ترمه، از فاخر ترین سوغات ایران است. صنایع دستی کشورمان را باید در فهرست کم نظیر ترین صنایع دستی جهان قرار داد. در ۳۱ استان کشور، صدها نوع صنایع دستی طراحی و تولید می شود که بعضی هم چون گبه و گلیم عشایر، خاتم اصفهان و سفال لالجین همدانو فیروزه کوبی خراسان، شهرت جهانی دارد. در سال حمایت از کالای ایرانی، خرید صنایع دستی ایرانی چه برای سوغات و چه هدیه به دوستان و آشنایان، یکی از مهم ترین کارهایی است که هموطنان برای حمایت از تولید داخلی در اکو سیستم اقتصاد مقاومتی میتوانند در دستور کار خود قرار دهند. مخصوصا که خرید صنایع دستی ایران، حمایت از میراث فرهنگی و پاسداشت فرهنگ و تمدن ایران زمین و حمایت از بقا و سرزندگی صنایع کهن است که ما به عنوان میراث داران سرزمین پر افتخار پارس، موظف به پشتیبانی همه جانبه از آن هستیم.
یکی از صنایع دستی گران و با ارزش و فاخر ایرانی، ترمه است که از آن برای روی میز، طراحی کیف و کفش و لباس استفاده می کنند و هر گاه در هر کوی و برزن در داخل و خارج از کشور، نمایشگاه یا جشنواره ای از صنایع دستی ایران برگزار می شود، ترمه، اعتباری به رویداد می دهد و نگاه های ظریف حرفه ای ها را به سمت خود جلب می کند. گزارش امروز سرویس گردشگری روزیاتو شما را با انواع نقش های ترمه و راهکارهایی برای خرید ترمه اصل آشنا می کند. با ما همراه باشید.
تیمچه مهدیه خود یکی از جاذبه‌های معماری در بازار تهران است. خانه ترمه ایران در خیابان پانزده خرداد، سبزه میدان، بازار کفاش‌ها، تیمچه مهدیه قرار دارد.خانه ترمه ایران در تهران یکی از جاهایی است که می توان ترمه اصل و با کیفیت خرید. خانه ترمه ایران در تیمچه مهدیه دو فروشگاه دارد که یکی در طبقه اول قرار دارد که بیشتر به فروش ترمه‌های آماده و دوخته شده می‌پردازد.صنایع دستی ترمه، از جمله صنایع دستی فاخر برای هدیه به دوستان داخلی و خارجی استفروشگاه های خانه ترمه ایران
ترمه چیست؟
ترمه پارچه‌ای بسیار جذاب و دلفریب است که از الیاف نرم و لطیف بافته می‌شود و از با ارزش ترین، نفیس ترین و شناخته شده‌ترین صنایع دستی کشورمان محسوب می شود. این پارچه از پیش از دوران صفویه تاکنون در ایران بافته می‌شود و هم اکنون در یزد ، کاشان، کرمان و تهران تولید می‌شود و در سال های گذشته تلاش هایی برای حفظ و احیای این هنر ایرانی در سازمان میراث فرهنگی صورت گرفته است.
نقوش ترمه
نقش های ترمه قدیمی هستند و قدمت برخی از آنها به ۴۰۰ تا ۶۰۰ سال پیش می رسد. این نقش ها به صورت ارثی و از پدر به پسر و نسل به نسل به دست بافندگان امروز رسیده اند. شاید با شنیدن نام ترمه در ذهن همه ما طرحی از بته جقه نقش ببندد اما این پارچه نقش و نگارهای بسیاری دارد که در اینجا به رایج ترین آنها اشاره می کنیم:
بته جقه: کارشناسان بر این باورند که نقش بته جقه در ترمه از سرو ایرانی الهام گرفته شده که از نمادهای زرتشتی بوده است. از سرو به عنوان نشانه آزادگی ایرانیان یاد می شود که در طرح بته جقه از سر فروتنی، سر خود را خم کرده است. گاهی اوقات از جقه به عنوان نماد آتش نیز یاد می شود؛ آتش وابسته به نور و نماد خرد، عقل، حکمت و عرفان بوده است. از منظر آیین زرتشت، آتشی که درون آدمی را پاک می کند از راه اصول سه گانه اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک حاصل می شود.
طرح بته جقه
عده‌ای دیگر دلیل این سرافکندگی را به گونه ای دیگر بیان می کنند، به نظر آنها سرو در دوران مزدکیان نشانه آزادگی بوده و پس از شکست، مزدک سر خود را از شرمساری خم کرده و به زیر انداخته است.
در منابع مختلف، طرح ایرانی بته جقه را به چیزهای دیگری نیز تشبیه کرده اند که از میان آنها می توان به این موارد اشاره کرد: آتش مقدس، نخل، بادام، گلابی و کیسه چرمی و حتا شیارهایی که رودخانه جومنا در مسیر خود از دره کشمیر به جلگه هندوستان ایجاد می کند. تنها سند قدیمی موجود از این نقش، یک قمقمه چرمی است که قدمت آن را نزدیک به ۲۵۰۰ سال تخمین می زنند. این قمقمه در سال ۱۹۴۹ میلادی توسط باستان شناسان روسی از حفاری های دره پازیریک به دست آمده است.
برخی منشا اصلی طرح بته جقه را گل های دوره صفوی می دانند؛ این گل ها غالبا همان گل محمدی هستند و یک گل بزرگ در قسمت فوقانی بوته آنها دیده می شود. به مرور برای نشان دادن بزرگی و وزن زیاد، گل فوقانی را خمیده نشان دادند و این حالت رفته رفته در میان طراحان رایج شد تا اینکه در اواخر قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی به صورت بته جقه پدیدار شد. این طرح، کل بوته گل را از دست داد و فقط فرم آن در طرح باقی ماند.
با دقت بیشتر می توان دید که ساقه بته ها متصل به گیاهی هستند که به طور اریبی قرار گرفته است. در این طرح می خواستند که گیاه اصلی جلب توجه کند برای همین آن را از روی بته ها رد کرده اند. در طرح های ترمه، بوته ها متمایل به طرف چپ بافته می شوند و بوته های متمایل به طرف راست کمتر دیده می شوند. البته معمولا گل درشت متمایل به راست نیست و تنها یک شاخه از بوته است که به این جهت بافته می شود.
گل شاه عباسی: گلجام یا گل شاه عباسی گلی مقدس در نزد ایرانیان قدیم به شمار می رفت و نشانه طراوت در آسیا بود و از آن با عنوان نماد خورشید نیز یاد می شد. استفاده از طرح این گل به دوره هخامنشیان باز می‌گردد و دوره شاه عباس صفوی به اوج زیبایی خود رسیده است؛ به همین جهت لقب شاه عباس بزرگ را برای نام آن انتخاب کرده اند. نقوش شاه عباسی در شکل‌های ۴ پر، ۵ پر و ۶ پر در گردش‌های ختایی شکل می‌گیرند. ختایی به طرح و نقش‌ها و دسته‌های باریک و پیچ گل اتلاق می شود که نموداری از شاخه طبیعی گیاه را نشان می دهند. ترمه های یزدی اکثرا دارای نقوش راه راه یا دارای گله ای شاه عباسی هستند.
لاکچری ترین میزها و عسلی های خانه خود را پارچه ترمه، با شکوه کنید
بته خرقه‌ای: بر روی ترمه ها گاه بته‌ای شبیه به کاج ولی از گونه بزرگ آن نقش می بندد که به دلیل بزرگی به بته خرقه معروف است. این طرح بیشتر در کرمان به کار می‌رود، قد کشیده ای دارد و انحنای کمی در آن دیده می شود.
بته ترمه ای: بته‌ای هم شکل با بته‌های کاج که به صورت ساده، دوقلو و سه قلو بافته می‌شود و اندازه متوسطی دارد. گاه داخل بته تزییناتی همچون گل شاه عباسی و گل های چند پر نیز به چشم می خورد و ترکیب خاصی را به نمایش می گذارد.
بته کشمیری: وقتی دو بته کوچک و بزرگ کنار هم قرار گیرند و بته کوچک از کنار بته بزرگ بیرون آمده باشد، پارچه منقوش به بته کشمیری شده است. بته ها جدا از هم یا کنار هم، به صورت درهم یا منظم و در ردیف اریب و یک طرفه بافته می شوند و بین آنها را با نقش شکوفه تزیین می کنند.
دیگر نقش‌های ترمه نیز عبارتند از: طرح جام، بته اژدری، رضا ترکی، گلزار، قاب قرآن، خجسته، تاجی، بته بادامی، بته سروی، بته گلزاری، بته بادامی، بته خوابیده، بته تاجی، بته کنگره ای، بته کلاغی، ترمه بند، نقش افشان بند، نقش لری و …
از جمله ترمه بافانی که هنوز از نقش های قدیمی در ترمه های خود استفاده می کنند می توان از شیمیائی، حاجی علی آقا خجسته، استاد غلام صنعتی و علی محمد دوست حسینی نام برد.
ترمه مانند بسیاری از محصولات دیگر نساجی، انواع مختلفی دارد که در اینجا اشاره کوتاهی به آنها می کنیم:
شال چارقدی: این نوع ترمه دارای ابعاد ۱.۵ در ۱.۵ متر است و برای روسری یا بقچه از آن استفاده می شود. این نوع ترمه هم با طرح لچک ترنجی بافته می شود و هم نوع گل‌دار آن متداول است.
شال راه راه: این ترمه در دو نوع است: شال راه راه پهن و شال راه راه باریک، که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند و هر کسی بسته به سلیقه خود یکی را انتخاب می کند.
شال کشمیری: ترمه با نقش بته جقه است که در یزد تولید می شود و احتمالا به خاطر بازار داغ آنها در کشمیر هند به این نام معروف شده اند. معروف ترین شال های کشمیری با نقوش بته جقه، شاخ گوزنی و درختی بافته می شوند.
شال اتابکی: از نوع کشمیری است و از در بافت آن از پشم بسیار لطیف استفاده می شود.
شال بندی: نقشه ای شبیه به لانه زنبور دارد و در داخل هر خانه یک گل یا یک بته بافته می شود.
شال محرمات: نوعی شال راه راه است که راه های آن پهناهای متفاوتی دارند.
شال زمردی: نوع اعلای شال کشمیری به شمار می رود و دارای زمینه ای نیلی رنگ است. این نوع ترمه با نقشه بته جقه و رنگ های بسیار زنده به‌خصوص رنگ سبز زمردی تولید می شود.
شال کرمان: ترمه های بافت کرمان هستند که انواع مختلفی دارند.
شال امیری: از انواع اعلای شال‌های کشمیری است که عموما با نقش بته جقه و شاخ گوزنی بافته می شود.
شال یزدی: ترمه‌های بافت منطقه یزد هستند که با نقش راه راه یا گل‌های شاه عباسی بافته می شوند و ارزش بسیار زیادی دارند.
شال کمربندی: نوع دیگری از شال کشمیری که هندی ها آن را به صورت لباس ساری می پوشیدند. معمولا در میان این شال ها طرح خاصی دیده نمی شود؛ اما در دو طرف آنها بته های بزرگ با چند رج حاشیه دیده می شوند. طول این شال ها حدود ۲۷۵ و عرض آنها حدود ۸۰ سانتی متر است.
خرید ترمه را در سال حمایت از کالای ایرانی در نظر داشته باشیم
بدون نظر