برندگان و بازندگان باکس آفیس ۲۰۱۹؛ از «جوکر» تا «انگل» و «دیزنی» [قسمت اول]

سال ۲۰۱۹ سالی بود که در آن برندگان و بازندگان باکس آفیس متعدد بودند. دهه ۲۰۱۰ دهه ای پر از فراز و نشیب برای صنعت فیلمسازی بود در حالی که سرویس های استریمینگ حاکم شده و اعداد و ارقام باکس آفیس سعی داشتند در رقابت با این سرویس ها باقی بمانند. فرانچایزهای ابرقهرمانی به سلطان بی رقیب سینما تبدیل شده و چپ و راست رکوردهای فروش را می شکستند به طوری که می توان این فرانچایزها را دارایی بی نقص هالیوود در مبارزه با باکس آفیس در حال رشد سینمای چین دانست. امسال دنیای سینمایی مارول به اولین فرانچایزی تبدیل شد که در یک سال به درآمد بیش از ۳ میلیارد دلار دست یافته و درآمد کلی خود را به ۲۲ میلیارد دلار می رساند.

فیلم های بلاک باستر و ابرقهرمانی بسیار پرفروش بوده و حدس زدن در مورد عناوینی که در این رقابت دوام آورده و عناوینی که از گردونه رقابت خارج می شوند بسیار ساده بود. اگر چه برخی از فاتحان بزرگ باکس آفیس از همان اول قابل پیش بینی بودند، چند مورد فیلم با فروش های غیرمنتظره و چند بمب باکس آفیسی نیز وجود داشتند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با برندگان و بازندگان باکس آفیس سال ۲۰۱۹ سینمای هالیوود آشنا کنیم.

برنده: جوکر

شاید این فیلم پرصحبت ترین و ترسناک ترین فیلم سال باشد اما کمپانی برادران وارنر با تصویرسازی تاریک مجدد خود از مشهورترین شخصیت شرور دنیای دی سی به یک معدن طلای واقعی دست یافت. فیلم «جوکر» (Joker) ساخته تاد فیلیپس به عنوان «فیلمی ضد کمیک بوکی» و تغییر مسیری عامدانه و ۱۸۰ درجه ای از عناوین بلاک باستری پرزرق و برق که در یک دهه اخیر تعریف‌گر این ژانر بود مورد استقبال قرار گرفت. علیرغم بودجه نسبتا کم آن که بین ۵۵ تا ۷۰ میلیون دلار برآورد می شود، به خاطر درجه بندی R و نداشتن ارتباط با دیگر فیلم های دنیای دی سی، «جوکر» هنوز هم یک قمار برای استودیو برادران وارنر به شمار می آمد. همچنین فیلم بیشتر شبیه یک درام باشخصیت تبلیغ شد تا یک فیلم ابرقهرمانی پرهیجان که با نادیده گرفتن محفل کمیک کان به خاطر فستیوال های فصل پاییز همراه شد.

علیرغم تیترها و نقدهای آتش افروزانه، «جوکر» در فستیوال فیلم ونیز برنده جایزه شیر طلایی شد و بدون این که در چین اکران شود نیز توانست فروش خود را از مرز یک میلیارد دلار عبور دهد. بدین ترتیب این فیلم به پرفروش ترین فیلم تاریخ سینما با درجه بندی R تبدیل شد. اکنون نیز «جوکر» یکی از شانس های اصلی فصل جوایز سینمایی است و خواکین فینیکس نیز یکی از اصلی ترین رقبا برای بدست آوردن جایزه اسکار برای بهترین بازیگر نقش اصلی مرد به شمار می آید. به همان اندازه که مدیران اجرایی استودیو برادران وارنر از شکست تجاری فاجعه بار فیلم بیم داشتند، «جوکر» نشان داد که عامل نجات بخش این استودیو در سالی پرتلاطم و تقریباً ناموفق است.

بازنده: فیلم های استودیو برادران وارنر به غیر از «جوکر»

اگر چه «جوکر» یک امنیت میلیارد دلاری را برای استودیو برادران وارنر ایجاد کرد اما این فیلم تنها امید استودیو مذکور برای جان سالم به در بردن از شکست های تجاری سال بود. این استودیو به لطف فروش خوب فیلم «آکوامن» (Aquaman) که از کریسمس سال قبل آغاز شده بود، سال ۲۰۱۹ را خوب شروع کرد اما فروش نه چندان زیاد «آن: فصل دوم» (It: Chapter Two) و «شزم» (Shazam!) خیلی زود به این وضعیت پایان داد. فیلم اول در سایه موفقیت «آکوامن» قرار گرفته و فیلم دوم نیز در مقایسه با دیگر فیلم های ابرقهرمانی چندان مورد توجه قرار نگرفت.

مشکل بزرگ تر با آن عناوینی آمد که بودجه متوسطی داشته و استودیو برادران وارنر روی موفقیت آن ها حساب ویژه ای باز کرده بود؛ از «آشپزخانه» (The Kitchen) تا «گلدفینچ» (The Goldfinch)- که علیرغم بودجه ۴۴ میلیون دلاری تنها ۹.۷ میلیون دلار در سراسر جهان فروش داشت- تا «دکتر اسلیپ» (Doctor Sleep) و «بروکلین بی مادر» (Motherless Brooklyn) که با بودجه ۲۶ میلیون دلاری ساخت تنها ۱۶.۳ میلیون دلار در گیشه جهانی فروخت. برخی از محبوب های سابق اسکار مانند «ریچارد جول» (Richard Jewell) کلینت ایستوود از همان دقایق اول اکران با شکست مواجه شدند، اگر چه هنوز اندک امیدی به «فقط بخشش» (Just Mercy) با بازی مایکل بی جوردن وجود دارد.

برنده: دیزنی

صادقانه بگوییم، می توانیم هر ساله برای دهه ها فهرستی اینچنینی نوشته و احتمال این که نام دیزنی همواره در میان برندگان باشد بسیار زیاد خواهد بود. کمپانی والت دیزنی به نیرویی بسیار ترسناک در دنیای سرگرمی در یک دهه گذشته تبدیل شده است که به مقدار زیادی باید آن را نتیجه تکیه هوشمندانه بر روی برند قدیمی و محبوب همراه با خرید برخی کمپانی ها و برندهای دیگر دانست. دیزنی دیگر تنها دیزنی نیست: این کمپانی اکنون شامل مارول، «جنگ ستارگان»، ABC ، فاکس، ESPN و برندهای دیگری است که طول آن ها از یک پارگراف نیز بیشتر خواهد بود. با این وجود، سال ۲۰۱۹ به طور ویژه سالی بسیار بزرگ برای دیزنی و شاخه های متعدد آن بود.

شش عنوان از پرفروش ترین فیلم های سال به این کمپانی تعلق داشتند و وقتی که «مرد عنکبوتی: دور از خانه» (Spider-Man: Far From Home ) را نیز یک عنوان متعلق به این کمپانی بدانیم این عدد به هفت رسیده و با توجه به اینکه به احتمال فراوان «جنگ ستارگان: ظهور اسکای واکر» ( Star Wars: The Rise of Skywalker) تا پایان سال ۲۰۱۹ به فروش بیش از ۷۵۰ میلیون دلار در سراسر جهان دست خواهد یافت شاهد عنوان هشتم نیز خواهیم بود. این سطحی از تسلط بر باکس آفیس داخلی و بین المللی است که تاکنون دنیای سینما شاهد آن نبوده است. دیزنی چگونه می تواند بدون ترکیب «انتقام جویان: پایان بازی» (Avengers: Endgame) که اکنون پرفروش ترین فیلم تاریخ سینماست، «شیر شاه» (The Lion King)، «کاپیتان مارول» (Captain Marvel)، «منجمد ۲» (Frozen II)، «داستان اسباب بازی ۴» (Toy Story 4) و «علاء الدین» (Aladdin) برنده اصلی باکس آفیس ۲۰۱۹ نباشد؟

البته تمامی تولیدات این کمپانی پرفروش نبودند و برای تایید این ادعا می توان «دامبو» (Dumbo) را مثال زد اما وقتی که تعداد فیلم های پرفروش استودیو و میزان فروش آن ها تا به این اندازه بزرگ باشد کسی توجهی به عناوین شکست خورده نمی کند. در کنار این ها باید موفقیت سرویس استریمینگ دیزنی پلاس در اولین سال فعالیت خود را نیز اضافه کرد. در سالی که دیزنی برای خرید کمپانی فاکس نزدیک به ۷۱ میلیارد دلار پرداخت کرد، سال ۲۰۱۹ را می توان یک جهش در موفقیت برای دیزنی دانست، موفقیتی که شاید عبور یا حتی تکرار آن در آینده ای نزدیک دشوار و غیرممکن باشد.

بازنده: فاکس در دوران تحت حاکمیت دیزنی

در شرایطی که کمپانی فاکس که از افسانه های واقعی تاریخ هالیوود به شمار می آمد به شاخه ای از درخت همواره در حال توسعه دیزنی تبدیل شد، عاشقان فیلم در سراسر جهان با حیرت منتظر عملکرد آن زیر چتر کمپانی سازنده کارتون های به یاد ماندنی بودند. در اولین اقدام، دیزنی پروژه های در حال توسعه ای که به باور مدیران این کمپانی بیش از حد پرهزینه یا ریسکی بودند را کنار گذاشتند، از جمله «موش نگهبان» (Mouse Guard)، و پس از آن نوبت به عناوینی رسید که در انتظار انتشار به سر می بردند.

بسیاری از این فیلم ها بدون اینکه فکری پشت آن ها باشد می آمدند و می رفتند، فیلم هایی مانند «استوبر» (Stuber) و «تولکین» (Tolkien). برخی دیگر نیز به شکلی بسیار بد در گیشه شکست خوردند مانند «مردان ایکس: شاهین سیاه» (X-Men: Dark Phoenix) که گفته می شود نزدیک به ۱۷۵ میلیون دلار به کمپانی دیزنی ضرر وارد کرده است. استودیو Fox Searchlight که بخش مستقل و خوشنام فاکس به شمار می آید، با عناوین کوچکتری مانند «جوجو خرگوشه» (Jojo Rabbit) عملکرد بهتری از خود نشان داد اما مشکلات همچنان در حال افزایش بود. به نظر می رسید که دیزنی از انتشار بسیاری از عناوین کلاسیک فاکس در سینماهای مستقل و برنامه ریزی شده جلوگیری کرده در حالی که عناوین مستقلی مانند «زندگی پنهان» (A Hidden Life) ترنس مالیک که Fox Searchlight برای تولید آن هزینه هنگفتی کرده بود برای چنین بازارهایی بسیار پرهزینه تر می شد.

پیش از خرید کمپانی فاکس نیز سوالات بسیاری در مورد انحصارطلبی در حال رشد دیزنی وجود داشت اما اکنون شاهد عواقب عملی برخی از این سیاست ها بوده و دوستداران سینما حق دارند که نسبت به این موضوع بسیار حساس و نگران باشند. بسیاری از این هراس دارند که دیزنی عناوین فاکس را برای اطمینان از رقابت کمتر در باکس آفیس و موفقیت تضمین شده فیلم های خود به حاشیه براند و ۲۰۱۹ در کمترین میزان ممکن این تئوری را نفی نکرده است.

برنده: انگل

شوربختانه به ندرت رخ می دهد که یک فیلم غیرانگلیسی زبان در هالیوود جایگاه رفیعی پیدا کند. سال گذشته این اتفاق به نحوی با فیلم «روما» (Roma ) از ساخته های نتفلیکس رخ داد اما این فیلم از کارگردانی بود که جایگاه و سابقه ای قابل توجه در هالیوود داشت. امسال اما کمتر کسی انتظار موفقیت خیره کننده فیلمی مانند «انگل» (Parasite) را داشت. «انگل» به کارگردانی بونگ جون-هو با انتظاراتی بسیار بالا به فستیوال فیلم کن آمد و به نحوی موفق شد فراتر از تمامی آن انتظارات عمل کرده، جایزه نخل طلایی را به خانه برده و به اولین فیلم کره ای تبدیل شد که چنین موفقیتی کسب می کند. «انگل» یک درام هجوآمیز تقریباً بی نقص است که با تند و تیزی خاصی شکاف طبقه ای موجود در کره جنوبی را با یک طنز گزنده، کنایه ای سیاسی و بسیاری سورپرایزها در مسیر داستان را به نمایش می گذارد.

در آمریکای شمالی، این فیلم تاکنون بیش از ۲۱.۶ میلیون دلار فروش داشته است که باید آن را به فروش قابل توجه ۱۲۶ میلیون دلاری در باکس آفیس جهانی اضافه کرد. این فیلم در میان فهرست ابتدایی نامزدهای اسکار سال آینده در بخش بهترین فیلم خارجی قرار گرفته، در صورت راهیابی به فهرست نهایی به اولین فیلم کره ای تبدیل می شود که چنین عنوانی را بدست آورده و در بخش های اصلی دیگر نیز از شانس های اصلی به شمار می آید. در سالی که فیلم های خارجی بسیاری در سینماهای آمریکا با استقبال روبرو شده اند- Pain and Glory, Portrait of a Lady on Fire, Transit- موفقیت «انگل» را می توان سرآغاز رویه ای جدید و بسیار هیجان انگیز دانست.

بیشتر بخوانید: پرفروش ترین فیلم های باکس آفیس داخلی ایالات متحده در سال ۲۰۱۹ تاکنون