غذاهای خوشمزه استان دیدنی چهار محال و بختیاری را بشناسیم[قسمت دوم]

استان چهار محال و بختیاری از جمله استان های کمتر شناخته شده کشور در روزگار تفلیس گردی و آنتالیا گردی است که باید بیشتر مورد توجه هموطنان و تورهای خارج از کشور قرار بگیرد.

ظرفیت های عالی طبیعی و فرهنگی استان، آن را جشنواره اقوام ایرانی کرده است و شما را به ضیافت نان ها و غذاها و سوغات خوشمزه و صنایع دستی رنگارنگ و متنوع دعوت میکند.

اگر به این استان رفتید، غذاهی سنتی و بومی و محلی آن را امتحان کنید. در بخش اول، شماری از غذاهای خوشمزه چهار محال و بختیاری ها را معرفی کردیم. در این گفتار به معرفی دیگر غذاهای معروف استان می پردازیم و از آش دوغ شروع میکنم که مثل آش دوغ اردبیلی ها، مشهور است.

اگر شما هم سابقه چهار محال و بختیاری گردی دارید، توصیه میکنیم که نظرات و پیشنهادات خود را با ما از طریق کامنت یا کانال های روزیاتو در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید. با ما همراه باشید.

حتما بخوانید: با فرصت های گردشگری دیدنی استان چهار محال و بختیاری آشنا شوید

آش دوغ چهار محال و بختیاری

آش دوغ چهار محال را میتوان در سطح مرکز استان و دیگر شهرستانها پیدا کرد. فرق زیادی با آش دوغ دیگر شهرها ندارد. اما مواد اولیه اش از پوشش گیاهی منحصر به فرد این استان چشم نواز و سرسبز است. گردشگران طبیعت در روز سیزدهم فروردین که روز طبیعت است همیشه این اش را تهیه میکنند و در کنار غذاهای لذیذ بختیاری نوش جان میکنند. اش دوغ بختیاری همانند کباب بختیاری در این منطقه معروف است و طرفداران زیادی دارد.

مواد لازم به شرح زیر است:‌

• نخود : ۱/۲ پیمانه
•  لوبیا سفید: ۱/۲ پیمانه
•  عدس: ۱/۲ پیمانه
•  برنج (نیم‌ دانه): ۱ پیمانه
•  سبزی (پاک و خردشده): ۵۰۰ گرم (تره، گشنیز و شبت یا شوید (از هرکدام به یک اندازه))
• دوغ ترش: ۲ لیتر
•  پیاز (خلالی خردشده): ۲ عدد
•  روغن مایع (مخصوص سرخ‌ کردن): به مقدار لازم
•  سیر (کوبیده‌ شده): ۴ حبه
•  زردچوبه (پودرشده): ۱ قاشق چای‌ خوری
•  آرد برنج: ۲ قاشق سوپ‌ خوری
•  نمک و دانه فلفل سیاه (کوبیده‌ شده): به مقدار لازم
•  نعناع‌داغ: مقداری برای تزیین

طرز تهیه به این صورت است که نخود خیس و آبکش‌ شده را در قابلمه‌ ای بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا ۴ ساعت و ۳۰ دقیقه بپزد. یک ساعت و ۳۰ دقیقه پس از شروع پختِ نخود، لوبیای خیس و آبکش‌ شده را به آن بیافزایید تا کاملاً بپزند. در یک ساعت آخر پخت نخود و لوبیا، عدس و برنج خیس و آبکش‌شده را به قابلمه بیافزایید و بگذارید مواد کاملاً بپزند، اما له نشوند.

در ۳۰ دقیقه آخر پخت، سبزی و دوغ را به قابلمه بیافزایید و هم بزنید تا آش کاملاً جا بیافتد. پیاز را در تابه‌ ای حاوی روغنِ داغ، روی حرارت ملایم تفت دهید تا نرم و شفاف شود، سپس سیر و زردچوبه را به آن بیافزایید و تفت دهید تا طلایی‌ رنگ شوند. آرد برنج را با یک پیمانه از مایه آش رقیق کنید، سپس آن را همراه نیمی از مخلوط پیاز داغ، مقداری نمک و فلفل سیاه به قابلمه آش بیافزایید و بگذارید ۱۰ دقیقه دیگر بماند تا آش کاملاً بپزد. آش دوغ را در ظرف مورد نظر ریخته، بقیه پیازداغ و سیرداغ را روی آن بریزید و با نعناع‌ داغ تزیین و سرو کنید.

تاسکباب

غذایی معروف که معمولا در طول ماه ایرانیان سر سفره دارند. مواد لازم عبارت است از:

• گوشت سردست یا ران بدون استخوان ۷۵۰ گرم
•  سیب زمینی نیم کیلو/ به ۲۵۰ گرم
•  آلو خشک ۲۵۰ گرم
•  روغن مایع ۱۰۰ گرم
•  رب گوجه فرنگی یک قاشق مرباخوری
•  گرد غوره سه قاشق سوپخوری
•  نمک و فلفل و ادویه به مقدار کافی

طرز تهیه به این صورت است که آلو را از قبل در آب سرد خیس می کنیم. پیاز را به صورت حلقه های نازک می بریم. پوست به را نیز کنده و به اندازه پره های پرتقال ورقه ورقه می بریم. سیب زمینی را هم پس از پوست گرفتن حلقه حلقه می کنیم. گوشت را نیز به شکل ورقه های نازک( تقریبا به طول و عرض دو بند انگشت) تکه تکه می کنیم. اکنون یک قابلمه تقریبا بزرگ روی اجاق می گذاریم و دو قاشق روغن کف آن می ریزیم و نخست دو ردیف پیاز حلقه شده  قرار میدهیم.

در گام بعدی، یک ردیف گوشت روی آن می چینیم و کمی آلو روی آن می ریزیم و چند تکه به هم می گذاریم. گرد غوره را با نمک و فلفل و ادویه مخلوط کرده و روی این مواد می پاشیم و سپس یک قاشق روغن دیگر می ریزیم. این کار را تا تمام شدن مواد ادامه می دهیم و با افزودن دو لیوان آب در قابلمه را می بندیم و می گذاریم روی حرارت ملایم کاملا بپزد.

دست آخر سیب زمینی های ورقه شده را روی تاس کباب می ریزیم و با حل کردن رب گوجه فرنگی در نصف لیوان آب آن را داخل تاس کباب می ریزیم. این غذا تا آماده شدن نباید آب داشته باشد. بنابراین مرتب به غذا سر بزنید. به هنگام کشیدن غذا در دیس دقت می کنیم تاس کباب را با کفگیر پهنی که مواد را مخلوط و له نکند بکشیم. چاشنی این غذا، سبزی خوردن، دوغ محلی و ترشی تازه است.

آو تفتاله

از غذاهای بومی در استان چهار محال و بختیاری است. مزه اصلی ایت اش خوشمزه بخاطر وجود قیسی و ترشی ناردون ترش است. این اش از آش های اصیل منطقه بختیاری به شمار می رود. مواد لازم عبارت است از:آب، برگه زرد آلو(قیسی)،  روغن، پیاز و ترشی ناردون.

طرز تهیه آو تفتاله به این شرح است که  ابتدا برگه های زرد آلو را در ظرفی جداگانه داخل آب گذاشته تا خیس بخورند. سپس برگه ها را در ظرفی دیگر به همراه مقداری آب روی حرارت می گذارند تا پخته شود. در حین پختن، ترشی ناردون نیز به مواد اضافه می گردد. در آخر این خوراک به همراه پیاز داغ طبخ می شود.

آبریز یا اوبریز

از دیگر غذاهای معروف سنتی استان چهار محال و بختیاری، آبریز است که چرب و خوشمزه و یا پیاز یا تره کوهی در روغن سرخ می شود و معمولا ترشی انار به آن اضافه میکنند. برای خوشمزه شدن غذای آوریز بیشتر از گوشت با استخوان استفاده می‌شود. این غذا بر خلاف نامش، در طبخ آن از آب استفاده نمی‌گردد، بلکه با آب خود گوشت و مقداری روغن پخته و سرخ می‌گردد. غدای آوریز، ریز ریز و به عبارتی کم‌کم و به تدریج پخته می‌گردد.

یعنی با آب گوشت آرام آرام سرخ و پخته می‌شود. معمولاً بخار غذا و روغن در حین پخت به در ظرف برخورد کرده و سپس سرد شده و به صورت قطره به غذا بر می‌گردد. احتمالاً به یقین وجه تسمیه این غذا همین باشد و به همین جهت به این نام معروف شده است. مواد لازم برای طبخ این غذا عبارت است از:

• دل و جگر گوسفند (با مخلوط جگر و گوشت گوسفند و یا مرغ هم تهیه می شود)
•  پیاز ۱عدد بزرگ
•  ترشی ناردون: نیم لیوان

طرز تهیه به این صورت است که ابتدا پیاز را خوب سرخ می کنیم گوشت یا مرغ را به آن اضافه می کنیم بدون اضافه کردن هیچ ادویه ای اجازه می دهیم تا گوشت با آب خودش بپزد. در این فاصله ترشی ناردون یا همان دانه انار خشک را با دو سه لیوان آب می گذاریم روی شعله تا پخته شود و ترشی خودش را به آب بدهد حدود ۲۰ دقیقه وقتی که گوشت کاملا پخت و آب آن کم شد ادویه و نمک را اضافه می کنیم و آب ترشی را که صاف کردیم به گوشت اضافه می کنیم و اجازه می دهیم حدود نیم ساعت دیگر بپزد تا ترشی به خورد گوشت برود.

سیب زمینی در این غذا اختیاری است ولی اگر می خواهید بریزید حتما قبل از اضافه کردن آب ترشی باشد چون ترشی باعث می شود سیب زمینی سفت شود و خوب پخته نشود این غذا معمولا با نان خورده می شود ولی با پلو هم عالی است، یک نکته اینکه معمولا آبریز با گوشت تازه درست می شود چون معمولا گوشتی که می رود داخل فریزر آب کمتری دارد و ممکن است قبل از پختن کاملا تبخیر شود که در این صورت می توانید به آن آب اضافه کنید.

توله

از دیگر غذاهای چهار محالی ها میتوان به توله اشاره کرده. توله نوعی گیاه با برگهای نسبتا پهن است که در پاییز و زمستان در بیشتر مناطق خوزستان می روید. خوردن این اش خوشمزه بسیار توصیه میشود. مواد لازم برای تهیه توله عبارت است از :  برنج، نمک و روغن. طرز تهیه به این صورت است که پس از شستن  و خرد کردن برگه های توله آن را در آب در حال جوش ریخته و نیم پز می کنند. برنج را به آن می افزایند. پس از آبکش کردن برنج، که با توله مخلوط شده است، آن را دم می کنند به آش توله نارنج یا لیمو خشک اضافه می کنند.