هوش انسانی برای هوش ماشینی: درآمد های نجومی متخصصان هوش مصنوعی

طراحان سیستم های هوش مصنوعی دستمزد نجومی میگیرند 

هوش مصنوعی در حال انقلاب در انقلاب فناوری اطلاعات است. ربات های هوشمند، از خرید و فروش سهام گرفته تا صنایع خودروسازی و غیره، نقش فرصت آفرین  و تاریخ ساز خود را در کسب و کار اعمال کرده و روز به روز تاثیرات آن ها بر سبک زندگی دیجیتالی ما ژرف تر و شگرف تر می شود.

تا چند سال پیش اگر می خواستید بالاترین حقوق نصیب شما شود، چاره ای نداشتید جز اینکه مدیرعامل یا بانک دار باشید. یا این که چهره مشهوری در عرصه سرگرمی یا ورزش قهرمانی باشید. حالا اما یک گزینه دیگر هم به شغل های بسیار پر درآمد دنیا اضافه شده است که نیازی به داشتن مدرک دکترا از استنفورد و آکسفورد و هاروارد ندارد و حتی شما را از اخذ مدرک پرطمطراق MBA که این روزها خیلی روی بورس است، بی نیاز می کند!

متخصص هوش مصنوعی. علتش هم  واضح است: این حوزه بسیار امروزی و مهم است و تعداد نیروی کار ماهر و موثر  در آن هم چندان زیاد نیست. در واقع تقاضا بیش از عرضه است. شرکت های گوگل، فیسبوک، اپل، آمازون و بقیه همگی درحال ارائه دستمزدهای نجومی به دانشگاهیانی هستند که قادر به رهبری خلاقانه و کاریزماتیک تیم های فعال در حوزه هوش مصنوعی می باشند. شرکت های حسابداری و حسابرسی غول جهان که در لندن مستقر هستند مثل pwc نیز از هوش مصنوعی برای  توسعه کسب و کار خود بهره می برند.

حوزه فعالیت هوش مصنوعی بسیار است. مثل: از هوا فضا گرفته تا تشخیص چهره، دستیاری دیجیتال، طراحی ماشین های خودران (AUTO DRIVING CAR) یا طراحان ربات های هوشمند فرصت سنج خرید و فروش سهام بازار بورس (AUTO TRADING SYSTEM). نقش هوش مصنوعی در کسب و کارهای سنتی پر رنگ تر می شود. الگوریتم ها برای شما خرید و فروش سهام می کنند. مثل کارگزاری سوییسی یونیک فاینانس (Unique Finance) که درآمد تضمینی ارزی ماهیانه در وال استریت به سهامداران اعطا میکند، و این روند بزودی در بازار بورس ایران نیز در آینده ای نه چندان دور به وقوع خواهد پیوست.

تعریف هوش مصنوعی آن را به عنوان شاخه‌ای از علوم کامپیوتر مشخص می‌کند که با خودکارسازی رفتارهای هوشمندانه سروکار دارد. بخش سخت ماجرا این است: از آنجا که خود هوش را نمی‌توانیم به درستی تعریف کنیم، امکان تعریف دقیق هوش مصنوعی هم وجود ندارد. به طور کلی اصطلاح هوش مصنوعی برای تشریح کردن سیستم‌هایی به کار می‌رود که هدف آن‌ها استفاده از ماشین‌ها برای تقلید و شبیه‌سازی هوش انسانی و رفتارهای مرتبط با آن است. این هدف گاه ممکن است با استفاده از الگوریتم‌های ساده و الگوهای از پیش تعیین شده محقق شود، ولی گاهی هم نیاز به الگوریتم‌ها فوق‌العاده پیچیده دارد.

مکانیزم‌های هوش مصنوعی برای تشخیص، شناسایی و دسته‌بندی اشیا و افراد در عکس‌ها ویدیوها بسیار کارآمد هستند. برای رسیدن به این هدف، از مکانیزم ساده ولی سنگین تشخیص الگو استفاده می‌شود. اگر اطلاعات تصویر رمزگذاری نشده باشد و ماشین بتواند آن‌ها را بخواند، عکس‌ها و ویدیوها را به سادگی می‌توان با این روش در دسته‌های مختلفی قرار داد که امکان جست‌وجو و یافتن آن‌ها وجود دارد. چنین تشخیص‌هایی را همچنین می‌توان برای اطلاعات صوتی هم به کار برد.

حتی فارغ التحصیلان تازه نفس دکترا در رشته هایی مثل یادگیری ماشینی (Machine Learning) و علوم دیتا سالانه می توانند بیش از ۳۰۰ هزار دلار درآمد داشته باشند. در واقع بحث توجه به هوش مصنوعی (AI: Artificial Intelligence) منحصر به صنعت فناوری نیست. بلکه بانک ها، خودروسازان، داروسازان و غیره هم به آ ن نیاز دارند و می خواهند آینده حضورشان در بازارها را با هوش مصنوعی تضمین کنند.

طراحی سیستم ها هوش  مصنوعی به ملغمه ای از چند مهارت بسیار سطح بالا نیز نیاز دارد. ریاضیات و تحلیل آماری  بسیار پیشرفته، علوم دیتا و برنامه نویسی رایانه ای و داشتن نگاه به آینده. هوش مصنوعی مثل مهندسی صنایع، کاملا میان رشته ای (Interdisciplinary research area) است. اینکه واقعا چه تعداد نیروی کار در جهان وجود دارد که همه  این مهارت ها را داشته باشد مساله ای است که اکثر شرکت های دنیا را که به دنبال طراحی سیستم هوش مصنوعی برای کسب و کار خود هستند، سردرگم کرده است.

مثلا به خدمت گرفتن چهره هایی مثل یوشوا بنگیو متخصص علوم رایانه در دانشگاه مونترال که یکی از سه چهره اصلی راه اندازنده انقلاب در حوزه هوش مصنوعی بوده، موهبتی نیست که نصیب هر شرکتی شود. دو چهره مهم دیگر این حوزه،  یان لی کان و جفری هینتون هستند که اولی در فیسبوک و دومی در گوگل کار می کند.

در هفتم فوریه امسال، المنت ای آی که یک استارت اپ مونتارلی در حوزه طراحی و اجرای سیستم های یادگیری ماشینی است گزارشی منتشر کرد و تخمین زد که تعداد این افراد (طراحان سیستم های هوش مصنوعی) در سطح جهان حدود ۲۲ هزار نفر است. همین استارت آپ ها بر اساس تحقیق خود اعلام کرده اند که سه هزار نفر از این افراد در حال حاضر دنبال کار هستند و بقیه شان رهبری تیم های طراحی هوش مصنوعی را در شرکت ها و نهادهای مختلف دنیا به عهده دارند و مشغول خلق الگوریتم های جدید در این حوزه هستند.

در واقع تمامی شرکت ها و نهادهایی که در سطح جهان قصد دارند در حوزه هوش مصنوعی فعال شوند، مجبورند از میان افراد بسیار محدودی نیروی مورد نظر را پیدا کنند. خیلی ها هم موفق نمی شوند. این وضعیتی است که در آن تقاضا بسیار بالا و عرضه بسیار پایین است.

اینکه متخصصان هوش مصنوعی در شرکت های مختلف دنیا دقیقا چه کاری انجام می دهند روندی است که خیلی از شرکت ها تازه دارند با آن اشنا می شوند. ویشال چاترا، مدیرعامل پراولر در کمبریج انگلیس که استارت آپ در حوزه  اتوماسیون است در این خصوص می گوید که ما متخصصان مورد نظرمان را استخدام کردیم. وقتی مشکلات آینده شرکت خود را به درستی شناسایی کرده باشید، فرد مناسب برای حل آن ها را هم باید به خدمت بگیرید.

مهم این است که تکنسین ها و ریاضی دان هایی نیز در تیم حاضر باشند تا مجموعه این مهارت ها به طراحی سیستم های هوش مصنوعی در خور شرکت در آینده بیانجامد. همان تحقیق شرکت المنت مونترال نشان می دهد که دولت ها و دانشگاه ها در سراسر دنیا نیاز دارند که بودجه بیشتری را صرف آموزش هوش مصنوعی در رشته های مختلف دانشگاهی کنند. تمام این افراد، قادر نخواهند بود رهبری سیستم های طراحی هوش مصنوعی را به عهده بگیرند . اما می توانند در سطوح مختلف در آینده در  این تیم ها مشغول به کار شوند. چون در آینده هیچ حوزه ای باقی نخواهد ماند که به طراحی سیستم هوش مصنوعی نیاز نداشته باشد.

اما ظاهرا، بسیاری از شرکت های بزرگ دنیا آن قدر وقت و حوصله ندارند که چندین سال برای آموزش دیدن و سپس ورود نیروهای ماهر به بازار کار در حوزه هوش مصنوعی صبر کنند. اخبار حاکی از آن است که شرکت های بزرگ مثل اینتل و فیسبوک و گوگل در حال ایجاد برنامه های اموزش هوش مصنوعی به صورت داخلی در شرکت خودشان است. یعنی این شرکت ها دیگر نیازی به دانش امورختگان دانشگاهی در حوزه هوش مصنوعی نخواهند داشت.

چون خودشان این نیروها را اول تعلیم خواهند داد. حتی گوگل به شدت در این حوزه پیشرفته داشته و دارد روی یادگیری خودکار ماشینی کار می کند. به طوری که نوعی سیستم هوش مصنوعی خلق شود که خودش قادر به ایجاد سیستم هوش مصنوعی دیگری نیز باشد. توجه به پیشرفت سریع دنیا در حوزه هوش مصنوعی این نکته را نشان می دهد که راه آینده مشاغل پر درامد حتما از هوش مصنوعی میگذرد. همه همین را می خواهند. پس بیت کوین و کریپتو کارنسی و بلاک چین و صنعت نانو و آی تی را باید خیلی جدی تر از قبل گرفت.