حیوانات راه سفر انسان به فضا را هموار نموده اند. مدت ها قبل از فرود در ماه، حیواناتی مانند سگ، شامپانزه و میمون، به خارج از جو زمین فرستاده شده تا شرایط و اتمسفر فضا سنجیده شود.
بیشتر آن ها توانستند با سلامت کامل به زمین بازگردند، اما موارد ناموفق نیز وجود داشت. شامپانزه ای که در تصویر بالا مشاهده می کنید، بخشی از برنامه ناسا برای «ارزیابی اولیه شرایط ماموریت مِرکوری» به شمار می رفت. آن ها تصمیم گرفتند قبل از پذیرش ریسک ارسال فضانورد انسان به این ماموریت، از یک حیوان استفاده نمایند.
در این مقاله نگاهی به حیواناتی می اندازیم که راه سفر انسان به فضا را هموار نموده اند.
میمونی به نام «بِیکِر»
این حیوان از دسته میمون های سنجابی بود که در سال ۱۹۵۹ توسط یک موشک بالستیک به فضا فرستاده شد. او توانست به سلامت سفر خود را به پایان برساند. «بیکر» نخستین موجود زنده ای لقب گرفت که توانسته به فضا برود و سالم به زمین برگردد و به همین دلیل شهرت زیادی پیدا کرد. هنگامی که این میمون در ماموریت سال ۱۹۸۴ کشته شد، بیش از ۳۰۰ نفر در مراسم خاکسپاری اش شرکت نمودند.
«لِیکا» نخستین سگ فضانورد
اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۵۷ این سگ را به فضا فرستاد. «لیکا» از سگ های خیابانی مسکو بود که به همراه دو سگ دیگر برای این کار تربیت شده بود. او بر روی ماهواره «اِسپوتنیک ۲» (Sputnik 2) قرار داده شد تا نخستین حیوانی باشد که توانسته در مدار زمین قرار بگیرد.
متاسفانه شوروی مسیر بازگشتی برای «لِیکا» در نظر نگرفته بود. این سگ هنگام داغ کردن سفینه جان خود را از دست داد و جسد سوخته وی همراه با ماهواره به زمین بازگشت. این کار خشم همگان را در سراسر جهان برانگیخت. امروزه لوح یادبودی برای «لِیکا» و دیگر قهرمانان فضایی شوروی، در مرکز تاسیسات تمرینی «شهر ستاره» موسکو وجود دارد.
شامپانزه ای به نام «هَم»
میمون ها و سگ ها نخستین محموله های زمینی نبودند که بشر راهی فضا نمود. در سال ۱۹۴۷ میلادی آمریکا چند کرم میوه را به مدار زمین فرستاد. اما در سال ۱۹۶۱ «هَم» نخستین موجود انسان گونه ای لقب گرفت که توانسته به فضا سفر کند. او به خاط مسائل ایمنی در موشک «مِرکوری رِدِستون» (Mercury Redstone) قرار گرفته بود.
ناسا ماموریت این شامپانزه را هموار نمودن مسیر برای نخستین سفر یک فضانورد آمریکایی اعلام کرد. «هَم» بعد از این ماموریت بازنشسته شد و تا سال ۱۹۸۰ در باغ وحش واشنگتن به زندگی خود ادامه داد. او در سال ۱۹۸۳ میلادی درگذشت و استخوان هایش برای مطالعه بیشتر به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شدند. باقی مانده جسد نیز به تالار مشاهیر فضایی «آلاموگوردو» (Alamogordo) در نیو مکزیکو انتقال یافت.
«هَم» بعد از سفر موفق خود دستش را تکان می داد
بر اساس گفته های ناسا، هنگامی که «هَم» می خواسته سوار سفینه اش شود خوش حال و هیجان زده به نظر می رسیده. او لباسی ضخیم به تن داشته که برایش دمای مناسب ۶۰ درجه (فارنهایت) را فراهم می نموده.
«هَم» بسیار خوب آموزش دیده بود و بنابراین توانست در طول سفر به خوبی با کنترل ها کار کند. ناسا اعلام کرد که شرایط این شامپانزه هنگام سفر همانند یک شامپانزه معمولی بوده است. بعد از فرود، یک سیب و یک پرتغال به عنوان هدیه به «هَم» داده شد.
شامپانزه ای به نام «اینوس»
«هَم» تنها شامپانزه فضانورد نبود. «اینوس» توانست برای نخستین بار توسط یک موشک در مدار زمین قرار گیرد. ماموریت موفق «اینوس» باعث شد تا «جان گیِن» بتواند به عنوان نخستین انسان به فضا سفر کند. او (شامپانزه) ۲۹ نوامبر ۱۹۶۱ ماموریتش را آغاز نمود، اما ناسا به علت مشکلات فنی ماموریت را لغو کرد و «اینوس» به سلامت در اقیانوس آرام فرود آمد.
او ۱۱ ماه بعد از این ماجرا در پایگاه نیروی هوایی «هولومان» (Holloman) درگذشت. ناسا اعلام کرد که مرگ وی ارتباطی با سفر فضای اش نداشته. امروزه آمریکا و روسیه اثرات طولانی مدت تشعشعات سفرهای فضایی بر روی میمون های سنجابی را بررسی می کنند.
سگ های فضانورد «کُرُلِف»
«سِرگِی کُرُلِف» بنیان گذار آژانس فضایی شوروی بود. عکس که مشاهده می کنید، هنگامی گرفته شده که وی سگش را با یک موشک تا ارتفاع ۱۰۰ کیلومتری به فضا فرستاده بود.
بر اساس گزارش یک منبع، شوروی در فاصله سال های ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۱، ۱۳ سگ را راهی فضا نموده. نخستین سگ هایی که از پرواز خود جان سالم به در بردند، «بِلکا» و «اِستِرِلکا» نام داشتند. سگ دوم بعدها چند توله نیز به دنیا آورد که یکی از آن ها به دختر رهبر شوروی هدیه داده شد.
جوندگان آزمایشگاه فضایی ۳
این آزمایشگاه همراه با برخی پروازهای فضایی فرستاده می شد. تصویر بالا متعلق به یک جونده است که در آزمایشگاه فضایی قرار داشته. ناسا قصد داشته با ارسال این تجهیزات به فضا، اثرات پرتاب شدن و تنش های به وجود آمده ناشی از آن در حیوانات را بررسی و مشاهده نماید. آن ها خرگوش ها، لاک پشت ها، حشرات، عنکبوت ها، ماهی ها و جلبک ها را مورد ارزیابی قرار دادند.
مطالعه نوع پرواز حشرات
پستانداران تنها گونه ای نبودند که به این گونه سفر ها فرستاده شده اند. دانشگاه «فولِرتون» (Fullerton) نوع پرواز حشرات در فضای بسته را مورد بررسی قرار داد. این آزمایش توسط «تاد نِلسون» (Todd Nelson) دانش آموزی که از سوی ناسا حمایت می شد انجام گرفت. وی در تحقیقات خود، زنبور ها و مگس ها را در فضای بی وزنی قرار داد و آن ها را به سفینه فضایی «کلمبیا» (Columbia) منتقل نمود. بعد از انفجار وحشتناک این سفینه در سال ۲۰۰۳ میلادی، لارو ها به طرز جالبی زنده مانده بودند.
میمون مموتی رو نیاوردین تو لیست.
رفت فضا اونجا دکترای فضایی خال صورتشو برداشتن بعدم سالم فرستادنش زمین.