به بهانه اعطای نشان تقدس به مادر ترزا؛ “قدیس کیست”؟

رسیدن به این جایگاه چه الزاماتی دارد؟

دو روز پیش؛ نزدیک به ۱۵ هزار بی خانمان، ۱۳ مقام ارشد کشورهای مختلف و وزیر خارجه هند در میدان اصلی واتیکان حاضر شدند تا مراسم “عشای ربانی” مادر ترزا را تماشا کنند. در جریان این مراسم پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان مادر ترزا را قدیس اعلام کرد.

اما اعطای این مقام به مادر ترازا- راهبه آلبانیایی که سال ۱۹۹۷ در ۸۷ سالگی درگذشت به چه معنی است و چه ارزشی دارد؟

پایگاه اینترنتی شبکه خبری CNN با درج گزارشی ذیل عنوان: “مادر ترزا: چگونه می توان قدیس شد؟” به بررسی دشواری ها و الزامات این جایگاه در دین مسیحیت پرداخته است.

در این گزارش آمده: کلیسای کاتولیک خود را تنها مرجع اعطای «مقام قدیسی» به انسان‌ها می‌داند. در شرایط عادی باید میان مرگ کسی که برای تقدس پیشنهاد می‌شود و آغاز این روند، پنج سال فاصله باشد تا از تأثیرگذاری عواطف و احساسات جلوگیری شود. هم‌چنین میزان اعتقاد و پایبندی شخص به دین سنجیده می‌گردد تا اطمینان حاصل گردد که او هیچ دیدگاه بدعت گذارانه و ارتدادی به مسیحیت و مذهب کاتولیک ابراز نکرده است.

قدیس کیست؟

“قدیس” کسی است که زندگی مذهبی از نوع کاتولیک را برای خود برگزیده است، در خدمت خداست و بدون چشم داشتی به مردم کمک می کند.

قدیس ها نقش الگو را در جامعه ایفا می کنند و گفته می شود زمانی که در مراسم عبادی فردی از قدیس تقاضای دعا می کند، او از جانب این فرد با خدا ارتباط می گیرد و در واقع نوعی واسطه وصل خواهد شد.

به باور کاتولیک ها فرد قدیس زندگی معصومانه ای را پشت سرگذاره است و حتما بهشت جایگاه او خواهد بود. البته تخمین تعداد دقیق قدیس ها در جهان بنظر غیر ممکن می نماید؛ تلاشهایی همچون رساله “زندگی قدیس ها” نام ۲۵۶۵ تن از این افراد را فهرست کرده است اما تردیدی نیست تعداد بسیار زیادی از قدیس ها در سرتاسر جهان وجود دارند که در این فهرست نامی از آنها برده نشده است.

کلیسای کاتولیک همچنین روز اول نوامبر هر سال را “عید قدیسان” نامگذاری کرده است تا از این طریق بر مقام و منزلت تمامی قدیسان رسمی و غیررسمی در سرتاسر جهان عرج نهد.

چه مراحلی باید برای رسیدن به جایگاه “قدیس” طی شود؟

واقعیت این است که اکثر قدیسان در پی مقام “قداست” نبوده اند. از سوی دیگر آنها کل زندگی خود را وقف خدمت به خلق و جلب رضایت پروردگار کرده اند. پس با مرگ چنین فردی، پاپ یا رهبر کاتولیک های جهان طی مراحلی او را تا جایگاه تقدس ارتقا می بخشد.

اما نکته مهم این است که نائل شدن به چنین جایگاهی تنها با اشاره انگشت پاپ محقق نمی شود. روندی کاملا مشخص وجود دارد که استحقاق کاندید را بطور کامل مورد بررسی قرار می دهد، روندی که شاید دهه ها به طول بیانجامد. قوانین جدید احراز منزلت “تقدس” در وب سایت واتیکان قابل دسترسی  است.

در مرحله نخست، مقامات کلیسا با بررسی حسن کردار، زندگی و نوشته های کاندید مورد نظر در پی نشانه های تقدس و تقوا در فرد مذکور می گردند.

در مرحله بعد گروهی از کاردینال ها و متکلمان در جلسه ای موسوم به “تشکل احراز تقدس” به موشکافی پرونده فرد مورد بحث می پردازند.

مرحله بعدی تشخیص “سعادت جاودانی” کاندید یا همان “beatification ” است. (اثبات اینکه آیا فرد مورد نظر پس از مرگ وارد بهشت شده) این تایید زمانی صورت می گیرد که دست کم یک معجزه از کاندید مورد نظر به تایید اعضا شورا برسد.

لازمه این روند مصاحبه با یکی از افرادی است که به واسطه توسل و دعای کاندید مورد بررسی، معجزه صورت گرفته را تصدیق نمایند. اگر فرد مصاحبه شونده وقوع معجزه برای خود (مثلا شفا از بیماری) را تصدیق کند؛ آنگاه شورا به این نتیجه می رسد که کاندید تقدس، توانایی ارتباط با خدا و نقش آفرینی بعنوان واسطه را دارا بوده است.

البته این معجزات زمانی به تایید نهایی می رسند که هیچ توجیه پزشکی برای آنها وجود نداشته باشد و این تلقی به یقین تبدیل شود که تنها دلیل وقوع چنین اتفاقی معجزه است. پس از تایید معجزه نخست، کاندید مورد نظر در زمره مقدسان قرار می گیرد و به محض اثبات معجزه دوم، شایسته نائل شدن به مقام “قدیس” خواهد بود.

مادر ترزا چگونه “قدیس” شد؟

روند تقدس برای این راهبه از اکتبر سال ۲۰۰۳ توسط پاپ جان پل دوک فقید (رهبر وقت کاتولیک های جهان) و با تایید “سعادت جاودانی” مادر ترزا آغاز شد؛ پاپ در  آن زمان شهادت یک زن ۳۰ ساله اهل کلکته هند را دایر بر اینکه بواسط دعای مادر ترزا تومور معده اش بطور کامل از بین رفته است، تایید کرد.

شورای واتیکان در آن زمان اعلام نمود هیچ توضیح علمی برای شفای این بیمار و ناپدید شدن کامل تومور نمی توان ارائه داد، بنابراین آنچه شاهد آن هستیم “معجزه” است.

در سال ۲۰۱۶ ، پاپ فرانسیس (رهبر کنونی کاتولیک های جهان) با صدور بیانیه ای ضمن تایید معجزه دوم مادر ترزا اعلام کرد: این راهبه خوش نام به جایگاه “قدیس” ارتقا پیدا کرده است.

روزنامه آوه نیر -نشریه رسمی انجمن اسقفان- با اشاره به معجزه دوم مادر ترزا نوشت: یک مرد برزیلی که از چندین تومور مغزی رنج می برد، پس از توسل افراد خانواده اش به مادر ترزا، بطور کامل شفا پیدا کرده است.