نگاهی به دلایل مهاجرت داخلی استان خراسان رضوی

نگاهی به دلایل مهاجرت داخلی استان خراسان رضوی

مهاجرت داخلی در استان های کشور در حال افزایش بوده و دلایل زیادی از جمله خشکسالی، بیکاری، مسائل زیست محیطی، تحصیل، کارآفرینی به عنوان ریشه های این پدیده قابل تفسیر است. بعضا پدیده مهاجرت داخلی به  استان های محروم  و کمتر توسعه یافته کشور مثل سیستان و بلوچستان خلاصه نمی شود.

بررسی ها نشان می دهد که استان پر گردشگر و فعال خراسان رضوی که قطب گردشگری مذهبی کشور به شمار می رود، اکنون در حوزه مهاجر فرستی و مهاجرت درون استانی، رتبه بالایی داشته و بیش از ۲۰ درصد کل مهاجران استان، به خارج این استان کوچ میکنند و این رویه در حال افزایش می باشد. با این حال، طبق اعلام سال ۱۳۹۶، شاهد کاهش مهاجرت از روستاهای استان خراسان رضوی به شهرها هستیم. این در حالی است که مهاجرت روستایی در این استان، ۲ برابر میانگین کشوری است.

خراسان رضوی یکی از پرجاذبه ترین مناطق ایران است که دربرگیرنده حرم مطهر حضرت رضا  بوده و یکی از مهم ترین قطبهای گردشگری مذهبی- فرهنگی ایران را تشکیل میدهد تعداد جمعیت استان خراسان رضوی در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ هجری شمسی برابر ۵۹۹۴۴۰۲ نفر بوده است که شامل ۲۹۹۹۵۲۹ نفر مرد و ۲۹۹۴۸۷۳ نفر زن بوده است که نسبت جنسی در این استان تقریبا برابر با ۱۰۰ می باشد. رشد جمعیت استان خراسان رضوی نسبت به سال ۱۳۸۵ برابر با ۱.۶ درصد می باشد که  از متوسط رشد کشور که برابر با ۱.۵  درصد می باشد، بیشتر است.

بررسی علل مهاجرت در کشور نشان میدهد که مهم ترین دلیل مهاجرت در بین استانهای کشور مهاجرت تبعی ،تحصیل، دستیابی به مسکن مناسب تر و جستجوی کار است. هم چنین بررسی علل مهاجرت از استان خراسان رضوی به سایر استانهای کشور نشان می دهد که ۴۵ درصد مهاجرت ها از استان به دلیل مهاجرت تبعی، به دلیل تحصیل، به دلیل دستیابی به مسکن مناسبتر و به دلیل جستجوی شغل است.

بررسی علل مهاجرت در استان نیز نشان دهنده آن است که به لحاظ جنسیت، بیشتر مهاجرتهایی که در استان توسط زنان صورت گرفته به دلیل مهاجرت تبعی و تحصیل میباشد و در مردان نیز بیش ترین میزان مهاجرت نیز به دلیل مهاجرت تبعی و تحصیل می باشد. البته باید توجه داشت میزان مهاجرت هایی که توسط زنان به دلیل مهاجرت تبعی صورت گرفته، خیلی بیشتر از مردان است و برعکس میزان مهاجرت هایی که به دلیل جستجوی کار بهتر و جستجوی کار صورت گرفته، در مردان بیشتر از زنان است.

مطالعات نشان می دهد که استان خراسان رضوی با حدود ۷ درصد از کل  مهاجرت های کشور در زمینه مهاجر فرستی، پس از استان تهران با ۱۲ درصد، در جایگاه دوم قرار دارد. اگر  چه استان خراسان رضوی یکی از استان های پیشرو ایران در حوزه گردشگری مذهبی به شمار می رود و سالانه  بیش از ۲۰ میلیون گردشگر از نقاط مختلف ایران و جهان برای زیارت  و دیدنی های استان به این دیار سفر می کنند و سرمایه گذاری زیادی در حوزه توریسم انجام شده است، اما هم چنان خراسان رضوی در صدر فهرست استان های مهاجر فرست قرار دارد.

البته بیش از ۶۰ درصد کل مهاجرت هایی که استان داشته است، درون استانی بوده و ۳۵ درصد از مهاجرت هایی که به استان خراسان رضوی صورت گرفته است، از سایر استان های کشور می باشد.

به طور کل در زمینه مهاجر فرستی، استان های تهران، سیستان و بلوچستان و خراسان شمالی و جنوبی با ۶ تا ۲ درصد،  بیش ترین میزان مهاجر فرستی را به استان خراسان رضوی داشته اند و کمترین میزان به استان های مرکزی، کهکیلویه و بویر احمد و چهار محال و بختیاری مرتبط است.

همچنین بررسی وضعیت مهاجرفرستی استان خراسان رضوی نسبت به سایر استانهای کشور نشان میدهد که این استان پس از خود ، بیشترین میزان مهاجرفرستی را به ترتیب به استانهای خراسان جنوبی با ۱۸ درصد، استان خراسان شمالی با ۱۵ درصد، استان سمنان با ۹ درصد و استان سیستان و بلوچستان با ۶ درصد داشته است.

تنها دو شهرستان اصلی استان (مشهد و سبزوار) بیشترین میزان مهاجرت های برون استانی را به خود اختصاص میدهند.  الگوی کنونی مهاجرت در استان خراسان رضوی، الگویی درون استانی است و تنها ۲۴ درصد از مهاجرین وارد شده به شهرستان های استان، از سایر استان های کشور می باشد.

جداول  بررسی دلایل مهاجرت در استان خراسان رضوی

جدول میزان مهاجرتهای صورت گرفته در کشور بر حسب محل اقامت قبلی
میزان مهاجرت های صورت گرفته در کشور بر حسب محل اقامت قبلی (خراسان رضوی) تا سال ۱۳۹۵
وضعیت مهاجرفرستی استان خراسان رضوی تا سال ۱۳۹۵
علل مهاجرت در ایران با تأکید بر استان خراسان رضوی تا سال ۱۳۹۵
مهاجران خارج شده از استان خراسان رضوی بر حسب علت مهاجرت تا سال ۱۳۹۵
مقایسه درصد علل مهاجرت در کشور و استان خراسان رضوی

اگر  قصد مهاجرت به استان خراسان رضوی داشتید:

  • همه اطلاعات استان را میتوان از سایتاستانداری استان خراسان رضوی جویا شد.
  • فرصت های گردشگری و سرمایه گذاری استان را از اداره کل گردشگری استان خراسان رضوی بدست آورید.
  • شهرداری مشهد ، فرصت های کارآفرینی و اشتغال و خدمات شهری را در قطب گردشگری مذهبی ایران ارائه میکند.
  • دانشگاه  مشهد، یکی از بزرگ ترین دانشگاه های کشور است. از سایت آن استفاده کنید.
  • استان خراسان رضوی، رتبه اول کشور در تولید دام است. قوچان، قطب این کار در این استان است. اگر علاقمند به کار کشاورزی هستید،  از این فرصت در مهاجرت به این استان پر توان استفاده کنید. اطلاعات بیشتر را از سایت اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی جویا شوید.
  • اگر قصد خرید خانه یا واحد تجاری در خراسان رضوی دارید، از اطلاعات اداره کل ثبت و اسناد و املاک استان خراسان رضوی در این سایت استفاده کنید.
منبع: ایسنا

منابع

  • ایمانی، محمدتقی ۱۳۶۸.مهاجرت در کشورهای جهان سوم. مجله ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال بیست و دوم، ش ۳- پاییز- ۳۱-۴۲.
  • – بنی فاطمه، حسین ۱۳۶۷-بیکاری و مهاجرت. مجله رشد آموزش جغرافیا، سال چهارم، ش ۱۳- بهار-۵۱-۵۶.
  • بیک محمدی، حسن؛ مختاری ملک آبادی، رضا ۱۳۸۲-تحلیلی جغرافیایی بر روند مهاجرت در استان خوزستان. مجله جغرافیا و توسعه، سال یکم، ش ۲- پاییز و زمستان- ۲۱-۳۶
  • حاج حسینی، حسین ۱۳۸۵-سیری در نظریه های مهاجرت. فصلنامه راهبرد، سال یازدهم، ش۴۱- پاییز– دادرس،
  • علل مهاجرت و حاشیه نشینی و رابطه آن با افزایش جرم. پایاننامه کارشناسی ارشد انتظامی، دانشکده فرماندهی و ستاد، دانشگاه علوم انتظامی تهران.
  •  زرقانی، هادی ۱۳۸۶ مقدمه ای بر شناخت مرزهای بین المللی با تأکید بر کارکرد امنیتی – انتظامی. تهران: دانشگاه علوم انتظامی ناجا. – زرقانی، هادی؛ سجاسی قیداری،
  • درآمدی بر مهاجرت و امنیت. مشهد: فرماندهی انتظامی استان خراسان رضوی، دفتر تحقیقات کاربردی.
  •  زرقانی، هادی؛ موسوی، زهرا -۱۳۹۲ مهاجرت  بین المللی و امنیت. فصلنامه مطالعات راهبردی، سال شانزدهم، ش ۵۹- بهار- ۷-۲۶.
  • زنجانی، حبیب ۱۳۸۰مهاجرت. تهران: سمت.

مطالب دیگر از همین نویسنده
مشاهده بیشتر
بدون نظر

ورود