فرصت آفرینی با گردشگری روستایی در مکان های عجیب
برای بسیاری از گردشگرانی که به کشورمان سفر می کنند، اقامت در جاهایی که هیچ جایی در دنیا چنین تجربه ای را به آن ها ارائه نمی کند، بسیار خوشایند است. کپر ها، یکی از همان مکان هایی به نظر می رسند که لذت اقامت هر چند کوتاه در آن، بسیار ارزشمند و فراموش نشدنی خواهد بود؛ لذتی که تکرار نشدنی و نوستالژیک است. آن هم در دل کویر داغ و سوزان در استان کرمان. جایی که خبر از ثبت آن در فهرست آثار ملی به گوش می رسد.
ایران چهار فصل، یکی از قطب های پر پتانسیل گردشگری در خاورمیانه و جهان به شمار می رود و کسانی که عزم سفر به ایران را با وجود این همه جو سازی های منفی رسانه ای بر خود همواره می کنند، در جست و جوی ناشناخته ها هستند. در جست و جوی چیز هایی هستند که تجربه اش را نه تنها در اروپا و آمریکا، بلکه جاهای کمی در آسیا و حتی آفریقا می توانند در اختیار داشته باشند.
تجربه های خاص در عرصه گردشگری، بستگی به اقلیمی دارد که گردشگر به آن جا سفر می کند. حس کردن هوایی با ۳۰ درجه تفاوت دمایی در هر فصلی از سال، در ایران امکان پذیر است و به همین خاطر، در زمستان، فصل اسکی روی برف و هم چنین فصل اسکی روی آب در آب های مرجانی جنوب کشور خواهد بود.
این تنوع آب و هوایی در کنار تنوع زیستی و گیاهی، فرصت های بی بدیلی را در اختیار صنعت گردشگری ایران قرار داده است که باید بتوانیم از آن به نحو احسن استفاده کنیم و اقتصاد ایران عصر ۱۴۰۰ را از دلار های نفتی سیاه خلاص کنیم. برای رها کردن اقتصاد از روند تک محصولی، گردشگری، موتور محرک برای اشتغال مولد و عاملی بازدارنده در سطوح راهبردی تلقی می شود.
در ایران، یک گردشگر می تواند در کنار ابر ها در مازیچال راه برود و لوکیشن های ارباب حلقه ها را در فیلبند تماشا کند و آن چه در سریال های دو دهه اخیر در شهر های زیر زمینی دیده بود، در نوش آباد تجربه کند. می تواند هم عصر امروز ایران را در خیابان های تهران و کاخ های پایتخت نظاره گر باشد، اما در سفر به شهر سوخته، ایران هزاران سال پیش را از نزدیک احساس کند. این ها، تنها بخشی از تجربه های بکری است که یک گردشگر خارجی در سفر به کشورمان قادر است در هر فصلی، در اختیار داشته باشد.
روستای صخره ای ۱۲ هزار ساله در میمند، جاییست که نمونه آن را در هیچ کجای دنیا حتی ترکیه که روستا های صخره ای دارد، نمی توانید تجربه کنید. یا گردش در غار چال نخجیر با قدمت ۷۰ میلیون سال پیش، فرصتی نیست که مصنوعی ایجاد شده باشد و بتوان در پارک های آبی بارسلون و دوبی و نیویورک مشاهده نمود.
ما کشور عجایب هستیم و از ده ها هزار آثار ملی ثبت شده، تنها ۲۱ مورد ثبت جهانی شده است. برخی از این آثار، در دنیا بی نظیر است و خیلی ها عاشقانه منتظر دیدن آن و سفر به کشور هستند. شاید یکی از این فرصت های بی بدیل را بتوان در استان زر خیز کرمان جست و جو کرد. جایی که کپرهایش، دنیایی از جذابیت و زیبایی را در معرض دید عاشقان ایران زمین قرار می دهد.
(تصویری زیبا از کپر های استان کرمان)
کپر های کرمان، یکی از ظرفیت های بی نظیر گردشگری در ایران و مناطق جنوبی کشور است. همین چندی پیش بود که درباره دهکده گردشگر عباس برزگر در بوانات استان فارس صحبت کردیم و درباره گردشگری خارجی ها در میان زندگی عشایر، مطالبی ارائه شد. در واقع گردشگری با کپر، گشت و گذار در سبک زندگی روستاییان و اقوام بزرگ ایرانیست که جشنواره ای از رنگ ها و زیبایی ها را به تصویر می کشد.
کپر، بخش جدا نشدنی از میراث معنوی منطقه زهکلوت و شهرستان رودبار جنوب به شمار می رود که در گرمای طاقت فرسای کویر، جایی خنک است. کپر، بخشی از سنت و فرهنگ اقوام ایرانیست که اگر چه دوران آن به سر رسیده، اما هنوز برخی از مردمان محروم در نقاطی از کشور از آن بهره می گیرند و شاید جذابیت هایش، سبب شده تا یکی از مقصد های گردشگری استان کرمان را به خود اختصاص دهد.
(تصویری جالب از کپر نشینی متمرکز در منطقه بشاگرد)
اگر برای شما هم واژه کپر نامی آشنا نیست باید عرض کنیم که این کلمه به معنی سایه بان هایی ضخیم است که که در مناطق گرم سیری، با شاخه و برگ درختان به خصوص برگ درخت نخل احداث می شود و بر روی آن، با حصیر، عایق بندی می کنند. در نزد مردم بلوچ، کپر خانه هایی است که از نی و بوریا. خانه هایی که اسکلت آن را با چوب خرما درست می کنند. هنوز کپر های زیادی در مناطق کم تر توسعه یافته استان کرمان مشاهده می شود که زمینه را برای جذب گردشگر فراهم کرده است.
(تصویری از سبک زندگی کپر نشین های استان کرمان)
بعضی ها تصور دارند که کپر، با واژه محرومیت و بدبختی و تنگدستی، ارتباط مستقیم دارد. اما در واقع چنین برداشتی صحیح نیست. کپرنشینی، هم چون ساخت بادگیر ها در مناطق کویری ایران، با سبک زندگی و وضعیت اقلیمی در ارتباط است. زندگی در کپر ها در فصل داغ تابستان، از زندگی در ساختمان و چادر، آسان تر است و خانه های کپری می توانند تحمل گرمای شدید را داشته و فضایی مطبوع را در اختیار ساکنان خود قرار دهند.
(تصویر مدرسه کپری مقطع ابتدایی در جنوب استان کرمان)
در منطقه ای مانند جازموریان، ما شاهد هستیم که حتی مدرسه در داخل کپر تشکیل می شود و در نهایت، کپر را باید نماد سنت دانست و نه محرومیت. آن چه نماد محرومیت است، عدم توجه به ظرفیت های فرصت آفرین گردشگری در کپر و آعدم شنایی با فرهنگ اقوام ایران به شمار می رود.
(تصویر ایرنا از مدارس کپری کرمان و کلاس های درس زیر حصیر در گرمای تابستان)
در کرمان و در منقطه قلعه گنج که در جنوب شرقی آن قرار دارد، نخستین هتل کپری مدرن در آن احداث شده است. اگر به کرمان رفتید، تور های شبانه تابستان و پاییز جازموریان را فراموش نکنید که تجربه فوق العاده ارزشمندی در دل کویر خواهد بود. تپه های شنی دشت جازموریان، جاییست که لذت لمس پای برهنه با ماسه های داغ را به شما زیر آسمان نورانی کویر خواهد داد و به همین خاطر، تور های زیادی در کرمان برای گرداندن مسافران در جازموریان در دسترس است که از اهالی می توان درباره آن ها سوال کرد.
(اسکی بر روی تپه های شنی جازموریان کرمان، تجربه ای عالی در کنار تجربه کپر گردی در این استان است)
پکیج تور هایی که در کرمان به خصوص در جازموریان است، یک تجربه جالب توجه خواهد بود. آفرود در شن زارهای کویری، شتر سواری، برنامه های موزون بر روی تپه های شنی بیش از ۴۰ متر منطقه و هم چنین آشنایی با بازی های محلی (رمازا) در کنار مشاهده منظره زیبای منطقه از بالای تخت ورزال که جنگل و کویر و تپه های شنی را با هم نظاره گر خواهید بود، از جمله برنامه های متداول این تور ها به شمار می رود.
جازموریان، در جنوب کوه شاهسواران کرمان قرار دارد و در گزارشات بعدی سرویس گردشگری روزیاتو به ارائه مطالب مفصلی درباره آن خواهیم پرداخت.
(تصویری زیبا از سقف کپر هایی که در کرمان با حصیر احداث می شود)
به هر حال، قلعه گنج کرمان، جاییست که تجربه کپر گردی و کپرنشینی برای شما مهیا خواهد بود. قلعه گنج یکی از جنوبی ترین شهرهای استان کرمان بوده که از شمال به شهرستان های رودبار و کهنوج و از شرق به ایرانشهر و غرب به منوجان و از جنوب به شهرستان های نیک شهر و میناب و همچنین بندر جاسک منتهی می شود. مردم قلعه گنج مردمی خونگرم از اقوام پارس، بلوچ، عرب و بختیاری هستند که علی رغم دشواری های زیاد شیوه زندگی آنها در کنار پوشش، گویش و فرهنگ غنی آن ها جذب کننده گردشگران بسیاری به منطقه است.
آن چه درباره این هتل کپری باید اظهار داشت، اهمیت ساختار فرهنگی و بهرهگیری از الگوهای معماری منطقه در طراحی هتل بوده است که برگرفته از فضاهای اقامتی بومی آنجاست. فضاهای اقامتی منطقه قلعهگنج از متریال و مصالح چوب ساخته شده و از پوشش گیاهی منطقه به خصوص تنه درخت خرما در آن استفاده میشود. بنیاد مستضعفان با سرمایهگذاری بیش از ۲ میلیارد تومان در این شهرستان که پایلوت اقتصاد مقاومتی در نظر گرفته شده، اقدام به ساخت هتل کپری کرده است.
هتل کپری کرمانی ها
(نقشه مسیر دسترسی به قلعه گنج کرمان، جایی که نخستین هتل کپری در آن جا بنا شده است)
همان طور که گفتیم، نخستین هتل کپری کشور در قلعه گنج کرمان راه اندازی شده است. اگر قصد سفر به این نقطه جالب را کردید، می بایست از سمت کرمان، بعد از شهر های جیرفت و رودبار به سمت قلعه گنج رانندگی کنید. البته از سمت جیرفت و کهنوج هم می توان به این منطقه رسید. مسیر دسترسی از جیرفت و رودبار به سمت قلعه گنج، معمولی ترین مسیریست که استفاده می شود و حدود ۱۶۰ کیلومتر مسافت دارد. در نقشه بالا، شیوه دسترسی را مشاهده می کنید.
(نقشه مسیر دسترسی به قلعه گنج از سمت بندر عباس)
اگر در جنوب کشور هستید مثلا بندر عباس، برای رفتن به قلعه گنج کرمان می بایست از مسیر روستای نانگ (Nang) به سمت تیرور و سپس حسین آباد حرکت کنید و از حسین آباد تا قلعه گنج، کم تر از ۴۰ کیلومتر خواهد بود.
به طور کل از بندر عباس به سمت قلعه گنج، ۲۰۳ کیلومتر مسافت است و حدود ۲ ساعت ۳۷ دقیقه این مسیر به طول خواهد انجامید که البته مسیری آسفالته و دو بانده بوده و رانندگی در آن خیلی سخت نیست. در این مسیر، شما با روستا های مختلفی آشنا می شوید که شاید توقف کوتاه در آن جا، در مسیر هتل های کپری، خالی از لطف نباشد.
(تصویر محوطه هتل کپری قلعه گنج کرمان)
در نوروز ۹۵، بیش از ۶ هزار گردشگر از قلعه گنج کرمان بازدید کرده اند و برای نخستین بار، حدود ۶۰ گردشگر خارجی در هتل کپری این شهر اقامت کردند.
(تصویر محوطه هتل کپری در قلعه گنج کرمان)
در سال ۱۳۹۴ به دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر تعیین شهرالگوی اقتصاد مقاومتی ملی، قلعه گنج برای این طرح از سوی بنیاد مستضعفان کشور انتخاب گردید که از آن پس روز به روز شاهد توسعه زیرساخت های گردشگری این شهر هستیم.
(نمایی از هتل کپری کرمان در ۹ قاب که ساختاری مدرن با جدید ترین امکانات اقامتی هتل های چند ستاره را در اختیار کپر دوستان قرار می دهد)
همان طور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، هتل کپری کرمان، از جدید ترین امکانات برای استقرار مسافران و ارتقای رفاه آن ها در طول اقامت در این کپرهای ایجاد شده، برخوردار است و به همین خاطر، نباید تصور زندگی در جایی گرم و کثیف و غیر قابل تحمل را داشته باشید. در تصویر زیر هم مشاهده می کنید که سنت در کنار مدرنیته قرار گرفته تا شما هم با حصیر هایی که خنکی را به کپرها تقدیم می کنند آشنا شوید و هم دستگاه های خنک کننده، فضای مطبوعی را در اختیار ایران دوستان کپر گرد قرار می دهند. بنابراین در کپر گردی کرمان، شما با مشکل خاصی رو به رو نخواهید بود و همواره تجربه ای لذت بخش را از سبک زندگی یکی از اقوام بزرگ ایران زمین، درک می کنید.
(تصویر دستگاه های خنک کن در کنار کپر های قلعه گنج کرمان)
گفته شده است که هتل کپری کرمان، ظرفیت استقرار ۶۰ نفر را در ۳۱ کپر احداث شده دارد.
چند نکته
۱- هتل های کپری کرمان و سبک زندگی روستاییان کرمان، با استقبال خوبی از سوی گردشگران بین المللی این منطقه مواجه شده. شایسته است که مسئولان گردشگری استان و حتی سازمان میراث فرهنگی، برای تقویت فرهنگ کپر نشینی و بیابان گردی در استان زر خیز کرمان، بیش از قبل تلاش کنند.
۲- ظرفیت های ناب گردشگری روستایی در کرمان به خصوص در قلعه گنج و جازموریان و ریگان را نباید دست کم گرفت. برند سازی برای صنایع دستی و اکو توریسم منطقه، مهم ترین مقولاتیست که رونق اقتصاد گردشگری استان و مهاجرت معکوس به شهر ها را به دنبال خواهد داشت.
۳- استان کرمان، ظرفیت های گردشگری فوق العاده ممتازی دارد که آرزوی بسیاری از گردشگران اکو توریسم مشاهده آنهاست. بد نیست این ظرفیت ها از طریق شبکه های اجتماعی و پرتال های به اشتراک گذاری فایل های ویدئویی داخلی و بین المللی شناسایی و معرفی شوند.
۴- هتل های کپری کرمان و هم چنین ظرفیت های گردشگری باستانی و تاریخی و معاصر این استان، از قابلیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات و گردشگری مجازی (etourism) بی بهره است و همین محرومیت، سبب می شود تا فرصت های خوبی در اختیار گردشگران داخلی و بین المللی برای به اشتراک گذاری تجربه شان قرار نگیرد. استفاده از ظرفیت های فعالان کارآفرینی دیجیتالی کرمان برای توسعه بستر های گردشگری این منطقه از کشور توصیه می شود.
امیدواریم با این گزارش جذاب، علاقمند به استفاده از فرصت های بیابان گردی و کپر نشینی در کرمان شده باشید. یادتان باشد که باغ های ایرانی کرمان که آوازه جهانی دارد را نیز در سفر تابستانی و پاییزی به این استان زیبا فراموش نکنید.
[منابع : مهر نیوز، ایسنا، سایت راهنمای بازدید از قلعه گنج]
میخواهم بگویم در روستای کشیت واقع در ۱۲کیلو متری قلعه گنج نیز کپرهایی وخانه های گلی و قدیمی احیا شده تا با اقامت در این مکانها از طبعیت گردی و آرامش دور از سروصدا استراحت بسیار خوبی را دور از زندگی شهری تجربه کنند.