چرا ملوانان زن، حامله می‌شوند؟ نقطه مشترک حاملگی ملوانان با فساد و رشوه و تقلب چیست؟

در خبرها آمده بود که حاملگی ملوانان زن انگلیسی، معضلی برای نیروی دریایی این کشور شده است. از سال ۲۰۰۵ میلادی تا کنون، بیش از ۳۰ مورد گزارش حاملگی ملوانان، افشا شده است. سیاست برابری جنسیتی در نیروی دریایی انگلستان سبب شده تا این استراتژی، پر هزینه باشد. ناو HMS DUNCAN تنها نمونه ای از این اتفاقات برای نیروی دریایی انگلیس محسوب می شود. پدیده حاملگی ملوانان زن در نیروی دریایی انگلیس، بازتاب گسترده ای در رسانه های این کشور از سان و دیلی میلی تا دیلی تلگراف داشته است.

اسناد شبکه خبری دیلی استار انگلستان نشان می دهد که تا کنون از ۱۸ ناو انگلیسی، گزارش انتقال ملوانان حامله به خشکی از طریق هلی کوپتر، ثبت شده است. روابط ملوانان مرد و زن در این کشتی ها، ممنوع است حتی بین زوج های رسمی در ارتش انگلیس. اما سوال اینجاست که چرا ملوانان زن، با وجود قوانین سخت نظامی، همچنان در نیروی دریایی انگلیس، حامله می شوند؟

مطمئنا این را نمی شود به گردن دزدان دریایی یا عوامل ناشناخته فضایی انداخت. قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهیم، چند سوال دیگر هم می پرسیم و جواب این چند سوال هم عینا همان مانند سوال اولی است.

•  چرا میلیاردها دلار ارز صادراتی به ایران برنگشته است؟
• چرا تخصیص ارز با نرخ ترجیحی(دلار ۴۲۰۰ تومانی) را رانت خواران یقه سفید محترم خوردند و یک لیوان آب هم رویش؟
• چرا برخی سر جلسه امتحان تقلب می کنند؟
• چرا برخی رشوه می گیرند؟
• چرا سن کلاهبرداری در ایران به دهه هفتادی‌ها رسیده  است؟
• چرا کلاهبرداری اینترنتی دائم درحال افزایش است؟
• چرا مردم، کم تحمل شدند؟
• چرا پای بسیاری از آقا زاده ها و ژن خوب ها به دادگاه ویژه جرایم اقتصادی کشیده می شود؟
• چرا ده ها قاضی ظرف چند سال اخیر، از کار برکنار شدند؟

نقطه مشترک ملوانان باردار، رانت خواران، متقلبان و رشوه بگیران چیست؟ پاسخ آسان است: فساد و هر گونه رفتار غیرقانونی ریشه در چهار متغیر دارد: امکان، توجیه، وسوسه و فشار.

امکان: یعنی آنکه عملا امکان یک رفتار دیگر غیر از رفتار مورد انتظار وجود داشته باشد؟ مثلا شما نمی توانید به یک دستگاه خودپرداز رشوه بدهید و از او بخواهید که به جای ۴۰۰ هزار تومان پول، به شما ۵۰۰ هزار تومان پول بدهد. ماشین است و نفهم و غیرقابل مذاکره. پس شما عملا امکان لابی و رشوه  با دستگاه ATM ندارید.

وسوسه: یک فکر موذی و اغواکننده است که وارد ذهن می شود و ما را به کاری یا استفاده از موقعیتی یا تجربه کردن چیزی دعوت می کند و گاهی اوقات این دعوت را ادامه می دهد تا در برابرش تسلیم شویم. وقتی شما می بینید که با استفاده از ارز دولتی ارزان می توانید ظرف یک ماهه، معادل ۳۰ سال حقوق یک کارمند درآمد داشته باشید، حداقل یک بار وسوسه می شوید.

فشار: فرض کنید که کالای شما پشت گمرک گیر کرده است و اگر تا هفته بعد ترخیص نشود یک ضرر ده میلیاردی می کنید و نتایج یک عمر زحمت شما بر باد می رود. در چنین موقعیتی شما تحت فشار هستید. یا فرض کنید که فرزند شما بیمار است و تا هفته دیگر اگر عمل نشود می میرد، شما هم پول ندارید، کسی به شما پیشنهاد رشوه می کند! فشار فضا را مساعد می کند برای رشوه، تبانی، تقلب، رابطه غیراخلاقی و ….

توجیه: یعنی اینکه وجدان خود را با یک سری دلایل قانع کنیم. به عبارت دیگر شستشوی اخلاقی دهیم. مثلا به این جملات دقت کنید: همه تقلب می کنند، پس من چرا تقلب نکنم؟ همه رشوه می دهند حالا من بچه پیغمبر که نیستم. بابا همه دارند می خورند و می برند، فقط سر ما بی کلاه مونده بود. حتی گاهی اوقات فساد و رفتار غیرقانونی با اتکا به دلایل اخلاقی و اهداف متعالی شستشو داده می شود و توجیه  می‌شود!

کافیست فضای کشتی جنگی را تصور کنید! در آن کشتی هم امکان خطا وجود دارد، هم وسوسه و هم فشار و در نهایت همه این ها با توجیه، شستشوی اخلاقی می شود و می شود آنچه نباید بشود.

رابطه حاملگی ملوانان زن با رانت خواران و متقلبان

رانت خواران، متقلبان و رشوه بگیران دقیقا شبیه ملوانان باردار هستند منتها از نوع ملوان زبل! وقتی هم امکان فساد هست (رانت دولتی)، هم وسوسه (هر روز در اخبار تبلیغ می شود)، هم فشار (فشار برای یک شبه پول دار شدن و به باقی ثروتمندان پیوستن) و در نهایت توجیه (وقتی هر کسی دستش به هر جایی می رسد می خورد چرا من نخورم)، شما هم باردار (رانت خوار/متقلب/رشوه بگیر/دزد) می شوید.

حذف ارتباطات انسانی، کنترل متقاطع اطلاعات، قاعده ثروتت را از کجا آورده ای، عقوبت های بسیار دردناک، انتشار شفاف نتایج پرونده های مفسدین در مهار فساد موثر است. متاسفانه در کشتی ما (کشور ما) هر چهار رکن مربع فساد فراهم است. برای توسعه نیازمند آن هستیم که طراحی های هوشمند انجام دهیم تا مربع فساد در هم شکسته شود.

راه اندازی سامانه شفافیت در ارگان هایی چون شهرداری تهران، صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تامین اجتماعی، توسعه ظرفیت های دیجیتالی قوه قضاییه و ارتقاء دولت الکترونیک و رصد هوشمندانه و فناورانه فرآیندها در کشور با به روز رسانی قوانین، همه و همه به شفافیت و شناسایی گلوگاه های فساد کمک می کند تا به «ایرانی» که انتظارش را داریم، دست یابیم. آغازش، از «خودمان» است. ایران را فقط ایرانیان می‌سازند.