ترس از تاریکی در کودکان پدیده‌ای کاملاً رایج است. اگر شما هم در خانه این مشکل را دارید، بدانید که تنها نیستید.
بین ۴۵ تا ۸۰ درصد کودکان ۱۲ ساله و کم‌سن‌تر، در دوره‌ای از کودکی خود از تاریکی می‌ترسند. این ترس معمولاً افزایش پیدا می‌کند و اوج آن بین سنین ۷ تا ۹ سال است. خبر خوب این است که بیشتر کودکان تا سن ۱۲ سالگی بر این ترس غلبه می‌کنند.
وقتی کودکان از تاریکی می‌ترسند، این موضوع برای آن‌ها ناراحت‌کننده و برای شما خسته‌کننده است. پس چگونه می‌توانید به کودکی که از تاریکی می‌ترسد، کمک کنید؟
چرا کودکان از تاریکی می‌ترسند؟
ترس از تاریکی لزوماً فقط مربوط به تاریکی نیست؛ بلکه بیشتر درباره چیزهایی است که کودکان تصور می‌کنند که ممکن است در تاریکی اتفاق بیفتد. گاهی اوقات این ترس بیشتر به جدایی از دیگران مربوط می‌شود. تنها ماندن پس از یک روز شلوغ و پر از ارتباط با دیگران می‌تواند برای کودک دلهره‌آور باشد.
کودکان پیام‌هایی درباره تاریکی را از اطراف دریافت می‌کنند؛ چه از تلویزیون، چه از کتاب‌ها و چه از گفتگوهای روزمره. خیلی از کودکان تخیل فعالی دارند که این در طول روز یک نقطه قوت است. اما شب‌ها همین تخیل می‌تواند علیه آن‌ها عمل کند. کودکانی که بیشتر نگران می‌شوند یا اضطراب دارند، احتمال بیشتری دارد که دچار ترس از تاریکی شوند.
راهکارهایی برای زمانی که کودک شما از تاریکی می‌ترسد
اگر می‌توانید، بفهمید که چه چیزی در تاریکی کودک شما را نگران می‌کند. این ترس برای او واقعی است، چه ترس از هیولا باشد یا ترس از دزدی. نحوه برخورد شما با این ترس باید بسته به اینکه آیا خطری واقعی وجود دارد یا فقط زاییده تخیل کودک است، متفاوت باشد. در ادامه چند راهکار وجود دارد که می‌توانید همین امشب هنگام خواب امتحان کنید:
۱. اعتمادبه‌نفس و اطمینان خاطر نشان دهید.
کودکان پیام‌هایی را که از ما دریافت می‌کنند، به خوبی درک می‌کنند. اگر شما ترس یا تردید نشان دهید، کودک شما هم متوجه خواهد شد. در عوض، مثبت و محکم صحبت کنید. مثلاً بگویید: «تو می‌تونی این کار رو انجام بدی. می‌دونم می‌ترسی اما با هم موفق می‌شیم». جملات را ساده و روشن بیان کنید.
۲. پس از روبه‌رو شدن کودک با ترسش، او را تحسین کنید.
هنگامی که کودک شجاعت به خرج می‌دهد و کاری دشوار را انجام می‌دهد، اهمیت زیادی به آن بدهید. مثلاً اگر توانسته تمام شب در تخت خودش بماند، با تحسین زیاد او را تشویق کنید. می‌توانید بگویید: «آفرین که توی تختت موندی! مامان و بابا خیلی بهت افتخار می‌کنن. مامان‌بزرگ هم خیلی خوشحاله که تونستی این کار رو بکنی!»
۳. یک برنامه خواب ثابت داشته باشید و به آن پایبند باشید.
این برنامه می‌تواند شامل خواندن چند کتاب، خواندن دعا یا خواندن یک لالایی باشد. مهم نیست که چه باشد، فقط باید ثابت بماند و هر شب تغییر زیادی نکند. سپس با جملات مثبت پایان دهید. مثلاً بگویید: «وقت خوبی با هم داشتیم. خیلی عالی بود. دوستت دارم. می‌دونم موفق می‌شی. شب بخیر».
۴. راه‌هایی برای آرامش در شب داشته باشید.
این موارد می‌توانند بخشی از برنامه خواب باشند؛ مثل تمرین تنفس، گوش دادن به موسیقی ملایم یا داشتن یک وسیله آرامش‌بخش که برای کودکان کوچک‌تر می‌تواند یک پتو یا عروسک باشد. برای کودکان بزرگ‌تر شاید یک کلاه موردعلاقه روی تخت کافی باشد. برخی خانواده‌ها از نویز سفید استفاده می‌کنند. این کار را در حد اعتدال انجام دهید تا به عادت تبدیل نشود. به طور کلی، چراغ خواب برای بیشتر کودکان مشکلی ندارد. فقط نور آن باید کم باشد تا الگوی خواب را به هم نزند یا باعث اجتناب کامل از تاریکی نشود.
۵. به جای پاسخ مستقیم، کنجکاوی فرزندتان را برانگیزید.
این کار به کودکان کمک می‌کند که بیشتر فکر کنند. مثلاً وقتی می‌پرسند: «هیولا توی کمدم هست؟» به جای اینکه بگویید: «نه، البته که نیست»، سؤال دیگری بپرسید. می‌توانید بگویید: «آیا تا حالا هیولایی توی کمدت دیدی؟»
۶. تمرین کنید که در تاریکی بمانند.
این کار می‌تواند خارج از زمان خواب انجام شود و نشان دهد تاریکی ترسناک نیست. مثلاً درست کردن سایه‌بازی روی دیوار در اتاق تاریک، برگزاری یک جشن کوچک با چراغ‌های شب‌تاب یا یک پیک‌نیک شمعی در نشیمن. این تجربه‌ها به کودک نشان می‌دهند که می‌تواند با تاریکی کنار بیاید و آن را کنترل کند.
چه زمانی باید کمک حرفه‌ای گرفت؟
برای اینکه بدانید آیا لازم است به دنبال کمک حرفه‌ای باشید یا نه، از خودتان این سؤال‌ها را بپرسید:
کودک شما چقدر تحت فشار است؟ آیا زیاد گریه می‌کند یا دچار حملات وحشت‌زدگی می‌شود؟
چه مقدار از شب کودک شما تحت تأثیر این ترس قرار می‌گیرد؟
آیا می‌تواند تمام شب در تخت خودش بخوابد؟
آیا خواب کافی دارد یا خوابش مختل می‌شود؟
آیا این ترس بر رفتارهای روزانه او اثر گذاشته است؟
آیا این ترس به تجربه‌ای آسیب‌زا در گذشته مربوط است؟
پاسخ‌های شما می‌تواند نشان دهد که آیا باید به دنبال حمایت حرفه‌ای باشید یا نه. کودکانی که شدیداً تحت تأثیر ترس از تاریکی قرار دارند، می‌توانند از کمک متخصصان بهره‌مند شوند. از یک گفت‌وگو با پزشک کودکتان شروع کنید. سپس او می‌تواند در صورت لزوم شما را به روان‌شناس، مشاور یا درمانگر ارجاع دهد.
دیدن کودکی که بر ترسی واقعی و مهم غلبه کرده است، بسیار خوشایند است. امیدواریم که این راهکارها به شما کمک کنند که امشب به کودک خود در مقابله با ترس از تاریکی کمک کنید.
بدون نظر