بسیاری دوست دارند در کوتاه ترین زمان ممکن وزن از دست دهند و برخی در دام رژیم «یویویی» می افتند. بر اساس نظرسنجی های دو سال پیش، کسانی که به رژیم یویویی تمایل پیدا می کنند، در طول دوران زندگی خود بیش از ۲۰ رژیم دیگر را آزموده اند.
در این نوع از رژیم فرد به جای آنکه در سال های متمادی وزن کم کند، به میزان قابل توجه و در زمان کوتاه، چند هفته یا چند ماه، لاغر شده و دوباره هم چاق می شود.
این رژیم به دلیل برهم زدن تعادل هورمون ها و بیماری هایی چون پوکی استخوان در میان مجامع علمی توصیه نمی شود. به همین دلیل هم زمانی که شما به رژیم عادی گذشته خود باز می گردید، بدن مشغول ایجاد تعادل در میزان سوخت و ساز شده و شما از قبل هم سریع تر وزن اضافه می کنید.”
به عنوان مثال زمانی که به مدت دو روز، روزه معروف به ۲ به ۵ را می گیرید، یعنی ۲ روز روزه می گیرند و سپس ۵ روز نرمال غذا می خورید، در چنین حالتی بدن در این زمان کوتاه برای ایجاد تعادل در متابولیسم یا همان میزان سوخت و ساز با مشکل مواجه می شود.
در مطالعه ای که نتایج آن هفته گذشته در انجمن قلب آمریکا به اطلاع عموم رسانیده شد، اعلام گردید که چنین رژیم هایی می تواند برای قلب مضر باشد و این خطر با انجام هر چه بیشتر این نوع رژیم افزایش هم پیدا می کند.
خانم «ربکا مک مانامون» عضو انجمن رژیم غذایی بریتانیا، در این مورد می گوید: “نگرانی از گرفتن این نوع رژیم بیشتر هم می شود چرا که تعداد فراوانی از افراد به آن روی آورده اند. جالب آن است که بعد از پایان چنین رژیمی بیشتر از گذشته هم چاق می شوند.”
در این بخش به بررسی دلایلی خواهیم پرداخت که متخصصین در مورد مضرات این نوع رژیم برمی شمارند. با هم آنها را مرور می کنیم.
با گرفتن این نوع رژیم، زودتر از گذشته چاق می شوید
«ربکا مک مانامون» در این مورد بر این باور است که احتمالا بدن در زمان کاهش میزان کالری و محدود کردن آن در مقابل این وضعیت از خود محافظت می کند. این عکس العمل بدن با فعالیت بیشتر سیستم ایمنی همراه خواهد بود.
این درواقع مانند همان وضعیتی است که در آن اگر افراد در طول زمان محدود میزان کالری دریافتی بدن خود را افزایش دهند، به سرعت چاق نمی شوند.
وی ادامه می دهد: “در طول زمانی که شما میزان کالری کمتری را به بدن تان وارد می کنید، بدن به عملکردی در سطح پایین تر از گذشته عادت می کند.”
از دست دادن ماهیچه ها یکی دیگر از مشکلاتی است که بر اثر گرفتن چنین رژیمی به وجود خواهد آمد چرا که این عضلات و ماهیچه های بدن هستند که کالری را می سوزانند.
«کاثرین فریلند» از مربیان فیتنس در این باره می گوید: “زمانی که کالری دریافتی بدن از یک سطح معمول کمتر می شود، بدن ناگزیر از سلول های ماهیچه و باقیمانده چربی موجود در بدن برای سوخت و ساز خوداستفاده می کند.”
وی ادامه می دهد: “هر اندازه حجم ماهیچه ها کاهش پیدا کند، به تبع آن سوخت و ساز بدن نیز کم می شود. همین امر سبب خواهد شد زمانی که به رژیم عادی خود باز می گردید، بدن میزان چربی بیشتری را جذب می کند.”
آسیبی که به قلب در رژیم یویویی وارد می شود بیشتر از خود چاقی است
نتایج مطالعه ای که در بیمارستان «مموریال» رادآیلند، در میان ۱۵۸.۰۰۰ زن بالای ۵۰ سال انجام شده بود، هفته گذشته اعلام شد.
این تحقیق که به مدت ۱۱ سال ادامه داشت نشان داد زنانی که دارای وزن نرمال بودند و در طول زندگی خود بیش از ۴ بار رژیم یویویی را امتحان کرده بودند، سه ونیم برابر از زنان چاقی که این نوع رژیم را امتحان نکرده بودند، در معرض مرگ ناشی از حملات قلبی قرار گرفتند.
دکتر «سُمیل رسلا» که نویسنده اصلی این پژوهش بود در این باره معتقد است، گرفتن رژیم یویویی می تواند سبب افزایش حملات قلبی، فشار خون، کلسترول و افزایش میزان قند خون نیز شود که در زمان بازگشت دوباره وزن نمی تواند به وضعیت نرمال برگردد.
اگر چنین وضعیتی در بدن تکرار مداوم شود، در دراز مدت بر قلب تاثیر بدتری خواهد گذاشت.
دکتر «مایک نپتون» استادیار مرکز قلب بریتانیا، می گوید به نظر می رسد که نتایج اخیر به دست آمده از تاثیرات رژیم یویویی بر قلب به خوبی بتواند نتایج قلبی بدست آمده را نیز تایید کند. این نوع رژیم با ایجاد تورم هایی در سلول های خونی می تواند منشا بسیاری از بیماری ها از جمله آرتروز باشد.
در نهایت و با گرفتن مداوم این نوع رژیم پیرتر به نظر می رسید
رژیم یویویی تاثیرات منفی آشکار دیگری نیز بر روی پوست دارد. از جمله می توان به چروک های عمیق پوستی اشاره کرد.
دکتر «نیک لو» مشاور پوست در «هارلی استریت» لندن میزان این تاثیر منفی را وابسته به آن می داند که در طول گرفتن چنین رژیمی چقدر وزن از دست داده و دوباره به دست می آید و یا اینکه چند بار در طول دوران زندگی تجربه می شود.
زنان مسن تر که پوست آنها خاصیت کشسانی کمتری دارد، بیشتر در معرض چنین آسیب های پوستی قرار دارند. همچنین این کاهش و افزایش سریع وزن می تواند سبب به وجود آمدن لکه های پوستی نیز شود.
از آنجایی که مصرف پروتئین به تولید کلاژن کمک می کند، با گرفتن چنین رژیمی و کاهش دادن ناگهانی کالری، کلاژن که عامل اصلی نرمی و صافی پوست است، کاهش و پوست چروکیده و ناهموار می شود.
رژیم یویویی درمان های ناباروری را نیز متوقف می کند
ناباروری که به علت عدم آزاد شدن هورمون های غده هیپوفیز به وجود می آید سبب اختلالاتی در عادات ماهیانه شده و تخمدان ها را برای تولید تخمک تحریک می کند.
«گیلیان لاکوود» مشاور مامایی و متخصص زنان و نازایی در «میدلند» در این باره می گوید، زمانی که زنان به سرعت کاهش وزن پیدا می کنند، پروسه ساخته شدن تخمک ها و عملکرد هورمون های زنانه دچار اختلال می شود. بدین ترتیب قدرت تولید مثل در آنها به مخاطره می افتد.
دکتر لاکوود ادامه می دهد، متاسفانه به زنانی که می خواهند از درمان های ناباروری از جمله «آی وی اِف» استفاده کنند، توصیه می شود که وزن خود را کاهش دهند و بسیاری از آنها از رژیم یویویی در این کاهش وزن کمک می گیرند که همین امر، روند درمان را با اختلال مواجه می کند.
وی می افزاید برای زنانی که اضافه وزن دارند حدود یک سال یا بیشتر طول خواهد کشید تا وزن کم کنند اما متاسفانه همسران آنها برای این کاهش وزن تعجیل می کنند.
مسلم است که برای زودتر به نتیجه رسیدن گاهی میزان کالری دریافتی روزانه خود را به ۴۰۰ کالری در روز می رسانند تا رضایت همسران شان را بدست آورند.
باعث تاسف است اما چنین گروهی برای باردار شدن و یا پیگیری روند درمان های ناباروری با آن همه وزنی که ناگهان از دست داده اند، شانس کمتری برای بارداری دارند.
رژیم یویویی برای استخوان ها مضر است
به نظر می رسد که رژیم یویویی برحجم استخوان ها هم تاثیرگزار باشد. البته هنوز هم در این زمینه مناقشاتی وجود دارد که آیا علت اصلی این امر گرفتن رژیم یویویی است یا بازده زمانی محدود کردن رژیم غذایی است.
استخوان های ما به طور مداوم در حال ترمیم شدن و جایگزینی با انواع قبلی آن هستند. پژوهشگران آمریکایی دریافته اند که بالا و پایین شدن های وزن، باعث افزایش تحلیل رفتگی های استخوانی می شود چرا که در زمان پایین آمدن ناگهانی وزن، استخوان ها قدرت ترمیم را تا حد فراوانی از دست می دهند.
یک رژیم غذایی مناسب برای داشتن موهای سالم لازم است
«آنابل کینگسلی» متخصص کاشت مو در مورد رژیم یویویی می گوید که این نوع رژیم باعث ریزش مو و از دست دادن موهای سالم می شود. وی می گوید در مورد وضعیت مو نخستین سئوالی که از مرجوعین خود می کند در مورد وضعیت تغذیه آنهاست.
وی می افزاید کسانی که رژیم یویویی می گیرند، به موهای خود استرس و فشار وارد می کنند.
در مورد وضعیت مو نیز اشاره می کند، ۹۰ درصد مو در فاز رشد کردن و ۱۰ درصد آن در فاز استراحت قرار دارد. زمانی که فرد رژیم سختی می گیرد، فولیکول های مو مواد مغذی کمتری برای ایجاد مقاومت در موهای سر را بدست می آورند.
همچنین این کاهش ناگهانی وزن سبب می شود در وضعیت نرمال هورمون ها و به تبع آنها فولیکول های مو، اختلالاتی به وجود آید.
رژیم یویویی سبب به وجود آمدن امراضی در لثه و از دست دادن دندان های سالم می شود
دکتر «مروین دوروئیان» دندانپزشک زیبایی ساکن لندن می گوید: “گرفتن رژیم های سخت غذایی مانع رسیدن میزان لازم مواد معدنی و ویتامین هایی چون کلسیم به بدن می شود و همین کلسیم است که در سلامت نگه داشتن دندان ها و لثه نقش فراوانی دارد.
وی می افزاید: “کسانی که رژیم یویویی می گیرند بیشتر از سایرین در معرض بیماری های لثوی و ریختن دندان های شان قرار دارند.”
همچنین کسانی که رژیم های بسیار سخت می گیرند آب موجود در دهان شان که خود از دندان و لثه محافظت می کند تا اندازه فراوانی کاهش پیدا می کند. این مایع از دندان ها در مقابل مواد اسیدی محافظت می کند.
در زمان بازگشت از رژیم غذایی یویویی اگر فرد میزان فراوانی کربوهیدرات مصرف کند با این کار به دندان هایش آسیب فراوانی می رساند.
دکتر دوروئیان اضافه می کند، در چنین وضعیتی میزان باکتری های دهانی افزایش یافته و میزان اسید بیشتری آزاد می شود.
این نوع رژیم به ابتلای به سرطان هم بی ربط نیست
مطالعات نشان داده که میان گرفتن این نوع رژیم و ابتلا به سرطان نیز ارتباطاتی وجود دارد.
یکی از فرضیه های موجود در این ارتباط این است که با گرفتن چنین رژیم هایی، تعداد سلول های موثر و کارآمد سیستم ایمنی کاهش یافته و به همین دلیل نیز در مقابله با سلول های سرطانی قدرت کافی ندارند.
در مطالعه ای که حدود ۱۲ سال پیش انجام شد، نشان داده شد که این کاهش ایمنی در دوران پس از یائسگی افزایش نیز دارد.
بدون نظر