تابستان از راه رسیده است و در ایران که اقلیمی تقریبا خشک و نیمه کوهستانی است، اکثر مناطق کشور حداقل در نیمه نخست دومین فصل زیبای سال، هوای گرم و بعضا بسیار گرمی را تجربه می کنند. با این حال، کشور چهار فصل و حاصلخیز ایران از جیرفت (کالیفرنیای ایران) تا گلستان (نگارستان ایران)، جشنواره ای از میوه های تابستانی را از توت فرنگی تا آلبالو و زردآلو در اختیار دارد که یکی از ظرفیت های اقتصادی کشور در خاورمیانه به شمار می رود.
گزارش امروز روزیاتو، شما را با رژیم های غذایی مفید فصل تابستان، میوه های تابستانی مفید برای لاغر شدن و همچنین خواص میوه های تابستانی برای کسانی که دنبال پوستی شفاف و ماسک های تقویت کننده پوست و مو با این میوه ها هستند، آشنا می کند.
با ما همراه باشید.
۶+۱ نکته مهم برای خوردن و آشامیدن در فصل تابستان
- توجه کنید که متابولیسم موادغذایی باعث افزایش میزان دمای بدن میشود. بنابراین در فصل تابستان هرچه غذاها و دسرهایی که میخوریم کالری بیشتری داشته باشد، به همان نسبت نیز کالری حاصل از آنها بیشتر است و دمای بدن بالاتر میرود. به همین سبب در فصل تابستان بهتر است با خوردن غذاهای سبک، خنککننده و کم کالری به سلامت خود بیشتر کمک کنیم.
- آبدوخیار یا آب دوغ پر سبزی و خاکشیر یخمال، دو غذای مقوی متداول در رژیم غذایی اصیل ایرانی ها از دیرباز بوده است و هم اکنون نیز در خانواده ها رواج دارد و بعضا در برخی از رستوران های کشور نیز در منوی غذایی مشاهده می شود. گرمای هوا در فصل تابستان نخستین دلیل کاهش اشتهاست و همین امر سبب می شود تا خوردن و نوشیدن غذاها و آشامیدنی های سبک پر آب، با استقبال روبرو شود.
- اگر غذای کم کالری و کم حجم در تابستان مصرف کنید، دمای بدن زیاد بالا نمیرود و احساس کلافگی، خفگی و گرما نمیکنیم و از طرفی، جذب آب بدن افزایش پیدا می کند. چرا که کاهش آب بدن افراد به خصوص در فصل تابستان، عاملی محرک برای بروز ناهنجاری های روحی و جسمی می شود.
- حذف مواد غذایی چرب و گوشت قرمز، استفاده از غذا های آبدار و نوشیدنی های ولرم از غذا های مناسب برای فصل تابستان هستند.
- به خاطر داشته باشید که در گرمای زیاد از مصرف زیاد مواد غذایی چرب، روغن زیاد و سرخ کردنیها، قهوه، پنیرهای چرب، غذاهای سنگین و نوشیدنیهای گازدار تیره رنگ بپرهیزید.
- اگر رژیم لاغری دارید، باید بدانید که هلو، شلیل، آلو زرد، انگور و گلابی جزو میوههای ممنوعه برای رژیم دارها به حساب می آیند. هر عدد شلیل حدود ۵۰ کالری دارد، هر عدد آلود زرد ۷۵ کالری و هر عدد هلو ۶۰ کالری دارد. در ۱۰۰ گرم انگور ۸۰ کالری و در همین میزان گلابی هم ۶۰ کالری وجود دارد. بنابراین سعی کنید برای چاقتر نشدن در روزهای تابستان دور این میوه ها را خط بکشید.
- از نوشیدن آب سرد چه در تابستان و چه زمستان پرهیز کنید. حتی صحرانشینان و بیابانگردان حرفهای میدانند که برای مقابله با گرمای زیاد باید نوشیدنیهای ولرم نوشید. برخلاف تصور عموم که با گرم شدن هوا به سمت نوشیدنیهای خنک و تگری میروند باید بدانید که این قبیل نوشیدنیهای خنک شوکی به بدن وارد میکنند و به ناگاه دمای آن را پایین میآورند. برای همین هم بدن خیلی زود وارد عمل شده و تلاش میکند دمای خود را به حد تعادل برساند. در نتیجه هم بیشتر گرمتان خواهد شد.
- تا می توانید در طول روز، از میوه های تابستانی کم قند استفاده کنید مانند طالبی، زردآلو و هلو که برای بهداشت پوست و مو نیز اکسیری توانمند و برای جبران کم آبی بدن نیز بسیار مفید است.
راه های طبیعی دوری از گرمازدگی
در تابستان، افراد به خصوص افراد مسن و کودکان، در معرض گرمازدگی قرار می گیرد. در حالت عادی درجه حرارت بدن انسان بین ۳۶ تا ۳۸ درجه است ولی اگر دمای بدن به مدت طولانی و تحت تاثیر دمای محیط و متابولیسم به بیش از ۴۰ درجه افزایش یابد، فرد به عوارضی دچار خواهد شد که به “گرمازدگی” معروف است و در این رابطه باید روی میزان و زمان استفاده از برخی مواد غذایی تجدید نظر کرد. مردم جنوب ایران، در ۳ ماه تابستان، در معرض گرمازدگی هستند.
توجه داشته باشید که دوری از تابش مستقیم آفتاب در روزهای گرم سال و استفاده از کلاه و عینک آفتابی مناسب برای اجتناب از گرمازدگی بسیار مناسب است ولی تغذیه نیز در رفع گرمازدگی بسیار مهم است و یکی از مواد غذایی که نقش بسیار پررنگ و حیاتی در فصل گرما ایفا میکند، آب و خوردن میوه ها و سبزیجاتی است که در تامین آب مورد نیاز بدن، نقش مهمی دارند.
کاهش مایعات در بدن، عامل اصلی بروز گرمازدگی است و همزمان با از دست دادن مایعات، سدیم و املاح معدنی نیز دفع میشود، بنابراین آب به طور صرف نمیتواند جایگزین مناسبی برای مواد از دست رفته بدن شود و بهتر است مقداری نمک یا آبلیمو به آب نوشیدنی اضافه شود.
شایان ذکر است که مصرف قند نیز به دلیل این که هضم آن نیاز به آب دارد، موجب کاهش میزان آب بدن میشود بنابراین مصرف نوشیدنیهای شیرین مانند نوشابه و شربت در گرما توصیه نمیشود و استفاده از میوه های خرد شده که در این گفتار به آن اشاره شده است، منبع خوبی برای تامین آب بدن در فصل گرما خواهد بود.
نوشیدنیهای کافئیندار مانند قهوه و چای نیز موجب از دست دادن آب بدن میشود و توصیه می شود کسانی که عادت به نوشیدن چای دارند در صورت امکان چای کمرنگ مصرف کنند. البته اگر دوست دارید که کلیه شما سنگ ساز نشود، چای کم رنگ و خیار زیاد مصرف کنید.
استفاده از سبزیجات و میوهها از قبیل هندوانه، طالبی و خربزه، یکی از راههای تامین آب مورد نیاز بدن در فصل گرما است و همچنین استفاده از عرقیاتی که طبع خنک دارند، مانند عرق بیدمشک و کاسنی میتواند بسیار مفید باشد.
البته کودکان و سالمندان در این زمینه، آسیبپذیرتر هستند. کودکان از طرفی به دلیل محدودیت توان جسمی و از طرف دیگر به دلیل فعالیت و جنب و جوش مستمر آب بیشتری از دست میدهند، همچنین سالمندان (افراد بالای ۶۰ سال) دیرتر از زمان واقعی احساس تشنگی میکنند و از سوی دیگر رغبت زیادی به مصرف آب و مایعات ندارند بنابراین برای جلوگیری از بروز گرما زدگی در این افراد، مصرف روزانه حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب، چای کمرنگ یا آب میوه طبیعی (غیر شکر دار) ضروری است و باید نسبت به آنها توجه ویژهای صورت بگیرد.
در فصل تابستان از چه مواد غذایی باید پرهیز کرد؟
در فصل تابستان از نظر غذا، باید بدانیم از چه مواد غذایی پرهیز کنیم. توجه داشته باشید که در طب سنتی پرهیز بر درمان مقدم است و آغاز کار حفظ سلامتی و درمان بیماریها پرهیز است، به این صورت که از مصرف مواد غذایی مضر دوری شود.
در فصل تابستان افراد با مزاج گرم و خشک، بیشتر در معرض آسیب هستند. زیرا به دلیل گرم و خشک بودن مزاج این افراد و همچنین فصل تابستان، احتمال خطر در این افراد بیشتر است؛ بنابراین در این فصل باید از تمام خوردنیها و نوشیدنیهایی که حرارت بدن را بالا میبرند و باعث خشکی میشوند، اجتناب کرد. مخصوصاً مواد غذایی تند از قبیل فلفل و زنجبیل، دارچین، زعفران، سسهای تند، خردل، سبزیجات تند مانند سیر، پیاز، ترخون، نعناع، تره، شاهی، شوید و… در نتیجه باید از غذاهای ساده بدون ادویهجات استفاده شود.
این افراد باید در مصرف نمک و غذاهای شور و تنقلات مانند چیپس شور، آجیل شور و… در فصل تابستان احتیاط نمایند. مثلاً در صورت مصرف بادام یا فندق، از انواع خام آن و به مقدار کم استفاده کنند. اکثر مغزها مزاج گرم و خشک دارند و همه افراد به ویژه کسانی که مزاج گرم و خشک دارند، نباید در مصرف آن زیادهروی کنند.
سرخ کردن، بو دادن و تفت دادن باعث گرم و خشک شدن مزاج میشوند، بنابراین نباید در مصرف غذاهای تهیهشده به این روشها زیادهروی شود. در مورد شیرینیجات نیز به همین ترتیب است، چون پایه مزاج این مواد هم گرم است، بنابراین نباید در مصرف شیرینیها، شکلاتها و حتی شیرینیجات طبیعی مانند عسل، کشمش، مویز و میوههای شیرین مانند انجیر، نارگیل، موز، خربزه، آناناس و… در فصل تابستان زیادهروی شود.
گوشتهای قرمز مخصوصاً به دلیل داشتن گرما و حرارت زیاد باید کمتر مصرف شوند. به ویژه گوشت پرندگانی مانند کبک و بلدرچین که گرمای بسیار زیادی نسبت به گوشت گوسفند دارند و همچنین گوشت شتر هم به دلیل گرمای زیاد نباید زیاد مصرف شوند. از مصرف غذاهایی مانند فسنجان، گردو و کنجد نیز به دلیل گرم بودن مزاجشان باید در این فصل دوری کرد.
خوردنی ها و نوشیدنی های مفید فصل گرما
خوردن آووکادو فراموش نشود: یکی از میوه هایی که خوردنش در فصل تابستان بسیار مورد تاکید قرار دارد، آووکادو است. اگر چه این میوه، خوراکی رایجی در سبد میوه ایرانی ها نیست و اصولا، کالایی وارداتی به شمار می رود و گران هم هست، اما به قول متخصصان تغذیه، بمب آنتیاکسیدان است.
چرا که آووکادو، حاوی حدود ۳۰ نوع ترکیب ضد سرطان یا همان آنتیاکسیدان بوده و به عملکرد کبد برای تصفیه خون کمک میکند که در فصل تابستان نکته مهمی است و افرادی که با مشکل کبد چرب روبرو هستند و گرمای هوا نیز در تابستان، این عارضه را تشدید می کند، می توانند از این معجون طبیعی استفاده کنند.
آووکادو قادر است که غلظت خون و به دنبال آن آسیبهای ناشی از بالا رفتن غلظت خون را کم کند. یکی از ترکیبهای مهم این میوه گلوتاتیون است. این ترکیب به کاهش و کنترل دردهای عضلانی کمک میکند. این میوه حاوی ویتامین K است که خطر آسیب به کبد در اثر ایجاد رادیکالهای آزاد را به حداقل میرساند. ویتامین K خاصیت سمزدایی نیز دارد؛ بنابراین به تصفیه بدن و دفع سموم کمک میکند و این پیام خوبی برای عاشقان بهداشت پوست و مو سالم است.
چای سبز و خرما حتی در تابستان: ایران، یکی از مقصدهای مهم خرما خوری و نخل گردی در جهان است. ما ده ها نوع خرما داریم و با این محصول استراتژیک، می توانیم ده ها نوع غذای سالم تهیه و تولید کنیم. وقتی خرما در کنار چای سبز میل شود، به خصوص در فصل تابستان، شما را از بسیاری از خوردنی ها و نوشیدنی های میان وعده مضر، نجات می دهد.
گرمای تابستان برای نوشیدن چای، فصل مناسبی نیست! اما در واقع این تصور نادرست است. اگر به مناطق جنوبی کشور سفر کنید، مردم خونگرم و مهمان نواز آن دیار، حتی فصل تابستان هم نوشیدن چای و خوردن انواع خرما را رها نمی کنند. در واقع چای سبز، حاوی آنتیاکسیدانی به نام اپی گالوکاتچین تری گالات (EGCG) است.
این ترکیب برای تصفیه خون و از بین بردن رادیکالهای آزاد به کبد کمک میکند. نوشیدن روزانه یک فنجان چای سبز ضمن رفع تشنگی، باعث از بین رفتن رادیکالهای آزاد میشود.
برای تصفیه کامل بدن باید در طول فصل تابستان نوشیدن انواع نوشیدنیهای کافئیندار و محرک را متوقف کنید و فقط از این چای بنوشید تا عمل تصفیهسازی بدن از سموم بخوبی انجام شود و باز هم این پیام خوبی برای علاقمندان به دنیای سلامت پوست و مو است.
تربچه، اکسیر کبد چرب: حتما شنیده اید که آب ترب برای افرادی که کبد چرب دارند، اکسیری معجزه کننده است. تربچه نیز که خیلی ها آن را در وعده غذایی دست کم می گیرند، نقش مهمی در رژیم غذایی افراد به خصوص در فصل تابستان دارد.
تربچه خاصیت سمزدایی دارد و حاوی ترکیباتی به نامهای بتائین و پکتین است. این دو ترکیب، خاصیت پاکسازی دارند و به کبد و دستگاه گوارش برای پاکسازی بهتر بدن کمک میکنند و علاوه بر تاثیر روی دفع سموم بدن، خاصیت قلیایی دارند و با مصرف ترب، میزان pH خون و دیگر الکترولیتهای بدن تعدیل خواهد شد.
تربچه قرمز حاوی آهن، منیزیم، روی و کلسیم است. بنابراین خوردن تربچه ضمن تامین این املاح معدنی باعث دفع سموم بدن نیز میشود. فیبر موجود در تربچه به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک میکند و مانع بروز یبوست در گرمای تابستان به دلیل تعرق و کاهش آب بدن میشود.
البته اگر دچار سنگ کلیه هستید، زیاد تربچه مصرف نکنید. به این دلیل که تربچه حاوی اگزالات است و باعث تشدید سنگسازی کلیه میشود.
لیمو، لیمو و لیمو: لیمو، میوه ای که در تابستان گرم، معجونی شفا بخش است و کتاب ها میتوان در وصف آن برای بهداشت و سلامت بدن روایت کرد. لیمو، یادآور خنکی و تازگی است. دیدن لیمو هم حس خنکی به انسان دست می دهد.
لیموترش حاوی آنتیاکسیدان است. بنابراین مصرف آن به شکلهای مختلف مانند شربت آبلیموی کم شیرین، چاشنی سالاد، اضافه کردن چند قطره از آن به آبی که مینوشید یا حتی مالیدن آب آن به پوست صورت میتواند بدن را در مقابل تاثیر منفی رادیکالهای آزاد، محافظت کند.
لیموترش حاوی ویتامین C است، این ویتامین باعث ایجاد ترکیب خاصی به نام گلوتاتیون میشود و این ترکیب برای فرآیند سمزدایی به کبد کمک میکند و خاصیت قلیایی داشته و ماسک آن برای آنهایی که به دنبال شادابی پوست هستند، ارزش بسیاری دارد. مخلوط آب و لیمو در تابستان، جایگزین بسیار بهتری برای نوشابه های گاز دار و رژیمی و آبمیوه های مصنوعی است.
کلم و گل کلم در تابستان: اگر علاقمند به سالاد خوری (غذای کم حجم تابستانی) هستید، توصیه میکنیم حتما کلم و گل کلم و کلم بروکلی را در برنامه غذایی خود قرار دهید. این سبزی سرشار از فیتوکمیکالهاست. این ترکیبها به پاکسازی بدن کمک کرده و باعث سالمسازی بدن میشوند.
گلوکوزینولات موجود در گل کلم در روده کوچک شکسته شده و به دو ترکیب دیگر تبدیل میشود. این ترکیبها که ایزوتیکوسیانات و ایندوتری کربینول نام دارند، در ترکیب آنزیمهای پاکسازیکننده بدن نقش اساسی دارند. این نوع کلم حاوی ویتامین C و K نیز هست که این دو ویتامین نیز به عملکرد کبد برای تصفیه بدن کمک میکنند.
خواص انجیر: یکی از میوه هایی که در تابستان مشتری دارد، انجیر است. انجیر تازه حاوی ۹۰ درصد و انجیر خشک حاوی ۲۴ درصد آب است.
این میوه مقوی نیروی جسمی، دارای طبیعت گرم، نیرو زا، رفع کننده خشونت سینه، درد سینه، سرفه، مسکن حرارت و تشنگی و رفع کننده ورم طحال و مفید در معالجه بواسیر است. از ترکیبات شیمیایی انجیر می توان به مالیک اسید، کاروتن، مواد ازته، مواد قندی، پروئوز، آمینواسید، تایروزین، کراوین، آنزیم لیپاز، پروتئاز، سروتی نیک اسید وموادمعدنی آن شامل کلسیم، آهن، فسفر وویتامین A ، تیامین ورایبوفلاوین دیناسین اشاره کرد.
توجه کنید که اگر مقداری انجیر را با شنبلیله دم کرده و درچند نوبت به طورنظم مصرف کنیم، برای رفع خشونت سینه، سرفه و دردسینه مفید خواهد بود.
گلابی تابستانی، میوه ضد سرطان: یکی دیگر از میوه های پر طرفدار تابستانی که معجون فیبر است، گلابی است که در ایران، انواع مختلف داشته و خواص بسیار دارد. این میوه سرشار از ویتامینها و آب بوده که در واقع این میوهی خوش طعم حاوی ۸۰ درصد آب است اما بر خلاف تمام نوشیدنیهای پرکالری، در هر ۱۰۰ گرم گلابی فقط ۵۰ کالری وجود دارد.
همانطور که گفتیم، گلابی سرشار از فیبرهای غذایی و پوست آن منبع آنتی اکسیدانها است و از ابتلا به برخی از سرطانها و بیماریهای قلبی عروقی پیشگیری کرده و در واقع پوست گلابی اجازه نمیدهد چربیهای خون افزایش یابد ودرعین حال میتواند میزان آنتی اکسیدانهای خون را افزایش دهد.
مصرف روزانهی میوه یک عدد گلابی، ۲۰۰ میلی گرمی، قدرت آنتی اکسیدانی بدن غیر سیگاریها را تقویت میکند و فیبرهای موجود در گلابی روی عملکرد رودهها تأثیر گذاشته و عمل دفع را راحتتر میکند. البته قند موجود در میوهها و به خصوص گلابی را فروکتوز میگویند. این قندها به طورمستقیم وارد خون نشده و اندکی طول میکشد تا جذب خون شوند، دراین حالت میزان قند خون آرام آرام بالا میرود بنابراین باعث ایجاد حس گرسنگی نمیشوند.
خربزه و هندوانه را جدی بگیرید: بخاطر نفخ و طبع سرد و سختی آماده کردن و خوردن خربزه و هندوانه، بعضی افراد در طول تابستان، از این دو صیفی خنک تابستانی خود را محروم می کنند و به دنبال راهکارهای غیر طبیعی برای جبران آب از دست رفته در طول روزهای بلند تابستان هستند. خواص بیشمار خربزه را در ویدیوی زیر تماشا کنید.
این صیفیجات خنک و آبدار و شیرین، برخلاف چیزی که مردم تصور میکنند، جزو میوههای کم کالری به حساب میآیند. بنابراین میتوانید با خیال راحت تابستانتان را با خوردن این صیفیجات بگذرانید و دلهره چاق شدن نداشته باشید. حتی برای دیابتی ها هم با نظر پزشک، این دو صیفی، ارزشمند است.
هر ۱۰۰ گرم از هندوانه حدود بیست و پنج کیلو کالری انرژی دارد و این رقم در خربزه و طالبی برای همین وزن، به بیست و سه کیلو کالری میرسد. قند این میوهها از نوع فروکتوز است که زود هضم میشود و حتی برای افراد دیابتی هم خطرناک نیست.
هندوانه رسیده ویتامینهای B، B2، PP و C هم دارد و در آن مقادیر کمی بتاکاروتن، پکتین، اسید فولیک، ناتوریم، فریوم، فسفر و کلسیم موجود است. طالبی هم منبع خوبی از ویتامین A است و پتاسیم، اسید فولیک، فیبر، منیزیم، ید و ویتامین های B6 بالایی دارد. خربزه هم به جز تاثیری که بر لاغری دارد، سرشار از ویتامین A و C است و کلسیم و آهن بالایی دارد.
معجونی به نام خیار: خیار ایران، یکی از بهترین خیارهای جهان است و صادرات خیار ایران به کشورهای مختلف دنیا همواره بخشی از اقتصاد کشاورزی کشور را تشکیل می دهد. از طرفی، خیار ارزش غذایی زیادی برای بهداشت و سلامت بدن به خصوص پوست و مو دارد.
آنهایی که رژیم لاغری دارند، میدانند که هیچ چیز به اندازه خیار شکم پرکن و پرخاصیت و کم کالری نیست. خیار بوتهای که در مردادماه بار میدهد، با داشتن ۵ کالری در ۱۰۰ گرم، یک میوه کم کالری تابستانی محسوب میشود که در رژیمهای لاغری خوردن آن آزاد است. به خصوص اگر با آب لیموترش خورده شود، میتواند چربی سوز خوبی در وعده صبحانه شما باشد.
صحبت از خیار شد، عاشقان ماسک های خیار به خصوص در ایام تابستان، از روش های زیر برای شادابی پوست استفاده کنند. ماسک خیار، عاملی برای رفع لاغری صورت و شفافیت پوست و پاکسازی و حتی آبرسانی به پوست است.
- ماسک آکنه
با مخلوط کردن مقدار مساوی زرد چوبه و پالپ خیار با کمی آب لیمو میتوانید یک ماسک ضد چربی درست کنید. آن را روی پوستتان بمالید و بگذارید ۱۵ دقیقه بماند سپس کاملا آبکشی کنید.
- ماسک هموار کننده ته رنگ پوست
یک خیار را در یک غذا ساز بصورت خمیر در آورید. کمیآب لیمو و یک قاشق چایخوری عسل به این مخلوط اضافه کنید تا یک ماسک شب که ته رنگ پوست را هموار میکند داشته باشید. بگذارید ۲۰ دقیقه روی پوستتان بماند و سپس با آب گرم بشویید.
- ماسک مرطوب کننده خیار با جو
یک قاشق چایخوری جو را با یک خیار کاملا ریز شده مخلوط کنید، و بگذارید نیم ساعت در دمای اتاق بماند تا غلیظ شود. آنرا روی پوستتان بمالید و بگذارید ۲۰ دقیقه بماند و سپس آبکشی کنید. برای رطوبت رسانی فوق العاده بیشتر میتوانید یک قاشق غذا خوری عسل نیز اضافه کنید.
- ماسک مرطوب کننده خیار با آووکادو
نصف فنجان خیار خرد شده، نصف فنجان آووکادوی خرد شده (البته بدون هسته)، ۱ سفیدهی تخم مرغ و ۲ قاشق چایخوری شیر خشک را با هم مخلوط کنید تا یکدست شود. آن را روی صورتتان بمالید، ۳۰ دقیقه صبر کنید و سپس با آب سرد بشویید.
- ماسک مرطوب کننده خیار با ماست
برای پوستهای مختلط، شما میتوانید نصف یک خیار و یک قاشق غذاخوری ماست ساده را با هم مخلوط کنید. بمدت ۲۰ دقیقه روی پوستتان بگذارید و سپس آن را بشویید.
توصیه هایی خوردنی و نوشیدنی مخصوص فصل گرما
همانطور که در این گفتار عنوان شد، میشود در فصل تابستان، بیشتر از میوه ها و سبزیجات برای تامین آب بدن و انواع و اقسام ویتامین ها باید استفاده کرد. خنکی جاتی مانند آب دوغ خیار، ماست، خیار و نان و سبزیجات خنک مانند خیار، کاهو، کدو خورشتی (سبز)، گشنیز، اسفناج، ماست و اسفناج بیشتر از سایر فصول باید مصرف شود.
همانطور که در مصرف میوه ها باید به مواردی توجه کرد، در مصرف غذاهایی که در سه ماهه دوم سال استفاده می شود نیز باید رژیم غذایی را کمی تغییر داد. در واقع تغییر بهینه رژیم غذایی متناسب با فصول، کارکرد سیستم گوارش و سلامت و بهداشت بدن را افزایش می دهد.
توصیه شده است که نوع غذاهایی که در تابستان مصرف می کنیم، پختنی و آبپز باشد و غذاها، حتی المقدور کباب و یا سرخ نشوند. مصرف غذاهایی مانند آش، سوپ، خورش سبزیجات که سبزی آنها سرخ نشده باشد، حبوبات آن کم بوده، مقدار زیادی گوشت نداشته باشند، کمی ترش باشند مثلاً با غوره، آبغوره، آبلیمو، لیمو و نارنج تهیهشده باشند مخصوصاً سوپ جو و آش جو (به دلیل خنک بودن) بسیار مفید بوده و از بهترین غذاها برای رفع عطش و حرارت بدن مفید هستند.
البته در کشوری که تولید مرکبات عالی دارد، مصرف مرکبات و میوهجات میخوش یا ملس (بین ترش و شیرین) مانند زرشک و آب زرشک، شاه توت، تمشک، سیب ترش، آلبالو، گوجه سبز، انار، هلو، زردآلو، هندوانه و گریپ فروت نیز باید در دستور کار قرار بگیرد.
از جمله غذاهایی که در فصل تابستان باید حجم آن در وعده های غذایی افزایش پیدا کند، سالاد است که بعضی ها از میوه های خرد شده مانند توت فرنگی و کیوی نیز در تهیه آن، استفاده می کنند و به نوعی، سالاد میوه تبدیل به غذایی متداول در برخی از رستوران ها و کافه های مراکز استان های کشور نیز شده است.
سالادها در این فصل بسیار توصیه میشود، زیرا معمولاً مزاجهای سرد و تر دارند (کاهو، خیار، آبلیمو و…). البته خوردن ترشیجات در این فصل مفید است، به شرط اینکه ترشی خیلی تند نشده باشند که در این صورت، حرارت آنها بالا میرود. البته در مصرف ترشیجات، چه در فصل تابستان و چه سایر فصول، به اسیدی بودن آن که برای سلامت دهان و دندان مضر است، توجه داشته باشید.
مصرف گوشت های سفید نسبت به گوشتهای قرمز در این فصل مناسب تر است. گوشتهای سفید (مانند مرغ و ماهی) گرمای کمتری دارند، مخصوصاً ماهی که با داشتن مزاج سرد و تر، برای این فصل بسیار مناسب است به شرطی که خیلی سرخ نشده و ادویهجات تند نیز خیلی به آن اضافه نشود.
توجه داشته باشید که برای کاهش بوی بد بدن در تابستان باید از هر نوع خوردنی و آشامیدنی گرم و خشک پرهیز کرد. شربت سکنجبین، لیمو، غوره، هندوانه یا آب آن، آبغوره و میوههای تر (ترش و شیرین) مانند آلو و آلبالو و گیلاس را میتوان به افراد توصیه کرد.
باید توجه داشت که افراد با مزاج سرد، در مصرف این مواد غذایی مفید ذکرشده، حتی در فصل تابستان، زیادهروی نکنند. در این فصل باید گرسنگی و تشنگی را سریع برطرف کرد، زیرا به دلیل حرارت فصل و مزاج، ممکن است معده در صورت خالی ماندن آسیب ببیند.
آشنایی با رژیم غذایی در فصل تابستان
فصل تابستان به دلیل تنوع میوه های رنگارنگی که در اختیار ما قرار دارد و خوشبختانه در سرزمین پر خیر و برکت ایران نیز به وفور یافت می شود، فرصت خوبی را برای کسانی که دوستدار سلامتی و حفظ وزن خود هستند فراهم می کند تا با میوه درمانی، راهکارهایی طبیعی و سالم را برای کاهش وزن در دستور کار قرار دهند و خود را در تبلیغات پر زرق و برقی که با دستگاه های چربی سوز و امثالهم در فضای مجازی منتشر میشود،خلاص کنند.
میوه هایی که سرشار از خواص فراوان است با دارا بودن قند طبیعی نیاز بدن به شیرینی را برطرف می کند و از طرفی مانع از افزایش وزن افراد می شود. برای داشتن یک رژیم میوه مناسب با ۲ تن از کارشناسان تغذیه گفت و گو کرده ایم که در ادامه می آید. از آن جا که در این مطلب به صرف صبحانه، ناهار و شام اشاره شده است شما می توانید این رژیم غذایی را بعد از ماه مبارک رمضان که چربی های اضافه بدن کاهش یافته و سوخت و ساز بدن فعال شده است در پیش بگیرید.
دکتر موسی صالحی متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با اشاره به این که از نظر وزنی مردم به ۳ گروه تقسیم می شوند، می گوید، این ۳ گروه عبارتند از:
- دسته ای که اضافه وزن دارند
- دسته ای که دارای وزن طبیعی اند
- دسته ای که دچار کمبود وزن هستند
ما در این گفتار فرض را بر این می گذاریم که افراد بیماری خاصی ندارند و بیماران کلیوی، دیابتی، کبدی، قلبی و عروقی در این دسته بندی قرار ندارند. تقسیم بندی وزنی افراد سالم در ۲ دسته زن و مرد تقسیم می شوند و هر یک از آن ها به سه دسته چاق، متعادل یا لاغر، تقسیم بندی می شوند.
افراد چاق نباید مواد غذایی به جز میوه و سبزیجات بخورند و فصل تابستان زمان مناسبی برای کاهش وزن آن هاست زیرا میوه های متنوع در بازار فراوان است. افراد چاق باید بین صبحانه و ناهار میوه بخورند. ناهار را نصف و آن چه به طور معمول استفاده می کنند. ظهر تا شب نیز میوه یا سالاد بخورند تا در کاهش وزن موفق شوند.
اما اگر وعده های غذایی مفصل مانند نان، گوشت، برنج، شیرینی بخورند و میوه هم میل کنند به علت دریافت انرژی وزن آن ها بالا خواهد رفت. وی تاکید کرد: رژیم میوه برای افراد چاق بسیار مفید و اثربخش است و پزشکان در مطب و کلینیک درمان چاقی از این برنامه بسیار استفاده می کنند.
شایان ذکر است در صورت محدود کردن ناهار، مصرف میوه محدودیت ندارد. اگر فرد وزن متعادل دارد نباید صبحانه را حذف کند اما در وعده ناهار نباید زیاده روی کند و سرخ کردنی را تا حد ممکن حذف کند و به هنگام شام تنها میوه بخورد اما در خصوص افراد لاغر، صبحانه، ناهار و شام را کامل همراه با میوه فراوان بخورند تا به وزن متعادل برسند.
صالحی در پاسخ به این سوال که آیا مصرف میوه که حاوی فیبر است، حجم معده را بالا می برد، می گوید: افراد متفاوتند ، برخی افراد می توانند یک کیلوگرم زردآلو بخورند و برای یک شام مفصل هم جا دارند. بعضی ها نیز پس از خوردن ۴ عدد زردآلو دیگر نمی توانند لب به غذا بزنند.
بنابراین لازم است هر فرد وضعیت خود را بررسی کند. فردی که کم می خورد و می خواهد وزنش را اضافه کند ابتدا ناهار و سپس میوه میل کند و آن هایی که وزن بالا دارند اول میوه بخورند و سپس ناهار میل کنند. مصرف میوه در متعادل نگه داشتن وزن موثر است .
این کارشناس تغذیه به تمام افراد بالای ۹۰ کیلو گرم توصیه می کند، برای کاهش وزن میوه و سبزیجات بیشتری استفاده کنند و پس از کاهش وزن از کارشناس تغذیه، رژیم غذایی کم کالری و متعادل دریافت کنند تا به وزن قبلی بازنگردند. سرعت نتیجه دهی این رژیم در افراد متفاوت است، ممکن است عده ای در عرض ۲ ماه ۱۵ کیلوگرم کم کنند و عده ای نیز در ۶ ماه تنها ۵ کیلوگرم کم کنند اما این رژیم را باید ادامه داد تا به وزن مطلوب رسید. ممکن است این سوال پیش آید که آیا با حذف شدن گروه های غذایی دیگر به بدن ضرری نخواهد رسید در این زمینه باید گفت به طور کلی با خوردن میوه همراه با مغزهای خوراکی ، ویتامین، اسیدهای چرب، املاح، فیتوکمیکال و… به بدن می رسد و نیاز به ماده غذایی دیگر نیست.
سالاد تابستانی
در میان غذاهای مختلف یکی از انتخاب ها مناسب می تواند سالاد ماکارونی باشد. سالادی که نه ژامبون دارد و نه خیارشور (برخلاف معمول) و به نوعی می شود گفت، غذایی مغذی و سالم است.
مقدار کالری موادغذایی یادشده در مجموع دارای ۱۵۳۵ کیلوکالری انرژی است که در صورت تقسیم کردن سالاد در میان ۴ نفر مقدار کالری دریافتی، برای هر نفر ۳۸۰ کیلوکالری خواهد بود. البته در صورتی که سس مایونز نیز به این سالاد افزوده شود، مقدار کالری دریافتی به ازای هر قاشق مرباخوری، ۴۵ کیلوکالری دیگر نیز اضافه خواهد شد.
همراه غذا مهم ترین نکته هنگام خوردن این سالاد، سسی است که به آن اضافه می شود که البته توصیه می شود خانگی باشد و کم چرب، بنابراین می توانید آن را با مخلوط ماست و شوید یا طعم دهنده هایی مانند سرکه و روغن زیتون مزه دار کنید. البته سیر و سس گوجه فرنگی نیز از دیگر طعم دهنده های کم کالری محسوب می شوند.
طـرز تـهـیـه
ابتدا ماکارونی های آبکش شده را در کاسه ای بزرگ بریزید و با روغن زیتون خوب مخلوط کنید. در مرحله بعد، نخودفرنگی پخته، ریحان، گشنیز و سینه مرغ نگینی خرد شده را اضافه کنید. در ظرفی دیگر، سس گوجه فرنگی و خردل، سرکه و ادویه ها را اضافه و با هم مخلوط کنید و به سایر محتویات سالاد بیفزایید.
اگر تمایل دارید این سالاد را کاملا سرد میل کنید، بهتر است به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه آن را در یخچال قرار دهید و در غیر این صورت، می توانید بلافاصله بعد از تهیه سالاد آن را میل کنید.
مـواد لازم (برای ۴ نفر) پاستا پروانه ای پخته/۳لیوان/۴۸۰کیلوکالری ریحان خردشده/۲/۱لیوان/۱۰کیلوکالری گشنیز خردشده/۲/۱لیوان/۱۰کیلوکالری سینه مرغ/۳۰۰گرم/۵۰۰کیلوکالری نخودفرنگی پخته/۱لیوان/۱۶۰کیلوکالری روغن زیتون/۴قاشق غذاخوری/۳۶۰کیلوکالری سس گوجه فرنگی خانگی/۱قاشق غذاخوری/۵کیلوکالری سس خردل/۲قاشق غذاخوری/۱۰کیلوکالری سرکه سیب/به میزان دلخواه/۰کیلوکالری نمک و فلفل سیاه/به میزان دلخواه/۰کیلوکالری
امیدواریم مجموعه مطالب این گفتار بتواند شما را برای مصرف کافی میوه ها و حتی صیفی جات در فصل گرما ترغیب کند تا آب کافی و مواد غذایی مورد نیاز بدن در این ایام تامین شود. گردشگری تابستانی را با میوه های رنگارنگ این فصل تجربه کرده و نوشیدن عرق نعناع و سکنجبین خیار را فراموش نکنید.
بدون نظر