گشتی در موزه خودرو های تاریخی نیاوران

پاییز گردی در میان خودرو های تاریخی نوستالژیک کاخ نیاوران

کاخ نیاوران، یکی از مقاصد گردشگری پایتخت بوده و در تاریخ سیاسی معاصر ایران، نقش بسزایی داشته است. این کاخ هم در داخل و هم در خارج از کشور، به عنوان یکی از نماد های گردشگری تهران شناخته می شود و به همین خاطر، در سال های اخیر اخبار زیادی پیرامون آن به گوش می رسد.

بخشی از تاریخ معاصر پر فراز و نشیب ایران را در این مجموعه فرهنگی تاریخی شمال پایتخت می توان مشاهده نمود. این کاخ اکنون برای ایرانیان بسیار شناخته شده است؛ نه به خاطر این که پاساژ گردی برخی از هموطنان تهرانی به سمت موزه گردی و گالری گردی سوق یافته یا شمار بازدید کننده گان موزه با افزایش چشمگیری مواجه شده باشد.

برخی قسمت های سریال معمای شاه که از سال گذشته جمعه شب ها مهمان بینندگان شبکه یک سیما است، در این کاخ فیلم برداری شده است. به همین دلیل، میلیون ها ایرانی با معماری،‌ معماری منظر، دکوارسیون داخلی، سبک آذین بندی و ترکیب اتاق ها آشنایی دارند.

از کاخ اصلی تا کاخ ملکه مادر و محوطه های بیرونی و اندرونی را می توان در این سریال مشاهده نمود.

برخی کشور های دنیا، اجازه نمی دهند که از بناهای تاریخی برای فیلمبرداری سریال ها یا فیلم ها استفاده شود. در این گونه موارد، کارگردان مجبور می شود فضاها را به گونه ای طراحی و دکوپاژ کند که رفت و آمد های پیاپی عوامل تولید، به بناهای تاریخی که میراث ملی و بعضا جهانی است، آسیبی وارد نکند.

امیدواریم این نکته طی سال های آینده در کاخ نیاوران و دیگر کاخ های کشور مورد توجه قرار بگیرد.

در ایران که مهد تمدن چند هزار ساله است، تنها از شهر تهران، کاخ گلستان توانسته در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار بگیرد.

کاخ نیاوران محیطی بزرگ و مفرح دارد که حس یک مجموعه دیپلماتیک بزرگ و با پرستیژ را به مخاطب منتقل می کند. در محوطه کاخ نیاوران، مجموعه ای از ساختمان های زیبا با معماری و دکوراسیون جذاب قرار دارد. برای بازدید از قسمت های مختلف، می بایست هم چون بازدید از موزه لوور، کاخ ورسای و کاخ های امپراطوری روسیه، اتریش و انگلیس، ساعت ها وقت گذاشت.

در کاخ نیاوران، تلفیقی از زیبایی های طبیعی، معماری و تاریخی را می توان مشاهده کرد. این مسئله در کاخ گلستان تهران، قابل مشاهده نیست.

چنارهای بلند و تنومند و کهن کاخ نیاوران در کنار صدای کلاغ هایش، یکی از نوستالژیک ترین حس هایی است که هنگام قدم زدن در مکان های تاریخ معاصر می توان تجربه کرد؛ حسی که وقتی در کافه نیاوران مشغول نوشیدن قهوه یا چای می شوید و به صحنه هایی از تاریخ سیاسی ایران در عصر پهلوی دوم فکر می کنید، بیشتر نمایان می گردد.

کاخ نیاوران با کوشک احمد شاهی، عمارت های قاجاری، کاخ ملکه مادر و دفتر کار محمد رضا پهلوی، بخشی از تاریخ را در برابر دیدگان شما ورق می زند.

جایی که در کاخ نیاوران کم تر دیده شده است، موزه خودرو های تاریخی این مجموعه بود که گویا قرار است برای این ماشین های دودی، شماره پلاک نیز در نظر گرفته شود.

موزه خودرو های نیاوران

انتهای یک پیاده رو بزرگ در وسط کاخ نیاوران، به جایی بر می خوریم که تصویر آن در بخش ابتدایی این مقاله ارائه شده است. این مجموعه نمایشگاهی خودرویی، از محل کار محمد رضا پهلوی (کاخ صاحبقرانیه) فاصله دارد و از هر کسی سوال کنید شما را راهنمایی خواهد کرد.

خودروهای تاریخی خاندان پهلوی نیز از آثار به جا مانده ای است که قابلیت نمایشی دارند. ایجاد موزه برای خودروهای تاریخی اختصاصی کاخ نیاوران می تواند نقش مهمی در پاسخ گویی به توقعات بازدیدکنندگان ایفا نماید.

ساخت موزه خودروهای تاریخی اختصاصی کاخ نیاوران با هدف ساماندهی بخشی از آثار موجـود در مخـازن مجمـوعه، بهینه سازی سیستم حفاظت و نگهداری این آثار، قرارگیری خودروها در معرض دید عموم، ایجاد ارتباط نسل جوان با پیوندهای فرهنگی-تاریخی، گسترش فضاهای موزه ای مجموعه و ایجـاد امکان جذب مخـاطب بیشتـر در فروردین ماه سال ۱۳۹۱ به فوریت در دستور کار قرار گرفت و با تلاش شبانه روزی مسئولان مربوطه و کارشناسان، در تیرماه به صورت رسمی به بهره برداری رسید.

این موزه -که قبلاً از ساختمان آن به عنوان گاراژ خودروها استفاده می شد- در یک طبقه با فضای ۲۰۰ مترمربع آثاری از قبیل خودروهای  تاریخی اختصاصی خاندان پهلوی، موتور سیکلت های کوچک متعلق به فرزندان پهلوی و ماکت های خودرو را در خود جای داده است. موزه خودروهای تاریخی اختصاصی کاخ نیاوران یک موزه تخصصی اتومبیل نیست، بلکه رویکرد موزه بر حفاظت و معرفی آثار از منظر شناخت اولیه و روایت تاریخی مجموعه است.

در تماشاگه خودروهای خاندان پهلوی اول و دوم، دو خودروی رولز رویس فانتوم پنج و شش در میان سالن موزه جای دارد که نظرها را به خود جلب می کند و شما را با تاریخ این شرکت مطرح آشنا می نماید. وقتی وارد موزه شوید، آن چه باعث تعجب می شود، ماشین های مسابقه فرمولا و موتور سیکلت هایی است که گفته می شود به فرزندان پهلوی از جمله رضا پهلوی تعلق داشته اند.

فرزندان شاه از این خودروها برای حرکت و بازی در محوطه کاخ استفاده می کردند. هشت موتور سیکلت در این کاخ نگهداری شده است. جالب است که وقتی به داخل موزه بروید‌، تصاویری از اعضای خاندان پهلوی که از این وسایل استفاده می کردند نیز مشاهده می شود.

 درباره رولز رویس شاه

یکی از خودرو های شاخص به نمایش در آمده در این موزه، خودرویی به نام «Rolls Royce-Phantom V» است که در سال ۱۹۶۰ میلادی ساخته شد و به ایران وارد گشت. این خودرو، اتومبیل شخصی محمد رضا پهلویست و از آثار به جا مانده آن دوران است.

البته ساواک از خودروی رولز رویس دیگری نیز برای دستگیری مخالفان رژیم پهلوی استفاده می کرد. این اتومبیل، در محل کمیته مشترک ضد خرابکاری (موزه عبرت) قرار دارد.

این ماشین حدود دهه ۱۹۶۰ میلادی ساخته شده و هم اکنون در موزه خودرو های تاریخی اختصاصی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران نگهداری می شود. خودروی سواری مذکور، برای مراسم تشریفاتی خاص مانند جشن های ۲۵۰۰ ساله مورد استفاده قرار می گرفته است.

چندی پیش کیفی در صندوق عقب این خودرو کشف شد.

شاسی این خودرو در کارخانه Rolls Royce انگلستان ساخته شده و اتاق آن به کارخانه های معتبر سفارش داده شده تا به صورت سفارشی و دستی ساخته شود.

نوع سوخت: «بنزین». شماره رنگ: «IcI.M.O6Z-5037». شماره موتور: «Motor.No.85466». ابعاد: طول ۶۰۴۵ میلیمتر، عرض ۲۰۰۷ میلیمتر، ارتفاع ۱۷۵۳ میلیمتر. وزن: ۲۵۴۰ کیلوگرم. موتور: ۸ سیلندر به صورت خورجینی با زاویه ۹۰ درجه. حجم موتور: ۶۲۳۰ سی سی. جعبه دنده: ۴ سرعته اتوماتیک.

امکانات رفاهی آن عبارتند از : ضد گلوله، دنده اتوماتیک، شیشه بالابر برقی، سیستم تهویه مطبوع، تلویزیون رنگی سونی جهت استفاده سرنشینان پشت راننده، سیستم صوتی، دستگاه خنک کننده نوشیدنی، شیشه حائل برقی بین راننده و سرنشین پشت، کمربند ایمنی.

مشخصات اتاق عبارتند از: بدنه به شکل لیموزین ولی به صورت چهار درب، جلو پنجره کرومی بلند که در بالای آن مجسمه نقره ای رنگ موسوم به امیلی نصب شده، تودوزی کرم رنگ، داشبورد از چوب گردو، آمپرهای نشان دهنده در بخش مرکزی داشبورد تعبیه شده، فضای قسمت سرنشین بسیار بزرگ. دارای صندلی های بسیار بزرگ با دسته های متحرک مخصوص آرنج، در جلوی این صندلی ها دو صندلی کوچک تاشو نیز موجود است.

یکی دیگر از آثار این موزه، خودروی رولز رویس متعلق به احمد شاه قاجار است که در تصویر آن را زیر مشاهده می کنید.

در بخشی از کاخ نیاوران، رولز رویس اختصاصی رضا شاه نیز مشاهده می شود که در تصویر زیر می بینید.

در بخشی دیگر از این موزه جالب، بنزهای قدیمی با رنگ های مختلف را مشاهده می کنیم که تا همین ۲۰ سال پیش در خیابان های تهران و مراکز استان ها، نمونه های آن دیده می شد.

در طول سال به این موزه اشیای جدیدی اضافه می شود. به همین دلیل، مراجعه به کاخ نیاوران می تواند جذاب و مفرح باشد. هزینه بلیط بازدید از بخش های مختلف مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران به این شرح است (احتمال دارد در نیمه دوم سال اندکی افزایش یابد):

• ورودی مجموعه             ۲۵۰۰۰ ریال
  موزه جهان نما                ۲۵۰۰۰ ریال
  کاخ صاحبقرانیه               تا اطلاع ثانوی تعطیل است
  حوضخانه                        تا اطلاع ثانوی تعطیل است
  کوشک احمدشاهی        ۲۰۰۰۰ ریال
  کاخ اختصاصی نیاوران     ۲۵۰۰۰ ریال
  موزه کتابخانه سلطنتی   ۲۰۰۰۰ ریال
  موزه خودرو های اختصاصی کاخ نیاوران     ۲۰۰۰۰ ریال
• بهای بلیط برای دانشجویان و بازنشستگان نیم بها می باشد.

اگر به کاخ نیاوارن رفتید، بازدید از فرهنگسرای نیاوران و گالری های آن را نیز فراموش نکنید. شما می توانید گالری های تهران را همواره در طول هفته در سرویس فرهنگ و هنر دنبال کنید.

نکاتی  درباره موزه خودرو های نیاوران

۱- از مسئولان سایت کاخ نیاوران انتظار می رود تا اطلاع رسانی این موزه در بخش خاصی از پرتال کاخ نیاوارن به چند زبان و با اطلاعات مصور و بهتر انجام شود.

۲- تصاویری که از اشیا به نمایش در آمده در موزه خودروی نیاوران در پرتال این کاخ مشاهده می شود‌، کوچک است و به همین خاطر بارگذاری مجدد مورد نیاز خواهد بود.

۳- اطلاعات این خودرو ها در شبکه های اجتماعی داخلی و بین المللی به عنوان میراث ملی ایران و بخشی ازهویت تاریخ سیاسی معاصر کشورمان به اشتراک گذاشته شود.

۴- اطلاعاتی که در موزه خودرو خاندان پهلوی مشاهده می شود، از طریق فایل های ویدویی چند زبانه در اختیار مخاطبان جهانی به خصوص کلکسیون داران قرار بگیرد.

۵- در کنار این موزه، ابزار های رسانه ای دیجیتالی برای نمایش فیلم ها یا تصاویری که درباره این خودروها موجود است،‌ ارائه شود تا ذهنیت و درک مخاطبان داخلی و بین المللی از خودروهای به نمایش درآمده افزایش یابد.

۶- همه توضیحات مربوط به خودروهای به نمایش در آمده در موزه خودرو های کاخ نیاوران به چند زبان در اختیار مخاطبان قرار بگیرد.

امیدواریم در پاییز امسال، فرصتی برای گردش در کاخ نیاوران و مشاهده آثار جدید در موزه خودرو های اختصاصی خاندان پهلوی را داشته باشید.  گالری گردی و موزه گردی را جدی بگیریم و در طول سال تحصیلی، دانش آموزان و دانشجویان کشور را به بازدید از این مجموعه های فرهنگی، هنری و تاریخی کشور ترغیب کنیم.