۱۰ هواپیمای نظامی برتر تاریخ به انتخاب هوش مصنوعی؛ از MiG-21 تا A-10 Warthog

اگر از ChatGPT بخواهید که بهترین هواپیماهای نظامی تمام دوران را معرفی کند، نتیجه چه خواهد بود. انتخاب‌های هوش مصنوعی شاید کاملاً همان‌طور نباشد که انتظار می‌رود، گرچه منطق الگوریتمی آن اصلاً اشتباه نیست. در این مطلب ما می‌خواهیم بهترین هواپیماهای نظامی تاریخ را به انتخاب هوش مصنوعی ChatGPT معرفی کنیم. معیارهایی که برای ارزیابی این هواپیماها به هوش مصنوعی داده شده عبارت بودند از: اثربخشی رزمی، نوآوری، طول عمر و اهمیت تاریخی.

شگفت‌انگیز اینجاست که هواپیمای North American P-51 Mustang که از لحاظ تاریخی شاید مهم‌ترین و یکی از اثربخش‌ترین جنگنده‌های تمام دوران باشد، به طور کامل از فهرست حذف شده است. همچنین جای تعجب دارد که Lockheed C-130 Hercules هم از این فهرست کنار گذاشته شده، در حالی که این هواپیما تقریباً عموماً به عنوان موفق‌ترین هواپیمای باربری تاکتیکی ساخته شده و بیشترین تعداد تولید و بهره‌برداری را به خود اختصاص داده است.

فهرست انتخابی ChatGPT بیشتر شامل جنگنده‌ها است، با تنها دو هواپیمای پروانه‌ای، یک بمب‌افکن و یک هواپیمای شناسایی که در آن جای گرفته‌اند. بنابراین ده تای اول، که توسط هوش مصنوعی رتبه‌بندی شده‌اند، از بالا به پایین به شرح زیر است:

پس با این فهرست برای بررسی، بیایید ویژگی‌های این هواپیماهای فوق‌العاده را بررسی کنیم و ببینیم آیا می‌توانیم منطقی پشت رتبه‌بندی ChatGPT پیدا کنیم. ادامه مطلب را برای بررسی عملکرد و تاریخچه تمامی این ده پرنده جنگی محبوب هوش مصنوعی مطالعه کنید.

F-15 Eagle

به عنوان اولین پروژه سطح «ابر سلاح» آمریکا در دسته جنگنده‌ها، F-15 Eagle در زمان رونمایی خود در سال ۱۹۷۲ جهان را شگفت‌زده کرد. این جنگنده فوق‌العاده از هر جنگنده دیگری که هم‌اکنون در خدمت نظامی است، از جمله F-22، سریع‌تر است. F-15 در پاسخ به MiG-25 Foxbat شوروی ساخته شد، که سرعت وحشتناکی داشت (بیش از ۲.۸ ماخ) ولی توانایی رزمی کمتری نسبت به آنچه که تبلیغات شوروی نشان می‌داد، را نشان داد.

F-15 به مدل -EX یا Eagle II تکامل یافته است که می‌تواند به سرعت بیش از ۲.۵ ماخ برسد و صعودهای عمودی تندی را انجام دهد؛ همچنین می‌تواند بارهای سنگین یا مهمات هدایت‌شونده یا سلاح‌های دوربرد (BVR) را حمل کند. این هواپیما به دلیل نداشتن فناوری پنهانکاری که به آن اجازه دهد از دفاع‌های هوایی نسل پنجم عبور کند، به نقش پشتیبانی محدود شده اما هنوز در حال تولید است چرا که عملکرد و انعطاف‌پذیری سلاح‌های این جنگنده بزرگ به مراتب بیشتر از جانشینان پنهانکار آن است.

یکی از نکات مورد علاقه هوش مصنوعی و به نظر می‌رسد دلیل اصلی اختصاص رتبه اول به این جنگنده، این است که F-15 از زمان ورود به خدمت خود بیش از ۱۰۰ پیروزی هوایی به دست آورده و هیچ‌گاه در نبردها شکست نخورده است. این جنگنده در چندین نیروی هوایی در سراسر جهان خدمت کرده و در کنار نیروی هوایی ایالات متحده، در اسرائیل هم عملیاتی شده است.

این دلیل بسیار محکمی برای قرار گرفتن اف-۱۵ در رتبه اول است. برای مقایسه، تخمین زده می‌شود که بیش از ۲,۵۰۰ فروند هواپیمای P-51 در نبردها از دست رفته‌اند، در حالی که حدود ۵,۰۰۰ پیروزی هوایی را کسب کرده است. این آمار باعث شده تا Mustang به کشنده‌ترین جنگنده‌ای تبدیل شود که ایالات متحده در جبهه اروپا در طول جنگ جهانی دوم داشت، اما Mustang در برابر دشمنان هم‌تراز خود قرار می‌گرفت. F-15 به ندرت با جنگنده‌هایی از همان نسل تکنولوژی خود روبرو شده و عمدتاً MiG-25های کهنه یا MiG-21ها را هدف قرار داده است، اما این واقعیت که هیچ‌گاه یک F-15 سرنگون نشده است، برای چنین سابقه رزمی به شدت شگفت‌انگیز است.

Supermarine Spitfire

این جنگنده افسانه‌ای و نمادین در نبرد بریتانیا بود که آسمان‌های بریتانیا را در برابر موج بمباران‌های نیروی هوایی نازی‌ها محافظت کرد. بدون شک Spitfire یکی از مهم‌ترین جنگنده‌های تاریخ و یکی از موثرترین هواپیماها در جنگ جهانی دوم بود. این جنگنده به طور قطع سزاوار جایگاهی بالا در میان بهترین هواپیماهای نظامی است که به میدان جنگ قدم گذاشته‌اند.

Spitfire دارای بال‌های بیضی‌شکل منحصر به فرد و موتورهای قدرتمند Rolls-Royce بود که آن را به یک جنگنده عالی برای نبردهای نزدیک تبدیل می‌کرد. نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا با این جنگنده در برابر جنگنده‌های Messerschmitt و Focke-Wulf ایستاد و نبرد را پیروز شد. جزایر بریتانیا که از نظر تعداد جنگنده‌ها و تجهیزات در شرایط بدی قرار داشت، در برابر حملات نازی‌ها با وجود شرایط دشوار، عمدتاً به لطف Spitfire موفق به مقاومت شدند.

در کل بیش از ۲۲,۰۰۰ فروند Spitfire ساخته شد تا اینکه تولید آن در نهایت متوقف گردید، در حالی که این هواپیما بیش از ۶,۰۰۰ پیروزی هوایی در طول جنگ جهانی دوم در تمامی جبهه‌ها به دست آورد. حتی یک مدل دریایی از آن برای عملیات‌ از روی ناوهای هواپیمابر ساخته شد که به نام Seafire شناخته می‌شود. در مجموع ۳۱ مدل از Spitfire ساخته شد که توسط ۳۳ کشور استفاده شده و در کشورهای خارج از بریتانیا نیز تحت لیسانس تولید شد. این آمار رزومه‌ای شگفت‌انگیز برای این جنگنده بریتانیایی است و قطعاً دلیلی خوب برای قرار گرفتن در رتبه دوم بهترین پرنده جنگی تمام دوران‌.

SR-71 Blackbird

در رتبه سوم این فهرست، بر اساس انتخاب ChatGPT، ماشین سرعت Lockheed Skunk Works قرار دارد. هواپیماهای کهنه‌کار دوران جنگ سرد آنقدر سریع بود که میگ-۲۵ و جانشین آن، میگ-۳۱، در مقابلش شبیه انسان‌های پیاده به نظر می‌رسیدند. هواپیمای Blackbird به راحتی رکورد سرعت ۳ ماخ را شکست و ادامه داد و در حالی که موشک‌های سیستم‌های دفاعی را پشت سرش جا می‌گذاشت، به قسمت‌های بالای اتمسفر می‌رفت و از مناطق داخلی شوروی عکسبرداری می‌کرد. این هواپیما اولین بار در سال ۱۹۶۴ به پرواز درآمد و تا سال ۱۹۹۹ و بازنشستگی، همچنان به فعالیت ادامه داد.

SR-71 همچنان بدون رقیب به عنوان سریع‌ترین جنگنده‌ای که تاکنون پرواز کرده، باقی مانده است، که در طول دوران مرموز و سری خود در سیا، نیروی هوایی آمریکا و ناسا خدمت کرد. تنها ۳۲ فروند از این جنگنده‌های شگفت‌انگیز ساخته شد، و برخی از آنها در حوادث از دست رفتند، اما هیچ‌کدام از این تلفات به دلیل عملیات دشمن نبوده است. تمامی هواپیماهای باقی‌مانده را می‌توان در موزه‌ها در سراسر ایالات متحده و بریتانیا مشاهده کرد.

SR-71 الهام‌بخش شایعاتی در مورد جانشین خود نیز شد، که هرگز خبری از آن نشد، با اینکه گمانه‎زنی‌هایی در مورد SR-72 توسط لاکهید مارتین مطرح بود. امروزه نزدیک‌ترین جانشین آن احتمالاً Boeing X-37 است که یک فضاپیمای بدون سرنشین به شمار می‌آید، که پروژه آن توسط ناسا آغاز شده و اکنون توسط نیروی فضایی ایالات متحده اداره می‌شود. Blackbird نقش بسیار مهمی در بسیاری از پرتنش‌ترین لحظات جنگ سرد ایفا کرده و هنوز هم به عنوان یک هواپیمای جاسوسی افسانه‌ای بی‌رقیب است، حتی در دوران جنگنده‌های نسل پنجم.

F-22 Raptor

اولین جنگنده پنهانکار نسل پنجم جهان و جانشین F-15 آمریکایی همچنان پیشرفته‌ترین پلتفرم برتری هوایی در دنیا است. هیچ جنگنده‌ای نمی‌تواند ترکیب پنهانکاری، مانورپذیری، سرعت و تسلیحات پیشرفته آن را در کنار هم داشته باشد. F-22 تقریباً می‌تواند از هر پدافند هوایی عبور کرده و تمامی پلتفرم‌های شناخته شده دشمن در دنیا را شکست دهد، از جمله جنگنده‌های نسل پنجم چین یا روسیه.

F-22 Raptor همچنین هرگز در هیچ نبردی از دست نرفته است، اما به دلیل معرفی نسبتاً اخیر آن در سال ۲۰۰۵، اندازه کوچک‌تر ناوگان و اجتناب نیروی هوایی ایالات متحده از به خطر انداختن چنین سیستمی، فرصت‌های کمتری برای حضور در میدان نبرد داشته است. F-22 هیچ‌گاه قبل از پایان تولید در سال ۲۰۰۸ به خارج از کشور صادر نشد و با توجه به تکنولوژی تسلیحات پیشرفته‌ای که در آن زمان در خود داشت، هیچ‌گاه قرار نبود صادر شود. ردپای پنهانکاری Raptor به اندازه Northrop Grumman B-2 Spirit یا Lockheed F-117 قدیمی‌تر کوچک نیست، اما هیچ هواپیمای نظامی نمی‌تواند عملکردی در حد و اندازه‌های آن داشته باشد.

چین و روسیه نیز رقبای خود را برای این جنگنده ساخته‌اند، Chengdu J-20 و Sukhoi Su-57، اما هیچ‌کدام در هیچ یک از زمینه‌های با اف-۲۲ رپتور قابل مقایسه نیستند. همچنین کمپانی لاکهید مارتین جنگنده F-35 Lightning II را ساخته است که مقرون به صرفه‌تر و انعطاف‌پذیرتر است و به بسیاری از کشورهای شریک ایالات متحده صادر می‌شود. ناوگان F-35 به شدت از ناوگان کوچک F-22 با ۱۵۰ فروند هواپیما عبور کرده و تاکنون بیش از ۱,۲۰۰ فروند از آن در سراسر جهان ساخته شده است. F-22 در رتبه چهارم برترین هواپیماهای نظامی جهان از نظر هوش مصنوعی قرار دارد و قطعاً به دلایل بسیاری که فراتر از نکات برجسته ذکر شده است، در میان بزرگان قرار می‌گیرد.

Messerschmitt Bf-109

دومین و آخرین ورودی جنگنده‌های پروانه‌ای در رتبه‌بندی ChatGPT در میان پنج جنگنده برتر قرار دارد. این جنگنده در دوران جنگ جهانی دوم، بیشترین تولید را در نیروی هوایی رایش سوم داشت. Bf-109 پرشمارترین نوع جنگنده‌ای است که تاکنون ساخته شده است، در حالی که تقریباً ۳۴,۰۰۰ فروند از آن برای تسلیح ماشین جنگی نازی‌ها ساخته شد. در آغاز جنگ، این هواپیما به عنوان یک جنگنده پیشرفته در نظر گرفته می‌شد، زمانی که اسکادران‌هایی از آن آسمان‌های اروپا را به تسخیر خود درآورده بودند، اما در سال‌های پایانی جنگ قدیمی و منسوخ شد و تعداد کمی از آن‌ها پس از روز پیروزی در اروپا سالم باقی ماندند.

۱۴ فیلم جنگی برتر تاریخ سینما در مورد «جنگ جهانی دوم» از نگاه آلمان و کشورهای متحد

Bf-109 ستون فقرات نیروی هوایی رایش سوم بود و در تمام جبهه‌های جنگ خدمت کرد، هم در نقش پشتیبانی زمینی، هم دفاع هوایی و هم نقش‌های رهگیری. همچنین تعداد زیادی از این جنگنده آلمانی به کشورهای همسایه مانند فنلاند و سوئیس صادر شد. متحدان آلمان نازی نیز از این جنگنده‌ها برخوردار شدند، مانند ایتالیا، و چند فروند از آن‌ها حتی به امپراطوری ژاپن نیز ارسال شد. پس از پایان جنگ جهانی دوم، اسرائیل در روزهای ابتدایی تأسیس نیروی هوایی خود از تعدادی از این جنگنده‌ها استفاده کرد.

دیگر جنگنده‌های سریع جهان به انتخاب هوش مصنوعی

MiG-21 در رتبه ششم بهترین هواپیماهای تاریخ هوانوردی نظامی از دید هوش مصنوعی قرار گرفته است. این جنگنده در سال ۱۹۶۰ وارد خدمت شد و به پرتولیدترین هواپیمای با سرعت ماخ بالا (و هر نوع جنگنده دیگر) در تاریخ تبدیل شد. بیش از ۱۱,۰۰۰ فروند از این جنگنده ساخته شد که بسیاری از آن‌ها هنوز در خدمت هستند. Fishbed قادر بود تا از سرعت ۲.۱ ماخ با بردی حدود ۴۰۰ کیلومتر عبور کند.

F-4 Phantom در رتبه هشتم لیست ChatGPT قرار دارد. فانتوم زمانی که وارد خدمت شد، رکوردهای زیادی را در سرعت، ارتفاع پروازی، نرخ صعود و دیگر موارد به نام خود ثبت کرد. در اوج خود، این جنگنده با نرخ حدود ۷۰ فروند در ماه تولید می‌شد. تا سال ۱۹۷۹، در مجموع ۵,۱۹۵ فروند از این جنگنده ساخته شده و بعد از آن تولید فانتوم متوقف شد. F-4 در نیروی هوایی، نیروی دریایی ، تفنگداران دریایی ایالات متحده و ۱۲ نیروی هوایی دیگر در سراسر جهان در نقش‌های برتری هوایی و تهاجمی خدمت کرد.

F-16 Fighting Falcon در رتبه نهم فهرست هوش مصنوعی قرار گرفته است. ملقب به «مافیای جنگنده»، این هواپیمای تک موتوره در سال ۱۹۷۶ برای رفع مشکل ناتوانی در نبردهای نزدیک F-4 که در ویتنام توسط میگ‌های شوروی سرنگون شده بود، طراحی شد. F-16 به دلیل قیمت مناسب، وزن سبک و توانایی انجام مأموریت‌های چندگانه با عملکرد عالی شناخته شده است. این هواپیما در ابتدا توسط General Dynamics ساخته می‌شد، تاکنون بیش از ۴,۶۰۰ فروند از آن ساخته شده و لاکهید مارتین هنوز سفارشات زیادی برای آن دارد.

هواپیماهای سنگین

B-52 اسطوره‌ای در رتبه هفتم فهرست هوش مصنوعی از بهترین هواپیماهای نظامی قرار دارد. Stratofortress (یا BUFF به معنی “Big Ugly Fat Fellow”) اولین بمب‌افکن سنگین جت‌پایه نیروی هوایی آمریکا نبود، اما آخرین آن‌ها به شمار می‌رود. این هواپیما از سال ۱۹۵۲ تا به امروز در خدمت بوده و همچنان تا چندین دهه دیگر بازنشسته نخواهد شد. نیروی هوایی آمریکا بمب‌افکن‌های استراتژیک دیگری نیز داشته است، اما هیچ‌کدام نقشی مشابه B-52 را ایفا نکرده‌اند و هیچ جانشینی برای آن اعلام نشده است.

A-10 Warthog جنگنده محبوب نیروهای زمینی ارتش ایالات متحده در رتبه دهم قرار گرفته است. تاریخ می‌گوید که Warthog یک هواپیمای مجهز توپ نیست، بلکه توپی است که یک هواپیما اطراف آن ساخته شده. این هواپیما به دلیل حضور ترسناک خود در میدان جنگ و قدرت آتش ویرانگرش، در میان سربازان پیاده محبوب است. پس از دهه‌ها تغییرات، A-10 سرانجام در حال کنار گذاشته شدن است و F-16، F-15EX و F-35 وظایف آن را در دوران جنگنده‌های نسل پنجم بر عهده می‌گیرند.