بازار پایه فرابورسایران که شامل بیش از ۱۰۰ سهم از ۵۵۰ سهم بازار سرمایه ایران است، از اواخر شهریور ماه امسال، رده بندی و رنگی می شود. ابلاغیه هفته پیش سازمان فرابورس ایران مبنی بر طبقه بندی شرکت های پذیرفته شده در این بازار که بدون اطلاع قبلی صورت گرفت، سبب صف فروش شدن میلیونی اکثر سهام این بازار شده و سهامداران، شاهد منفی های ۱۰ درصد متعدد پایه ای ها در فرابورس شده اند.
مصوبه جدید، صدای صدها هزار سهامدار پایه فرابورس را دراورده است و به نظر می رسد که در نیمه دوم شهریور ماه ۹۸، یکی از چالش های مهم سازمان بورس در برابر سهامداران حقیقی باشد. با این حال، کارشناسان از عدم تاثیر شگرف این طبقه بندی رنگی در تداوم روند صعودی بازار بورس به خصوص پایه فرابورس خبرمی دهند.
بر اساس مصوبه هیات مدیره سازمان بورس که در بهمن ۹۷ به فرابورس ابلاغ شد، قرار بر این بود که این قوانین از بیستم خردادماه سال جاری اجرا شود و در آن زمان پیشنهادهایی مطرح شد و درخواست‌هایی برای اصلاحات بازار پایه بود که نظرات فعالان بازار گرفته شد و اصلاحاتی نسبت به مقررات بهمن ۹۷ انجام شد.بر اساس طبقه‌بندی جدید، از ۱۸۱ شرکت موجود در بازار پایه، ۱۲۵ شرکت به تابلو زرد، ۴۲ شرکت به تابلو نارنجی و ۱۴ شرکت به تابلو قرمز منتقل می‌شوند.
پایه فرابورس
سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز در بازار پایه فرابورس ایجاد خواهد شد که هر هفته برای هر یک از این تابلوها یک حراج معاملاتی در روز دوشنبه از ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ انجام می‌شود. در حال حاضر ۱۲۵ شرکت در تابلوی زرد، ۴۲ شرکت در تابلوی نارنجی و ۱۵ شرکت بازار پایه در تابلوی قرمز قرار می‌گیرند و نکته مهم این است که حدود ۴۱ شرکت از تابلوی ج که بدترین تابلوی کنونی است به تابلوی زرد بازار پایه ارتقا می‌یابند و این به خاطر افزایش شفافیت و رعایت معیارهای شفافیت در این شرکت‌ها است.
اجرای مقررات جدید از روز دوشنبه ۲۵ شهریور ۹۸ خواهد بود و قبل از آن در پایان معاملات روز چهارشنبه ۱۳ شهریورماه همه نمادهای بازار پایه که بیش از ۱۸۰ نماد هستند، متوقف می‌شوند.
نکته دیگر در دستورالعمل جدید این است که امکان فعالیت بازارگردان‌ها وجود دارد که بتوانند در نمادهای بازار پایه فعالیت بازارگردانی را بر اساس ضوابط هیات مدیره فرابورس انجام دهند و بازارگردان‌ها اجازه دارند دامنه نوسان هر سهم را تا ۲ برابر افزایش دهند، به شرط اینکه این معیار از ۵ درصد بالاتر نرود.
بازارگردان‌ها می‌توانند قیمت مرجع نماد معاملاتی را به صورت روزانه تعیین کنند و اینها موارد مهم تغییرات در دستورالعمل جدید خواهد بود.
این دستورالعمل در هیات مدیره سازمان بورس تصویب شده و نظرات و مصوبات کمیته فقهی و شورای عالی بورس را نیز اخذ نموده است.
فهرست کامل نمادهای بازار پایه فرابورس بر اساس طبقه بندی رنگی جدید
دامنه نوسان در بازار جدید
دامنه نوسان در حراج پایانی در تابلوی زرد ۶ درصد، تابلوی نارنجی ۴ درصد و تابلوی قرمز ۲ درصد خواهد بود. اما در بقیه روزهای معاملاتی هفته و نیز در روز دوشنبه تا قبل از ساعت ۱۲ دامنه نوسان در تابلوی زرد ۳ درصد، تابلوی نارنجی ۲ درصد و تابلوی قرمز ۱ درصد خواهد بود و مبنای نوسان‌های اعلام شده قیمت پایانی روزهای دوشنبه هر هفته است.
این بخش از مصوبه مهم است، زیرا دامنه نوسان در حال حاضر در بازار پایه ب هر روز ۱۰ درصد بر مبنای قیمت پایانی روز قبل در هر نماد معاملاتی است.
وی این را هم گفت که در بازار پایه نوسان‌های ۱ درصد، ۲ درصد و ۳ درصد هر روز برمبنای قیمت پایانی روز دوشنبه قبل خواهد بود؛ یعنی در کل هفته دامنه نوسان برای این تابلوها ثابت است و این بخش مهمی از مصوبه است که ابلاغ شده است
جزئیات دامنه نوسان و نحوه حراج
از روز دوشنبه، ۲۵ شهریورماه، بازار پایه بر اساس مقررات جدید فعالیت خواهد کرد. بر همین اساس چهارشنبه ۱۳ شهریورماه، با پایان روز معاملاتی، تمامی نمادها در بازار پایه متوقف می‌شوند تا مسائل فنی مربوط به نقل‌وانتقال به تابلوهای جدید زرد، نارنجی و قرمز انجام شود.
در همه تابلوها حداقل هفته‌ای یک حراج طی ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ روز دوشنبه انجام خواهد شد که طی این بازه نیم‌ساعته سفارش‌گیری و رأس ساعت ۱۲ و ۳۰ دقیقه حراج پایانی انجام می‌شود درباره دامنه نوسان در بازار پایه توضیح داد: دامنه نوسان عادی برای تابلو زرد ۳ درصد، تابلو نارنجی ۲ درصد و تابلو قرمز یک درصد است.
قیمت پایانی در حراج دوشنبه، مبنای دامنه نوسان در روزهای بعد خواهد بود و افزود: در فضای مجازی اشتباهاتی در مورد محاسبه دامنه نوسان از سوی افراد رخ داده است. باید توجه کرد که دامنه نوسان ۳، ۲ و ۱ درصدی برای تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز، نوسانی است که بین هر دو حراج انجام می‌شود. یعنی از روز سه‌شنبه تا دوشنبه هفته بعد که حراج پایانی جدیدی برگزار شود، دامنه نوسان بر مبنای قیمت پایانی روز دوشنبه است.
ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۲ یک دوره نظارت داریم که در آن نه سفارشی صورت می‌گیرد نه معامله‌ای. در این فاصله دامنه نوسان برای حراج پایانی دو برابر می‌شود و حراج پایانی طی ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ در دامنه‌های ۶، ۴ و ۲ درصدی به ترتیب برای تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز گرفته می‌شود.
واکنش ها به رنگی شدن بازارپایه فرابورس ایران
معاون بازارهای خارج از بورسِ فرابورس ایران با اشاره به اینکه ساماندهی بازار پایه یک مطالبه عمومی از فرابورس است گفت:به عنوان ناظر خود را موظف می‌دانیم صدای سهامداران را بشنویم و اگر درخواستی مبنی بر ناگهانی نبودن تغییرات بازار مطرح می‌شود با وجود اینکه در اصلاحات صورت گرفته، تمام جوانب بازار مذکور مد نظر قرار گرفته است، درخواست‌ها را پیگیری کنیم.
وظیفه سازمان و فرابورس به عنوان ناظر این است که جمیع صدای مخاطبان را بشنود و طی بررسی‌های صورت‌گرفته از سوی ناظران معاملات در مقطعی که مخالفت‌ها درباره دستورالعمل جدید بازار پایه به گوش رسید، مشخص شد افرادِ مخالف حذف مظنه‌های بازار پایه عموما صاحبان کانال‌ها و صفحات مجازی بودند که اقدام به سیگنال‌دهی می‌کردند و این موضوع را می‌توانیم برای مراجع ذی‌صلاح اثبات کنیم.
با وجود روشن شدن این موضوع، به عنوان ناظر خود را موظف می‌دانیم صدای سهامداران را بشنویم و اگر درخواستی مبنی بر ناگهانی نبودن تغییرات بازار مطرح می‌شود با وجود اینکه تمام جوانب بازار در تغییرات مذکور مد نظر قرار گرفته است، درخواست‌ها را پیگیری کنیم. به هر صورت مطالبه‌ای عمومی در بازار شکل گرفت و بحث اجرای تدریجی به عنوان مطالبه بازار شنیده شد.
زمانی که شرکتی ورشکسته است و مراحل تسویه را می‌گذراند، سهام آن صف خرید می‌شود چه معنایی می‌تواند داشته باشد. لذا، قرار گرفتن پشت سر برخی بلندگوها که از حرکاتی مشکوک دفاع می‌کنند به نوعی اعتباربخشی به آن حرکت است.
از زمان اجرایی شدن دستورالعمل جدید تا ۶ ماه مظنه‌ها به صورت عادی نمایش داده می‌شود و بعد از این ۶ ماه نحوه حذف مظنه‌ها با توجه به شرایط بازار توسط هیات مدیره سازمان بورس بررسی می‌شود.
اگر سهامداران بازار پایه فرابورس ایران هستید، بدون نگرانی از افت شدید قیمت ها در این بازار، به سهامداری خود ادامه داده و اسیر اتفاقات هیجانی در بازار پایه نشوید. اگر چه این مصوبه خلق الساعه، روش درستی را برای اجرا در پیش نگرفته و چندین درصد به سهامداران، آسیب زده است، اما با توجه به تداوم روند صعودی شاخص کل تا سال ۱۴۰۰، سودهای شیرینی را برای سهام بازار پایه در آینده نزدیک،پیش بینی می کنیم.
بدون نظر