یک کهنه‌سرباز آمریکایی که دچار فلج چهار اعضا شده بود، اکنون تنها با استفاده از فکر خود می‌تواند بازی‌های ویدیویی انجام داده، وسایل الکترونیکی را کنترل کرده و حتی اشیای سه‌بعدی را طراحی کند؛ آن هم به لطف یک تراشه کوچک به‌اندازه‌ی یک سکه که در مغز او کار گذاشته شده و با حمایت ایلان ماسک توسعه یافته است.
آر.جی، که پس از یک تصادف شدید موتورسیکلت توانایی حرکت اندام‌هایش (دست و پا) را به طور کامل از دست داده، نخستین بیماری است که در بیمارستانی در میامی تحت عمل جراحی برای دریافت این تراشه با نام تله‌پاتی قرار گرفته؛ تراشه‌ای که توسط شرکت نورالینک، متعلق به ایلان ماسک، طراحی شده است. این عمل جراحی نوآورانه، اوایل امسال در بیمارستان UHealth Tower، مرکز اصلی سامانه سلامت دانشگاه میامی، انجام شد.
آر.جی یکی از هفت نفری است که در سراسر آمریکا، تاکنون موفق به دریافت این تراشه شده است. آر.جی در یکی از ویدیوهای شرکت نورالینک می‌گوید:
فکر کنم بهترین بخش مورد علاقه من اینه که می‌تونم تلویزیونم رو روشن کنم. بعد از دو سال و نیم، این اولین باری بود که خودم این کار رو کردم. خیلی لذت‌بخش بود.
اما توانایی‌های آر.جی اکنون فراتر از کنترل تلویزیون است. به لطف تراشه‌ای که در بخشی از مغز آر.جی، که مسئولیت کنترل حرکات را برعهده دارد، کار گذاشته شده، او می‌تواند تنها با استفاده از سیگنال‌های مغزی، یک کامپیوتر را هدایت کند. این قابلیت‌ها شامل بازی‌هایی مانند Call of Duty (برای شلیک به طرف زامبی‌ها)، رانندگی در Mario Kart و حتی طراحی قطعات مکانیکی پیچیده در نرم‌افزار حرفه‌ای Fusion 360 می‌شود؛ برنامه‌ای که در حوزه طراحی مهندسی به کمک رایانه (CAD) مورد استفاده قرار می‌گیرد. آر.جی با لبخند می‌گوید: «همین دیگه… خیلی باحاله. از زامبی‌کُشی خوشم میاد، حس خوبی داره.»
عمل کاشت این تراشه توسط دکتر جاناتان جَگید، جراح مغز و اعصاب و استاد بالینی دانشگاه میامی انجام شد؛ کسی که با پروژه معروف میامی برای درمان پارالیز (فلج کامل) همکاری دارد. از این مرکز معتبر جهانی پس از اینکه مارک، پسر نیک بوانیکانتی، اسطوره فوتبال، که در جریان یک بازی در سال ۱۹۸۵ قطع نخاع شد، رونمایی کردند. دکتر جَگید در یک گفت‌وگویی اعلام می‌کند:
این دستگاه کاملاً نامرئی است و افرادی که با شخص دارای این تراشه تعامل دارند، به هیچ‌وجه متوجه نخواهند شد. ویژگی منحصربه‌فرد این فناوری، اندازه‌ی بسیار کوچک آن است. این دستگاه تقریباً هم‌اندازه یک سکه است.
تراشه تله‌پاتی با کمک یک ربات که توسط شرکت نورالینک توسعه یافته، در مغز بیمار قرار می‌گیرد. این دستگاه بیش از ۶۰ رشته فوق‌باریک، نازک‌تر از موی انسان، را در ناحیه‌ای از مغز وارد می‌کند تا فعالیت‌های عصبی را ثبت نماید. این سیگنال‌های مغزی سپس به‌صورت بی‌سیم به یک کامپیوتر منتقل می‌شوند و نرم‌افزار، آن‌ها را به دستوراتی قابل فهم برای حرکت دادن نشانگر موس، اجرای بازی‌های ویدیویی یا کنترل سایر دستگاه‌ها تبدیل می‌کند. به گفته دکتر جَگید در گفتگو با روزنامه Miami Herald، «جراحی به‌خوبی و بدون هیچ مشکلی انجام شد» و آر.جی را تنها یک روز بعد از بیمارستان مرخص کردند.
برای آر.جی، دستگاه نورالینک چیزی فراتر از کنترل وسایل اطراف خود بوده؛ این تراشه کم‌کم حس هویت و انگیزه را نیز برای او بازگردانده است. آر.جی در بیانیه‌ای می‌نویسد: «انگار دوباره شور زندگی به وجودم برگشته… دوباره انگیزه دارم. دوباره هدفی دارم.»
آر.جی حالا خودش را با عنوان P5 معرفی می‌کند؛ یعنی پنجمین انسانی که در جهان این تراشه را دریافت کرده است. شرکت نورالینک پس از دریافت مجوز رسمی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۲۴، آزمایش‌های بالینی را آغاز نمود. نولند آربا، اولین فردی بود که این تراشه را دریافت کرد و عمل کاشت تله‌پاتی در مؤسسه‌ی مغز و اعصاب بارو در فونیکس را انجام داد. ایلان ماسک و تیم او معتقدند که این تازه آغاز راه است.
ماسک در به‌روزرسانی عمومی نورالینک که ۲۷ ژوئن برگزار شد گفت: «پیشرفت‌ها فوق‌العاده بوده‌اند.» ماسک همچنین تأکید کرد که تیم او با دقت بسیار زیادی پیش می‌رود: «دلیل اینکه سریع‌تر جلو نمی‌رویم، اینه که برای هر فرد، با نهایت احتیاط عمل می‌کنیم تا کوچک‌ترین خطایی نداشته باشیم و تا اینجا هیچ خطایی نداشتیم.»
دی‌جی سو، یکی از بنیان‌گذاران و رئیس شرکت نورالینک، نیز اعلام کرد که آر.جی یکی از هفت بیماری است که در این مرحله‌ی آزمایشی شرکت کرده است. تمام این افراد یا دچار آسیب نخاعی هستند یا به بیماری ALS مبتلا شده‌اند؛ ALS یک بیماری پیشرونده‌ی عصبی است که سلول‌های عصبی مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار داده و به مرور باعث ضعف عضلات و فلج شدن می‌شود. در این آزمایش‌ها، هدف اصلی این است که ببینند آیا تراشه‌ی لینک (Link) می‌تواند بدون استفاده از عضله، عصب یا حتی گفتار، امکان ارتباط مستقیم مغز با فناوری را فراهم کند یا خیر.
در ارائه‌ی تابستانه‌ی نورالینک، کلیپ‌هایی پخش شد که نشان می‌داد شرکت‌کنندگان، از جمله آر.جی، با استفاده از ذهن خود نشانگر موس را حرکت داده، روی آیکون‌ها کلیک کرده و بازی می‌کنند. در یکی از لحظات هیجان‌انگیز برنامه که با تشویق حضار همراه شد، یکی از افراد حاضر توانست تنها با قدرت ذهن، نشانگر را با سرعتی بی‌سابقه کنترل کرده و یک رکورد جهانی را به ثبت برساند. دکتر جَگید می‌گوید:
این‌ها افرادی هستند که حتی توانایی حرکت دادن موس را ندارند. بنابراین باید درک کرد که این فناوری، حتی در مراحل ابتدایی‌اش، موفقیت‌آمیز بوده؛ چون به آن‌ها امکان انجام کارهایی را داده که پیش از این برایشان غیرممکن بود.
اما تأثیرات این فناوری فقط به بازی‌های ویدیویی و طراحی مجازی محدود نمی‌شود. ایلان ماسک پیش‌تر گفته بود که نورالینک می‌تواند روزی بینایی را به افراد نابینا بازگرداند، به کسانی که توان گفتار را از دست داده‌اند امکان صحبت کردن بدهد، یا به افراد قطع عضو اجازه دهد تا تنها با ذهن خود، اندام مصنوعی را کنترل کنند.
آر.جی اکنون پا را فراتر گذاشته و در یک گفت‌وگوی گروهی با سایر دریافت‌کنندگان تراشه، توضیح داده که چگونه یک اهرمک افراد چهار اندام (quadriplegics) را تغییر داده و موفق شده با استفاده از ذهن خود و کدنویسی، یک هواپیمای کنترل از راه دور و یک ماشین را هدایت کند. او می‌گوید: «با استفاده از رابط مغزی، کدی نوشتم که با همون اهرمک مخصوص، هواپیما رو کنترل کنه. فوق‌العاده‌ست.»
مارک بوانیکانتی، رئیس مرکز پروژه میامی، این آزمایش را «گامی دیگر در مسیر یافتن راه‌حل‌های مؤثر برای میلیون‌ها انسانی که دچار پارالیز (فلج کامل) یا ناتوانی‌های حرکتی جدی هستند» توصیف کرد. تجربه‌ی شخصی او به‌عنوان فردی که پس از فلج شدن، تأسیس یکی از معتبرترین مراکز درمان آسیب‌های نخاعی در جهان را کلید زده، اعتبار بیشتری به حرف‌هایش می‌دهد. مارک در گفتگو با میامی هرالد می‌گوید: «امیدواریم این همکاری به دستاوردهایی منجر شود که زندگی افراد را متحول می‌سازد.»
نورالینک همچنان در حال جذب داوطلبانی بین ۲۲ تا ۷۵ سال است که به‌دلیل آسیب در ناحیه‌ی گردن یا به دلیل بیماری ALS، فلج شده‌اند. این شرکت همچنین مجوز انجام آزمایش‌های مشابه را در کشورهای کانادا، بریتانیا و امارات متحده عربی نیز دریافت کرده است. با وجود شور و شوق فراوان، برخی متخصصان هنوز برای اعلام موفقیت نهایی در این پروژه احتیاط به خرج می‌دهند. دکتر جگید هشدار داده: «ما وارد قلمروی ناشناخته‌ای شده‌ایم. اما این در مورد هر فناوری تازه‌ای طبیعی است.»
بدون نظر