چاخان های اینستاگرامی! ۶ چیزی که کاربران اینستاگرام درباره آن دروغ می گویند

اینستاگرام چیزهای زیادی درباره ی ما می داند؛ اینکه کجا سفر می رویم، با چه کسانی دوست هستیم و حتی اینکه فکر می کنیم کدام طرف صورت مان قشنگ تر است. ما هم خوب می دانیم که چطور با فیلترهایی که هیچ رد و اثری به جا نمی گذارند و کاملاً طبیعی به نظر می رسند از خودمان سلفی بگیریم و کدام ماسک های این فیلترها سیاهی زیر چشم هایمان را بهتر از هر کرمی می پوشانند. از همکاری میان ما و اپلیکیشن اینستاگرام، عکس های زیبایی خلق می شود که ما دوست داریم باورشان کنیم و کاربران هم هر کاری از دست شان برمی آید انجام می دهند تا تصوری که از این عکس های زیبا ایجاد می شود را حفظ کنند. اما آیا واقعاً این کار لازم است؟ در ادامه به مواردی می پردازیم که کاربران اینستاگرام بیشتر در مورد آن ها دروغ می گویند و می خواهیم ببینیم علت این مسأله چیست.

۱- «قیافه ی واقعیم همینه.»

فیلترهای اینستاگرام و اسنپ چت و همینطور اپلیکیشن های ویرایش عکس فراوانی که وجود دارند به ما کمک می کنند با تنها چند ضربه ی انگشت، نسخه ی بهتری از خودمان بسازیم. البته ایرادی ندارد که کسی بخواهد بعضی نقص های ظاهری خود را برطرف کند، اما به شرط آنکه وضع به جایی نرسد که شخص دیگر چهره ی واقعی خودش را از یاد ببرد. مهم تر آنکه شخص نباید فراموش کند که چهره اش بدتر از نسخه ی اینستاگرامی آن نیست.

در بعضی گوشی های هوشمند، اپلیکیشن های ویرایش عکسی که از قبل روی گوشی نصب شده اند، با استفاده از تنظیمات پیش فرض خود، سلفی ها را به طور خودکار ویرایش می کنند. به همین دلیل وقتی از خودتان سلفی می گیرید، یک تصویر ویرایش شده می بینید، نه یک تصویر واقعی. تقریباً همه ی ماسک های فیلترهای اینستاگرام، صورت را باریک تر، منافذ پوست را محو، چشم ها را بزرگ و بینی را کوچک می کنند. حتی اگر شما هم قصد زیباتر نشان دادن خودتان را در عکس ها نداشته باشید این فیلترها روی تصاویر شما اعمال می شوند. در نتیجه، وقتی به صفحه ی تلفن همراه تان نگاه می کنید، چهره ی واقعی خودتان را نمی بینید.

شاید کسی مشکلی با شکل بینی اش نداشته باشد اما بعد از دیدن مکرر عکس های خود که به طور خودکار ویرایش شده اند، بعید نیست که به خوب بودن ظاهر بینی اش شک کند و به چهره ی به ظاهر بی نقص ستاره های اینستاگرامی حسادت کند. دانشمندان می گویند عکس هایی که در آن ها از فیلتر استفاده و به این ترتیب «مرز واقعیت و خیال محو شده»، می توانند باعث بروز اختلال خود زشت پنداری شوند. این اختلال روانی ذهن فرد را درگیر عیوب و نواقص ظاهری ای در خود می کند که در واقع وجود خارجی ندارند.

در گذشته افراد از جراحان زیبایی می خواستند تا آن ها را شبیه به یک سلبریتی کنند، اما حالا مردم به دنبال آن هستند تا خود را شبیه خودشان کنند اما نه خود واقعی شان، بلکه آن چیزی که در عکس های ویرایش شده از خودشان می بینند. این پدیده چنان گسترش پیدا کرده که برخی کارشناسان برای آن یک اسم انتخاب کرده اند و به آن «دیسمورفیای اسنپ چت» (Snapchat dysmorphia) می گویند. البته برآورده کردن خواسته های این افراد همیشه برای جراحان زیبایی امکان پذیر نیست. حذف کامل خط خنده یا بزرگ تر کردن چشم ها به همان شکلی که در فیلترهای اپلیکیشن ها اتفاقی می افتد، ممکن است به کلی غیر ممکن باشد.

حتی اگر فرد بعد از امتحان کردن ماسک های فیلترهای اینستاگرامی به دنبال انجام جراحی زیبایی هم نرود، این بدان معنا نیست که اعتماد به نفس او تحت تأثیر قرار نگرفته. تنها در ۶۰ تا ۶۵ درصد موارد، افراد این توانایی را دارند که عکس های واقعی را از عکس های ویرایش شده تشخیص دهند. وقتی وارد اینستاگرام می شوید، اینطور به نظر می رسد که همه ی آدم ها چهره یبی نقصی دارند و فقط این شما هستید که منافذ پوست تان بزرگ، پوست تان کدر و بینی تان بزرگ است. به همین دلیل احساس می کنید باید به عکس هایتان یک فیلتر اضافه کنید و این «زشتی ها» را زیر ماسک بامزه ی یک فیلتر پنهان کنید.

۲- «خودم رو لاغر کردم.»

اینستاگرام مملوء از عکس های مدل های خوش اندام و دختران باریک اندام است. آن ها همه جای اینستاگرام هستند و راه فراری از آن ها نیست. تحقیقات نشان می دهد اگر به آدم ها عکس های کسانی را نشان دهیم که از نظر آن ها جذاب تر از خودشان هستند، آن افراد دیگر از ظاهر خودشان رضایت نخواهند داشت. علاوه بر این، محققان پی برده اند میان استفاده از اینستاگرام و افزایش بروز نشانه های اختلال «ارتورکسیا نروسا» ارتباط وجود دارد. این یک اختلال غذایی است که بر اثر آن فرد وسواس بیش اندازه ای در مورد سالم بودن مواد غذایی مصرفی خود پیدا می کند. جالب آنکه هیچ شبکه اجتماعی دیگری جز اینستاگرام چنین تأثیری ندارد.

از آنجایی که فرد می خواهد یک اندام «بی نقص» مثل آنچه در اینستاگرام می بیند داشته باشد، به رژیم های غذایی سختگیرانه، گرسنگی دادن به خود و ورزش بیش از اندازه روی می آورد. اما اندام یک فرد عادی هرگز مانند آن تصاویر زیبا (و به احتمال زیاد، ویرایش شده) نخواهد شد، تصاویری که سعی دارند شما را به خریدن یک نوشیدنی سم زدای بدن ترغیب کنند. از اینجا است که فرد شروع به گرفتن ژست های بهتر، پوشیدن لباس های زیباتر و ویرایش عکس هایش می کند، تنها برای اینکه ایده آل و بی نقص نبودن اندامش را پنهان کند.

۳- «واقعاً به این وسیله ی جدید احتیاج داشتم!»

ما برای این به خرید نمی رویم که به چیزی احتیاج داریم، بلکه می خواهیم چیز جدید، جذاب و مد روزی که در اینستاگرام دیده ایم را بخریم. ۸۵ درصد از کاربران اینستاگرام صفحاتی را دنبال می کنند که درباره ی مد و فشن، مد روز و سبک زندگی هستند. تعداد زیادی از افراد، بلاگرهایی را دنبال می کنند که دائماً محصولات مختلفی را در صفحه ی خود تبلیغ می کنند. علاوه بر این، ۸۰ درصد از کسانی که از اینستاگرام استفاده می کنند صفحات برندها را دنبال می کنند.

هفتاد و دو درصد از پاسخ دهندگان یک نظرسنجی اظهار کردند که بعد از دیدن یک محصول در اینستاگرام، خریدی مرتبط با صنعت مد و فشن، استایل و زیبایی داشتند. مردم بیشتر لباس، لوازم آرایشی، کفش و جواهرات می خرند.

این روزها برای فروشگاه ها فروش محصولات شان در اینستاگرام بسیار راحت تر است. هم برندها و هم کاربران می توانند محصولات تجاری را روی عکس ها تگ کنند. لباسی که تن این مدل است را دوست دارید؟ کافی است روی عکس بزنید تا مستقیماً به صفحه ی فروشگاه هدایت شوید و با انجام چند کار ساده خریدتان را انجام دهید. از زمانی که آدم ها به این خریدهای تکانشی (آنی و فکر نشده) روی آوردند، دیگر عجیب نیست که حالا کسانی وجود دارند که با یک لباس در اتاق پرو فروشگاهی عکس می گیرند و بدون آنکه آن را بخرند فروشگاه را ترک می کنند، صرفاً برای آنکه در اینستاگرام ادعا کنند این لباس را خریده اند. البته روش عاقلانه ای است چون با این کار دست کم مجبور نیستند برای عقب نماندن از قافله، پولی خرج کنند.

۴- «همه چی آرومه، من چقدر خوشحالم!»

اگر بخواهیم اینستاگرام را در یک جمله تعریف کنیم می توانیم بگوییم: «جایی که در آن همه جذاب تر و شادتر از شما هستند». با این حال ما متوجه شده ایم که در اغلب موارد این تصاویر چیزی جز یک عکس نیستند که هیچ ارتباطی با زندگی واقعی ندارد و فقط برای گرفتن لایک پست شده است. با وجود آنکه این موضوع را می دانیم، این مسأله کماکان به طور ناخودآگاه ما را تحت فشار قرار می دهد.

تحقیقات نشان داده میان استفاده از شبکه های اجتماعی و افزایش احساس افسردگی و تنهایی ارتباط وجود دارد. با این حال، اینستاگرام برخلاف دیگر شبکه های اجتماعی، در این زمینه پا را از این هم فراتر گذاشته. دانشمندان در بریتانیا دست به تحقیقی بر روی ۱۵۰۰ جوان ۱۴ تا ۲۴ ساله زدند. در این تحقیق از شرکت کنندگان خواسته شد بر اساس پارامترهایی که کارشناسان آن ها را برای سلامت مهم می دانستند، صفحات مختلفی در شبکه های اجتماعی را با یکدیگر مقایسه کنند. نتایج تحقیق نشان داد اینستاگرام خطرناک ترین شبکه اجتماعی برای سلامت روان است. این شبکه اجتماعی مملوء از تصاویر زیبایی است که می توانند باعث احساس اضطراب و حقارت در قشر جوان شوند. لازم به ذکر است که اسنپ چت هم تقریباً به بدی اینستاگرام است. با این حال، اینستاگرام می تواند باعث زورگویی و سندرم فومو (ترس از دست دادن) در رابطه با رویدادهای جالب و فرصت های خوب شود.

بعضی کارشناسان معتقدند اگر تعداد لایک های پست ها نمایش داده نمی شد، این مسأله به بهبود سلامت روان کاربرها کمک می کرد. اینستاگرام این روش را به صورت آزمایشی در کانادا شروع کرده. بلاگرها برخلاف کاربرها موافق این تغییر نبودند. در این حالت، کاربران دیگر خودشان را با صاحبان صفحاتی که دنبال کننده های زیادی دارند مقایسه نمی کنند، به همین دلیل دیگر هنگام انتخاب عکس برای اشتراک گذاری وسواس زیادی به خرج نمی دهند. علاوه بر این، کاربران صداقت بیشتری با خودشان پیدا می کنند و از خودشان می پرسند عکسی را به این خاطر لایک می کنند که واقعاً آن را دوست دارند یا صرفاً به خاطر آنکه افراد زیاد دیگری آن را دوست داشتند.

۵- «مهم ترین کار دنیا، داشتن عکس های فوق العاده از سفره.»

منظره های ایده آلی که تصاویر آن ها صفحات بلاگرهای سفر را پر کرده، تأثیر زیادی بر صنعت گردشگری دارند. ۶۷ درصد کسانی که از هشتگ های مرتبط با سفر استفاده می کنند، برای انتخاب مقصد سفر بعدی خود از اینستاگرام کمک می گیرند و ۷۰ درصد افراد برنامه ی سفرهای آینده ی خود را در شبکه های اجتماعی به اشتراک می گذارند.

بعضی مکان ها در نقاط مختلف دنیا مثل مزرعه ی اسطوخودوس در جزیره ی تاسمانی ِ استرالیا و آبدره های ایسلند به خاطر «مناسب اینستاگرام» (Instagram-able) بودن، بیش از پیش در میان گردشگران محبوبیت پیدا کرده اند. طبق یک نظرسنجی، «مناسب اینستاگرام» بودن یکی از فاکتورهای اصلی ای است که افراد ۱۸ تا ۳۳ ساله هنگام انتخاب مقصد سفر بعدی شان آن را مدنظر دارند.

با این حال، گاهی این میل به گرفتن عکس صرفاً برای برانگیختن حسادت دیگران، به طرز باور نکردنی ای شدید است. در سال ۲۰۱۶، طولانی ترین پل شیشه ای دنیا در چین افتتاح شد. اما ۱۳ روز بعد پل بسته شد چون این مکان توریستی نمی توانست از عهده ی جمعیت عظیمی که می خواستند برای اینستاگرام روی آن عکس بگیرند بربیاید.

۶- «من خیلی پولدارم.»

برایان دنتون، بلاگر ۱۹ ساله، دست به یک آزمایش زد. به مدت یک هفته او تظاهر به ثروتمند بودن کرد. اما برای اینکه اینطور به نظر برسد مجبور نشد کار خاصی انجام دهند؛ او فقط صفحه اش را از عکس هایی از فروشگاه های گرانقیمت و جت شخصی اش پر کرد و البته برای این کار از اپلیکیشن های ویرایش عکس کمک گرفت. دنبال کنندگان او اصلاً متوجه واقعیت نشدند. به گفته ی دنتون، او از اینکه چقدر راحت توانسته بود این کار را انجام دهد شوکه شده بود.

یک بلاگر دیگر به نام جورج میسون هم آزمایش مشابهی انجام داد. او یک هفته عکس هایی از اسپانیا، فرانسه، هلند و یونان در صفحه اش منتشر کرد. همانطور که احتمالاً حدس زده اید، او واقعاً به این کشورها نرفته بود و فقط از فوتوشاپ استفاده کرده بود. اما دنبال کنندگان او به هیچ وجه متوجه این مسأله نشدند.

اما تلاش برای ثروتمند به نظر رسیدن برای این بلاگرها چیزی جز یک آزمایش نبود. با این حال، کسانی وجود دارند که واقعاً حاضرند فقط به خاطر یک سلفی اینستاگرامی، پول خود را خرج گل های اجاره ای، آخرین مدل آیفون و جواهرات گران قیمت کنند.

البته همه ی افراد تا این حد پیش نمی روند. بعضی فقط از رستوران ها عکس می گذارند و بعضی هم در حالی که در واقع در محل کارشان هستند، عکس های یک تفریحگاه خوش منظره را پست می کنند. شاید بعضی ها با عکس گوشی هوشمند جدیدشان خودنمایی کنند اما قطعاً هیچ کسی نمی گوید که آن را با قرض گرفتن خریده است. در اینستاگرام همه «ثروتمند و موفقند»، پس ما هم باید باشیم.

چه کسی فکرش را می کرد یک اپلیکیشن ساده ی موبایلی بتواند کاری کند که احساس کنیم بقیه از ما از بهترند و ما را وادار کند پول، وقت و انرژی خود را صرف تلاش برای انطباق دادن خودمان با اندیشه ای کنیم که توسط هزاران کاربر عادی ایجاد شده؟

آیا همه ی این ها این معنی را دارند که باید همین حالا اینستاگرام را از گوشی هوشمند خود حذف کنید؟ البته که نه. با همه ی این ها هم اینستاگرام کماکان جای بسیار خوبی برای اشتراک گذاری لحظات زندگی شما محسوب می شود. این لحظات هر چه واقعی تر باشند، بهتر است. چهره ی شما بدون آن همه ماسک و فیلتر هم بسیار خوب است و دست نخورده ترین عکس ها بسیار بهتر از صدها عکس اصلاح و آراسته شده ی تکراری به نظر می رسد. به علاوه، حالا شما می دانید که اینستاگرام می تواند روی وضعیت روانی شما تأثیر بگذارد، بنابراین راحت تر می توانید متوجه احساسات منفی ای که این شبکه اجتماعی در شما به وجود آورده شوید و دیگر خودتان را مجبور به برآورده کردن انتظاراتی نکنید که به واسطه ی اینستاگرام در شما ایجاد شده.