حمام سلطان امیر احمد در شهر کاشان در قرن ۱۶ میلادی یکی از حمام های عمومی ساخته شده در دوره حکومت صفویان محسوب می گردد. لازم به ذکر است که صفویان در خلال قرون ۱۶ تا ۱۸ میلادی علاوه بر ایران، بر بخش های از ترکیه و گرجستان کنونی حکومت می نمودند.
از ویژگی های این حمام می توان به سقف های طاقی، موزائیک های نفیس و نقاشی های دیواری اشاره نمود که آن را به یکی از بهترین و بی نظیرترین سازه های تاریخی در ایران تبدیل نموده اند. این بنا در سال ۱۹۵۶ میلادی به عنوان میراث ملی در سازمان میراث فرهنگی ایران به ثبت رسید و نام آن نیز به دلیل نزدیکی به امامزاده سلطان امیر احمد، چنین انتخاب شده. تا حدی نیز می توان دلیل شهرت این حمام را وجود همین امامزاده ذکر کرد.
قاعده این حمام ۸ ضلعی است و یک حوض ۸ ضلعی نیز در وسط دارد که در امتداد هر ضلع آن یک سکوی جداگانه برای نشستن تعبیه گشته. البته این فضای اصلی حمام نیست و در واقع رخت‌کن محسوب گشته و به آن «سربینه» می گویند. همچنین باید گفت مردم در این مکان دور هم جمع شده و علاوه بر عوض کردن لباس هایشان، با هم معاشرت نموده یا استراحت می کردند.
از زمان های قدیم، حمام نقش بسیار مهمی در زندگی اجتماعی ایرانی های ایفا می کرده و همچنان نیز به صورت بسیار محدود، این رسم به قوت خود باقی است.
شاید بتوان به زبان ساده این طور گفت که حمام های عمومی در سال های دور در ایران، نه تنها محلی برای پاکیزگی محسوب می شدند، بلکه قشرهای مختلف جامعه در آنجا اجتماع نموده و از تمامی اخبار و شایعات وقت مطلع می گشتند. حتی در برخی موارد، مکانی برای برگزاری نماز و ستایش خداوند نیز محسوب می شده.
محل اصلی حمام سلطان امیر احمد به نام «گرمخانه» شامل چندین حمام آبگرم خصوصی است. گرمخانه به واسطه یک دالان چند جهته به سربینه راه داشته و پیچ و تاب های این راهرو به منظور کاهش گرما و رطوبت در میان دو مکان یاد شده، به این منوال ساخته می شده است.
معماری داخلی حمام به ویژه سربینه، با کاشی کاری های فیروزه ای و طلایی، گچکاری، آجرکاری و نقاشی های دیواری مزین گشته. سقف حمام متشکل از چندین طاق است که پنجره های شیشه ای کوچکی در آن تعبیه شده تا نور کافی به داخل بنا وارد شده و موجب روشنایی بیشتر بشود.
حمامخانه ها از دوران پیش از اسلام در ایران وجود داشته اند. اما پس از ورود اسلام به کشور، از آنجا که یکی از فریضه های اصلی مسلمانان غسل نمودن است، این بناها اهمیت بیشتری در میان مردم پیدا کردند. به طوری که هزاران حمام عمومی در سراسر کشور ساخته شد.
در حال حاضر تعداد حمام های عمومی و سنتی کاهش یافته و بسیاری از آنها تخریب شده و جای خود را به آپارتمان های نوساز داده اند. اما برخی نیز همانند حمام سلطان امیر احمد همچنان به شمایل قدیم خود نگهداری و به یکی از سایت های گردشگری محبوب ایران تبدیل شده اند.
بدون نظر