه دو آپارتمان از ملک مجموعه در اختیار مدرسه و دو واحد هم در اختیار حوزه بود و دارالحکمه از آن استفاده می‌کرد، گفت: «مساله از وقتی شروع شد که آنها به پناهیان گفت که قصد توسعه حوزه را دارند و در نتیجه توافق کردند که دو ضلع جنوب و غرب حیاط (مساحت حیاط تقریبا ۶۰۰ متر است) که نیمه کار بود را به شرط اینکه ضلغ شمالی ساختمان را تحویل بدهند، به حوزه آقای پناهیان ضمیمه کردند. آنها با همین بهانه وارد حیاط شدند و نه تنها ضلع شمالی را تحویل ندادند، بلکه حیاط را هم گرفتند که طلبه‌ها آنجا بازی کنند! ما هم در ابتدا گفتیم بالاخره اینها هم سرباز امام زمان هستند و ایرادی ندارد که وقتی مدرسه تعطیل است، از حیاط استفاده کنند».
در اقدامی جنجال‌برانگیز، گروهی از افراد که به گفته منابع محلی از وابستگان مؤسسه دارالحکمه بوده‌اند، در غیاب کادر مدرسه و در یکی از شب‌هایی که تهران هدف حمله هوایی قرار گرفته بود، از طریق پشت‌بام وارد مدرسه شده و درب ورودی را جوش داده‌اند. اکنون مدرسه عملاً در اختیار این گروه است و کلاس‌های تابستانی به ناچار در داخل مسجد برگزار می شود.
تصویر یکی از افرادی که به زور وارد مدرسه امیرالمونین شده
برزگران با اشاره به از بین رفتن دسترسی به مدارک دانش‌آموزان و تجهیزات آموزشی، این اقدام را «تصرف فراقانونی» توصیف می‌کند. وی تأکید دارد که «اگر چنین کاری را هر نهاد یا فرد دیگری انجام می‌داد، با برخورد قانونی مواجه می‌شد؛ اما در این مورد به دلیل لباس روحانیت و حمایت‌های پشت‌پرده، پیگیری‌ها نتیجه‌ای نداشته است.»
پیشروی دارالحکمه؛ از حیاط تا مدرسه
مدیر مدرسه اقدام گروه متصرف را به عملکرد «داعش‌گونه» تشبیه کرده است. او می‌گوید: «در روزهای جنگ که مدرسه تعطیل بود، دیوار را تخریب کرده‌اند، قفل را شکسته‌اند. مانند داعشی‌ها وارد ملک شده‌اند.»
وی همچنین می گوید که برخی از این افراد با پوشش‌های خاص، نقاب بر چهره و تجهیزات جوشکاری وارد ملک شده‌اند. او در این رابطه اشاره می‌کند که برخی افراد شناسایی‌شده به جریان‌های وابسته به روحانی اصولگرای دیگر، حسن کردمیهن، نزدیک هستند.
تصرف مدرسه؛ از طرح ادعا تا اجرای حکم
برزگران در پاسخ به اینکه اکنون وضعیت مجوز مدرسه چگونه است؟ گفت: «مجوز نوسازی ما ابطال شده، اما آموزش و پرورش سال تحصیلی آینده را به ما فرصت داده است.»
به گفته او این شورای نظارت است که در آموزش و پرورش در این خصوص تصمیم خواهد گرفت و شنیده های ما حاکی از آن است که بنا بر ابطال مجوز ندارند.
مدیر مدرسه تاکید دارد که حتی اگر مجوز مدرسه ابطال شود هم این خود آموزش و پرورش است که باید به خانواده‌ها اطلاع دهد و نیازی نیست که یک گروه معلوم الحال راسا اقدام کرده و به جای دادستان، اجرای حکم کنند و درب مدرسه را جوش بدهند.
پرونده‌های قدیمی‌تر؛ سوابق ملکی پناهیان زیر ذره‌بین
آنچه در این دعوا جالب است، مسبوق به سابقه بودن درگیری های ملکی خانواده پناهیان است.
علیرضا پناهیان پیشتر نیز در چندین پرونده مرتبط با املاک و مستغلات در تهران نامش مطرح شده بود. از جمله شراکت با مالک برند «تک ماکارون» در پروژه‌ای ساختمانی در سعادت‌آباد، که بر اساس اسناد منتشرشده توسط یاشار سلطانی، پناهیان زمینی ۴۲۳ متری را در سال ۱۳۹۱ به قیمتی ناچیز (حدود ۲۸ هزار تومان به ازای هر متر) خریداری کرده است؛ موضوعی که در آن زمان نیز انتقادات زیادی برانگیخت.
خود پناهیان این ادعا را رد کرده و گفته بود تنها یک واحد مسکونی دارد که «دوستانش» به او هدیه داده‌اند.
علاقه پناهیان و خانواده‌اش به زمین و ملک، حاشیه ساز است. مرتضی پناهیان پسر علیرضا پناهیان اخیرا در یک تپق فرویدی به این وسواس اشاره کرده و یکی از تبعات جنگ ایران و اسرائیل را افزایش قیمت ملک در اراضی اشغالی خوانده است. او در صفحه شخصی توییتر خود نوشته: «قیمت مسکن در اراضی اشغالی دوبرابر شده. غلطی از آنها سر بزند قیمت مسکن ده برابر می‌شود.»
گزارش حاضر بر اساس مستندات و اظهارات مسئولان مدرسه و مجموعه امیرالمؤمنین تهیه شده و رویداد۲۴ آمادگی دارد پاسخ رسمی مؤسسه دارالحکمه، علیرضا پناهیان یا هر مقام مرتبط دیگری را نیز منتشر کند.
در حالی که سکوت طرف مقابل همچنان ادامه دارد، تداوم تصرف فیزیکی بخش‌هایی از مجموعه، ابعاد قضایی، اجتماعی و مذهبی این پرونده را پیچیده‌تر کرده است. آنچه فعلاً روشن است، این است که درگیری حقوقی میان دو روحانی بانفوذ نه‌تنها یک نهاد مذهبی را دچار بحران کرده، بلکه ثبات در مناسبات سنتی حوزه، وقف و مالکیت در ایران را نیز زیر سؤال برده است.
بدون نظر