تکنولوژی های جدید توانسته اند زندگی را برای ما آسان تر و جذاب تر کنند. استفاده از تلفن های همراه، دسترسی به ایمیل و شبکه های مجازی توانسته اند اوقات مفرحی را برای مان بوجود آورند اما یکی از اثرات جانبی منفی استفاده از آنها دخالت شان در زندگی ما و در زمان هایی است که نیازی به آنها وجود ندارد.
یکی از مطالعات علمی مرتبط انجام شده نشان داده که شبکه های اجتماعی هر ۳ دقیقه یک بار می توانند باعث پرت شدن حواس ما شوند و برای آنکه دوباره به کاری که مشغول انجام آن بودیم باز گردیم گاهی تا ۲۵ دقیقه زمان لازم داریم.
اینکه حواس پرت شود ساده است، بسیار هم ساده است اما اینکه دوباره بتوانیم خود را متمرکز انجام کاری که انجام می دادیم کنیم، بسیار دشوار است.
اگرچه تقریبا تمامی ما از این موضوع آگاهی داریم اما برای پرهیز از آن عملا کار چندانی انجام نمی دهیم اما بهتر است که تغییری در این روند به وجود آوریم.
مغز شما چگونه برمی گزیند که بر روی چه چیزی تمرکز داشته باشد؟
مغزتان همیشه مشغول دریافت اطلاعات است که باید انتخاب کند که چه چیزی را برای تمرکز انتخاب و چه چیزی را فیلتر کند. دانشمندان عصب شناس این پدیده را «توجه انتخابی» نامیده اند و به گونه های متفاوتی عمل می کنند:
۱- بالا به پایین یا تمرکز انتخابی
این نوع انتخاب هدف محور است و بر تصویر بزرگ تری تمرکز می شود و با به کارگیری تجارب گذشته، مورد پردازش قرار می گیرد.
چه اتفاقی می افتد: به عنوان مثال در حال آماده شدن برای یک امتحان هستید یا اینکه برای حل مشکلی تلاش می کنید.
۲- پایین به بالا یا محرک محور تمرکز
زمانی که به چیزی در اطراف خود توجه می کنید مثلا صدا یا نوتیفیکیشن، با تمرکز پایین به بالا دست و پنجه نرم می کنید. نمی توانید کمکی به این روند کنید اما توجه می کنید که چه اتفاقی در حال رخ دادن است.
چه اتفاقی می افتد: صدای بلندی را می شنوید مثلا فردی از داخل بوته بیرون می آید یا اینکه موبایل تان زنگ می زند.
پس مشکل چیست؟
ما نمی توانیم کنترلی بر نوع تمرکز مغزمان داشته باشیم. خواست ما برای باقی ماندن بر انواع فوق الذکر از تمرکز می تواند باعث تغییراتی در روند فیلتر کردن مغزمان شود.
شاید باید تقصیر را به پدیده ای به نام پاسخ پرواز به پرواز ( fight-or-flight response) نسبت دهیم. صداهای بلند عمدتا می توانند به همراه خطراتی باشند. مغز شما هم اولیت را به خطر قرار می دهد تا بیشتر متمرکز کتاب خواندن یا نوشتن یک ایمیل باشد.
مطالعات نشان داده که راهکارهایی وجود دارند که می توانند به صورت موثر تمرکز افراد را در کمترین زمان ممکن به موضوعی که از آن پرت شده بازگرداند. در ادامه این نوشته برخی از این راهکارها را با هم مرور می کنیم.
۱- بر روی برنامه طبیعی مغزتان کار کنید
احتمالا خودتان از این موضوع آگاهی دارید که در برخی از زمان های روز، بیشترین تمرکز را نسبت به سایر زمان ها دارید. برای بیشتر افراد این زمان ها مابین ساعت ۱۲ تا ۴ بعد از ظهر است و اوج آن نیز در حدود ساعت ۲ بعداز ظهر است.
برای مغزتان آسان است که از پس حل مسائل شناختی در حدود ۱۰ صبح بهتر بر می آید. در این زمان مغزتان کاملا هشیار است. خوشبختانه سوخت غذایی خوبی هم دریافت کرده و به خوبی هم پیش خواهد رفت.
می توانید در ساعات پایانی صبح، بر کارهای دشوار تمرکز کنید و بعداز ظهرها را هم به اندکی پیاده روی اختصاص دهید.
۲- به مغزتان برای متمرکز ماندن جایزه بدهید
مغز شما با تمرین یاد می گیرد. این بدان معناست که اگر روزی ۲۰۰۰ بار به ایمیل، توئیتر یا سایر شبکه ها سر بزنید، مغز را راحت درگیر این روند خواهید کرد چرا که به ذهن تان برای اینکه حواسش پرت شود جایزه می دهید. باید این کار را هرچه سریع تر متوقف کنید.
در عوض به مغزتان آموزش دهید که پیش از آنکه به چنین جریانی عادت کنید متمرکز باقی بماند. هر زمانی که می بینید حواس تان در حال پرت شدن است، باید آن کار را که تمرکزتان را به هم می زند را کنار بگذارید. هر اندازه سخت تر حواس تان پرت شود به همان اندازه ذهن تان متمرکزتر باقی خواهد ماند.
۳- استراحت کنید، آن هم استراحت واقعی
از آنجایی که زندگی ما پر از دریافت داده های فراوان و انجام کارهای متعدد است و در بسیاری از مواقع حدود ۱۵ تب در کامپوترمان باز است، ایمیل می زنیم، با تلفن صحبت می کنیم و به پیام های همکاران مان هم پاسخ می دهیم، انجام سریع این کارها و به طور همزمان نمی تواند باعث بهتر انجام دادن کارمان شود.
برای اینکه بتوانید تمرکز بیشتری داشته باشید، به جایی بروید که حواس تان کمتر پرت شود. مثلا به گوشه ای از منزل یا کافی شاپی که وای فای ندارد بروید. این کار به شما کمک می کند که انرژی خود را دوباره باز یابید.
۴- از انجام همزمان چند کار با هم پرهیز کنید
برای ذهن ما امکان ندارد که همزمان به انجام چند کار بپردازد بنابراین، در زمانی که چند کار را با هم انجام می دهیم، ذهن مان دائم از یک موضوع به موضوع دیگری می رود و این کار را با سرعت بالایی انجام می دهد.
هر اندازه از یک موضوع به موضوع دیگری رفت و آمد کنیم، ذهم مان انرژی بیشتری مصرف می کند و بدین ترتیب تمرکز ما بر هر کدام از آنها کاهش پیدا می کند.
بنابراین بهتر است فهرستی از کارهایی که قرار است انجام دهید تهیه کنید و اولیت بندی داشته باشید. با انجام تک تک آنها می توانید نتیجه کلی بهتری بدست آورید.
۵- فعالیتی را پیدا کنید که واقعا بتواند شما را درگیر کند
آیا تا به حال پیش آمده که کاری را انجام داده باشید که درست در زمان آغاز آن به مدت ۱۰ دقیقه خیالپردازی کرده باشید؟
زمانی که اعتقاد نداشته باشید که کاری را که انجام می دهید، از اهمیت چندانی برخوردار است، می تواند از دلایل پرت شدن حواس تان باشد چرا که مغز شروع به پردازش سایر محرک ها می کند.
زمانی که تمرکز خود را از دست می دهید، از خود بپرسید این شما هستید که کاری را که مشغول انجام آن هستید را در دست گرفته اید یا برعکس. اگر در آن زمان، انرژی طبیعی برای انجام آن کار را ندارید، از انجام دادن آن پرهیز کنید و آن را به زمان دیگری بسپارید.
۶- تمرکز حواس را تمرین کنید
استرس می تواند کشنده ترین عامل باشد. بسیار آزاردهنده است زمانی که نیاز به تمرکز بیشتر دارید استرس بیشتری را تجربه می کنید.
برخی از راهکارهایی که در تمرکز بیشتر به شما کمک می کنند از جمله مدیتیشن، می توانند در کاهش سطح استرس و افزایش تمرکز شما موثر واقع شوند.
تلاش کنید به مدت ۵ دقیقه زمان را به خود اختصاص دهید و یکی از حواس خود را انتخاب کرده و تنها بر روی آن تمرکز کنید. تشخیص دهید که جسم و روح شما چه چیزی را احساس می کند، مثلا در حال لمس چه چیزی هستید، چه چیزی را بو می کنید، چه می بینید، چه می شنوید و یا چه مزه ای را مورد آزمایش قرار می دهید؟
۷- آدامس بجوید
بله ممکن است که این کار کمی برای تان عجیب به نظر برسد اما مطالعات نشان داده که جویدن آدامس می تواند باعث افزایش میزان اکسیژن در بخش هایی از مغز شود که مسئول برقراری تمرکز هستند.
همچنین می تواند برای حافظه طولانی مدت شما مفید باشد و اندکی انسولین را وارد جریان خون کند که به مغز شما در افزایش میزان انرژی کمک می کند.
مغز می تواند از گلوکز موجود در آن انرژی بگیرد و شما برای عملکرد نرمال به ۴۲۰ کیلوکالری انرژی احتیاج دارید. این میزان می تواند به اندازه مصرف ۱۰۰ پسته یا ۴ عدد موز باشد.
اگر می خواهید به بدن خود انرژی کافی برسانید لطفا ۱۹ بسته آدامس تریدنت خریداری کنید.
جالب است بدانید که تا همین جای مطالعه این مقاله تا به حال حداقل دو بار حواس تان پرت شده. برای اینکه بتوانید تمرکز خود را افزایش و از حواس پرتی پرهیز کنید، باید به آموزش ذهن خود بپردازید، روی ذهن کار و برنامه ریزی کنید و هوشمندانه عمل کنید.
برای انجام و تمرین راهکارهای ذکر شده بهتر است مکان مناسبی را انتخاب کنید و روی کاری که انجام می دهید تمرکز کنید و تلاش کنید که آن چیز مزاحمی را که حواس تان را پرت می کند کنار بگذارید.
بدون نظر