پاندمی چیست؟

چرا از عبارت پاندمی در مورد کووید ۱۹ استفاده می شود و تفاوت آن با اپیدمی چیست؟

پاندمی از عبارت فرانسوی Pandémie گرفته شده و به معنای دنیاگیری یک بیماری است. معادل انگلیسی این کلمه پاندمیک (Pandemic) است و در اصل به بیماری هایی گفته می شود که از مرز چند قاره فراتر می روند؛ ایدز و کووید ۱۹ از جمله پاندمی های شناخته شده هستند که طی سال های اخیر مردم در قاره های مختلف دنیا را درگیر خود کرده اند و به مرحله همه گیری جهانی رسیده اند.

بنابر آنچه گفته شد اعلام دنیاگیری ارتباطی با تغییر در خصوصیات یک بیماری ندارد و در عوض به گستره جغرافیایی شیوع آن ارتباط پیدا می کند. براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، پاندمی زمانی اعلام می شود که یک بیماری ورای سطح انتظارات در سراسر دنیا شیوع پیدا کند و مردم برای آن آمادگی لازم را نداشته باشند.

سازمان بهداشت جهانی چطور تصمیم می گیرد که یک بیماری را پاندمی بخواند؟

در مواردی که مسافران در یک کشور خارجی دچار بیماری می شوند و همراه با بیماری به وطن خود باز می گردند یا اینکه مسافران، بیماری را به مردم کشور مقصد انتقال می دهند دنیاگیری اعلام نمی شود و در واقع ضروری است که موج دومی از آلودگی از شخصی به شخص دیگر در جوامع شکل بگیرد.

در واقع زمانی که پاندمی اعلام می شود احتمال آنکه بیماری در سطح جامعه گسترش پیدا کند وجود دارد و دولت ها و نظام های بهداشتی دنیا باید در این مرحله مطمئن شوند که آمادگی لازم برای بیماری را دارند.

در مقابل، اپیدمی زمانی رخ می دهد که شمار موارد ابتلا به یک بیماری که البته می تواند صرفا مختص به یک جامعه یا کشور باشد به یکباره زیاد شود.

در نهایت سازمان بهداشت جهانی حرف آخر را می زند. هیچ آستانه مشخصی برای اعلام دنیاگیری یا پاندمی وجود ندارد و لازم نیست که مرگ و میرها و تعداد آلودگی ها به تعداد معینی برسد یا تعداد مشخصی از کشورها بیماری را دریافت کنند. برای مثال در سال ۲۰۰۳ که کرونا ویروس سارس تشخیص داده شد سازمان بهداشت جهانی با وجود آنکه این ویروس در ۲۶ کشور دنیا مشاهده شد اعلام پاندمی نکرد با این حال در کمترین زمان جلوی شیوع سارس گرفته شد و تنها در تعدادی کشور از جمله چین، هنگ کنگ، تایوان، سنگاپور و کانادا شرایط دشوار شد.

اگر اعلام پاندمی باعث ایجاد نگرانی جهانی شود هدف اصلی که همانا افزایش آگاهی عمومی است تحت تاثیر قرار می گیرد. برای مثال در سال ۲۰۰۹ میلادی که سازمان بهداشت جهانی آنفلوانزای H1N1 یا آنفلوانزای خوکی را یک دنیاگیری اعلام کرد نوعی نگرانی غیرمنتظره را در سراسر دنیا به وجود آورد و همین مساله هزینه های گزافی را بر دوش سازمان های فوریت های پزشکی و نهادهای بهداشتی کشورها گذاشت. در مورد کرونا ویروس جدید هم باید بگوییم که علائم آن عموما ملایم هستند و اغلب مبتلایان به آن ظرف شش روز بهبود پیدا می کنند.

اعلام پاندمی برای کووید ۱۹ به چه معناست؟

سازمان بهداشت جهانی چندی پیش اعلام کرد که کووید ۱۹ وارد مرحله پاندمی شده اما همزمان نیز تاکید کرد که استفاده از کلمه پاندمی تغییری در توصیه های عمومی آن ایجاد نمی کند. این سازمان همچنان از کشورها می خواهد که برای تشخیص، تست، درمان و قرنطینه مردم خود فعالانه عمل کنند.
به گفته ناتالی مک درموت از موسسه ملی تحقیقات سلامت آمریکا استفاده از این عبارت به معنای اهمیت همکاری آزاد و باز کشورها با یکدیگر برای کنترل شرایط به وجود آمده است و نباید این عبارت باعث وحشت عمومی شود.