پژوهشی تازه با تحلیل الگوهای فرزندآوری در جانوران مختلف نشان میدهد که تکهمسری در قلمرو حیوانات تا چه اندازه کمیاب است و انسان در مقایسه با گونههای دیگر در چه جایگاهی قرار میگیرد. در این مطالعه، موش گوزنی کالیفرنیا که تمام فرزندانش خواهر و برادر تنی هستند، در صدر جدول تکهمسری قرار گرفته و انسان با ۶۶ درصد در رتبه هفتم ایستاده است. این یافتهها چشماندازی تازه از تکامل الگوهای جفتگیری ارائه میکنند.
فهرست گونههای با بالاترین میزان تکهمسری
موش گوزنی کالیفرنیا (۱۰۰٪)
سگ وحشی آفریقایی (۸۵٪)
موش کور دامارالند (۷۹.۵٪)
تامارین سبیلدار (۷۷.۶٪)
گرگ اتیوپی (۷۶.۵٪)
سگ آبی اوراسیایی (۷۲.۹٪)
انسان (۶۶٪)
گیبون دستسفید (۶۳.۵٪)
میرکت (۵۹.۹٪)
گرگ خاکستری (۴۶.۲٪)
روباه سرخ (۴۵.۲٪)
مفهوم تکهمسری در جانوران
تکهمسری در جانوران همیشه به معنای وفاداری مطلق نیست؛ بلکه بیشتر به الگوی جفتگیری و تولیدمثل اشاره دارد. گونههایی که میزان بالایی از خواهر و برادرهای تنی دارند، بهطور معمول در طول دوره تولیدمثل با یک شریک ثابت جفتگیری میکنند.
پژوهشگران برای ارزیابی سطح تکهمسری در جانوران، نسبت فرزندان همپدر و هممادر را با فرزندان ناتنی مقایسه کردند. نتایج این مقایسه، تصویری دقیق از الگوهای زیستی و رفتاری گونههای مختلف به دست میدهد.
صدرنشینان جدول تکهمسری؛ جوندگان و گوشتخواران
تحلیل دادهها نشان داد که موش گوزنی کالیفرنیا با اختلاف چشمگیر، «تکهمسرترین» گونه ثبتشده است. در این گونه، تمام خواهر و برادرها والدین مشترک دارند و این امر بیانگر تشکیل پیوندهای بلندمدت میان جفتها است. در رتبههای بعدی سگ وحشی آفریقایی، موشکور دامارالند و تامارین سبیلدار قرار دارند؛ حیواناتی که ساختارهای اجتماعی نسبتاً پایدار ایجاد میکنند.
گرگ اتیوپی و سگ آبی اوراسیایی نیز به عنوان گونههایی با میزان تکهمسری بالا شناخته میشوند. در این میان، انسان با ثبت ۶۶ درصد فرزندان تنی، در میان گونههای نسبتاً تکهمسر قرار میگیرد.
به گفته دکتر مارک دیبل از دانشگاه کمبریج، که مدل محاسباتی این پژوهش را طراحی کرده، «انسانها در لیگ برتر تکهمسری جای میگیرند، در حالی که اکثر پستانداران الگوی جفتگیری بسیار آزادانهتری دارند.»
جایگاه انسان در جدول
از دیدگاه تکاملی، انسان در کنار معدود پستانداران اجتماعی قرار میگیرد که تمایل به پیوندهای بلندمدت دارند. این جایگاه با توجه به رفتار اغلب نخستیهای دیگر، بسیار استثنایی است.
دکتر مارک دیبل میگوید:
این دادهها نشان میدهد که تکهمسری در انسان احتمالاً از زیست گروهی با جفتگیری غیرانحصاری در اجداد باستانی ما تکامل یافته، گذار کمنظیری که در میان پستانداران به ندرت رخ میدهد.
برای مثال، گیبون دستسفید یکی از معدود نخستیهایی است که در این فهرست بالاتر از میانگین قرار دارد؛ اما دیگر گروههای میمونها، مانند ماکاکها، بابونها و حتی شامپانزهها، سطوح بسیار پایینی از فرزندان تنی ثبت کردهاند.
گوریلها تنها ۶ درصد و شامپانزهها حدود ۴ درصد خواهر و برادر تنی دارند که رقمی مشابه دلفینهای بینیبطری است که در میان پر سروصداترین حیوانات جای دارد.
او همچنین میگوید:
شباهت میزان خواهر و برادرهای تنی در انسان با پستانداران تکهمسر نشان میدهد که تکهمسری الگوی غالب جفتگیری در انسان است.
گونههای با پایینترین میزان تکهمسری
گوسفند سوی (۰.۶٪)
میمون سیاه کاکلدار (۰.۸٪)
میمون رزوس (۱.۱٪)
میمون ژاپنی (۲.۳٪)
خرس سیاه (۲.۶٪)
فک خزپوش جنوبگان (۲.۹٪)
نهنگ قاتل (۳.۳٪)
بابون ساوانا (۳.۷٪)
ماکاک (میمون) وِروِت (۴٪)
دلفین بینیبطری (۴.۱٪)
شامپانزه (۴.۱٪)
در انتهای جدول، گوسفند سوی با تنها ۰.۶ درصد فرزندان تنی قرار گرفته است. در این گونه، هر میش معمولاً با چند قوچ جفتگیری میکند و همین امر تنوع ژنتیکی نسل جدید را افزایش میدهد. ماکاکهای مختلف نیز در نزدیکی انتهای جدول دیده میشوند و سیستم جفتگیری چندگانه آنها موجب کاهش شدید میزان خواهر و برادرهای تنی شده است.
بدون نظر