با سوغات خوشمزه و صنایع دستی خراسان آشنا شویم

زعفران، محصول شماره یک صادراتی استان خراسان رضوی

سوغات و صنایع دستی استان خراسان را خیلی ها می شناسند. گردشگرانی که به زیارت هشتمین امام شیعیان می روند، معمولا دست خالی از این دیار تاریخی و مذهبی کشور برنمیگردند و سفر خود را متبرک به سوغات خراسان ایران میکنند. حتی اگر این سوغات، مهری کوچک یا تسبیح و حتی مقداری نخودچی و کشمش باشد. نان رضوی، این روزها تولیدات بسیاری دارد که هم ارزان است و هم متنوع و در نقاط مختلف استان خراسان در اختیار گردشگران و علاقمندان و زائران قرار می گیرد. اگر مسافر خراسان شدید و به دنبال سوغات ارزان و زیاد برای دوستان و آشنایان شکمو هستید، نان رضوی میتواند گزینه خوبی باشد. البته سوغات خوشمزه و صنایع دستی این استان توانمند و زرخیر کشورمان بسیار است که در گفتار امروز سرویس گردشگری روزیاتو به شماری از آن ها اشاره میکنیم.

اگر شما خواننده گرامی هم اخیرا سفری به دیار دیدنی خراسان رضوی، شمالی یا جنوبی داشتید و تحفه هایی از این سرزمین به ارمغان آوردید، ما را با اطلاعات خوب خود سهیم کنید.

زعفران: سوغات شماره ۱ خراسانی ها

اگر باقلوا و گز، سوغات شماره یک یزد و اصفهان باشد، زعفران را باید سوغات معروف و شماره یک خراسان دانست که شهرت و اعتبار بین المللی دارد. یک گرم زعفران از یک گرم طلا هم گران تر است و به همین خاطر، یکی از سوغات گران و ویژه خراسانی ها، همین زعفران ناب است.

زعفران را یکی از ارزشمند ترین و گران‌ ترین محصولات کشاورزی ایران است و با عنوان طلای سرخ شناخته می‌شود. این محصول کشاورزی ارزشمند امروزه بیشتر در شهرستان‌ های زاوه، تربت حیدریه، تایباد، باخرز، گناباد و بجستان در استان خراسان رضوی و شهرستان‌ های قائنات، فردوس، سرایان و بیرجند در استان خراسان جنوبی کشت می‌شود که البته اخیرا کشت آن در استان‌ های فارس و کرمان و لرستان نیز رواج یافته است.

زعفران، اصلی‌ ترین سوغات استان خراسان است و بهترین زعفران دنیا را در این استان پیدا خواهید کرد. در بازارهای بزرگ این استان این محصول با کیفیت‌ها و قیمت‌های گوناگون عرضه می‌شود. هنگام خرید دقت کنید که زعفران باکیفیتی تهیه کنید. اگر بازار رضا رفتید، زعفران در شکل ها و جعبه های مختلف در اختیار شما قرار می گیرد. حتما برای خرید زعفران خوب با کیفیت  از برندهای شناخته شده استفاده کنید.

زرشک خراسان

زرشک، خواص زیادی دارد و سوغات جذاب و مقوی و ارزنده از سرزمین امام همام است. یکی دیگر از سوغاتی‌ هایی که استان خراسان رضوی را به آن می‌شناسیم، زرشک است. کشور ایران، یکی از بزرگ ترین تولید کننده‌ های زرشک در دنیا به شمار می رود و سهم صادرات زرشک خراسان نیز قابل توجه به نظر می رسد. البته بیشتر حجم زرشک تولیدی کشور مربوط به استان خراسان جنوبی است. این خوراکی لذیذ علاوه بر این که زینت‌ بخش غذاهای اصیل ایرانی مثل زرشک پلو با مرغ یا مرصع پلو است، خواص درمانی متعددی هم دارد..

نقل و نبات  خراسان

نقل جایگزین بهتری برای قند سفید (بخوانید سم سفید) است. نبات هم که گزینه شماره یک برای رفع دل درد و متعادل کردن فشار است. نبات، سوغات شیکی از دیار خراسان است و در داخل و خارج از کشور در طعم ها و رنگ ها و جعبه های مختلف، طرفداران بسیار دارد. اگر چه اگر دیابت دارید باید در استفاده از آن صرفه جویی کنید. نقل و نبات و انواع شیرینی‌ های مشابه را حتما در بازار های معروف و لاکچری استان خراسان رضوی به خصوص شهر مشهد میتوان تهیه کرد. برای تهیه‌ نبات، ابتدا شکر را در آب جوش حل می‌کنند تا محلول سیرشده به دست آید. سپس نخی را در آن آویزان می‌کنند  و می‌گذراند تا خنک شده و بلور تشکیل شود. از خصوصیات ویژه‌ی نبات، گرم بودن آن است. به همین جهت این فرآورده، در طب سنتی ایران و برای درمان مشکلات ناشی از سردی مزاج به وفور استفاده می‌شود.

ادویه هفت قلم

یکی از سوغاتی‌های این استان، نوعی ادویه به نام ادویه‌ی «هفت قلم» است که از آن برای طعم دادن به غذاهای ایرانی نظیر خورشت و انواع آبگوشت استفاده می‌شود. این ادویه مخلوطی از دارچین، سماق، گلپر، زنجفیل، فلفل سیاه، فلفل قرمز و زردچوبه است که در فروشگاه‌های عرضه‌ آن، به شکل زیبایی با رنگ‌ های مختلف در کنار هم دیده می‌شود. از انواع دیگر ادویه‌های خراسان می‌توان، انواع ادویه پلویی و خورشتی و ادویه‌ هجده رنگ را نام برد. ادویه شناسی نیاز به صبوری و اطلاعات دارد. اگر اطلاعات کافی ندارید، حتما با یک کد بانوی خراسانی یا مغازه های راسته بازار درباره بهترین ادویه ها و برندهای خراسان مشورت کنید.

خشکبار

این فقط تبریز نیست که کیفیت خشکبارش،  بین المللی شده است. خراسان نیز در زمینه تولید خشکبار، مقام خوبی در کشور دارد. یکی از تنقلاتی که از گذشته در فرهنگ و ذائقه‌ ما ایرانی‌ ها وجود داشته، انواع خشکبار است. خشکبار شامل انواع مغزها و میوه‌های خشک‌ شده است. آلو بخارا، آلوچه، لواشک، برگه هلو، انجیر خشک، توت خشک، نخود و کشمش و انواع تخمه، خشکباری هستند که به وفور در بازارهای این استان به چشم می‌خورند. معمولا در کنار زعفران و زرشک، آلو بخارا هم در فهرست سوغاتی که زائران از دیار خراسان به ارمغان می آورند مشاهده می شود.

انگشتر سازی و فیروزه‌ تراشی

از صنایع دستی معروف خراسان، باید به فیروزه نیشابور اشاره کرد که زینت بخش بسیاری از جشنواره های گردشگری ایران  است. بسیاری از زائران امام رضا (ع) برای خود و نزدیکانشان این انگشترهای ارزشمند را به عنوان سوغات تهیه می‌کنند و این هنر اصیل و سنتی مورد استقبال مسافران قرار دارد. فن و هنر انگشترسازی در واقع، آمیخته‌ای از فنون و هنرهای متعدد از جمله طراحی سنتی، گوهر شناسی، مینا کاری، فلز کاری، مرصع‌ کاری و هنر ارزنده‌ قلم‌ زنی است که اتفاقا در اصفهان هم صنعتگران زیادی در این حوزه  مشغول به کار هستند. عاشقان اکسسوری، فیروزه های خراسان را در نظر داشته باشند. هدیه ای ویژه به دوستان داخل و خارج از کشور خواهد بود.

محصولات چرمی

چرم مشهد و چرم خراسان، از چرم های با کیفیت است. مشهد از گذشته‌های دور یکی از تولیدکنندگان بزرگ چرم در کشور بوده و هر ساله صادرات زیادی از انواع لباس، کیف و کفش چرم به اقصی نقاط دنیا داشته است . محصولات چرمی تولید شده در مشهد، کیفیت بالایی دارند و بسیاری از برندهای مشهور و معتبر چرم در مشهد قرار دارند. چرم خوب در مشهد را باید از مشاوران حرفه ای جویا شد. اگر چرم شناس نیستید، حتما با کفش فروش های چرم  مطرح در بازارهای معروف خراسان رضوی مشورت کنید.

فرش و گلیم و بافته‌های داری

قالی و قالیچه و انواع بافته‌های داری مثل گلیم و جاجیم از سوغات مشهور استان خراسان رضوی هستند. قالی‌ بافی خراسان در طول حیات ۱۵۰۰ ساله‌ی خود در زمان سلطنت شاهرخ میرزا (از سلسله تیموریان) یکی از پر رونق‌ ترین ادوار تاریخی خود را گذرانده است. مشهد، مرکز استان خراسان یکی از کانون‌ های قالی‌ بافی ایران به شمار می رود. گل‌های بزرگ شاه‌ عباسی شبیه طرح‌ های اصیل هراتی، طرح‌ های افشان لچک و ترنج با حاشیه‌ های کتیبه‌ ای، انواع طرح‌ های گل فرنگ، طرح لچک و ترنج سعدی از طرح‌ های رایج در فرش مشهد هستند. رنگ‌های قرمز سیر (قرمزدانه)، عنابی، کرم، انواع سبز، آبی و سرمه‌ای و قهوه‌ای از عمده رنگ‌های مورد استفاده در قالی‌های امروز مشهد است.

ظروف سنگی

دیگ‌ها و ظروف سنگی از قدیم‌الایام یکی از مهم‌ ترین سوغاتی‌ های مشهد بوده‌ اند. در اصطلاح عامه‌ مردم مشهد، به این ظروف سنگی «هرکاره» می‌گویند. از ویژگی‌ های این نوع سنگ که نوعی سرپانتین است می‌توان به نرم و مقاوم بودن آن در برابر آتش اشاره کرد. همین ویژگی سبب می‌شود که به دلیل طبخ ملایم و آرام، غذای پخته شده در این ظروف، لذیذتر شود.

چاروق

چاروق، پاپوشی است که در گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفته و بیشتر قسمت‌های آن از چرم تهیه می‌شده است. چاروق از صنایع دستی خراسان به خصوص شهر قوچان و همچنین شهر زنجان است. البته چاروق قوچان با چاروق زنجان به کلی متفاوت است. چاروق ظریف، فرم خاصی دارد و با مواد اولیه‌ مخصوص و فقط برای راه رفتن روی قالی و اطاق‌ های مفروش ساخته می‌شود که قبلا پشت‌ بسته و بدون پاشنه بود.

حتما بخوانید: با دنیای زیر زمینی غارهای استان خراسان آشنا شوید