در نزدیکی دریاچه ای باستانی در عربستان سعودی ردپاهایی به قدمت ۱۲۰ هزار سال کشف شده که دریچه ی تازه ای نه فقط به گذشته ی بشر، بلکه به وضعیت آب و هوایی کره زمین در گذشته های دور، می گشایند. این دریاچه ی کوچک و حالا خشک که در صحرای نفود عربستان قرار دارد، محل عبور پستانداران دیگری همچون شترها، بوفالوها و گونه هایی از فیل بوده که بسیار بزرگ تر از تمام خویشاوندان امروزی خود بودند.
طبق تحقیقات جدید، بشر آن زمان این جانوران را شکار و احتمالاً از این دریاچه به عنوان یک توقفگاه استفاده می کرده، یعنی در دورانی که انسان در حال پراکندن نژاد خود در سرتاسر دنیا بود.
این کشف دریچه ی تازه ای به نحوه پراکنده شدن انسان های نوین (هومو ساپینس ها یا انسان های هوشمند) از آفریقا به عربستان سعودی و اروپا و آسیا می گشاید.
به علاوه، این کشفیات قدیمی ترین مدارک به دست آمده از فعالیت بشر در این بخش از دنیا است که از تاریخ مشخصی برخوردار هستند.
گرچه حالا بیشتر شبه جزیره عربستان از بیابان های لم یزرع پوشیده شده و آب و هوایی بسیار گرمی دارد، اما ۱۲۰ هزار سال قبل این منطقه احتمالاً بیشتر شبیه به علفزارهای نیمه خشک ِ دشت های بی درخت آفریقا بود.
محققان می گویند در دوره های مشخصی در گذشته، بیابان هایی که عمده ی خاک شبه جزیره عربستان را به خود اختصاص داده بودند، تبدیل به علفزارهای وسیع با دریاچه ها و رودخانه های دائمی با آب شیرین شدند.
آنطور که فسیل ها و یافته های باستان شناختی نشان می دهد، در همین دوره های تغییرات مثبت آب و هوایی بود که انسان ها و حیوانات در داخل خاک شبه جزیره عربستان پراکنده شدند.
به گفته ی محققان ردپاهای جدید کشف شده نوع منحصر به فردی از یافته های فسیلی هستند، از این جهت که همچون یک عکس فوری که ظرف چند ساعت یا چند روز حاضر شود، دیدی از گذشته به ما می دهند که معمولاً در مورد باقی یافته های باستان شناختی اینگونه نیست.
در مجموع ۷ ردپا در این منطقه کشف شده که آن ها را متعلق به انسان های از جهت آناتومی مدرن می دانند و دانشمندان قویاً معتقدند این دریاچه یک سکونتگاه دائمی نبوده.
محققان می گویند انسان ها همان زمانی به این دریاچه رفت و آمد داشتند که حیوان ها، و در این منطقه معمولاً ابراز سنگی ای یافت نمی شود.
این مسأله نشان می دهد در همان زمان که حیوانات به این دریاچه می آمدند، انسان ها هم برای دسترسی به آب و پیدا کردن غذا به آنجا رفت و آمد داشتند.
علاوه بر ردپاها، ۲۳۳ فسیل حیوانی هم در این منطقه کشف شده است. این امر حکایت از آن دارد که وقتی پای انسان به شبه جزیره عربستان باز شد حیوانات به دست انسان ها شکار می شدند.
به گفته ی دانشمندان، شاید وجود حیوانات عظیم الجثه ای مثل فیل ها و اسب های آبی و همینطور علفزارهای هموار و منابع وسیع آبی، شمال شبه جزیره عربستان را به مکان جذابی برای انسان آن زمان تبدیل کرده و او را به جا به جایی میان قاره های آفریقا و اوراسیا سوق داده بود.
سعی میکنم یه جواب در خور پیدا کنم. نمیشه.
چند صباحی ایالات متحده زندگی کردم.
بزارین یه مقایسه اجمالی بکنیم.
از اشناهای قدیمی علی ام تو سوئد یه زمانی تحصیل میکردم. چندباری دیدیم همو.
اول از سیستم تبادل دانشجو شروع کنم چون به عینه دیدم.
تو عربستان سعودی شما هر دانشگاهی درس بخونی متصل به یکی از شبکه های تبادل دانشجویی. یعنی میری دفتر بین الملل دانشگاه میگی میخوایی یه ترم یا یک سال تو mit تحصیل کنی. برات جور میکنن ترم ۵ یا ۶ میری mit. بدونه هیچ امتحان زبانی. بدونه هیچ پیش نیاز دیگه ایی. چرا؟ چون همسطح تافل انگلیسی رو تو دبیرستان یا مقاطع تحصیل قبل دانشگاه یا تحصیلات عالی (اگه بخوام کلمه به کلمه ترجمه کنم) گذروندی. بعد یکسال میتونی تو رشته دلخواهت شامل curriculum بشی و مقطع فوق لیسانس رو بالافاصله شروع کنی. حالا این سیستم رو بزار در مقابل سیستم کشور خودمون.
این هیچی. عربستان هیچی. معمولا اکثر کشورای جهان سوم دنیا حداقل یک یا دو دانشگاهش به چنین سیستم تبادل دانشجو متصله.
یادمه وقتی اوایل رفته بودم ایالات متحده خیلی افتخار میکردم اوه چقدر ایرانی . نه تنها من بلکه اکثرا همین بودیم. هرکی جدید میومد همینو میگفت. اما کافی بود ۲ ترم رد بشه. سرخورده میشدی چون شاهد بودیم دانشجوی عرب هندی پاکستانی میاد درساش تموم میشه تحقیقاتش تموم میشه دکتراش تموم میشه برمیگرده. اما ما تازه نگرانیمون شروع میشد. یه اینده ی مبهم. ۴ ترم تموم میشه کم کم. چیکار کنیم؟ بمونیم؟ برگردیم؟ کجا کار هست؟ شما اگه تو ایالات متحده زندگی کنی میبینی اکثر هموطنا جذب دانشگاه ها میشن چون نه میدونن چطور وارد بازار کار بشن. نه اینکه تو ایران جایی هست برگردن. اما یه عربستانی یه هندی دغدغه شو نداره. عربستان حداقل ۲ تا پارک علوم یا همون science park داره که حتی تو ایالات متحده زبون زده. این هیچی. سیستم دانشگاهی عربستان اینطوریه شما لیسانس بخونی باید یه پروزه برداری با همکاری شرکتی. فرقی نمیکنه کجای دنیا باشه. بهش internship میگن. باورت شاید نشه اما تو شرکتایی که ما رو اصلا راه نمیدن یه لیسانسه ی عربستانی میتونه ازش اینترنتشیپی بگیره. به جز ایرانیای سیتیزن. این تو مقطع لیسانسه نه بالاتر. تنها برا عربستان نیست. این سیستم ها این نوع از فعالیتها برا کل دنیا به جز کشورهای خاصی هست. بدبختی ماها جزو این کشورای خاصیم. یه سطح بالاتر حتی سیتیزن باشی از دیوار امنیتی نمیتونی عبور کنی. برا همینه اکثر هموطنامون مشغول یه شغل اکادمیک تو دانشگاه میشن تموم.
متاسفانه ما یه رابطه خصمانه نه تنها با عربستان (به علت اینکه کی رهبر دنیای اسلامه. ) بلکه با کل دنیا (سر اینکه کی رهبر دنیا باشه) داریم. این باعث شده کمترین شناختی از طرف مقابل نداشته باشیم. ۱۵ سال پیشا رو شما یادتون نمیاد. امریکاییا کودن هستن. اروپاییا احمقن. ژاپنیا کودن هستن. ما باهوشیم. هنوز که هنوزه میگن ژاپنیا احمقن اما سیاستمداراشون باهوشن. اینه طرز فکر ماها.
من ندیدم وقتی حرف از عرب و عربستان میاد نگن کودن. نگن احمق. بلااستثنا میگن. اما سوال اینجاست اگه کودن هستن چطوری تونستن وارد بهترین دانشگاه های پزشکی امریکا و کانادا بشن؟ چون میدونین عربستان و اکثر کشورای عربی با کاانادا استرالیا بریتانیا امریکا همکاری دارن. دانش اموزی که دیپلم گرفته رو میفرستن این کشورا پزشکی بخونن. اما طبق معمول وقتی درسشون تموم شد برمیگردن. نمیمونن. نمیمونن کانادا یا امریکا.
اما یه ایرانی چی؟ میتونه برگرده؟ اصلا یکی از ایران میتونه بره کانادا پزشکی تحصیل کنه؟ خودم پشیمونم برگشتم. گرچه مورد من یکی یکم خاصه. بحران کرونا تموم بشه به خدا قسم یک روز نمیمونم. از همین الان کارای مهاجرتم به کانادا رو دارم پیش میبرم. اینه فرق من و یه عربستانی. اونا با وجودی که تو همون کانادا یا امریکا پزشکی خوندن برمیگردن.پارک علوم شریف رو هم دیدیم. چون اینقدر گفتن اینطوره اونطوره فلانه بهمانه. گفتم به به چه عجب. پلی تکنیک شریف به چنین پارکی پیوند خورد. رفتم سرخورده شدم. عطایش را به لقایش بخشیدم. میدونی چطوری بود؟ در حد یه محوطه استراحت. نه بیشتر. بشینی گپ بزنی . نه خلاقیتی از اینجا در میاد. نه چیزی اختراع میشه. همون عربستان که خیلی دیر تر از ما شروع کرده اوازه ی پارکهای علمی به همه جا رسیده. یادمه ایمیل برام اومده بود کلتک به مت چند هفته workshop میزاره تو یکی از پارکهای علوم عربستان. تاریخش اینه بیایین. تو ایمیل دانشجوییم تو ایالات متحده منظورمه. من که نمیتونستم. ما زمان شاه شروع کردیم. عربستان ۲۰ سال نمیشه شروع کرده. اونا همکاری با کلتک دارن. عربا هرکدوم دارن یک دوتا مثل کلتک میسازن تو کشورشون. پس برا چی دانشجوهاش سردرگم امریکا و کانادا بمونه؟ این ماییم بعد تحصیلات خدا خدا کنیم یه موقعیت اکادمیک خالی بشه. اوه راستی تو غرب میگن درس خوندی وارد بازار کار نتونستی بشی به هر حال میری دانشگاه تدریس. همون قضیه ی کار پیدا نکردی برو سربازی خودمون.
شما یه سر به اتمی شدن هند و پاکستان بزن. اصلا یه نگاه به دنگ فنگهای عربستان بزن. شاید کلاهکشون اتمی باشه. چقدر هزینه دادیم؟ دیگه خود مسئولین لو دادن کل زنجیره برا بمب بود نه صلح امیز. همونیکه گفت ۳۰ میلیارد هزینه یه تاسیسات شده گفت. اما ببین پاکستان چطور اتمی شد. خیلی راحت. هند رو ببین. یا همین عربستان و قضیه موشکای دنگ فنگ رو ببین. اخرشم ما باهوشیم. بقیه احمق و کودن. خندم از اینه حتی به ژاپن رحم نکردیم بهشون میگین مردمی کودن که رهبراشون باهوشن.
یه سر به موزه ایران باستان بزن. طبقه دوم. سمت راست. یکم جلو بری میبینی یه نئاندرتال که تو غارهای یکی از شهرای ایران کشف شده رو گذاشتن. ایا ما عقب مونده اییم؟ ایا ما با حیوونا میگشتیم؟ ایا وحشی هستیم؟
و میدونی مشکل چیه؟ تمام بدبختی ما از همینجا نشات میگیره. یکی میگه دنیا خره احمقه باید بیاد تحت قیومیت و رهبری ما. چون ما همه چی تمومیم باهوشیم. نخبه اییم و غیره..
یه مسئله دیگه اینه شما به ایرانیای موفق دنیا نگاه کن. یا از کوچیکی رفتن یا تحصیل کرده های زمان شاه بودن و برا ادامه تحصیل رفتن خارج. بعد انقلاب اکثر کسایی که رفتن موفق نشدن. راستی اگه شما تحصیل تو کلتک رو موفقیت میدونی ببخشید عقب مونده ایی. موفقیت یعنی چی؟ یعنی مثلا کلتک تحصیل کنی برگردی کشورت و دولتت ۱۰ میلیارد دلار بهت بودجه بده تا یه چیزی شبیه کلتک بسازی. عربستان امارات قطر بحرین دقیقا همین کار رو کرد. برا همینه یه دانشجوی عربستانی وقتی درساش تو کلتک تموم میشه برمیگرده. اما یه ایرانی هرکاری میکنه برنگرده.
حتی طرف بنگلادشی بوده برگشته چون دارن به هند دوم تبدیل میشن. طرف هندیه نخبه ایی هست تو هوافضا. برمیگرده. چون تو ISRO مشغول میشه مریخ نورد میسازه. و ما قیافه هاشونو مسخره میکنیم. شوخی نمیکنم ما مسخره میکنیم قیافه هاشونو. به isro مراجعه کن. افراد کلیدیشو ببین. اره جونم. تمسخر شده کار ما. خودم بودم دیددم. تا جایی غرق تمسخر شدیم معیار راه دادن یه فرد تو دانشگاه رو رسوندیم به قیافه. فلانی قیافه ی یکی از افراد کلیدی isro رو دید مسخره کرد. گفت اینو کی راه داده دانشگاه.
متاسفانه ما تو گذشته گیر کردیم. گذشته ایی که کره عقب بود. هند عقب بود. عربستان عقب بود. کشورای عربی عقب بود. اره تو این گذشته ما حرفی برا گفتن داشتیم. اما تاریخ امروز ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۰ میلادی هست. امروز ما عقب موندیم. امروز رشد افغانستان مثبت ۳ هست. رشد ما منفی نمیدونم ۲۰ یا ۳۰ هست. امروز امارات مریخنورد فرستاده. دسامبر امارات تقریبا ۴۹ ساله میشه. امارات تو ۴۰ سال مریخ نورد فرستاد. عربستان ۸۸ ساله شد. عربستان تو ۸۸ سالگی از ما جلو زده. پیشرفتشم حداقل ۲۰ ساله هست. امروز ایرانی فرار میکنه از کشورش. عربستانی از کانادا بعد تحصیلات برمیگرده.
امروز یه مقدار نشانه ی سرماخوردگی دارم سرکار نرفتم.خداخدا میکنم سرماخوردگی باشه. اما عربستان کسی نگران تبعات مالی کرونا نیست. اما من هستم.
یه سر به موزه ایران باستان بزن. طبقه دوم. سمت راست. یکم جلو بری میبینی یه نئاندرتال که تو غارهای یکی از شهرای ایران کشف شده رو گذاشتن. ایا ما عقب مونده اییم؟ ایا ما با حیوونا میگشتیم؟ ایا وحشی هستیم؟
و میدونی مشکل چیه؟ تمام بدبختی ما از همینجا نشات میگیره. یکی میگه دنیا خره احمقه باید بیاد تحت قیومیت و رهبری ما. چون ما همه چی تمومیم باهوشیم. نخبه اییم و غیره..
از همون قدیم با حیوونا میگشتن
سعی میکنم یه جواب در خور پیدا کنم. نمیشه.
چند صباحی ایالات متحده زندگی کردم.
بزارین یه مقایسه اجمالی بکنیم.
از اشناهای قدیمی علی ام تو سوئد یه زمانی تحصیل میکردم. چندباری دیدیم همو.
اول از سیستم تبادل دانشجو شروع کنم چون به عینه دیدم.
تو عربستان سعودی شما هر دانشگاهی درس بخونی متصل به یکی از شبکه های تبادل دانشجویی. یعنی میری دفتر بین الملل دانشگاه میگی میخوایی یه ترم یا یک سال تو mit تحصیل کنی. برات جور میکنن ترم ۵ یا ۶ میری mit. بدونه هیچ امتحان زبانی. بدونه هیچ پیش نیاز دیگه ایی. چرا؟ چون همسطح تافل انگلیسی رو تو دبیرستان یا مقاطع تحصیل قبل دانشگاه یا تحصیلات عالی (اگه بخوام کلمه به کلمه ترجمه کنم) گذروندی. بعد یکسال میتونی تو رشته دلخواهت شامل curriculum بشی و مقطع فوق لیسانس رو بالافاصله شروع کنی. حالا این سیستم رو بزار در مقابل سیستم کشور خودمون.
این هیچی. عربستان هیچی. معمولا اکثر کشورای جهان سوم دنیا حداقل یک یا دو دانشگاهش به چنین سیستم تبادل دانشجو متصله.
یادمه وقتی اوایل رفته بودم ایالات متحده خیلی افتخار میکردم اوه چقدر ایرانی . نه تنها من بلکه اکثرا همین بودیم. هرکی جدید میومد همینو میگفت. اما کافی بود ۲ ترم رد بشه. سرخورده میشدی چون شاهد بودیم دانشجوی عرب هندی پاکستانی میاد درساش تموم میشه تحقیقاتش تموم میشه دکتراش تموم میشه برمیگرده. اما ما تازه نگرانیمون شروع میشد. یه اینده ی مبهم. ۴ ترم تموم میشه کم کم. چیکار کنیم؟ بمونیم؟ برگردیم؟ کجا کار هست؟ شما اگه تو ایالات متحده زندگی کنی میبینی اکثر هموطنا جذب دانشگاه ها میشن چون نه میدونن چطور وارد بازار کار بشن. نه اینکه تو ایران جایی هست برگردن. اما یه عربستانی یه هندی دغدغه شو نداره. عربستان حداقل ۲ تا پارک علوم یا همون science park داره که حتی تو ایالات متحده زبون زده. این هیچی. سیستم دانشگاهی عربستان اینطوریه شما لیسانس بخونی باید یه پروزه برداری با همکاری شرکتی. فرقی نمیکنه کجای دنیا باشه. بهش internship میگن. باورت شاید نشه اما تو شرکتایی که ما رو اصلا راه نمیدن یه لیسانسه ی عربستانی میتونه ازش اینترنتشیپی بگیره. به جز ایرانیای سیتیزن. این تو مقطع لیسانسه نه بالاتر. تنها برا عربستان نیست. این سیستم ها این نوع از فعالیتها برا کل دنیا به جز کشورهای خاصی هست. بدبختی ماها جزو این کشورای خاصیم. یه سطح بالاتر حتی سیتیزن باشی از دیوار امنیتی نمیتونی عبور کنی. برا همینه اکثر هموطنامون مشغول یه شغل اکادمیک تو دانشگاه میشن تموم.
متاسفانه ما یه رابطه خصمانه نه تنها با عربستان (به علت اینکه کی رهبر دنیای اسلامه. ) بلکه با کل دنیا (سر اینکه کی رهبر دنیا باشه) داریم. این باعث شده کمترین شناختی از طرف مقابل نداشته باشیم. ۱۵ سال پیشا رو شما یادتون نمیاد. امریکاییا کودن هستن. اروپاییا احمقن. ژاپنیا کودن هستن. ما باهوشیم. هنوز که هنوزه میگن ژاپنیا احمقن اما سیاستمداراشون باهوشن. اینه طرز فکر ماها.
من ندیدم وقتی حرف از عرب و عربستان میاد نگن کودن. نگن احمق. بلااستثنا میگن. اما سوال اینجاست اگه کودن هستن چطوری تونستن وارد بهترین دانشگاه های پزشکی امریکا و کانادا بشن؟ چون میدونین عربستان و اکثر کشورای عربی با کاانادا استرالیا بریتانیا امریکا همکاری دارن. دانش اموزی که دیپلم گرفته رو میفرستن این کشورا پزشکی بخونن. اما طبق معمول وقتی درسشون تموم شد برمیگردن. نمیمونن. نمیمونن کانادا یا امریکا.
اما یه ایرانی چی؟ میتونه برگرده؟ اصلا یکی از ایران میتونه بره کانادا پزشکی تحصیل کنه؟ خودم پشیمونم برگشتم. گرچه مورد من یکی یکم خاصه. بحران کرونا تموم بشه به خدا قسم یک روز نمیمونم. از همین الان کارای مهاجرتم به کانادا رو دارم پیش میبرم. اینه فرق من و یه عربستانی. اونا با وجودی که تو همون کانادا یا امریکا پزشکی خوندن برمیگردن.پارک علوم شریف رو هم دیدیم. چون اینقدر گفتن اینطوره اونطوره فلانه بهمانه. گفتم به به چه عجب. پلی تکنیک شریف به چنین پارکی پیوند خورد. رفتم سرخورده شدم. عطایش را به لقایش بخشیدم. میدونی چطوری بود؟ در حد یه محوطه استراحت. نه بیشتر. بشینی گپ بزنی . نه خلاقیتی از اینجا در میاد. نه چیزی اختراع میشه. همون عربستان که خیلی دیر تر از ما شروع کرده اوازه ی پارکهای علمی به همه جا رسیده. یادمه ایمیل برام اومده بود کلتک به مت چند هفته workshop میزاره تو یکی از پارکهای علوم عربستان. تاریخش اینه بیایین. تو ایمیل دانشجوییم تو ایالات متحده منظورمه. من که نمیتونستم. ما زمان شاه شروع کردیم. عربستان ۲۰ سال نمیشه شروع کرده. اونا همکاری با کلتک دارن. عربا هرکدوم دارن یک دوتا مثل کلتک میسازن تو کشورشون. پس برا چی دانشجوهاش سردرگم امریکا و کانادا بمونه؟ این ماییم بعد تحصیلات خدا خدا کنیم یه موقعیت اکادمیک خالی بشه. اوه راستی تو غرب میگن درس خوندی وارد بازار کار نتونستی بشی به هر حال میری دانشگاه تدریس. همون قضیه ی کار پیدا نکردی برو سربازی خودمون.
شما یه سر به اتمی شدن هند و پاکستان بزن. اصلا یه نگاه به دنگ فنگهای عربستان بزن. شاید کلاهکشون اتمی باشه. چقدر هزینه دادیم؟ دیگه خود مسئولین لو دادن کل زنجیره برا بمب بود نه صلح امیز. همونیکه گفت ۳۰ میلیارد هزینه یه تاسیسات شده گفت. اما ببین پاکستان چطور اتمی شد. خیلی راحت. هند رو ببین. یا همین عربستان و قضیه موشکای دنگ فنگ رو ببین. اخرشم ما باهوشیم. بقیه احمق و کودن. خندم از اینه حتی به ژاپن رحم نکردیم بهشون میگین مردمی کودن که رهبراشون باهوشن.
یه سر به موزه ایران باستان بزن. طبقه دوم. سمت راست. یکم جلو بری میبینی یه نئاندرتال که تو غارهای یکی از شهرای ایران کشف شده رو گذاشتن. ایا ما عقب مونده اییم؟ ایا ما با حیوونا میگشتیم؟ ایا وحشی هستیم؟
و میدونی مشکل چیه؟ تمام بدبختی ما از همینجا نشات میگیره. یکی میگه دنیا خره احمقه باید بیاد تحت قیومیت و رهبری ما. چون ما همه چی تمومیم باهوشیم. نخبه اییم و غیره..
یه مسئله دیگه اینه شما به ایرانیای موفق دنیا نگاه کن. یا از کوچیکی رفتن یا تحصیل کرده های زمان شاه بودن و برا ادامه تحصیل رفتن خارج. بعد انقلاب اکثر کسایی که رفتن موفق نشدن. راستی اگه شما تحصیل تو کلتک رو موفقیت میدونی ببخشید عقب مونده ایی. موفقیت یعنی چی؟ یعنی مثلا کلتک تحصیل کنی برگردی کشورت و دولتت ۱۰ میلیارد دلار بهت بودجه بده تا یه چیزی شبیه کلتک بسازی. عربستان امارات قطر بحرین دقیقا همین کار رو کرد. برا همینه یه دانشجوی عربستانی وقتی درساش تو کلتک تموم میشه برمیگرده. اما یه ایرانی هرکاری میکنه برنگرده.
حتی طرف بنگلادشی بوده برگشته چون دارن به هند دوم تبدیل میشن. طرف هندیه نخبه ایی هست تو هوافضا. برمیگرده. چون تو ISRO مشغول میشه مریخ نورد میسازه. و ما قیافه هاشونو مسخره میکنیم. شوخی نمیکنم ما مسخره میکنیم قیافه هاشونو. به isro مراجعه کن. افراد کلیدیشو ببین. اره جونم. تمسخر شده کار ما. خودم بودم دیددم. تا جایی غرق تمسخر شدیم معیار راه دادن یه فرد تو دانشگاه رو رسوندیم به قیافه. فلانی قیافه ی یکی از افراد کلیدی isro رو دید مسخره کرد. گفت اینو کی راه داده دانشگاه.
متاسفانه ما تو گذشته گیر کردیم. گذشته ایی که کره عقب بود. هند عقب بود. عربستان عقب بود. کشورای عربی عقب بود. اره تو این گذشته ما حرفی برا گفتن داشتیم. اما تاریخ امروز ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۰ میلادی هست. امروز ما عقب موندیم. امروز رشد افغانستان مثبت ۳ هست. رشد ما منفی نمیدونم ۲۰ یا ۳۰ هست. امروز امارات مریخنورد فرستاده. دسامبر امارات تقریبا ۴۹ ساله میشه. امارات تو ۴۰ سال مریخ نورد فرستاد. عربستان ۸۸ ساله شد. عربستان تو ۸۸ سالگی از ما جلو زده. پیشرفتشم حداقل ۲۰ ساله هست. امروز ایرانی فرار میکنه از کشورش. عربستانی از کانادا بعد تحصیلات برمیگرده.
امروز یه مقدار نشانه ی سرماخوردگی دارم سرکار نرفتم.خداخدا میکنم سرماخوردگی باشه. اما عربستان کسی نگران تبعات مالی کرونا نیست. اما من هستم.
یه سر به موزه ایران باستان بزن. طبقه دوم. سمت راست. یکم جلو بری میبینی یه نئاندرتال که تو غارهای یکی از شهرای ایران کشف شده رو گذاشتن. ایا ما عقب مونده اییم؟ ایا ما با حیوونا میگشتیم؟ ایا وحشی هستیم؟
و میدونی مشکل چیه؟ تمام بدبختی ما از همینجا نشات میگیره. یکی میگه دنیا خره احمقه باید بیاد تحت قیومیت و رهبری ما. چون ما همه چی تمومیم باهوشیم. نخبه اییم و غیره..
واقعا از دیدگاه و اندیشه شما لذت بردم / امیدوارم عاقبت روزی برسد که اکثر مردم ایران کانند شما فکر کنند
سیبل قشنگی برای موشکهای ماست