درس‌هایی که از جام ملت های آسیا گرفتیم

جامعه شناسی خودمانی فوتبال ایرانی با طعم پرتغالی

جام ملت های آسیا که با صعود مقتدرانه ایران به دور نیمه نهایی رقابت ها همراه شده بود، پس از شکست سنگین ۳ بر صفر در برابر ژاپنی‌ها، برای ایران تمام شد و حسرت قهرمانی ایران در این رقابت‌ها، ۵۰ ساله شد.

کیروش، موفق ترین سرمربی تاریخ تیم ملی فوتبال ایران، پس از ۸ سال هدایت تیم ملی و کار کردن با دو نسل از فوتبالیست‌های ایرانی، با همکاری خود با فدراسیون فوتبال که از روز اول تا آخر، آن‌ها را درست یا غلط در کانون انتقادهای گسترده خود قرار داده بود، پایان داد و خودش و فدراسیون را در روزهای پایانی ژانویه ۲۰۱۹ میلادی راحت کرد و تهران را به مقصد لیسبون ترک کرد.

فرجام کیروش، تلخ بود اما دستاوردهای زیادی برای فوتبال ایران داشت. سکانس پایانی کیروش قصه ما، جذاب بود مثل سکانس های دیگر که بارها اشک و لبخند را به اردوی تیم  ملی و خانواده های ایرانی آورد. ۶۰ پیروزی، ۱۲ شکست و ۲۷ تساوی، کارنامه موفق مرد پرتغالی همیشه اخمو تیم ملی فوتبال ایران بود.

تراژدی گل دوم

گل دومی که از ژاپن خوردیم را تاریخی ترین گلی می‌دانند که تیم ملی در رقابت های بین المللی دریافت کرده است. چرا؟ چون از نظر روانشناسی، جامعه شناسی، فوتبالی، سیاسی، هنری و اجتماعی، قابل نقد و تفسیر است. فوتبال ایران الان نیاز دارد تا به واکاوی ان اتفاق مهم بپردازد. بخشی از جامعه شناسی خودمانی ایرانیان را بر ملا می کند.

قمار ممنوع!

حذف زود هنگام ایران از جام ملت های آسیا نشان داد که فوتبال، فوتبال است. پیش بینی پذیر نیست و قمار کننده هایش، همیشه بازنده هستند. این‌که صدها هزار نفر میلیون‌ها تومان روی برد ایران شرط بندی کردند و سرمایه زیادی از دست دادند، خود حدیث مفصلی است از این مجمل! همین افراد حاضر نیستند ۱۰۰ هزار تومان برای خرید فلان سهم پر بازده در بازار سرمایه ایران اختصاص دهند . . .  .

بازی  ۹۰ دقیقه ای

حذف زودهنگام ایران از جام ملت های آسیا نشان داد که فوتبال را باید مثل برزیلی ها، ۹۰ دقیقه بازی کرد و مثل آلمانی ها: تا دقیقه ۹۰!

وحدت فرماندهی

تمرکز هدایت تیم ملی فوتبال ایران توسط کیروش در ۸ سال  اخیر، وحدت فرماندهی را در راس فوتبال کشورمان به ارمغان آورد که دستاوردهای خوبی از جمله صعود ایران به ۲ جام جهانی و نتایج عالی در جام  جهانی ۲۰۱۸ روسیه از ان جمله است.

بیزینسی به نام فوتبال

جام ملت های آسیا نشان داد که فوتبال، همچون روز اول، تنها یک بازی نیست. یک بیزینس است و بیزینس، برنامه می خواهد. برنامه، برنامه ریزی می خواهد و قیمت برنامه ریزی را باید پرداخت کرد. قطر و ژاپن و کره و امارات، مصداق‌ های خوبی از برنامه ریزی حرفه‌ای در عصر فوتبال قرن بیست و یکم هستند.

درس‌هایی از کیروش

کیروش به فوتبال ایران یاد داد که باید کم حوصلگی (مشکل متداول ایرانیان عصر ۱۴۰۰) را با تحمل و تامل و تلاش،  جبران کرد. تیتر اول بسیاری از روزنامه ها پس از چند بازی اول تیم ملی با سرمربی گری کیروش را یادتان هست؟

کیروش، نمونه موفق اعتماد به کارشناسان خبره است. موفقیت های وی، تصادفی نبود. او به ما خاطر نشان کرد که برای پیروزی، اضلاع پیروزی را باید آماده کرد. استفاده از مشاوران خبره بین المللی مثل کیروش در فوتبال یا والیبال، نوید بخش این پیام است که در صنعت و تولید و خدمات هم باید از مشاوران برجسته بین المللی استفاده کرد و چیز یاد گرفت. این پیام کیروش به صنعت فوتبال و کسب و کار و اقتصاد امروز ما است که از معضلی به نام مشاوران نخبه و خبره کار بلد، رنج می برد.

مشارکت تیمی و پرخاشگری

حذف ما از جام ملت‌ها در مقابل تیمی که روی کاغذ، در برابر ایران، بازنده بود، حاکی از این مطلب است که ما هنوز در کار تیمی، مشارکت تیمی، رویکرد تیمی، بازی سازی تیمی، فهم درست قانون فوتبال، دچار اشکال هستیم.

پرخاشگری های مکرر بازیکنان تیم ملی و خطاهای بی مورد انجام شده توسط آن ها روی بازیکنان حریف که باعث عدم به کارگیری مهدی طارمی در بازی حساس نیمه نهایی شد، مبین این مطلب است که استراتژی تیم ملی فوتبال برای لحظات مختلف بازی در مستطیل سبز، مشخص و مستندسازی نشده و هنوز لژیونرهای میلیاردر قصه ما به این درک نرسیده اند که تکل میانه میدان، ارزش کارت زرد و از دست دادن بازی حساس بعدی را ندارد!

از لیگ دسته سوم فوتبال ایران تا لیگ برتر و تیم ملی، شاهد اعتراض مداوم بازیکنان فوتبال ایران به کادر داوران هستیم. ۹۹ درصد مواقع هم رای داور به خاطر اعتراضات برنگشته است. اما تداوم اعتراض ما، بی دقتی در گل دوم از ژاپن شد  . . . . . . موضوعی که سبب شد تا شفر آلمانی هم این ایراد همیشگی فوتبالیست های ایرانی را یادآوری کند. گویا ما ایرانی ها همیشه هم با قانون مشکل داریم و هم با اعمال قانون! ژست همیشه اخمو کیروش در کنار ۱۰۰ بازی  تیم ملی را به یاد دارید؟

فوتبال، میثاق ملی ایرانیان نیست و نباید بیش از آن چه که هست، جدی گرفته شود. اگر بازی ها، جدی  گرفته شود، جدی ها، فراموش می‌شود. اما برای موفقیت در صنعت فوتبال، باید همه ارکان را ساخت و هزینه آن را پرداخت کرد. هر روز که می‌گذرد، خلا به کار گیری یک روانشناس در کادر فنی تیم های ملی ورزشی ایران بیش از گذشته به چشم میخورد.