وقتی صحبت از وسایل نقلیه عمومی می شود همه ی ما تصور یکسانی از این مسأله داریم. قطارهای مترو، اتوبوس ها و تاکسی ها وسایل نقلیه ای هستند که حالا در اغلب شهرهای بزرگ و کوچک دنیا وجود دارند. اما اندک شهرهایی در نقاط مختلف دنیا هستند که وسایل نقلیه عمومی آن ها شکل نامتعارفی دارد.
این وسایل نقلیه ی نامتعارف اشکال مختلفی دارند، از پله های برقی و قطارهای معلق گرفته تا قطارهای کوچک بدون راننده و تله اسکی ای در میانه ی یک محله ی پرجمعیت شهری. این وسایل نقلیه ی عجیب و غریب، اگرچه منحصر به فرد هستند، اما اغلب ارزان ترین و ساده ترین راه را برای رفت و آمد مسافران در اختیار می گذارند.
در اینجا به ۹ مورد از عجیب ترین وسایل نقلیه عمومی در سراسر دنیا می پردازیم.
۱- قطارهای نُری- کامبوج
قطارهای نُری کامبوج روی خطوط راه آهن حرکت می کنند اما هیچ شباهتی به قطارهای دیگر دنیا ندارند و درواقع شبیه ماشین های دستی ریلی ای هستند که احتمالا در فیلم های غربی قدیمی دیده اید. نمونه های ابتدایی قطارهای نُری هم با قدرت دست ها به حرکت در می آمدند. وقتی استفاده از این قطارها رایج شد، صاحبان شان آن ها را به یک موتور تراکتور یا موتورسیکلت و تسمه هایی که به چرخ ها متصل می شدند مجهز کردند.
به نُری ها «قطارهای بامبو» هم گفته می شود چون بدنه ی آن ها از بامبو ساخته می شود. از آنجایی که قطارهای معمول این منظقه ناامن بودند و اغلب مورد حمله ی شورشیان مسلح قرار می گرفتند، قطارهای نُری کارکرد وسیله ی نقلیه ی عمومی را برای مردم محلی پیدا کردند. نوآوری این قطارها اخیرا توجه گردشگران را به خود جلب کرده است. آینده ی قطارهای نُری نامعلوم است چون دولت کامبوج مصرانه سعی دارد سیستم ریلی خود را مدرنیزه کند.
۲- سورتمه های مونته توبوگان- مجمع الجزایر مادیرا
مادیرا مجمع الجزایری متعلق به کشور پرتغال، در نزدیکی سواحل غرب افریقا است و جدا از آنکه زادگاه کریستیانو رونالدو ستاره ی پرطرفدار فوتبال است، به شیب تند زمین هایش هم شهرت دارد. شهر تاریخی مونته در ارتفاع ۳۳۰۰ پایی (حدود ۱ کیلومتر) از زمین قرار دارد. در مادیرا وسایل حمل و نقل عمومی معمول وجود دارد اما بیش از یک قرن است که ساکنان شهر مونته (و حالا گردشگران) برای طی کردن سراشیبی ای که به مرکز استان می رسد از سبدهای حصیری ای استفاده می کنند که توسط دو دونده هدایت می شوند.
امروزه مردم محلی از خطوط اتوبوس برای طی کردن این مسیر استفاده می کنند. با وجود این، هنوز هم می توان سبدهای حصیری را دید که در این مسیر تردد می کنند. امروزه اغلب مسافران این سورتمه ها گردشگران هستند. هر کدام از این سورتمه ها دو راننده دارند که با استفاده از وزن خود و کفش هایشان که کف آن ها لاستیکی است سبدها را هدایت و ترمز می کنند.
۳- مونوریل شهری چیبا- ژاپن
این قطارها از بالا به خط مونوریل متصل می شوند و میان زمین و هوا آویزان هستند. مونوریل های معلق دیگری هم در نقاط مختلف دنیا وجود دارد اما مونوریل چیبا طولانی ترین نمونه ی آن در تمام دنیا است و در مجموع حدود ۱۵/۱ کیلومتر طول دارد. این مونوریل ۲ خط و ۱۸ ایستگاه دارد.
شهر چیبا حدود ۱ میلیون نفر جمعیت دارد و مونوریل شهری آن روزانه نزدیک به ۵۰ هزار مسافر را جا به جا می کند، اما انواع دیگری از وسایل نقلیه عمومی مثل قطار و اتوبوس هم در این شهر وجود دارد چون یکی از شلوغ ترین فرودگاه های ژاپن در این منطقه واقع شده است.
۴- راه آهن معلق واپرتال- آلمان
راه آهن معلق واپرتال هم یکی دیگر از نمونه های قطارهای معکوس است. اگرچه قطار واپرتال بسیار پیشرفته به نظر می رسد، اما حقیقت آن است که این قطار بیش از یک قرن قدمت دارد. راه آهن واپرتال از سال ۱۹۰۱ شروع به کار کرد. قدمت و طراحی عجیب این قطار باعث جذب گردشگران شده است اما بسیاری از کسانی که از آن استفاده می کنند مسافران محلی هستند.
از آنجایی که قدمت این قطار معلق باعث نگرانی کارشناسان شده بود، در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ پروژه ی مدرنیزه کردن آن انجام شد و خود قطارها هم در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به روز شدند. سفر با این قطار از ابتدا تا انتهای خط حدود ۳۰ دقیقه زمان می برد. این قطار از بالای رود واپر (از شاخه های رود راین) و جاده ی کناری این رود عبور می کند.
۵- پله های برقی هنگ کنگ- چین
یک سیستم پله برقی در فضای بیرون در هنگ کنگ وجود دارد که طول آن به اندازه ی پر شیب ترین تپه های این جزیره است. این پله های متحرک ارتفاعی نزدیک به ۵۰۰ پا (حدود ۱۵۲ متر) را طی می کنند و ۲۶۰۰ پا (حدود ۷۹۲ متر) طول دارند. این طولانی ترین پله برقی در فضای بیرون در تمام دنیا است.
افراد محلی از این پله های برقی برای رفت و آمد میان مناطق مسکونی و منطقه ی تجاری شهر در مرکز هنگ کنگ استفاده می کنند. این سیستم که از ۱۸ پله برقی و ۳ گذرگاه متحرک تشکیل شده، تا ساعت ۱۰ صبح به سمت پایین و بقیه ی روز را به سمت بالا حرکت می کند. حتی کافه ها و فروشگاه هایی در ایستگاه های مابین پله برقی ها وجود دارد. روزانه حدود ۸۰ هزار نفر از این پله برقی ها استفاده می کنند.
۶- متروکابل مدلین- کلمبیا
ترامواهای هوایی یا تله اسکی ها در مناطق مسکونی کوهستانی، تپه های اسکی و پارک های موضوعی وسایل نقلیه ی رایجی هستند. اما به استثنای امریکای مرکزی و جنوبی، از این وسایل نقلیه به ندرت برای حمل و نقل انبوه استفاده می شود. یکی از بهترین نمونه های ترامواهای هوایی مخصوص حمل و نقل انبوه در شهر مدلین کلمبیا وجود دارد. این اولین سیستم تله اسکی ای است که به طور ویژه برای حمل و نقل ساخته شد و برنامه ی حرکت آن ثابت است. ساکنان مناطق پرجمعیت دامنه های کوه از این تله اسکی استفاده ی زیادی می کنند و در ساعات شلوغی آن ممکن است ۳۰ دقیقه یا بیشتر در صف آن منتظر بمانند.
متروکابل به اتصال مناطق حاشیه ای شهر با مرکز آن کمک کرده است. از آنجایی که اتوبوس ها نمی توانند در مسیرهای باریک این محله ها حرکت کنند، این ترامواهای هوایی تنها وسیله ی حمل و نقل غیر خصوصی برای ساکنان این مناطق هستند.
۷- اتوبوس های اوبان- استرالیا
اوبان یک خط اتوبوس ۱۱/۲ کیلومتری در شهر آدلاید است که ۳ ایستگاه تعویض خط دارد و تنها اتوبوس های ویژه ای می توانند در این خط حرکت کنند. این اتوبوس ها به گونه ای طراحی شده اند که خارج از این خط ویژه هم مانند اتوبوس های معمولی و در مسیرهای عادی قابل استفاده هستند.
به علاوه، برای اتوبوس های این سیستم به جای سوخت دیزل می توان از گاز طبیعی و بیودیزل استفاده کرد. سیستم اوبان منفعت های اقتصادی هم داشته است و مناطق تجاری و مکان های خدماتی ای مثل بیمارستان ها هم در محل ایستگاه های تعویض خط آن توسعه یافته اند.
۸- سیستم حمل و نقل پرسرعت مورگان تاون- امریکا، ایالت ویرجینیای غربی
این وسیله ی نقلیه نوعی تراموای خودکار است که روی ریل حرکت می کند و واگن های معمولا تنها به اندازه ی چند نفر ظرفیت دارد. از این سیستم حمل و نقل بیشتر در فرودگاه ها استفاده می شود اما بزرگ ترین و قدیمی ترین نمونه ی آن در مورگان تاون ایالت ویرجینیای غربی وجود دارد.
سیستم حمل و نقل پرسرعت مورگان تاون با ۵/۷ کیلومتر طول، چندین کابین دارد و محوطه ی دانشگاه وست ویرجینیا را به جنوب مورگان تاون متصل می کند. این سیستم در سال ۱۹۷۵ شروع به کار کرد و در سال ۱۹۷۸ به طول فعلی خود رسید. سیستم حمل و نقل پرسرعت مورگان تاون در اصل برای استفاده ی ۳۰ هزار دانشجوی دانشگاه وست ویرجینیا است. از این سیستم در طول هفته و گهگاه در تعطیلات پایانی آن در زمان مسابقات فوتبال و دیگر برنامه های ورزشی می توان استفاده کرد.
۹- تراباس- کانادا
اتوبوس های برفی، اتوبوس های ویژه ای هستند که در برف و یخبندان مسافران را جا به جا می کنند. این اتوبوس ها در اصل در کانادا استفاده می شوند. اولین اتوبوس برفی توسط شرکت هواپیما سازی بامباردیر تولید شد اما جدیدترین نمونه های آن که تراباس نام دارند توسط یک شرکت تخصصی به نام فورموست ساخته می شوند.
این اتوبوس ها در هر سفر ۵۶ مسافر را جا به جا می کنند. رانندگان تراباس فشار تایرها را کم می کنند تا در مسیرهای لغزنده بتوانند ترمز کنند. این اتوبوس ها اگرچه قدرتمند به نظر می رسند اما بسیار آهسته حرکت می کنند. از آنجایی که این اتوبوس ها معمولا تنها با سرعت ۱۶ تا ۴۰ کیلومتر در ساعت حرکت می کنند، به ندرت دچار تصادف می شوند.
بازم اسرائیل رو سانسور کردین که