چند حقیقت جالب درباره هواپیماها و شغل خلبانی که احتمالاً نمی دانید

چرا نوک بال های هواپیما خمیده است؟ چرا پنجره های هواپیما گوشه های گردی دارند؟ چرا مسافران همیشه از سمت چپ هواپیما سوار آن می شوند؟ این ها سؤالاتی هستند که شاید بارها هنگام مسافرت با هواپیما یا دیدن این وسیله ی نقلیه ی غول پیکر به ذهن تان خطور کرده باشد. در ادامه به حقایقی جالب درباره ی هواپیماها و خلبانی می پردازیم که حتماً جواب سؤال هایتان را در میان آن ها پیدا خواهید کرد.

۱- چرا گوشه های پنجره های هواپیما گرد است؟

در اوایل دهه ی ۱۹۵۰، شرکت هواپیما سازی De Havilland، اولین هواپیمای جت مسافربری تجاری دنیا به نام Comet را تولید کرد. اختراع این هواپیما به معنای واقعی یک معجزه محسوب می شد. اما یک سال بعد، یک هواپیمای Comet میان آسمان و زمین، متلاشی شد. ظرف چند ماه، دو هواپیمای دیگر هم دچار سانحه شدند.

مهندسان با بررسی تک تک ملخ های هواپیما، به علت این مشکل پی بردند: پنجره های هواپیما گوشه های نوک تیزی داشتند. نکته این است که در اطراف پنجره هایی که گوشه های نوک تیز دارند فشار بیشتری به وجود می آید و این فشار در طول پرواز افزایش پیدا می کند. بنابراین تصمیم بر این شد که پنجره ها را با گوشه های گرد بسازند. به لطف این تصمیم، هواپیماها حالا بسیار ایمن تر هستند.

۲- چرا نوک بال های هواپیما خمیده است؟

در طول پرواز، فشاری که از بالا به بال ها وارد می شود کمتر از فشار وارده به آن ها از سمت پایین است. فشار زیاد زیر بال ها، جریان هوایی که در اطراف نوک بال ها وجود دارد را به سمت بالای بال ها یعنی جایی که فشار کمتر است، منتقل می کند. در گذشته، نوک بال ها صاف بود و این جریان هوا، هواپیما را دستخوش تلاطم های هوایی شدیدی می کرد.

بنابراین دانشمندان تصمیم گرفتند با خم کردن نوک بال ها به سمت بالا، از شدت تلاطم ها بکاهند، طول عمر بال ها را بیشتر کنند و در مصرف مقدار زیادی سوخت هنگام پرواز صرفه جویی کنند. به لطف این ویژگی است که حالا در هنگام سفر با هواپیما، احساس راحتی بیشتری می کنیم.

۳- چرا شکل دماغه ی هواپیماها با هم متفاوت است؟

هواپیماهای نظامی دماغه ی نوک تیزی دارند. هر چه دماغه تیزتر باشد، سرعت هواپیما بیشتر می شود. اما هر چه طول دماغه بیشتر باشد، این مسأله باعث می شود خلبان ها نتوانند باند فرود را به درستی ببینند. به همین دلیل است که هواپیماهای مسافربری دماغه ی گردی دارند. اما مهندسان روسی در دهه ی ۶۰ میلادی این مشکل را برطرف کردند. آن ها سریع ترین هواپیمای مسافربری را اختراع کردند که دماغه ی آن قابلیت خم شدن داشت. دماغه ی این هواپیما هنگام بلند شدن از زمین و فرود، به سمت پایین خم می شد و در طول پرواز به حالت اولش یعنی رو به جلو برمی گشت.

۴- چرا هواپیماها سفید رنگ هستند؟

تقریباً همه ی هواپیماها به رنگ سفید هستند. این مسأله چند دلیل دارد:

• منعکس کردن گرما: اگر هواپیما سفید رنگ باشد، گرمای کمتری را ذخیره می کند. این ویژگی شرایط بهتری را برای مسافران فراهم می کند و از نظر اقتصادی هم برای خطوط هواپیمایی منفعت بیشتری دارد.
• ارزان تر بودن رنگ سفید: رنگ سفید از رنگ های دیگر بسیار ارزان تر است.
• جلوگیری از برخورد با پرندگان: پرندگان بازتاب نور از سطوح سفید رنگ را بهتر تشخیص می دهند و به همین دلیل است که معمولاً با هواپیماها برخورد نمی کنند.
• رنگ سفید حتی کوچک ترین ترک ها و فرورفتگی را آشکار می کند: در صورت بروز حادثه، جزئیات در رنگ سفید به راحتی قابل تشخیص هستند و راحت تر می توان متوجه صدمات هواپیما شد.

۵- چرا در خروجی همیشه سمت چپ هواپیما است؟

نه همه ی هواپیماها، اما در بیشتر آن ها، ورودی اصلی مسافران در سمت چپ هواپیما قرار دارد. سه تئوری در توضیح این مسأله مطرح شده:

• تئوری اول: ورودی سمت راست برای انتقال بارها و چمدان ها است (اتاق های بار هم در سمت راست هواپیما قرار دارند). بنابراین ورودی سمت راست برای مسافران ایمن نیست.
• تئوری دوم: بعضی می گویند این یک سنت قدیمی است: پلکان متحرک کشتی ها همیشه در سمت چپ قرار می گرفت.
• تئوری سوم: در گذشته کاپیتان های هواپیماها در سمت چپ می نشستند. محل قرارگیری ورودی مسافران به آن ها اجازه می داد که هواپیما را با توجه به قسمت مسافران بهتر پارک کنند.

۶- چرا بعضی از هواپیماها شکل عجیب و غریبی دارند؟

شاید تا به حال در مورد هواپیمای پنهان کار شنیده باشید. شکل عجیب و غریب این هواپیما به این خاطر است که فرم آن باعث می شود در رادارها، سونارها (ردیاب های آوایی)، ابزارهای مجهز به مادون قرمز و دیگر شیوه های ردیابی، کمتر قابل رؤیت باشد. به علاوه، شکل خاص این هواپیما باعث می شود فضای بیشتری برای حمل بار وجود داشته باشد و سوخت کمتری مصرف شود.

فرم هواپیمای پنهان کار از پرندگان الهام گرفته شده. پرندگان شکارچی از این حالت برای بیشتر کردن برد پروازی خود استفاده می کنند تا کمتر قابل رؤیت باشند.

این هواپیماها بسیار گران قیمت هستند و به همین دلیل در هوانوردی غیر نظامی از آن ها استفاده نمی شود.

۷- چه چیزی باعث می شود فضای داخلی هواپیماها بزرگ به نظر برسد؟

طراحان از ترفندهای متعددی استفاده می کنند تا فضای داخلی هواپیماها بزرگ تر از آنچه که در واقعیت هست به نظر برسد. مثلاً دیواره ی هواپیماها فرم خاصی دارد که نور را به درستی بازتاب می دهد. نورپردازی های میان سقف هواپیما و قفسه های بالای صندلی ها باعث می شود سقف بلندتر دیده شود. به لطف این ترفندها، سفر با هواپیما برای کسانی که ترس از فضای بسته دارند راحت تر می شود.

۸- چرا خلبان ها ریش نمی گذارند؟

بعضی از خطوط هوایی به خلبان ها اجازه ی ریش گذاشتن نمی دهند. نکته این است که موی صورت باعث می شود ماسک اکسیژن به طور کامل و صحیح روی صورت خلبان قرار نگیرد و به همین دلیل به درستی عمل نکند. در مواقع اضطراری، خلبان ها برای آنکه بتوانند جان مسافران را نجات دهند باید هوشیار بمانند، امری که بدون ماسک اکسیژن ممکن نیست.