خبر خوش ۲۰ مرداد چیست؟ بررسی سناریوهای پیش رو

رئیس جمهور چند روز پیش اعلام کرد در صورت موافقت رهبر انقلاب، گشایشی در اقتصاد ایران رخ خواهد و داد و تاثیرش در رفاه مردم، ملموس خواهد بود. قرار است خبر خوش آقای رئیس جمهور، چند روز آینده (احتمالا دوشنبه ۲۰ مرداد) رسانه ای شود. محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی که به صورت سر زده به صدا و سیما رفته بود نیز از اتفاقات خوش در روزهای آینده خبر داده است.

سردار بهارستانی‌ها گفته بود که امیدواریم که خبر‌های خوبی در حوزه سامان بخشی به اقتصاد، چه در بازار بورس و چه در بازار ارز و پول به عنوان اولویت‌های مجلس یازدهم در هفته پیش رو به مردم بدهیم؛ مطمئنم آینده خوبی پیشرو داریم، اما البته راه سختی خواهیم داشت.

حسام الدین آشنا، مشاور رئیس جمهور نیز ساعتی پیش با ارسال توییتی نوشت: قبل از هر تصمیم اقتصادی شخصی، یک هفته صبر کنید.

این خبر خوش هر چه باشد، تاثیر محسوسی اول روی قیمت دلار دارد که تکنیکالی از سال ۱۳۹۷، فتح ۵۰ هزار تومان را نشانه گرفته و در هفته دوم مرداد، به ۲۴۰۰۰ تومان رسید.

به نظر می رسد سومین هفته مرداد مناه سال ۱۳۹۹ که به سال جهش تولید نام گذاری شده است، هفته مهمی برای ایرانیان باشد. محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور و وزیر سابق ارتباطات دولت تدبیر و امید نیز ساعاتی پیش اعلام کرد که سیگنال هایی مبنی بر کاهش تحریم های بین المللی ایران از سوی کشورهای آسیایی و اروپایی دریافت کرده است. اما جزییات بیشتر را به روزهای آینده موکول کرده است.

رئیس دفتر رئیس جمهور که در مراسم خداحافظی تولید پراید از خط تولید سایپا حضور یافته بود اعلان کرد که در روزهای پایانی تحریم های قرار داریم و تاکید کرد که وضع ملت ایران در ماه های آینده، وضعیت اقتصادی به مراتب بهتری از ۵ ماهه نخست سال ۱۳۹۹ خواهد بود.

با توجه به اینکه روز شنبه تعطیل است و بررسی مجدد لایحه الحاق ایران به FATF در دستور کار مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار ندارد، الحاق ایران به این معاهده، بعید به نظر می رسد. یکی از دلایل کاهش چشمگیر روابط بانکی بین المللی ایران با مراکز بانکی جهان، به عدم الحاق ایران به اف ای تی اف بر می گردد.

با توجه به تاکید دوباره ترامپ به تداوم تحریم های ایران، بعید به نظر می رسد در ۷۲ ساعت آینده یا در هفته سوم مرداد ماه، شاهد بازگشت آمریکا به برجام و کاهش تحریم‌های یک جانبه آمریکا علیه ایران باشیم. اگر چه برکناری هوک ، دیپلمات ضد ایرانی دولت آمریکا، از نظر برخی رسانه ها، نشانه هایی از تغییر اندک سیاست آمریکا در برابر ایران در روزهای پایانی دور اول ریاست جمهوری ترامپ اعلام شده است اما به نظر نمی رسد از کاخ سفید، سیگنال های خاصی برای خبر خوش این هفته به گوش برسد.

چند سناریو برای خبر خوش این هفته می توان در نظر داشت. اگر چه ما عادت کرده ایم به خبرهای ناگهانی و سورپرایزهایی که زندگی را تا سال ها دست خوش تغییر کرده است و تراژدی بنزین ۳۰۰۰ تومانی در آبان ماه ۱۳۹۸ که رئیس جمهور نیز از آن ابراز بی اطلاعی کرده بود، صرفا مشتی نمونه خروار است.

اینکه خبر خوش روزهای آینده به رونمایی احتمالی قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار ارتباط داشته باشد یا خیر، به نظر می رسد بی ربط نباشد. احتمال الحاق ایران به سیستم پرداخت میان بانکی چین به نام CIPS وجود دارد. چین برای چینی بند زده اقتصاد ایران چه نقشه ای می‌کشد؟

یک سناریو این است که ظاهرا خبر خوش اقتصادی این هفته، راه اندازی سیستم مالی مستقل چین و جایگزینی آن به جای سوئیفت و پیوستن ایران به این سیستم است که باعث آزادی منابع مالی ایران و قابلیت استفاده ایران در معاملات خود با چین خواهد شد. به نظر، این اتفاق باعث ریزش موقت دلار آمریکا خواهد شد. تکنیکالی، دلار تا حوالی ۱۸ هزار تومان امکان ریزش دارد. منتظر اعلام رسمی می‌مانیم ممکن است خبر چیز دیگری باشد.

سناریو دیگری که برای خبر خوش این هفته وجود دارد، انتشار اوراق سلف نفت است که سبب فروش بشکه ای نفت به مردم ایران از طریق بازار سرمایه می شود. اکنون بیش از ۶۰ میلیون ایرانی، کد بورس دارند و می توانند از طریق بازار سرمایه نسبت به خرید و فروش سهام اقدام کنند. روزانه شاهد تزریق صدها میلیارد تومان نقدینگی از سوی سهامداران حقیقی به بورس هستیم که خبر خوش اقتصادی این هفته می تواند تاثیر زیادی روی آن داشته باشد.

به نظر میرسد گشایش اقتصادی دولت> فروش اوراق ارزی با پایه نفت و یا همان پیش فروش نفت است. بعبارت دیگر دولت نفت دو سال آتی را به مردم می فروشد و در تاریخ سررسید با نرخ دلار روز و قیمت نفت روز اقدام به بازپرداخت به مردم می‌کند.

از طریق اوراق سلف نفت، افراد قادر به خرید و فروش بشکه ای نفت در بورس هستند. با این تفاوت که پول فروش اولیه، صرف زیر ساخت های نفتی پالایشی شده و یک نوع تامین سرمایه برای زیر ساخت ها محسوب شده و جذب نقدینگی خوبی را در پی داشته و سودآوری مطلوبی برای مردم خواهد داشت. در صورت وقوع این سناریو، بورس بین المللی انرژی ایران، باید منتظر قیمت های بالایی برای هر سهم خود باشد که این روزها حوالی ۵۰ هزار تومان در حرکت است.

سناریوی محتمل دیگر این است که اینستکس دوباره عملیاتی شود و فرانسه، آلمان و انگلستان به عنوان بازیگران اروپایی برجام، روابط بانکی و مالی خود را حتی به صورت محدود و موقت با ایران از سر بگیرند.

بازگشت دلار به اقتصاد ایران، سبب کاهش قیمت دلار و برگشت به زیر ۲۰ هزار تومان خواهد شد و شاهد کاهش محسوس قیمت ها در بازارهای موازی مثل مسکن و طلا و خودرو نیز خواهیم بود. اما این ۳ بازار محافظه کار در اقتصاد ایران، منتظر سیگنال های قوی تر و مطمئن تر برای کاهش قیمت ها خواهند بود و نباید منتظر کاهش چند ده درصدی قیمت ها در بازارهای موازی بورس ظرف مرداد و شهریور باشیم.

مخصوصا که انتخابات ۱۳ آبان ایالات متحده و رقابت بایدن و ترامپ، به اندازه کافی روی بازار ایران و جهان تاثیر گذار خواهد بود و از اوایل مهر ماه، بازارها گارد تدافعی خواهند گرفت تا تکلیف این انتخابات جنجالی مشخص شود.

به هر حال، سناریوی دولت در هفته پیش رو، روی بازار مسکن، ارز، طلا و به خصوص بورس، تاثیرگذار خواهد بود اما این تاثیر، دفعتی نیست و باید منتظر مشاهده تاثیراتش در نیمه دوم سال ۹۹ باشیم. دولت تدبیر و امید در ۱۲ ماه پایانی فعالیت خود، تلاش دارد تا اقداماتی هر چند اندک برای برون رفت از مشکلات اقتصادی ایرانیان در روزگار کرونا پیدا کند. رونق بورس، دستاورد حداقلی دولت در این ماموریت یک سال پایانی بوده است.

تکنیکالی، با ترامپ یا بی ترامپ، با خبر خوش این هفته یا بی خبر خوش این هفته، شاخص کل بورس ایران تا فتح سقف کانال دوم که ۸ میلیون واحد است، به صعود خود ادامه خواهد داد. طبق اعلام سازمان بورس، ۱۴۰ عرضه اولیه جدید در راه است.

تصور اینکه دولت پس از پوشش کسری بودجه سال ۹۹ خود که از طریق مالیات از معاملات سهام در سال ۹۹ رخ می دهد و فروش صندوق های ETF (دارا دوم و دارا سوم) به مردم، سبب سقوط بورس می شود، از خطای محاسباتی تحلیلگران بورس ایران ناشی می شود و دلایل و  نشانه‌های مستند و مستدل ندارد.

صندوق دارا دوم (پالایشی) تا اوایل شهریور و صندوق دارا سوم (خودرویی) در مهر ماه احتمالا روانه بازار شود. در این هفته، احتمالا مهندس حسین مدرس خیابانی (مدیرعامل سابق شرکت فولاد خوزستان و سیمان مازندران و سیمان غرب)، وزیر معرفی شده وزارت صمت، چهارشنبه ۲۲ مرداد از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد خواهد گرفت. حسن روحانی باید در هفته های آینده به مجلس رفته و سومین رئیس جمهور بعد از انقلاب باشد که برای پاسخ به سوالات نمایندگان، به بهارستان احضار می شود.

افزایش سرمایه شرکت های بورسی از طریق صرف سهام که با موافقت مجلس شورای اسلامی نیز همراه شده است، می تواند یکی از فاکتورهای بنیادین برای تداوم بورس در نیمه دوم سال ۹۹ باشد.

رئیس مجلس در اینستاگرامش نوشته بود که تصویب دو فوریت لایحۀ دولت در مورد «افزایش سرمایه از طریق صرف سهام» در چند روز پیش، نشان از عزم مجلس برای تقویت نقش بازار بورس در جهش تولید دارد که در راستای محور چهارم بستۀ اقتصاد مردمی است.

فروش بنزین و نفت خام در بورس انرژی ایران، می‌تواند زمینه ساز اتفاقات بسیار مهمی در بازار سرمایه کشور از نیمه دوم سال ۹۹ به بعد باشد. خرید و فروش گواهی صرفه جویی انرژی در بورس (لایحه مجلس مبنی بر واریز ۴۰ لیتر بنزین به حساب مردم در نیمه دوم سال ۹۹)، سیگنال این اتفاق مهم است.

به هر حال خبرهایی در راه است و باید منتظر ماند تا ببینیم چه سناریویی در هفته آینده و نیمه دوم سال ۹۹ رخ می دهد.

• حتما بخوانید: جزییات ۱۴۰ عرضه اولیه جدید بورس تا سال ۱۴۰۰
• حتما بخوانید: همه چیز درباره  لایحه  FATF
• حتما بخوانید: همه چیز درباره INSTEX‌و SPV