قرن ها است که کنترل زمان یکی از جذاب ترین مقوله ها برای بشر محسوب می شود. همه ی ما روزهایی را تجربه می کنیم که گویی زمان به طور کامل متوقف می شود یا با سرعتی برق آسا می گذرد. دانشمندان به دنبال ساخت اکسیر جوانی یا ماشین زمان هستند و روانشناسان راه هایی را برای سرعت بخشیدن به گذر زمان یافته اند.
حقایقی که در ادامه می آید پیرو زمان هستند و علم به آن ها می تواند به استفاده ی هر چه بیشتر از زمان کمک کند.
۱- وقتی کسل هستیم زمان طولانی می شود
در زمان تماشای یک فیلم جذاب زمان به سرعت می گذرد اما اگر همان مدت زمان را مشغول خواندن کتابی خسته کننده باشید به نظر می رسد زمان هرگز به پایان نمی رسد.
در حقیقت زمانی که کسل هستیم به شدت بر خودمان تمرکز داریم. به عبارتی دیگر، در این حالت بیش از اندازه فکر می کنیم. این شرایط باعث می شود اطلاعات بیشتری را پردازش کنیم و به این ترتیب سرعت ادراک ما از زمان کاهش می یابد. در مقابل، وقتی بر چیزی جز خودمان کاملا تمرکز داریم، زمان به شدت سریع می گذرد.
۲- وقتی دچار تردید هستیم زمان به کندی می گذرد
همه ی ما تجربه ی چنین احساسی را داریم که آمادگی پایان کاری را نداریم اما یکباره کسی به ما گوشزد می کند تنها ۱۰ دقیقه زمان باقی مانده است. اما اگر به مدت ۱۰ دقیقه برای گرفتن نتیجه ی تست بارداری منتظر بمانیم، همان ۱۰ دقیقه به طرز غیر قابل تحملی به درازا می کشد. و البته تفاوتی نمی کند امیدوارید نتیجه چه باشد.
وقتی نمی دانیم چه چیزی انتظارمان را می کشد، بیش از اندازه فکر می کنیم. بنابراین ذهن ما درگیر تک تک جزئیات اتفاقات غیر منتظره می شود و آن مدت از زمان در ذهن ما طولانی تر و طولانی تر به نظر می رسد.
۳- وقتی به ساعت خیره می شویم زمان متوقف می شود
معمولا آن «۵ دقیقه بیشتر»های صبحگاهی، دلپذیرترین لحظات خواب ما هستند. اما همان ۵ دقیقه برای دانش آموزی که هر چند ثانیه به ساعت خیره می شود و منتظر زنگ پایان کلاس است گویی تا ابد طول می کشد.
علت وقوع این حالت آن است که وقتی نگاهمان را مداوم و با سرعت از نقطه ای به نقطه ای دیگر جا به جا می کنیم تا ساعت را ببینیم، زمان سپری شده به قدری کم است که در عمل هیچ اتفاقی طی آن رخ نمی دهد اما ضمیر خودآگاه ما را به خود درگیر می کند.
۴- وقتی نسبت به خودمان آگاه هستیم زمان کندتر می گذرد
بیست دقیقه صحبت روی صحنه می تواند به اندازه ی یک پیاده روی یک ساعته در راه خانه به یادماندنی باشد.
این به دلیل آن است که وقتی کار روزمره ای را تکرار می کنیم، غرق در افکار خود می شویم و حقیقتا توجهی به واقعیت آن لحظه نداریم. با این حال، وقتی روی صحنه مشغول اجرا هستیم، خودآگاهی بالایی داریم و زندگی در لحظه ی حاضر را کاملا احساس می کنیم. هر چه بر اتفاقاتی که رخ می دهد بیشتر تمرکز داشته باشیم، خاطرات بیشتری از آن لحظات خواهیم داشت و زمان دیرتر می گذرد.
۵- وقتی در معرض خطر یا وحشت زده هستیم زمان کش می آید
برای کسی که ترس از پرواز دارد ۲ ساعت حضور در هواپیما با ۲ ساعت حضور در ماشین تجربیات بسیار متفاوتی هستند.
وقتی وحشت زده یا در معرض خطر هستیم، ذهن یکباره حجم بسیار زیادی از اطلاعات را ثبت می کند. در حقیقت ذهن هر اطلاعاتی را که می تواند از آن برای نجات استفاده کند جمع آوری می کند. این اطلاعات بعد از آرام گرفتن مان هم از بین نمی رود و کماکان با ما می ماند و باعث می شود مدت زمانی که در اضطراب و فشار به سر بردیم طولانی تر از آنچه واقعا بود به نظر برسد.
۶- وقتی انتظار می کشیم زمان کند می شود
یک هفته پیش از موعد تحویل پروژه بسیار کم و ناکافی به نظر می رسد اما یک هفته پیش از شروع تعطیلات گویی تا ابد طول می کشد.
وقتی می خواهیم اتفاقی بیفتد، زمان به ما حقه می زند و دیرتر می گذرد. وقتی چیزی که می خواهیم را فورا به دست نمی آوریم و از این بابت عصبانی هستیم و دیگر اختیار خود را از دست داده ایم زمان حتی کندتر هم می گذرد. اما در حقیقت زمان به ما حقه نمی زند. مسأله تنها این است که در آن لحظات نمی توانیم به چیز دیگری فکر کنیم. بنابراین نسبت به گذر زمان و آنچه که خواهانش هستیم حساس تر می شویم.
۷- وقتی چیزهای جدیدی را تجربه می کنیم زمان طولانی تر می شود
وقتی برای اولین بار در مسیر مکان خاصی هستیم زمان طولانی تر از هنگام برگشت از همان مسیر می گذرد.
علت وقوع این مسأله آن است که وقتی ذهن حجم زیادی از اطلاعات جدید را دریافت می کند، به زمان نیاز دارد تا این اطلاعات را درک کند و آن ها را به شکلی قابل درک برای ما آماده کند. هر چه این پروسه طولانی تر باشد، زمان برای ما طولانی تر احساس می شود. اما وقتی اطلاعات دریافتی دیگر برایمان آشنا باشد، این پروسه سریع تر اتفاق می افتد.
۸- وقتی در عجله هستیم زمان به سرعت می گذرد
سه روزی که مهلت داریم تا برای یک امتحان آماده شویم بسیار متفاوت از سه روزی است که منتظر نتیجه ی امتحان هستیم.
تفاوتی ندارد تا سررسید یک کار چند روز فرصت داشته باشیم، این زمان همیشه کوتاه و ناکافی به نظر می رسد. چون زمانی که در عجله هستیم، در واقع در آن لحظات کاملا حضور نداریم و تمام تمرکز ما روی تمام کردن کارمان است. بنابراین به ندرت متوجه دیگر اطلاعات پیرامون مان می شویم. به همین دلیل است که در نظرمان روزها کوتاه تر می شوند. شاید ایده ی چندان خوبی نباشد که تنها روی خواندن درس ها تمرکز کنیم، در حالی که پیاده روی یا صحبت با یک دوست می تواند در حقیقت کمی بیشتر زمان در اختیارمان بگذارد. سعی کنید تعادل را حفظ کنید.
۹- وقتی کارهایی تکراری را هر روز انجام می دهیم زمان بسیار سریع می گذرد
زمانی را تصور کنید که در سفر سپری می کنید و با افرادی جدید آشنا می شوید و چیزهای جالب و جدیدی یاد می گیرید. سه هفته ای که به این ترتیب سپری شود طولانی تر از سه هفته انجام کارهای روزمره و تکراری و دیدن افراد همیشگی می گذرد.
وقتی در محیط جدیدی قرار می گیریم، ذهن شروع به توجه به تمام چیزهای کوچکی می کند که در زندگی روزمره دیگر متوجه آن ها نمی شد. درختان، آسمان و حتی نمک و فلفل رستوران هم متفاوت و جالب است. ذهن چنان مشغول پردازش همه ی این تصاویر و صداهای جدید می شود که به نظر می رسد زمان بسیار طولانی تر از آنچه در واقعیت است می گذرد. البته این حالت تا پیش از زمانی است که به محیط جدید عادت کنیم و بعد از آن وقت آن است که سفر خود را برای جستجوی تجربیات جدیدی ادامه دهیم که ادراک مان از زمان را طولانی می کنند.
۱۰- با بالا رفتن سن زمان سریع تر می گذرد
در نظر یک کودک یک روز می تواند تا ابد به درازا بکشد در حالی که ممکن است یک فرد سالخورده چندان متوجه نشود یک هفته ی تمام چطور به سرعت گذشته شده است.
ما خاطرات واضحی از دوران کودکی مان داریم اما گاهی حتی نمی توانیم به خاطر بیاوریم هفته ی گذشته چه اتفاقی رخ داد. در واقع، این حقیقت ترکیبی از همه ی حقایق قبلی در این فهرست است. با بالا رفتن سن، ذهن به اندازه ی گذشته اطلاعات جدید دریافت نمی کند، هیچ چیز جدید به نظر نمی رسد، احساسات جدیدی را تجربه نمی کنیم و همه ی فعالیت هایمان به همان شکل سابق است.
این همان حالتی که در سفر تجربه می کنیم و تا پیش از آنکه به مکان جدید عادت کنیم زمان کندتر می گذرد. در زندگی هم تا پیش از آنکه به دنیای اطراف مان عادت نکنیم زمان دیرتر می گذرد.
حالا که از حقایق زمان آگاه شدیم می توانیم کنترل آن را به دست بگیریم و سرعت سپری شدنش را کم کنیم. این ها تنها چیزی است که برای این کار نیاز داریم:
بدون نظر