آیا نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی بی فایده هستند؟

گول تبلیغات نوشیدنی های انرژی زا را نخورید؛ معجزه ای در کار نیست

بسیاری بر  این باورند نوشیدنی های ورزشی از ارزش بالایی برخوردار هستند؛ نه تنها سالمند بلکه به ورزشکاران کمک می کنند در طول فعالیت های ورزشی بازدهی بیشتری داشته باشند. آما آیا واقعا این چنین است؟ تاثیر نوشیدنی های ورزشی در بهبود عملکرد ورزشکار در تمرینات سنگین و سبک تا چه اندازه است؟ تحقیقات جدید نشان می دهند این نوشیدنی ها تاثیر چندانی ندارند.

پایگاه اینترنتی لایف هَکِر با انتشار گزارشی به بررسی نوشیدنی هایی پرداخته که مورد توجه بسیاری از ورزشکاران قرار گرفته است. این گزارش ضمن تمیز دادن “نوشیدنی های ورزشی” و “نوشیدنی های انرژی زا” از یکدیگر، می نویسد: نوشیدنی های انرژی زا همچن هایپ (Hype) و رِد بول (Redbull) عموما مایعاتی گازدار با درصد بالای کافئین هستند که مکمل هایی غلط انداز به آن اضافه می شود تا در نظر مشتری، محصولی خارق العاده جلوه نمایند.

نوشیدنی های ورزشی اما مایعاتی با درصد بالای کربوهیدرات و الکترولیت ها هستند، همچون (Gatorade) و (Powerade) که عموما با رنگ های میوه ای در بطری های پلاستیکی فروخته می شوند. به بیان دیگر نوشیدنی های انرژی زا برای یک ماراتون بازی های کامپیوتری شبانه استفاده می شوند اما نوشیدنی های ورزشی در یک ماراتن واقعی مورد استفاده قرار می گیرند.

صرف نظر از شکر، نوشیدنی های ورزشی عموما حاوی الکترولیت هایی همچون سدیم و پتاسیم هستند. اگر در نیمه یک ماراتن سنگین نیستید، علی القاده به دُز مضاعفی از الکترولیت ها نیاز ندارید؛ مقادیری قابل توجهی از آنها را از غذای روزانه دریافت می کنید و در مورد سدیم هم که مشخصا بیش از حد نیاز، به بدن می رسد.

اگر احساسی عطش و یا تشنگی شدید می کنید- چه بدلیل مشکل مزاجی و چه بدلیل مصرف مواد مخدر- نوشیدنی های ورزشی می توانند به شما کمی کنند. اما معجزه ای رخ نمی دهد؛ این نوشیدنی ها بدلیل داشتن آب، شکر و الکترولیت خشکی دهان و بدن را کاهش می دهند. به راحتی می توانید با یک لیوان آب و یک میان وعده بسیار مختصر مشکل خود را حل کنید.

مشکل اساسی این نوشیدنی ها اما شکر بسیار زیادی است که در خود دارند؛ دقیقا بدلیل وجود همین شکر است که مایعاتی از این دست مزه بسیار خوشایندی دارند. این در حالی است که متخصصان امور تغذیه بر این اورند میزان مصرف شکر در جوامع توسعه یافته هر روز در حال افزایش است و این موضوع خود مشکلاتی بسیاری همچون شیوع دیابت را در آینده ای نه چندان دور به همراه خواهد داشت.

۳۵۰ سی سی نوشیدنی ورزشی Gatorade برای مثال ۲۱ گرم شکر دارد. اما هر بطری از این نوشیدنی نزدیک به یک لیتر (۹۴۶ سی سی) است؛ چیزی نزدیک به ۶۰ گرم شکر که بر اساس توصیه کارشناسان بسیار بیشتر از نیاز روزانه ما است. (FDA یا همان سازمان دارو و غذای آمریکا مصرف بیش از ۵۰ گرم شکر در روز را مضر می داند.)

این اعداد و ارقام هنگامی که به نوشابه های گازدار و یا آب میوه های غیرطبیعی می رسیم بسیار بسیار نگران کننده تر است. هر ۳۵۰ سی سی پپسی، ۴۱ گرم شکر دارد و این عدد برای آب پرتغال ۳۳ گرم محسوب می شود و این در حالی است که بدن ما به هیچ عنوان به این اندازه از قند و کالری نیاز ندارد.

این گزارش با هشدار در خصوص مضرات نوشیدنی های ورزشی و بدتر از آن نوشیدنی های گازدار تاکید می کند: این دسته از نوشیدنی ها به هیچ وجه جایگزین آب، آب معدنی و یا نوشیدنی های رژیمی دیگر نمی شوند. بنابراین اگر از یک تمرین سبک معمولی باز می گردید و یا در مسیر بازگشت به خانه از پیاده روی یه ساعته هستید، اصلا نیز به نوشیدنی های ورزشی ندارید. آب بهترین و بی خطرترین نوشیدنی برای برطرف کردن تشنگی شما خواهد بود.

دانشگاه داروهای ورزشی آمریکا ACSM اخیرا با انتشار گزارشی اعلام کرد: نوشیدنی های ورزشی تنها برای ورزشکارانی با دوره های تمرینی “بسیار سنگین و شدید” و با مدت زمان بیش از “یک ساعت” توصیه می شود. در غیر این صورت اصلا نیازی نیست آب، انرژی و یا الکترولیت های از دست رفته حین ورزش را با اینگونه مایعات جبران کنیم.

نکته جالب در مورد قند و تاثیر آن بر عملکرد ورزشکار که نشریه نوتریشن نتیجه آزمایشی جالب در این خصوص را منتشر کرده، این است که: تنها و تنها “مزه کردن شکر” و نه لزوما خوردن آن، می تواند به عملکرد بهتر ورزشکاران کمک کند. اگرچه دلیل علمی این فرایند هنوز بطور کامل مشخص نیست اما حتما ورزشکارانی حرفه ای را دیده اید که برخی نوشیدنی ها را تنها در دهان مزه کرده و آن را بیرون می ریزند.

در پایان؛ فریب تبلیغات این گونه نوشینی ها را نخورید، قرار نیست معجزه ای در کار باشد. و به خاطر داشته باشید کالری درج شده بر روی بطری ها عموما متناسب با میزان نیاز بدن نیست.