راه‌اندازی صحیح سیستم شوفاژ و انجام هواگیری رادیاتورها نقش اساسی در کارکرد بهینه و صرفه‌جویی در مصرف انرژی دارد. تجمع هوا در مسیر گردش آب گرم می‌تواند موجب کاهش بازده گرمایی، افزایش مصرف سوخت و ایجاد صداهای غیرعادی در رادیاتورها شود. آشنایی با روش استاندارد هواگیری، ابزار مورد نیاز و نشانه‌های ضرورت انجام آن، به کاربران کمک می‌کند تا با کمترین هزینه و زمان، گرمایش یکنواخت و مطلوبی در محیط منزل یا محل کار برقرار کنند.
ابزار مورد نیاز برای هواگیری رادیاتور و شوفاژ
برای انجام صحیح و ایمن عملیات هواگیری، داشتن ابزار زیر ضروری است:
آچار هواگیری رادیاتور: قطعه‌ای کوچک و معمولاً مربعی‌شکل که برای باز کردن شیر هواگیر استفاده می‌شود.
ظرف یا کاسه کوچک: جهت جمع‌آوری آب خروجی از شیر هواگیری و جلوگیری از خیس شدن کف.
دستمال یا پارچه خشک: برای پاک‌کردن رطوبت و جلوگیری از سر خوردن دست هنگام کار.
دستکش کار: جهت افزایش ایمنی، به‌ویژه هنگام کار با رادیاتورهای داغ.
چراغ‌قوه کوچک: در صورت قرارگیری رادیاتور در فضاهای کم‌نور.
نکته: در صورت در دسترس نبودن آچار مخصوص هواگیری، می‌توان از پیچ‌گوشتی دوسو کوچک یا انبردستی نوک‌باریک استفاده کرد؛ با این حال، به‌دلیل احتمال لغزش و آسیب‌دیدن شیر هواگیری، توصیه می‌شود تا حد امکان از ابزار استاندارد استفاده شود.
مراحل انجام هواگیری رادیاتور
هواگیری شوفاژ اقدامی ساده و ضروری است که نه‌تنها عملکرد سیستم گرمایشی را بهبود می‌بخشد بلکه مانع از فشار اضافی بر پمپ و بروز آسیب‌های احتمالی در بویلر یا پکیج می‌شود. در ادامه مراحل این کار را بررسی می‌کنیم.
۱. بررسی وضعیت گرمای سیستم
پیش از آغاز هواگیری، سیستم را روشن کرده تا دمای آب و میزان گرمایش رادیاتورها را ارزیابی کنید. رادیاتوری که بخش بالایی آن سرد و قسمت پایینی گرم است، به احتمال زیاد دارای حباب‌های هوا است. بعد از تشخیص، سیستم را خاموش کنید تا عملیات هواگیری ایمن‌تر انجام شده و جریان آب متوقف شود.
۲. باز کردن شیر هواگیری
آچار مخصوص را روی شیر هواگیری که معمولاً در بخش بالایی رادیاتور قرار دارد، قرار دهید. ظرف کوچک را زیر محل خروج هوا بگیرید. شیر را به‌آرامی در جهت خلاف عقربه‌های ساعت باز کنید. در ابتدا هوا با صدایی شبیه «هیس» خارج می‌شود و این مرحله نشان‌دهنده وجود تراکم هوا در لوله‌ها است.
۳. انتظار برای خروج کامل هوا
زمانی که هوا شروع به خروج می‌کند، لازم است چند لحظه صبر کنید تا جریان منظم آب بدون قطعی یا پاشش نامنظم دیده شود. خروج مستمر آب نشان می‌دهد که هوای اضافی تخلیه شده است. توجه داشته باشید که ممکن است رادیاتور یا آب خروجی داغ باشد، پس با احتیاط عمل کنید.
۴. بستن شیر هواگیری
پس از مشاهده جریان ثابت آب، شیر هواگیری را در جهت عقربه‌های ساعت ببندید. مقدار کمی آب که از رادیاتور خارج شده را با دستمال خشک کنید. اطمینان یابید که شیر به‌طور کامل بسته شده تا نشتی ایجاد نشود.
۵. بررسی فشار سیستم
پس از هواگیری یک یا چند رادیاتور، فشار سیستم گرمایشی را بررسی کنید. معمولاً فشار استاندارد برای پکیج‌های خانگی در حدود ۱ تا ۱.۵ بار است. در صورت افت فشار، با استفاده از شیر پرکن پکیج، فشار را تنظیم کنید.
۶. روشن کردن دوباره سیستم و ارزیابی نهایی
سیستم را دوباره روشن کنید و بررسی کنید که تمامی رادیاتورها گرمای یکنواخت و کامل دارند. اگر هنوز بخش‌هایی سرد هستند، هواگیری را تکرار کرده یا سایر رادیاتورها را نیز بررسی کنید.
علائم و نشانه‌های نیاز به هواگیری رادیاتورها
پیش از انجام هواگیری، شناخت علائمی که نشان می‌دهد رادیاتورها دچار تجمع هوا شده‌اند، به تشخیص درست و اقدام به‌موقع کمک می‌کند.
گرم نشدن بخش بالایی رادیاتور
ایجاد صدای قل‌قل یا جریان غیرطبیعی در لوله‌ها
کاهش محسوس دمای محیط با وجود روشن بودن سیستم گرمایشی
افزایش مصرف انرژی و کارکرد بیشتر پمپ
وجود رطوبت یا نشتی خفیف در اطراف شیر هواگیر
مشکلات رایج هواگیری رادیاتور و شوفاژ
گیر کردن یا خراب بودن شیر هواگیری: استفاده از آچار نامناسب یا فشار بیش از حد ممکن است باعث آسیب به قطعه شود.
افت شدید فشار سیستم پس از هواگیری: در صورت عدم توجه به تنظیم فشار، پکیج ممکن است خاموش شود.
هواگیری ناقص: سریع بستن شیر یا هواگیری تنها یک رادیاتور معمولاً مشکل را رفع نمی‌کند و باید کل مدار بررسی شود.
وجود هوا در پمپ یا مبدل حرارتی: گاهی مشکل صرفاً در رادیاتورها نیست و نیاز به سرویس فنی گسترده‌تر وجود دارد.
نکات کلیدی هواگیری و نگهداری
هواگیری رادیاتورها را دست‌کم یک‌بار پیش از شروع فصل سرما انجام دهید.
هنگام استفاده از شیر هواگیری، از فشار دادن بیش از حد یا باز کردن ناگهانی آن خودداری کنید.
پس از هواگیری هر رادیاتور، فشار سیستم را کنترل کنید.
اگر سیستم به‌طور مرتب نیاز به هواگیری دارد، احتمال نشتی یا اختلال در پمپ وجود دارد و لازم است تکنسین متخصص آن را بررسی کند.
رادیاتورهایی که در طبقات بالایی ساختمان نصب شده‌اند، بیشتر مستعد تجمع هوا هستند.
جمع‌بندی
هواگیری منظم رادیاتورها و راه‌اندازی صحیح شوفاژ یکی از اقدامات ضروری برای حفظ بازده سیستم گرمایشی است. این کار ضمن کاهش مصرف انرژی، توزیع یکنواخت گرما در محیط را تضمین می‌کند. با رعایت مراحل استاندارد و نکات کلیدی ذکرشده، کاربران می‌توانند بدون نیاز به سرویس‌کار و با کمترین هزینه، عملکرد مطلوب و پایدار شوفاژ خود را حفظ کنند. در صورت مشاهده مشکلات مکرر، انجام سرویس تخصصی برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی توصیه می‌شود.
بدون نظر