چرا دچار ماشین گرفتگی می شویم و چطور از آن جلوگیری کنیم؟

ماشین گرفتگی به خصوص در زمان سفر می تواند تجربه ی بسیار ناخوشایندی ایجاد و تمام سفر را به کام ما تلخ کند. اما چرا این اتفاق رخ می دهد و آیا راهی برای جلوگیری از آن وجود دارد؟ این ها سؤالاتی هستند که در ادامه درباره ی آن ها صحبت خواهیم کرد.

چرا سرگیجه می گیریم؟

ماشین سواری بخشی از زندگی روزانه ی بسیاری از مردم را تشکیل می دهد، بنابراین مستعد ماشین گرفتگی بودن می تواند یک مشکل تمام عیار باشد. این حساسیت به حرکت باعث بروز نوعی ناراحتی جسمانی ای به نام ماشین گرفتگی می شود، حالتی که در بعضی افراد می تواند باعث مشکلات بیشتری شود.

گرچه هیچ توضیح همه شمولی در مورد علت ماشین گرفتگی وجود ندارد، اما پذیرفته شده ترین توضیح ارائه شده برای آن نبود تعادل میان ادراک حسی است، بدان معنی که چیزی که حس می کنید با چیزی که می بینید متفاوت است. این مسأله می تواند باعث بروز مشکلاتی مثل حالت تهوع، استفراغ، رنگ پریدگی، تعریق، احساس ناراحتی در معده، یا آروغ زدن شود.

گرچه دستگاه دهلیزی بدن که مسئول تنظیم حس حرکت و تعادل است، به دستگاه عصبی بدن خبر می دهد که چیزی در حال حرکت است، اما اطلاعات به دست آمده از دستگاه بینایی نشان می دهد که شما در حال حرکت نیستید. مغز سیگنال های گیج کننده ای دریافت می کند و کاملاً متوجه نمی شود چه اتفاقی در حال وقوع است.

این مسأله علت اینکه بعضی افراد هنگام تماشای فیلم در سینما به این مشکل برمی خورند را هم توضیح می دهد چون آنچه حس می کنند با آنچه می بینند متفاوت است. این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که مغز می خواهد اطلاعاتی که دارد را با یکدیگر ادغام کند و از آن ها یک کلیت منسجم سازد. اگر مغز اطلاعات متناقضی از حواس دریافت کند، این کار برایش دشوار خواهد شد.

بعضی افراد بیشتر از بقیه مستعد ماشین گرفتگی هستند

تقریباً هر کسی می تواند دچار ماشین گرفتگی شود، اما تحقیقات نشان داده افراد مبتلا به میگرن بیشتر مستعد این مشکل هستند. بسیاری از نشانه های ماشین گرفتگی یادآور حمله های میگرن هستند.

جالب آنکه، نوزادان زیر ۲ سال به ندرت دچار سرگیجه می شوند، چون دستگاه عصبی مرکزی آن ها هنوز به طور کامل رشد نکرده. با این حال، حس ناخوشایند ماشین گرفتگی در میان کودکان شایع تر است تا بزرگسالان و حساسیت به سرگیجه معمولاً بعد از سن ۱۲ سالگی کاهش می یابد. از طرفی دیگر، سگ ها هم می توانند در حین ماشین سواری دچار سرگیجه شوند، چه بر اثر حرکت و چه بر اثر اضطراب و نگرانی.

مطالعه کردن در یک خودروی در حال حرکت، استفاده از تلفن همراه یا کارهایی شبیه به این که باعث می شوند دیدتان روی یک نقطه ثابت بماند، شما را بیشتر مستعد حالت تهوع می سازند. از طرفی دیگر، راننده ی خودرو دچار سرگیجه نمی شود چون نقش فعالی دارد و اطلاعات حسی ای که دریافت می کند با یکدیگر هماهنگ هستند.

چطور از ماشین گرفتگی جلوگیری کنیم؟

نشانه های ماشین گرفتگی ممکن است یکباره ظاهر شوند و معمولاً با توقف خودرو (یا هر چه که شخص سوار آن است) کاهش می یابند. اگر مستعد ماشین گرفتگی هستید، با رعایت چند نکته می توانید به جلوگیری از ایجاد این مشکل کمک کنید:

• اگر مسافر خودرو هستید سعی کنید صندلی جلو یا کنار پنجره بنشینید.
• نگاه خود را به افق ثابت نگه دارید.
• از کشیدن سیگار یا نشستن در نزدیکی افراد سیگاری خودداری کنید.
• سر خود را زیاد تکان ندهید. اگر سرتان شروع به گیج رفتن کرد، آن را به پشت سری صندلی ماشین تکیه دهید.
• غذاهای سنگین نخورید. بهتر است خوراکی سبکی مثل کلوچه و چند جرعه آب بخورید.
• از بوهای تند مثل الکل دوری کنید.
• برای رفع حالت تهوع تان چیزی بخورید که حاوی زنجبیل باشد.
• دست کم ۳۰ دقیقه قبل از سوار شدن یک عدد آنتی هیستامین بخورید، اما خواب آوری این قرص را هم در نظر داشته باشید. خود درمانی نکنید و قبل از آن حتماً با یک پزشک مشورت کنید.