آیا تا به حال چیزی در مورد سبک پرورشی فرزندپروری ملایم (Gentle Parenting) شده‌اید؟ این رویکرد که در میان والدین نسل هزاره (میلی‌نیال‌ها) و نسل زد روزبه‌روز رایج‌تر می‌شود، به والدین توصیه می‌کند تا هیچ‌گاه صدای خود را برای فرزندان‌شان بلند نکنند. در این سبک، والدین با آرامش پیامدهای رفتار کودک را برای او توضیح می‌دهند؛ به‌جای آنکه عصبانی شده و وارد مشاجره و داد و فریاد شوند. اما اگر از طرفداران فرزندپروری ملایم هستید، شاید بهتر باشد برای آینده فرزند خود کمی سخت‌گیرتر رفتار کنید.
طبق یک پژوهش جدید، کودکانی که با سبک فرزندپروری مقتدرانه (authoritative) بزرگ می‌شوند، تا سن ۱۱ سالگی عملکرد بهتری در مدرسه دارند. در این پژوهش که تقریباً ۶ هزار کودک از سراسر انگلستان را در بر گرفت، مشخص شد که «مرزهای روشن» و اندکی سخت‌گیریِ توأم با محبت می‌تواند به رشد و پیشرفت کودکان کمک کند. نویسندگان این تحقیق می‌گویند: «هرچه والدین بیشتر برای فرزند خود حد و مرز تعیین کنند، احتمال موفقیت کودک در رسیدن به سطح آموزشی مورد انتظار نیز بیشتر می‌شود».
برخی از سلبریتی‌هایی که از فرزندپروری ملایم استفاده می‌کنند، شامل بازیگر میندی کالینگ، خواننده آلانیس موریست و کمدین دکس شپارد می‌شوند؛ اما بسیاری معتقدند این سبک نمی‌تواند به کودکان نشان دهد که رفتارهای منفی آن‌ها چه پیامدهایی دارد. طبق نظر کارشناسان، سبک فرزندپروری بدون تنبیه بر افزایش خودآگاهی کودک و درک بهتر او از رفتارهایش تمرکز دارد. در این سبک، فریاد زدن و حتی گفتن کلمه «نه» کاملاً کنار گذاشته می‌شود؛ در عوض، والدین با درک و همدلی، در تلاش هستند تا نقش یک دوست را برای فرزند خود ایفا کنند. دکتر کارن استرلا، متخصص کودکان در کلینیک کلیولند اوهایو (که در این پژوهش مشارکتی نداشته)، می‌گوید: «ایده‌ی اصلی این است که بیشتر شبیه یک مربی برای فرزند خود باشید تا یک تنبیه‌گر.»
با این حال، برخی نگران این هستند که سبک فرزندپروری ملایم باعث لوس و خودخواه شدن کودکان و در نتیجه افزایش احتمال بروز رفتارهای خارج از چارچوب و خارج از کنترل در آن‌ها شود. در مقابل، سبک سنتی‌تر یعنی فرزندپروری مقتدرانه شامل «سطوح بالای کنترل روانی و محدودیت‌گذاری روشن از سوی والدین» است. اگرچه این شیوه نیز به محبت و حساسیت خاصی نیاز دارد، اما برخلاف سبک ملایم، فریاد زدن و دیگر شیوه‌های قاطع برای تعیین حد و مرز در آن مجاز محسوب می‌شود.
در مطالعه جدیدی که توسط پژوهشگران مرکز ملی تحقیقات اجتماعی در لندن انجام شده، نزدیک به ۶ هزار کودک طی بیش از ۱۰ سال مورد بررسی قرار گرفتند. این تحقیق شامل مصاحبه با خانواده‌ها، نظرسنجی از کارکنان مهدکودک‌ها و معلمان مدارس، و همچنین تطبیق دادن نتایج نظرسنجی‌ها به داده‌های مربوط به عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان بود.
سبک‌های فرزندپروری و روند رشد کودکان از سن دو سالگی تا پایان دبستان (پایه ششم، یعنی حدود ۱۰ تا ۱۱ سالگی) ثبت و بررسی شدند. بر اساس یافته‌ها، کودکانی که با سبک فرزندپروری مقتدرانه بزرگ شده بودند، احتمال بیشتری وجود داشت که در پایه ششم و در آزمون‌های مربوط به خواندن، نوشتن و ریاضی به سطح مورد انتظار دست‌یابند.
همچنین مشخص شد که تعیین حد و مرز از سوی والدین با عملکرد تحصیلی بهتر در کودکان مقطع کلاس اول (۵ تا ۷ ساله‌ها) نیز ارتباط دارد. در این زمینه، سبک مقتدرانه حتی بهتر از سبک اقتدارگرایانه (Authoritarian) عمل کرده است؛ سبکی که بر سخت‌گیری به مراتب بیشتر و محبت بسیار کمتر تکیه دارد. گرچه نتایج این پژوهش نشان می‌دهد سبک فرزندپروری ملایم می‌تواند به عملکرد تحصیلی آسیب بزند، اما دقیقاً مشخیص نشده که چرا این اتفاق می‌افتد. شاید کودکانی که با حد و مرز مشخصی آشنا نشده‌اند، بیشتر دچار بی‌نظمی در کلاس می‌شوند که حواسشان را از یادگیری پرت می‌کند.
ممکن است اثر مثبت سبک مقتدرانه بر عملکرد تحصیلی، حتی پس از ۱۱ سالگی نیز ادامه پیدا کند، اگرچه این موضوع در محدوده بررسی این مطالعه قرار نگرفته است. کاترین بیربال‌سینگ، یکی از منتقدان جدی سبک فرزندپروری ملایم است؛ مدیری که به خاطر سخت‌گیری‌هایش به عنوان «سخت‌گیرترین مدیر مدرسه در بریتانیا» شناخته می‌شود. او در این باره می‌گوید: «فرهنگ و زبانی که در این سبک رواج دارد باعث شده والدین احساس کنند که دیگر در موضع قدرت نسبت به فرزندان خود نیستند.»
پروفسور ویوین هیل، روان‌شناس در مؤسسه آموزش دانشگاه کالج لندن، معتقد است سبک فرزندپروری ملایم می‌تواند در زمان ورود کودک به مدرسه، مشکل‌ساز شود. او در گفت‌وگو با تلگراف می‌گوید: «چنین کودکی وارد محیطی می‌شود که معلم باید بتواند ۳۰ دانش‌آموز را کنترل کرده و آموزش دهد. در این شرایط، کسی فرصت گفت‌وگو با هر کودک به صورت مجزا را ندارد.» در مقابل، سارا آکول اسمیت، نویسنده و طرفدار سبک فرزندپروری ملایم، معتقد است این رویکرد باعث پرورش کودکانی آرام‌تر و شادتر می‌شود. به گفته او، این سبک بر درک احساسات کودک، مهربانی، همدلی و درک متقابل تأکید دارد؛ اما بسیاری بر این باورند که در عمل، این رویکرد نمی‌تواند جلوی بی‌نظمی و رفتارهای خارج از کنترل را بگیرد.
بدون نظر