زنی که ۹۹ میلیون رنگ بیشتر از همه ما می بیند

کروموزوم های اکس بر این روند موثر بوده اند

دانشمندان می گویند، یک زن ۹۹ میلیون رنگ را از همه ما بیشتر می بیند. همچنین می گویند که توانسته اند یک نوع از “تتراکرومت قوی” (strong tetrachromat) را بیابند. (تترا در زبان لاتین به معنای ۴ و کروم به معنای رنگ است که از ترکیب این دو واژه در کنار هم می توان معنای چهاررنگی را دریافت کرد) فردی که در چشمانش ۴ نوع سلولی مخروطی شکل دارد و قادر است به وسیله ی آنها نشانه هایی را به مغزش ارسال کند که سبب می گردند او به مراتب رنگ های زیاد تری را در قیاس با سایرین ببیند.

اما پیش از آنکه حس حسادت در ما گل کند باید گفت که این پژوهش هنوز هم برای مطالعه و بررسی بیشتر جا دارد تا بتواند به تایید کامل، بازنگری و در نهایت به انتشار برسد.

آیا تتراکروم بودن سبب می شود شما نسبت به سایرین برتری داشته باشید؟

تتراکرومی (Tetrachromacy) وضعیتی است که در آن ۴ نوع سلول مخروطی دخالت دارند. این وضعیت به ارگان های درگیر این فرصت را می دهد که از ۴ زاویه مختلف رنگ ها را تشخیص دهند. یعنی همان شرایطی که ماهی ها، خزندگان و پرندگان دارا هستند. اما انسان ها به طور نرمال «تری کروم» (trichromat) یعنی سه رنگی هستند. در نهایت و به زبان ساده نیز می توان گفت که ساختار چشم انسان نرمال، با نوع ۴ مخروطی تفاوت دارد.

در سال های ۱۹۴۰ (دهه ۵۰ میلادی)، دانشمندان این تئوری را مطرح کردند که ممکن است چشمان انسان هم تتراکروم باشند و در میان زنان احتمال بیشتری از به ارث بردن این حالت وجود دارد، خصوصا زنان در مقایسه با مردان، در چشمان خود از حسگری به نام ال دابلیو اس (Long Wavelength Sensitive (LWS و ام دابلیو اس (Middle Wavelength Sensitive (MWS که پیگمنت های شبکیه ای هستند بهره می برند. علت این امر آن است که مردان دارای یک کروموزوم ایکس (xy) هستند حال آنکه زنان یک کروموزوم ایکس بیشتر از مردان (xx) دارند.

اما نکته اینجاست که با وجود اینکه تخمین زده شده، ۱۲ درصد از کل جمعیت زنان تتراکروم باشند، اما دارا بودن ۴ سلول مخروطی، ضرورتا افسانه “سوپر دید بودن” (supervision) تتراکرومی را در آنها تایید نمی کند. بدون آنکه این توانایی توسط مغز به کارگرفته شود، همان وضعیت ضعیف، تری کرومی در مقایسه با تتراکرومی بودن همواره وجود دارد که خب در این وضعیت قرار گرفتن، نسبت به حالت نرمال آن، توانایی مضاعفی را برای آن فرد به وجود نمی آورد و این یعنی فرد همان دید عادی و معمولی را دارد.

کیمبرلی جیمسُون (Kimberly Jameson) و همکارانش از محققان (The Oxford Companion to Consciousnes) بر این باورند که تتراکرومی قوی، زمانی تقویت می شود و حالتی خاص را به وجود می آورد که ۴ نوع سلول مخروطی توانایی انتقال سیگنال ها را به طور مستقل به مغز داشته باشند.

در سال ۲۰۱۰ میلادی گابریل جُردن نورولوژیست (Gabriele Jordan) و همکارانش، از دانشگاه نیوکسل (Newcastle University)، پزشکی را در شمال انگلستان یافتند که با عاملی به نام سی دی ای (۲۹ cDa29) قادر به دیدن و تمیز دادن رنگ هایی بود که تتروکروم های در حالت ضعیف (بدون دارا بودن سیگنال های مستقل و مراحل انتقال آنها به مغز) آنها را تشخیص نمی دادند. این پژوهش با قرار دادن این زن در تاریکی (البته نه آنگونه که برای تماشای یک فیلم وحشتناک رایج است) و با یک چراغ قوه، و تاباندن سه طیف مختلف نور در مقابل چشمانش پیگیری شد.

نوع متفاوت تشخیص رنگ ها در این زن به علت دارا بودن عاملی به نام سی دی ای (۲۹ cDa29) بود که با مطالعات بیشتر در حال بررسی آن هستند اما سئوال این است که چرا در تعداد بیشتری از افراد این عامل وجود ندارد؟

در انجام مطالعاتی این چنینی، پژوهشگران همواره با محدودیت هایی مواجه هستند که روند پیگیری آن را به تاخیر می اندازد. نکته دیگر آن است که ما در دنیایی زندگی می کنیم که امکان دریافت تتراکروم قوی و کارآمد را کاهش می دهد.

جی نایتز (Jay Neitz)، یکی از متخصصان بینایی سنجی دانشگاه واشنگتُن (University of Washington) می گوید درکل بیشتر ما در دنیای اطراف خود قادر به تمیز دادن رنگ هایی هستیم که در کارهای روزانه مان با آنها برخورد داریم و اگر بخواهیم خلاصه بگویم باید اذعان کنم که بیشتر ما، تری کروم یعنی عادی بین هستیم.

پژوهش جُردن، هنوز هم در حال بررسی های تکمیلی است و به همین دلیل هم به انتشار نرسیده. پس بنابراین باید کمی صبور باشیم تا بتوانیم نتیجه نهایی چنین مطالعاتی را دریابیم.