پشت صحنه کره شمالی: از «حسرت نمی خوریم» تا «فرار من از کره شمالی»

نگاهی به ۱۰ کتاب بازار نشر ایران درباره کره شمالی

کره شمالی، پر خبر ترین کشور دنیا در سال های اخیر که به واسطه آزمایش های موشکی دوربرد و هسته ای، در کانون توجه رسانه ها و سرتیتر خبرگزاری ها قرار گرفته است، یکی از عجیب ترین و باور نکردنی ترین روش های حکومت کمونیست را در شرق قاره کهن و در مرزهای روسیه، چین و کره جنوبی تجربه می کند. سیستم حکومتی این کشور سبب شده تا برخی از شهروندان کره شمالی به خارج از این کشور گریخته و خاطرات خود را از زندگی سخت در این کشور در قاب فیلم و عکس و حتی کتاب به رشته تحریر و انتشار در آورند.

در بازار نشر ایران درباره کره شمالی و وضعیت گذشته و حال این کشور، محصولات زیادی در دسترس نیست اما در سال های اخیر به همت برخی از ناشران فعال، کتاب هایی از نویسندگان این کشور ترجمه و روانه بازار نشر کم فروغ و کم مشتری ایران شده است. اخیرا ترجمه سه کتاب «هزار فرسنگ تا آزادی»، «حسرت نمی‌خوریم» و «آکواریوم‌های پیونگ یانگ» درباره کره شمالی منتشر شد.

کتاب «هزار فرسنگ تا آزادی» و «حسرت نمی‌خوریم» با ترجمه زینب کاظم‌خواه و چاپ چهارم «آکواریوم‌های پیونگ یانگ» با ترجمه بیژن اشتری از سوی نشر ثالث منتشر شده است. در معرفی ناشر از این کتاب‌ها عنوان شده است: هر سه کتاب از  پناهندگانی می‌گوید که گرسنگی و ستم آن‌ها را از وطن خودشان فراری داده و به کره جنوبی رسانده است. از کسانی می‌گوید که از فقر و بدبختی رها شده‌اند اما بی‌وطنی گریبانگیرشان شده است.

در مقدمه کتاب فرار من از کره شمالی آمده است:

در سئول درباره اردوگاه های وحشتناک کار در کشور شندیم. جایی که همین حالا حداقل ۱۵۰ هزار زندانی به آرامی می میرند. وقتی در کره شمالی زندگی می کردم، حتی روحم از این اردوگاه ها خبر نداشت. فقط می دانستم که مردم ناپدید می شوند. در سئول، اغلب درباره پناهندگانی می شنوی که آن ها هم مثل من فرار کرده اند. حالا فهمیدم که کشور  ما در واقع زندانی بزرگ است. جایی که بازداشت شدگان از بدبختی خود بی خبر هستند. زیرا اولین اولویت آن ها همیشه جنگیدن برای زندگیشان بوده است.

در مقدمه کتاب حسرت نمی خوریم آمده است:

کمبودهای غذایی و قحطی ها را چگونه تاب می آورند؟
چه فیلم هایی می بینند؟
این کتاب می کوشد ازطریق روایت زندگی پنج نفر انسان عادی که از کره ی شمالی گریخته اند تصویری دیگر اما بسیار غریب از این کشور به دست بدهد.
نویسنده می گوید:
((( در عکس ها و تلویزیون، مردم کره ی شمالی مردمی ماشینی به نظر می رسند که همیشه در حال ژره رفتن با یونیفرم یا اجرای حرکات گروهی ژیمناستیک برای اعلام وفاداری به پیشوای کره ی شمالی اند.
با نگاهی دقیق به تصاویری از این دست ، سعی دارم از واقعیت ورای آن چهره های تهی خبر دهم..

«هزار فرسنگ تا آزادی» نوشته یون سون کیم است؛ نویسنده در این  داستان از خاطراتش می‌گوید، از زمانی که در سن دوازده‌سالگی گرسنه و تنها منتظر مادر و خواهرش است که برای پیدا کردن غذا خانه را ترک کرده‌اند. دختربچه ۱۲ ساله چند روز است که غذا نخورده و تنها کاری که می‌تواند بکند انتظار برای مرگ است.

کتاب دیگر که درباره کره شمالی در ایران منتشر شده است، رهبر  عزیر نام دارد.

در داستان نفس‌گیر فرار جنگ جین‌سونگ به کره جنوبی افشاگری حیرت‌انگیزی بیان می‌شود. تفاوت اصلی کتاب رهبر عزیز با دیگر کتاب‌های مربوط به کره شمالی در این است که جنگ جین‌سونگ فراری‌ای عادی نیست. او شاعری است که در بالاترین سطوح قدرت فعالیت کرده، در ساخته شدن کیش شخصیتی کیم جونگ‌ایل، رهبر عزیز، نقش داشته و حتی به جمع «پذیرفته‌شدگان» راه یافته، که اعضای آن بسیار کم هستند.

همچنین او چندین سال در سازمان جاسوسی کره شمالی فعالیت داشته و به همین دلیل با رازهای پشت پرده سیاست کره شمالی آشناست. در نتیجه این نزدیکی به نهاد قدرت و شخص کیم جونگ‌ایل، او به‌راحتی و به‌خوبی می‌تواند در این کتاب به ساختار واقعی قدرت در کره شمالی بپردازد. این کتاب در سال ۱۳۹۶ توسط نشر ققنوس وارد بازار نشر شد.

در مقدمه کتاب آکواریوم های پیونگ یانگ آمده است:

کانگ چول هوان در کتاب آکواریوم های پیونگ یانگ قصه ی واقعی زندگی خود را تعریف می کند. این مرد جوان، زاده (سال ۱۹۶۸) شهر “پیونگ یانگ” کره شمالی، زمانی که نه سال بیشتر نداشت، همراه دیگر اعضای خانواده خود شامل مادربزرگ، پدر، عمو و خواهرش محکوم به اقامت در یکی از اردوگاه های کار اجباری در کره شمالی شد (سال ۱۹۷۷).

جرم این خانواده، خطای بزرگی بود که پدربزرگِ کانگ چول هوان، یکی از مدیران بلند پایه حکومت کمونیستیِ کره شمالی، مرتکب شده بود. کانگ چول هوان، و خانواده اش پس از تحمل ده سال سختی های اردوگاه، آزاد شدند (سال ۱۹۸۷). اما این مرد جوان کره ای چند سال بعد از آزادی اش تصمیم گرفت از کره شمالی فرار کند؛ زیرا به اتهام گوش دادن به رادیوهای غیر مجاز در آستانه ی دستیگری و اعزام دوباره به اردوگاه کار اجباری بود.

کانگ چول هوان سرانجام از طریق چین به کره جنوبی گریخت (سال ۱۹۹۲). وی یکی از معدود جان به در بردگان از اردوگاه های کار اجباری در کره شمالی است که موفق شده صدای خود را به گوش جهانیان برساند. او در حال حاضر در یکی از روزنامه های کره جنوبی به نام چوزان ایلبو به عنوان نویسنده کار می کند.

کانگ چول هوان در کتاب خود برای اولین بار از راز سر به مهر اردوگاه های کار اجباری در کره شمالی پرده برداشت. اهمیت این کتاب از حیث افشای شبکه اردوگاه های کار اجباری در کره شمالی برابر با کتاب یک روز در زندگی ایوان دنیسوویچ نوشته الکساندر سولژنیتسین است.

کتابی که برای اولین بار در سال ۱۹۶۲ جزییات نظام اردوگاهی در شوروی سابق را افشا کرد. کانگ چول هوان با بیان سرگذشت دردبار خود و خانواده اش بر این سخن معروف سولژنیتسین صحه می گذارد که: «تئوری و عمل کمونیسم هر دو ضد بشری است.» بنابه گفته او، اردوگاه های کار اجباری در کره شمالی در حال حاضر حدود ۲۰۰ هزار نفر را در خود جای داده است. با این حال هیچ آمار دقیقی از تعداد قربانیان نظام اردوگاهی در کره شمالی طی پنجاه و اندی سال حیاتش در دست نیست.

کتاب شناسی کره شمالی

• کتاب دولتی در اسارت توهم (کره شمالی، دولت پارانویایی)/ پاول فرنچ ؛ ترجمه محمدحسین باقی. نشر سرایی. ۱۳۹۵
• کتاب رهبر عزیز: شاعر، جاسوس، فراری نگاهی به درون کره‌ی شمالی/ جنگ جین‌سونگ ؛ ترجمه‌ی مسعودیوسف حصیرچین. نشر ققنوس ۱۳۹۶
• کتاب فرار از اردوگاه ۱۴: فرار ادیسه‌وار مردی از کره‌ی شمالی به سوی آزادی/ بلین هاردن؛ ترجمه‌ی مسعود یوسف‌حصیرچین. نشر چشمه ۱۳۹۴
• کتاب حزب کارگران کره متعلق به رهبر بزرگ رفیق کیم ایل سانگ است./کیم جانگ ایل ؛ ترجمه‌ی سفارت کره شمالی. نشر هادیان ۱۳۸۴
• کتاب خاطرات کیم ایل سونگ/ مترجم امیر توفیقی. نشر رسا ۱۳۸۷