Capital Gate؛ «برج کج» خاورمیانه، خمیده‌ترین سازه جهان و شاهکار معماری ابوظبی

در زیر آفتاب پرنور، آسمانخراشی با دیوارهای شیشه ای که «Capital Gate» نام دارد در حالی که مردم در حال ورود و خروج از لابی جادار آن هستند در نور خورشید می درخشد. بالاتر از مردم، در ارتفاعی که قابل دیدن هستند، تمیز کنندگان پنجره ها که با طناب و مهار آویزان شده اند با مهارت تمام در حال تمیز کردن ۷۲۸ پنل شیشه ای مجزای برج هستند، پنل هایی که به طور ویژه برای ظاهر نامتعارف این سازه طراحی شده اند. این «صخره نوردان» را می توان هر روزه در حال تمیز کردن پنجره های الماس-شکل ساختمان دید که در اطراف برج دائماً در حال تغییر موقعیت خود هستند. تیمی ۱۲ نفره از این افراد هر ماه دو بار نمای شیشه ای برج «Capital Gate» را تمیز می کنند.

آسمانخراش یا برج نامیدن این سازه ۳۵ طبقه ای با طول ۱۶۴.۷ متر در ابوظبی به طور کامل ماهیت «Capital Gate» را روایت نمی کند. درخواستی که از مهندسان و معماران این سازه شد این نبود که بزرگ ترین یا بلندترین سازه این حوالی را طراحی کرده و بسازند، اما هدف این بود که، به گفته احمد المنصوری، مهندس ارشد برج «Capital Gate» و مدیر بخش مهندسی شرکت Abu Dhabi National Exhibitions، «قوانین معماری را به چالش کشیده و سازه ای بسازند که ابوظبی را در نقشه جهانی قرار دهد».

نزدیک به ۱۰ سال گذشته و برج مذکور هنوز هم کج ترین و خمیده ترین سازه دست بشر در جهان است که نام آن در رکوردهای گینس نیز به ثبت رسیده. این بنا ۱۸ درجه به سمت غرب کج شده که پنج برابر زاویه برج کج پیزا در ایتالیاست و ۱۷ طبقه فوقانی آن نیز از لبه سازه بیرون زده و هزاران تن فشار را به هسته اصلی آن وارد می کنند. المنصوری در وصف این برج می گوید: «طبیعت می خواهد که این برج ویران شود. همه چیز در مورد این برج باعث می شود که به سمت سقوط پیش برود اما طراحی طوری است که سقوط متوقف شود».

اولین در جهان

فشار جاذبه ای که در نتیجه یک کجی ۱۸ درجه ای ایجاد شده توسط اولین هسته پیش-خمیده جهان که از ۱۵.۰۰۰ متر مکعب بتن تقویت شده با ۱۰.۰۰۰ تن فولاد تشکیل شده خنثی می شود. این هسته به طور عامدانه با کمی اختلاف از مرکز ساختمان ساخته شده اما با بالا رفتن سازه رفته رفته راست می شود که باعث فشرده تر شدن بتون و قدرت بخشیدن به آن، و همچنین تغییر جهت آن به حالت عمودی با اضافه شدن بار و وزن هر طبقه می گردد. برج «Capital Gate» همچنین با ۴۹۰ ستونی که بیش از ۳۰ متر در عمق زمین فرو رفته اند راست نگه داشته می شود. المنصوری می گوید: «ما دو بخش از ستون ها را ایجاد کردیم که یکی عمیق تر از دیگری است.

با هم این دو نیرویی خنثی کننده ایجاد کرده اند که ساختمان را راست نگه می دارد». این برج خانه ۱۵ طبقه اداری، ۴ رستوران و کافه و یک هتل به نام Andaz Capital Gate است. این هتل که نزدیک به ۲۰۰ اتاق دارد در طبقه سی و سوم خود دارای یک سوئیت بسیار لوکس ریاست جمهوری است که در بالاترین زاویه انحنای برج (۱۸ درجه) واقع شده است. جولیا گیمادیووا، از کارکنان هتل می گوید: «به خاطر شکل ساختمان، هر اتاق در هتل متفاوت از بقیه است».

نمای بالای سازه

رستوران ۱۸ Degrees هتل نمایی به مرکز نمایشگاه بین الملللی ابوظبی دارد که در زیر آن واقع شده است. در نمای روبروی این بخش از رستوران، خلیج فارس و جزایر متعدد ابوظبی را می توان دید. مکان های متعددی که به روی عموم بسته شده اند را می توان در نزدیک ترین جزیره دید که در محاصره دریا و شن قرار گرفته است. محیط زیست طبیعی ابوظبی الهام بخش طراحی برج «Capital Gate» بوده است به ویژه تپه های شنی باد زده و امواج خروشان خلیج. رستوران هتل و استخر آن که روی پلتفرمی آویزان شده از لبه ساختمان و رو به نمایشگاه بین المللی ابوظبی قرار دارند، یک سال دیگر به مراحل ساخت برج افزودند و یکی از بزرگ ترین چالش ها برای تیم مهندسان و معماران سازه به شمار می آمد.

المنصوری با اشاره به اینکه این بخش از سازه سایه ای برای دفاتر اداری طبقات زیرین را نیز فراهم می سازد، تصریح می کند: «راه حل یک پوسته شبکه ای منحنی بود که به سطح سازه می چسبد و در پلتفرم فرو می رود». به گفته خارجی هایی که در این شهر و هتل «Capital Gate» کار می کنند نمای شهر نسبت به چند سال پیش به کلی تغییر کرده است. ۸۰ درصد ساکنان ابوظبی را خارجی هایی تشکیل می دهند که برای کار به این منطقه آمده اند؛ از پاکستانی تا روسی.

یک مرکز مهم معماری

بسیاری از سازه های اصلی شهر همزمان با برج «Capital Gate» ساخته شده اند، از جمله برج های اتحاد، ساختمان الدار و پارک سرگرمی دنیای فراری. اخیراً نیز شهر ابوظبی بدنبال ساخت «گنبد شناور» در سال ۲۰۱۷ که موزه لوور ابوظبی را در خود دارد، به مأمنی برای دوستداران هنر و معماری تبدیل شده است. در حالی که همواره ابوظبی در زمینه توریسم تحت الشعاع دبی قرار داشته اما توانسته نام خود را به عنوان مرکز فرهنگی امارات متحده عربی تثبیت سازد. در هتل Andaz، هنر و طراحی به شکل عامدانه منعکس کننده فرهنگ اماراتی است، از فضای طبقه اول سازه که آثار مختلفی از هنرمندان محلی را در خود دارد تا مبلمان و طرح های اثاثیه و پارچه ها.

اسد هارون پاکستانی که یکی دیگر از کارکنان هتل است در این باره می گوید: «ابوظبی هیچگاه دبی نخواهد شد زیرا نمی خواهند که این طور شود. اگر بخواهید برای چند شب بیایید و دیوانه شوید، پس دبی مقصد شما خواهد بود. اما اگر واقعاً می خواهید با فرهنگ امارات متحده عربی آشنا شوید ابوظبی مکانی است که باید بیایید».

بیشتر بخوانید: مسجد جامع شیخ زاید ابوظبی؛ رازهای یکی از بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین عبادتگاه‌های جهان